Page 20 - DIVYA BHASKAR 120321
P. 20
Friday, December 3, 2021 | 16
�
ુ
ૂ
�
ખબ જ નાનપણથી ‘િસિવકસ એ�ડ િસ�ટઝનિશપ’ એક લિનગ એ�રયા છ
����િલયન ગજરાતીઓ ઓ��િલયા ક જથી દશના િનયમો, �ા�ફક, ýહર સલામતી, ýહર િશ�ત જવા મ�ાઓની �
�
ે
ુ
ે
�
ે
�
એ�યકશન એટલ ે બાળકમા સમજ િવકસ. મોટા થયા પછી �ા�ફકના િનયમો પાળો એમ કહવાથી
ે
�
�
ુ
�
�
ુ
�
ે
ુ
સતત ચાલતી અસર થતી નથી ત આપણે ભારતમા અનભ�ય છ. �
ં
�
ે
�
�
�
ખોજ… k-6 સધી (2) 7-12 વષ એટલે ક અહીના ‘�ટજ ફોર અન ફાઈવ’મા ‘િશ�ણ’
ુ
�
�
�
�
ુ
�
ં
�
ે
ે
તો મા� ��િ� અન ે આવ છ, બ�સ હોય છ, પરી�ણ આવ છ. અલબ�, અહી પણ ક�ટ��ટ
�
�
ે
�
ખા�ખાખોળા! 7 થી 12 ભણવા કમ દોડ છ? એ�ડ આઉટકમનુ જ મહ�વ છ. ���લશ, મ�સ, સાય�સ, ભાષાઓ,
ુ
�
ે
બહઆયામી શોધયા�ા! િ�એ�ટવ આ�સ, �મન સોસાયટી એ�ડ ઈ�સ એ�વાયમ��ટ , PDHPE
�
�
ે
ુ
�
�
�
ે
�
(પસનલ ડવલપમ�ટ, હ�થ એ�ડ �ફિઝકલ એ�યકશન) અન ટ�નોલોø
�
�
�
ે
જવા મહ�વના લિનગ પોઈ��સ આવરી લવામા આવ છ. ઓ��િલયામા�
ે
�
ે
�
ુ
�
ે
ૂ
�
�
ે
ુ
ે
�
ે
ે
ુ
ે
ે
�
�
ે
ક હ છ ગજરાતીઓ ભણવા માટ ઓ���િલયા અન કનડા તરફ મકી �યિઝક અન િવ�યઅલ આટ�ન ફરિજયાત બનાવલ છ, જથી Óડ ઈ�ડ��ીનો િવકાસ થતો ર�ો છ અન તની ýણકારી િવ�ાથીન ે
ે
ભિવ�યમા પોતાના પગ પર ઊભા રહવામા મદદ�પ થાય છ,
�
દોટ મક છ. લોકડાઉન પછી તરત જ ચાટર �લનમા કનડા ભણી
ે
�
�
�
�
ે
ૂ
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
બાળકના કૌશ�યો િવકસાવવાનો માગ મળ છ. િવષયન સ�જ�ટ
�
�
�
ે
ુ
�
�
�
ુ
�
�
ે
�
ુ
ે
યવાનો ગયા. અલબ�, એનુ કારણ એ હત ક ઓ��િલયાએ 1 તરીક� રજૂ ન કરતા અહીં તન Learning Areas કહ છ અન ે તથી ટ�નોલોø શીષક નીચ Ôડ ટ�નોલોø શીખવાન છ.
ે
�
�
�
�ડસ�બર, 2021 સધી તો િવદશી �ટડ��સ માટ પણ બોડર બધ રાખી છ! તથી તની િસિ�ન Learning outcomes તરીક� �વીકારવામા � �� િવશેષ એ જ રીત એિ�ક�ચર-�ડઝાઈન-�ા�ફ�સ-ઈ�ડ��ીયલ-
ુ
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ં
�
ુ
�
�
ે
�
ે
ે
ે
ુ
�
�
આપણે �યાન િશ�ણ કવ છ ત સૌ ýણ છ એટલે તની ચચા જ નથી કરવી. આવ છ. અહી આ આઉટકમમા� િ�યાપદ તરીક� ટ ટીચ, ટ નૉ, સો�ટવર-મરીન-ટકસટાઇલ ટ�નોલોø િવ�ાથી શીખશ.
�
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
�
�
નકામુ આપ�ં િદલ દભાવવ? આપણે ઓ��િલયાની એ�યકશન િસ�ટમન � ુ ટ રાઈટ, ટ રીડ એવ કશ નથી, પણ તન બદલ A student ભ�ાય વછરાýની આમ, િશ�ણ પ�િતનો આ બીý તબ�ો િવ�ાથીઓ માટ �
ુ
�
�
�
�
�
ુ
ુ
ે
ુ
ે
ે
�
ુ
િવહગાવલોકન કરીએ. communicates, A student composes, A student બહઆયામી શોધયા�ા છ. �
�
�
�
�
ુ
ે
�
�
�
�
ે
ે
�
ઓ��િલયા િશ�ણના મામલામા �પ�ટ છ તથી આ દશ જગત માટ � plans,... Produces, demonstrates, draws, uses, દશ માટના એ�યકશન નો�સ ન�ી થાય છ,
�
�
�
ં
આગવી ચોઈસ છ�. અહી �ો�સ છ કારણ અહી એ�યકશન ‘���ટસ’ છ, recognizes, identifies નો ઉપયોગ થયલ છ. આ નાના શ�દો પણ તમા �ટટને પોતાની �વાય�તા ખરી પણ બધ � ુ
�
�
�
ે
ે
ે
�
ં
ુ
ે
�
ે
ે
ે
�
ુ
�
ુ
�
�
ે
ુ
મા� ‘િથયરી’ નથી! �ા�ફકના નીિતિનયમોમા� જટલી �લ�રટી છ તટલી જ િશ�ણની તરાહનો પ�રચય કરાવ છ. પહલા વષમા મ�ત શીખવાન, જ સ�પ�ટ, �યવ��થત, ઝીણામા ઝીણી લાબા
�
�
�
�
ુ
�
ુ
�
�
ે
�
�
�
ે
�
ે
એ�યકશન પોિલસીમા છ. દશ �પ�ટ છ ક... બીý ન �ીý વષ નજર�હણ હઠળ મ�ત શીખવાન અન ચોથા વષથી માગદશન ગાળાની િવગતો સાથ! ે
�
�
�
ુ
ે
�
�
�
�
ે
ુ
ે
ુ
�
�
�
ુ
(1) k-6 સધી એટલે ક પહલા છ વષ તો બાળક ��િ� કરશે, ખાખાખોળા � મજબ શીખવાન. �પશી ýય તવી અન ભારત જવા
�
ે
�
ે
ે
ે
ૂ
ે
�
�
ે
ે
ે
ે
ે
કરશે અન તમ કરતા કરતા જ સમજશ ત શીખશે. તમા� િવષયો હશ પણ દશ ઝડપથી અમલમા મકવા જવી
ે
�
�
તની ટ��ટ બક નહી હોય. એ��ટિવટી નોટ હશે અન એમા પણ બાબત એ છ ક અહીં �કલમા સતાનને
ે
�
ુ
�
�
�
�
ં
ે
ે
�
પ�કળ �લ��સિબિલટી હશ. માપન હશ પણ મ�યાકન નહી ં �યા ભણાવવા તના પણ કડક ધોરણો છ.
ુ
ૂ
�
ે
�
ે
�
�
ે
�
હોય. બાળક શીખશ પણ પોતે-ýત-પડ. ઉદાહરણ તરીક� કહ � � ઘરથી નøકમા નøકની સરકારી �કલમા જ
�
ે
�
ુ
તો : ‘�મન સોસાયટી એ�ડ ઈ�સ એ�વાયમ�ટ’ િવષયમા� K- તમાર બાળક ભણી શક. તમ બીý િવ�તારની વધ ુ
ુ
�
ે
�
�
ે
�
�
�
6 મા અપ�ા છ ક બાળક ýત શીખ. આ માટ �ણ પ�િતઓ સારી �કલમા તમારા બાળકન ભણાવવા ઈ�છતા હો,
�
ે
�
�
ે
ે
�
ુ
ે
�
સચવલી છ : તો તમાર તમાર રહઠાણ બદલી એ િવ�તારમા� રહવા
�
ૂ
�
�
ે
�
�
�
ુ
1) શોધો, ભગ કરો અન મળલી માિહતીન એનાિલિસસ કરો. જવ પડ�.
ુ
ે
�
ે
ુ
�
ે
ે
�
2) �� કરો અન ફસલો કરો. ઓ��િલયાએ પોતાના િવકાસ અન �ગિત
�
ે
�
ે
ુ
ે
�
3) િવિવધ ઉ�શ ન�ી કરી અન તના િવષ ýત કશક લખો. માટ પોતાની િશ�ણની ભિમકાન બહ �ડાણથી
�
ૂ
ે
ે
ે
અહીં ‘િ�એ�ટવ આ�સ’ િવષયમા ડા�સ, �ામા,�યિઝક, �પ�ટ કરી લીધી છ. લાબા ગાળાની અસરો
�
ુ
�
�
�
િવ�યઅલ આટ� શીખવાની તક પરી પાડવામા આવ છ. ઊભી કરવા િશ�ણ િવિધ-�િવિધમા ઓ��િલયાએ
�
�
�
ે
ુ
ૂ
�
ે
ં
�
�
�
ચોથા વષથી �ામા અન ડા�સન ઇલે��ટવ સ�જ�ટ તરીક� ઘ� ઝી� કા�ય છ. �
ે
ુ
ે
ં
ુ
�
ુ
�
�
�
ુ
�
�
��ાવ�થામા� શારી�રક તકલીફો િવનાના øવનની ક��ના સ�ભવ નથી. છ. આગળનો માગ ýવાન મ�ક�લ બનત ýય છ. એટલા માટ જ બરાબર
�
ે
�
ે
ે
ુ
ýઈ શકાત હોય �યાર, ��ાવ�થામા �વશના સમય જ, આવનારી ક�ઠન
�
�
ુ
�
�
ુ
ે
ત માટ સકારા�મક રહીશુ અન શરીરન શ�ય એટલ ચ�ત રાખીશુ તો ફાયદો થશ ે વા�તિવકતા માટ અગાઉથી સ�જ થવ ýઈએ.’ ઝૉએ ક� છ ક લોકોએ
ે
ે
ુ
�
�
�
�
�
ુ
��ાવ�થાનો �વાસ હળવો કરવા માટ શ�ય તટલો ભાર ઉતારતા જવ ુ �
�
�
ે
��ાવ�થા એક ýતની દી��ત છ� માણીએ. øવન તો છ�લા �ાસ સધી �સ�ન રહવા માટ મ�ય છ. સમાજ ે
�
ુ
ે
ે
�
ુ
ýઈએ. વી�ય તનો અફસોસ કયા િવના આપણને જ મ�ય એનો આન�દ
�
�
�
�
ુ
ુ
�
�
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
પર, સતાનો પર, �ીø પઢી પર બોý�પ થવાન બદલ બધાની સાથ �મ અન
�
�
વહાલથી વતવાથી એમને �સ�ન રાખી શકાય છ અન આપણને પણ �સ�નતા
ે
�
�
મળ છ. વાણી પર સયમ રાખીએ, કટ� વચનોથી દર રહીએ, બીýન માન
ે
�
�
ૂ
ે
ે
નના લખક ઝૉ ડ��સનની ‘ધ �કાય ગ�સ ડાક, �લોલી’ – આવી ચડતા મહમાનો જવા છ. ગમે �યાર પધારે. એમનુ �વાગત કરવાની આપીશુ તો આપણને સ�માન મળશ. ે
�
�
�
�
�
ે
ે
�
�
ચી આકાશમા �ધાર ઘરાત ýય છ�, ધીરે ધીરે – ��ોના øવનની ના પાડી શકાશે નહી. એમને િમ�ોની જમ આવકારવા પડશ. ��ાવ�થામા� ે િનýનદ તરીને એને પાર કરીએ. સવાિદતા અન સમભાવ ��ાવ�થાનો ુ
ુ
ે
�
�
�
ે
ં
ે
�
�
કદરતનો �વાહ øવનનો �વાહ છ — એમા કમને તણાઈએ નહી, પરંત
ં
�
ુ
ે
સકલ સમ�યાઓ અન એમના ભાવોની સવદના�મક નવલકથા
શારી�રક તકલીફો િવનાના સરળ øવનની ક�પના કરવી સભવ નથી. ત
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ે
ે
ે
�
�
�
ે
ુ
�
છ. આ નવલકથા તરફ સાિહ�ય�મી �વીણભાઈ વીરાએ �યાન ખ�યુ હત. માટ આપણે સકારા�મક રહીશ અન શરીરને શ�ય એટલુ ચ�ત રાખીશુ તો પિવ� મ� છ. સૌન એક કરીને રાખીએ અન આપણે સમ�તાની સાથ એક
�
�
ુ
ુ
�
ે
�
ે
�
�
�
આજના સમયમા ��ોની સ�યા વધતી ýય છ �યાર આ નવલકથાની ફાયદો થશ. ે થઈન ભળી જઈએ. સમ�યા એ છ ક ઘણા લોકો માન છ ક – ‘અર, હ તો
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
�
�
ે
�
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
�
સોિશયલ મી�ડયામા પણ �યાપક ચચા થવા લાગી છ. ઝૉ ડ��સન કહ છ : વધતી �મરની સાથ પથારીવશ થવાની તયારી રાખવી પડશ. એ તબ�ો ઘરડો થઈ ગયો અન મને એની ખબર જ ન પડી!’ ત માટ કદરત અગાઉથી
�
ે
�
�
ૈ
ે
�
�
�
�
�
ુ
ે
�
ૂ
�
‘ઘણા ��ો માન છ ક તઓ ��ાવ�થા િવશ બધ જ ýણ છ, પરંત વા�તવમા � નાનકડા બાળક જવો હોય છ. માતા આપણને આ જગતમા લાવી �યાર ે પરતા સકત આપી સાવધાન કરે છ. ��ાવ�થા અચાનક ઊભી થયલી અવ�થા
ે
�
ે
�
ે
ે
ુ
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
તઓ ઊભી થનારી પ�ર��થિત િવશ બાળક જવા જ અýણ હોય છ. ઘણા ��ો આપણે પથારીમા જ હતા. િજદગીની લાબી મસાફરીમા અનક વળાકો અન ે નથી, માણસમા�ના જ�મની સાથ ભિવ�યમા આવનારી ��ાવ�થાની
ુ
�
ે
�
�
�
ુ
�
�
આગળ જતા એમણે ��ાવ�થામા કવા મ�ક�લ સમયનો સામનો કરવાનો પડકારોમા�થી પસાર થયા પછી ��ાવ�થામા લોકોએ પથારી તરફ પાછા વા�તિવકતાનો ધીરે ધીરે આરંભ થાય છ. સપણ �ધાર છવાય ત પહલા �
ે
�
�
�
�
ૂ
�
ુ
�
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ૈ
�
ે
ે
ે
ુ
�
ે
છ ત િવશ માનિસક રીત તયાર હોતા નથી.’ તઓ ઉમર છ ક � વળવ પડ� છ. બાળપણમા અ�ય લોકો આપણી સભાળ લતા તમ આપણે િજદગીમા અઢળક અજવાળાનો અનભવ કય� હોય
�
�
ુ
ે
ે
�
�
ે
�
�
ં
�
�
ે
ે
�
�
માણસ સાઠની �મર વટાવ �યારથી માડીન �ધકારમય થવા આ �મર બીý લોકો તમારી સભાળ લશ. બાળપણમા સભાળ છ. એ જ અજવાળ ગાઢ �ધકારમા માગ ચીધ ે
�
ે
ે
�
ે
�
�
ુ
ે
લાગલા øવનનુ તજ ઓસરી ýય �યા સધીના તબ�ાઓમા � ડબકી લવા માટ મા હતી, હવ િવદાયનો સમય નøક આવશ �યાર ે છ. ��ાવ�થા પણ એક ýતની દી��ત છ. �
ે
ે
ે
�
�
�
ઊભી થનારી પ�ર��થિતઓનો �યાલ હોવો જ�રી છ. તો જ શ�ય છ ક� તમારા સતાનો પણ તમારી સાથ ન હોય.
�
�
ે
�
�
�
ે
ે
�
તઓ ��ાવ�થાની શારી�રક અન માનિસક સમ�યાનો કટલાક ��ોની સભાળ લવાની જવાબદારી નિસગ
ે
�
ે
ે
�
�વ�થતાથી સામનો કરી શક છ. એમણે એવી સભિવત વીનશ �તાણી �ટાફ પર હશ. �વાભાિવક રીત એમના મનમા ફરજની
ે
�
�
�
�
પ�ર��થિતઓની િવગતવાર ચચા કરી છ. � ભાવના િસવાય કોઈ �ગત લાગણી ન હોય. એમના
ઝૉ કહ છ ક વધતી �મરની સાથ તમારી આસપાસના ચહરા પર બનાવટી ��મત હશ, પરંત �દરથી એક
ે
�
ુ
ે
�
�
�
�
�
�
લોકોની સ�યા ઘટતી જવાની છ. દાદા-દાદી અન માતા-િપતાની �કારનો કટાળો હશે. એમને શાિતથી સહન કરતા શીખવ ુ �
ે
�
�
�
પઢીના લોકોએ િવદાય લઈ લીધી હશ. િમ�ો–પ�રિચતો પણ તમારી પડશ. એમના �ય�નો અન સહાય માટ આભારી રહવાની તયારી
ે
ે
�
ે
ે
ૈ
ે
ે
જમ પોતાની સારસભાળ ýત લવા અશ�ત થયા હશ. તમારાથી નાની પઢી રાખવી પડશ. ે
ે
�
ે
�
ે
�
�
ે
ં
એમના øવનમા �ય�ત હશ. એવ પણ બન ક પિત-પ�નીમાથી એક� િવદાય ઝૉ ડ��સન આ બધ ��ાવ�થાન વરવ અન ડરામ� િચ�
ુ
�
ુ
ુ
ુ
ે
�
�
�
�
ે
ે
�
લીધી હોય. øવનનો આ તબ�ો ��જનો માટ ખાલીપાનો હોય છ. એકલા આપવા માટ ક� નથી. એ ભિવ�યમા ઊભી થનારી સભિવત
�
�
�
�
�
ુ
�
øવવાની અન એકલતાનો આન�દ માણવાની તયારી રાખવી પડશ. ે પ�ર��થિતથી લોકોને સભાન કરે છ. કહવાય છ ક આ�મિવ�ાસ
ે
�
�
ૈ
ુ
�
�
�
�
ે
ુ
�
ે
�
�
�
ે
સમાજમા પણ ��ોની સભાળ લવાન વલણ ધીરે ધીરે ઓછ થશ. માણસન કોઈ પણ �મર યવાન રાખ છ. આશકાઓ, ભય અન ે
�
ુ
�
ે
ે
ૈ
ુ
ે
ે
�
ે
�
યવાનીમા અન આધેડ વયમા તમારી કાર�કદી� ગમે તવી ભ�ય રહી હોય, વા�તિવકતાઓનો સહજભાવ �વીકાર કરવાની તયારી ન
ે
�
ુ
ે
ે
ે
�
તમ ગમે તટલી નામના મળવી હોય – �મર બધાન સામા�ય �� પરષ ક � હોય તો માણસ કોઈ પણ વય �� જ હોય છ. ઝૉએ
ે
ુ
ે
ે
�
�
ુ
�� મિહલા બનાવી દ છ. લોકોનુ �યાન તમારા પરથી ખસી ગય હશ અન ે ‘ધ �કાય ગ�સ ડાક, �લોલી’ �ારા લોકોને એ
�
ે
�
તમાર ખણામા ઊભા રહી øવવાન �વીકારવ પડશ. આજુબાજમા સભળાતા માટ તયાર કરવાનો �ય�ન કય� છ. એમણે
ે
ૂ
�
�
�
�
ે
ુ
ુ
�
ુ
�
�
ૈ
ે
�
ે
�
�
ં
�
ુ
ુ
�
ૂ
�
�
�
કોલાહલો અન ýતýતની વાતો ધીરજપૂવક સાભળવા પડશ. એટલુ જ નહી, ક� છ: ‘આકાશ સપણપણે �ધાર થઈ
�
�
�
ે
ે
�
�
ત માટ કોઈ ફ�રયાદ ક ઇ�યા કરવાની ઇ�છા મનમા દાબી રાખવી પડશ. ે ýય ત પહલા� øવનયા�ાના �િતમ
��વ�થાનો માગ �મશ: ક�ઠન બનતો જશ. ýતýતની તકલીફો આવશ, તબ�ામા અજવાળ ઓસરવા
ે
ે
�
�
�
�
બીમારીઓ આવશ. એ તકલીફો અન બીમારી અગાઉથી ખબર આ�યા િવના લાગ છ. એ �વાભાિવક �િ�યા
ે
ે
ે
�