Page 13 - DIVYA BHASKAR_120420

Friday, December 4, 2020 | 13

રંગભેદ ને પ�પાતના �સ�ગો અ�ય� પણ ર�ા.

જમ�ન નેતા ��ો�� િહટલર જમ�ન �ýને જ
‘�ય�’ ગણતો

એક િમસ મેયોએ ‘મધર ઇ��ડયા’ પુ�તક લખીને ભારતને ત�ન િનજન
ક�ાનુ� ચીતયુ� હતુ�, પછી લાલા લાજપતરાયે તેને સખત જવાબ આ�યો
હતો.
અમે�રકનોનો ઉછ�ર અ�ાહમ િલ�કન અને �યોજ� વોિશ��ટનના
ઉદારચ�રત સાવ�જિનક ને��વ હ��ળ થયો છ�, એટલે ભારત ��યેની ���ટમા�
િ�ધા �વત� છ�. િ��ટશ રા�યના �ચાર હ��ળ અમે�રકા પણ માનતુ� હતુ�
ક� ભારતમા� િ��ટશ રા�ય ઉિચત છ�, પણ પછી મેડમ કામા, તારકનાથ
દાસ, લાલા હરદયાળ, ગુજરાતી પ�કાર છગન ખેરાજ વમા�, આપણા
�તરરા��ીય પ�કાર ક��ણલાલ �ીધરાણી, ડો. પા�ડ�રંગ ખાનખોજે,
ગુરુદ� િસ�ઘ, જગિજત િસ�ઘ, સઈદ હ�સેન (જે િવ�યાલ�મી પ��ડત સાથે
પરણવા મા�ગતો હતો, ગા�ધીøએ અને નેહરુ પ�રવારે ના પાડી એટલે
અમે�રકા ચા�યો ગયો.), હ�રદાસ મજુમદાર, મનુપિસ�ઘ- આ બધાએ
�વાત��ય ��િ�ની સાથે અમે�રકાના� ભારત ��યેના� વલણને બદલાવવામા �
�ય�ન કય� તેમા� સફળ થયા હતા. આ મ�ડળીથી �ે�રત પ�કાર લૂઈ ફીશર
ે
પછીથી ગા�ધીøને મળવા િદ�હી આ�યા અને તેમનના િવશ સરસ પુ�તક
પણ લ�યુ�.
‘અ�ેત’ મિહલા �પ�મ��, પણ ર�ુ�, િન�સન અને હ��ી િસ�જર એવા નામો હતા. પૂવ� વડા�ધાન
�યારેક અમે�રકી વલણ એક યા બીø રીતે ભારત ��યે નકારા�મક
�
અટલિબહારી વાજપેયીએ પોખરણમા� અ��યોગ કરા�યો તેથી
�
‘મોટાભાઈ’નો �મ સેવતા અમે�રકાના ભવા� �ચા ચડી ગયા� હતા.
ગુજરાતના મુ�યમ��ી તરીક� નરે�� મોદી અમે�રકા-�વેશ સામેની
ે
અમે�ર�ા અન ભારતનો �ત�માન નારાજગીને તેણે જલદીથી બદલાવી એ તેનો લોકશાહી �વભાવ! ý
�
િબડ�ન-કમલા હ��રસે ભૂતકાળમા ભારતના મામલાઓ (મુ�ય�વે કિથત
ે
માનવાિધકાર અને કા�મીર િવશ) પર આલોચના કરી હતી, પણ હવે
તેમણે યુ��તપૂવ�ક એ બાબતોને બાજુ પર મૂકવી પડ�. એવુ� ના થાય તો
દુિનયાના લોકશાહી રા��ની સૌથી મોટા લોકશાહી દેશ ભારત સાથેની
�
મૈ�ીમા અવરોધ આવી શક�, પણ બ�ને દેશોને એવો અવરોધ પોસાય નહીં.
અ મે�રકન ચૂ�ટણીમા� િવજેતા બનેલી કમલા હ��રસના� મૂિળયા � � મા��ુ� છ�, પણ તેનો પડછાયો
સાબૂત છ�.
ભારતમા� છ� તેને લીધે આપણે ભલે વારી ગયા�, પણ ø�યા
�
તેના પહ�લા જ �વચનમા� પોતાના માટ� અને અમે�રકામા� પહ�લા � ��લે�ડની
વસી ગયેલા ભારતીય પ�રવારોની મિહલાઓ માટ� ‘�લેક વુમન’ જ શ�દ હોટ�લોમા� ‘�ાન અને �લેક
વાપય�! એવુ� ના ક�ુ� ક� હવે �ેત-અ�ેત, �હાઈટ-�લેકના િદવસો ગયા. ઇ��ડય�સ’ને �વેશવાની
અમે�રકા જેવી સૌથી જૂની ગણાતી લોકશાહીમા કોઈ નાગ�રકનો ભેદભાવ મનાઈ હતી. દિ�ણ
�
હોઈ શક� નહીં, પરંતુ અમે�રકન �ýની મોટાભાગની માનિસકતા અને આિ�કામા� બે�ર�ટર
સમજ પિ�મના દેશોની ���ટએ એિશયા-આિ�કાથી ઘણીબધી રીતે પછાત મોહનદાસ કરમચ�દ ગા�ધીને
છ�. 1857મા� ભારતીય લ�કરમા� િ��ટશરો ભારતીય સૈિનકોને માટ� પોતાના અસીલ માટ� કોટ�મા�
‘નીગર’ શ�દ �યોજતા. તેને પાઘડી પહ�રવાથી મા�ડીને બીý ઘણા જવાનુ� થતા�, પહ�લા િદવસે
અિધકારો નહોતા. �યારે મ�ગલ પા�ડ� અને બીý સૈિનકોએ અને તેનુ� ‘પાઘડી ન પહ�રવા’ની
ને��વ લેનારા િહ�દુ-મુ��લમ જનýિતના િવ�લવીઓએ 1857નો સ�ઘષ� સૂચના આપવામા� આવી
કય� �યારે તેમના િવશ ત�ન િન�ન ક�ાના અિભ�ાયો િ��ટશ સેનાપિત અને પછી ફ�સ� �લાસની
ે
�
અને તેમની બનાવેલી કોટ�મા� આપવામા� આ�યા હતા. લાલ �ક�લામા � �ટ�કટ હોવા છતા �ેત
બહાદૂરશાહ ‘ઝફર’ સામેના મુક�મામા� તેને ‘જજ��રત બુ�ો, લાલચી’ યુરોિપયને તેને કોચમા�
ગણા�યો હતો. બેસવા ન દીધા એ તો
ે
નાનાસાહ�બ પેશવા િવશ ખરી હકીકત ઐિતહાિસક ઘટના ગણાઈ
તો એ છ� ક� તેમણે ઉદારભાવે િ��ટશ ચૂકી છ�.
સૈિનકી છાવણીઓની મિહલાઓને સમયના રંગભેદ અને પ�પાતના
ઉદારતાપૂવ�ક સુરિ�ત કરી હતી, પણ �સ�ગો અ�ય� પણ ર�ા.
િ��ટશ સેનાપિતઓએ તેને ‘��ર, હ�તા�ર જમ�ન નેતા એડો�ફ િહટલર
દગાબાજ, િહ�સક’ વણ��યો અને એક પોતાની જમ�ન �ýને જ
�
ક�વામા બધાને ફ�કી દઈને મારી ના�યાનુ� િવ�� પ��ા ‘આય�’ ગણતો અને ભારતીય
ગલત વણ�ન કયુ�. ભલુ� થý ‘ભારતમા� યહ�દીઓ ��યે િતર�કાર
��ેø રાજ’ના લેખક પ��ડત સુ�દરલાલનુ� ક� રાખતો. તેની આ�મકથા
તેમણે પ�ર�મપૂવ�ક શોધખોળ કરીને આ સામી ‘મેન કા��ફ’મા� ભારત
છાવણીના સેનાપિત-ઇિતહાસકારાએ કરેલી પૂવ��હયુ�ત દ�તકથાઓને િવશ અણછાજતુ� લ�યુ� તેની When you want to ship a package or letter to India, come right to
ે
વેરિવખેર કરી નાખી. આલોચના સુભાષચ�� બોઝે
આપણા ��યેનો આ િવ�ેષ ક�વો અસ� હતો તેના� બે ઉદાહરણો છ�. મુલાકાત સમયે મોઢામોઢ First Flight USA couriers, with our own 1600+ branches,
એક તો �યાત સાહસકથા લેખક જૂલે વન� નાનાસાહ�બ પર ‘ડ�મોન ઓફ કરી હતી. િહટલર િવચ�ણ 10,000 employees, and f leet of vehicles, what you get is the most
કાનપુર’ લેખ લખીને ત�ન હલકો ચીતય� અને બીજુ� કિન�� ઉદાહરણ નેતા હતો, તેણે એ ફકરો reliable, speedy and economical courier. With No excuses.
1857 પછીના� �ીસેક વષ� સુધી િ��ટશ નવલકથાકારોએ લખેલી પછીની આ�િ�મા�થી રદ
ે
નવલકથાઓમા� ઝા�સી રાણી લ�મીબાઈન ‘ચ�ર�હીન, દગાબાજ, પિતની કય� અને િ��ટશ યુ�ક�દી
ે
હ�યારી, અ�યાશી’ ગણાવી તેનુ� છ�. લ�મીબાઈન િ��ટશ એજ�ટ સાથે ભારતીય સૈિનકોને સ�બોધતા�
ુ
‘ક�ણો �વભાવ’ હતો, �ેમી હતી એવુ� તો ત�ન હા�યા�પદ વણ�ન આપણા સુભાષબાબ માટ� �શ�સાના
ક�ટલાક લેખકોએ િદ��િમત બનીને �વીકાયુ� હતુ�! શ�દો ક�ા ક�, ‘હ�� તો થોડાક
લાલ �ક�લાના મુક�મામા� સરકારી વકીલ એફ.જે હ�રીટની દલીલોના કરોડ �ýનો હ�ર િહટલર
શ�દો આ �માણે હતા : ‘એક બુ�ો રાý, પે�શન પર નભનારો, િનબ�ળ, છ��, પણ સુભાષ અનેકગણા
કમરથી ઝૂકી ગયેલો, પોતાના આ�માની હ�યા કરનાર હ�યારો... વધારે કરોડો ભારતીયોના (Part of the $100 million First Flight [India] Group)
ઝફર હતો!’ ગુજરાતમા� મુ�બઈના પોિલ�ટકલ એજ�ટ� દાહોદ અને બીજે હ�ર બોઝ છ�.’ ýક�, global courier . desi rates.

�
િવ�લવીઓને ‘જેલમા સý કરવાને બદલે તાબડતોબ તોપના ગોળ� ઉડાવી ગા�ધીøએ િહટલરને ઉપદેશ 866-66-FFUSA [email protected]
દેý’ એવો આદેશ કય� હતો. આપતો પ� લ�યો તેનો કોઈ 42W 38th Street, Ste. # 500, New York, NY 10018 Tel: 212-382-1741 Fax: 212-997-10018
ભારત અને એિશયા ��યેનુ� પિ�મી વલણ હવે તો �મશ: ન�ટ થવા જવાબ આ�યો નહોતો. Drop Off Locations:
Patel Video, Jersey City – 201-963-8073 | Pakmail, East Windsor – 609-443-6245