Page 21 - DIVYA BHASKAR 120321

Friday, December 3, 2021 | 18

ે
�
�
�
ૂ
ુ
ૈ
�
ુ
�
�
ુ
�
લખન એ બીજ કશ નથી, પણ �દર રહલી �ચડ ઊýન �થળાતર છ � સાર છ, તો કોઈનુ લોિજક. કોઈની લખનશલી અન�ય છ તો કોઈની રમજ.
�
�
�
ુ
�
ે
�
કોઈ પોતાના દબાવલા ક સતાડી રાખલા તી� ઈમોશ�સ લઈન આવ છ, તો
ે
�
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
ુ
ે
�
�
�
ૂ
�
�
�
ુ
ૂ
કોઈ તટલા હયા સાથ. કોઈને કાગળ પર માથ મકીને ખ�લા મને રડવુ છ,
�
�ાિહ��ના બાગમા નવા Ôલો ખી��ા� છ�! વાત કોમન છ, અ�થાયીપ�. �ય��તમા રહલ આ અ�થાયીપ� જ દરેકને
�
�
તો કોઈને વાતાની આડમા આપવીતી રજૂ કરવી છ, પણ આ દરેકમા એક
�
�
�
ુ
ં
�
�
�
�
ં
ૂ
�
લખાવ છ. ભીતર કઈક તટ છ ક ત�ા પછી ýડાય છ, �યાર બાદ કશક
�
�
�
�
�
ે
ૂ
�
�
ુ
લખાય છ. આ જગત પર અવતરલા દરેક øવન પોતાની વાત કહવી છ.
�
ે
�
�
ે
અ�ય સøવો પાસ ફ�ત ભાવ છ. આપણી પાસ ભાવ અન ભાષા બન છ.
�
�
ે
ે
�
ે
ે
ે
ે
�
ુ
ે
�
�
ુ
ø �શ અ�યાર, øતશ દ�ગા, અિભષક અ�ાવત, કણાલ ગઢવી, એ અખબાર હોય ક પ�તક, સોિશયલ મી�ડયાની વોલ હોય ક કોઈ સાિહ�યન � ુ
પરખ ભ�, િનિમતા શઠ ‘યાશી’, ભગીરથ ýગીઆ, ઈરફાન
ે
ે
ે
ે
ે
ે
મગિઝન, લખક �ારા લખાયલી વાત �યાર સામા�ય માણસન �ભાિવત
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ુ
ે
ુ
�
ે
�
સાથીયા, િ��દા ઠ�ર, ���ટ સોની અન તાજતરમા પોતાનુ � કરે છ �યાર એનો શ�દ �ચિલત બન છ. લખન એ બીજ કશ નથી, પણ
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
�
�
ુ
ે
�
ુ
�
�
ુ
પહલ પ�તક લઈન કોઈ તાø હવાની લહરખીની જમ આવલા ø�ા પટ�લ... �દર રહલી �ચડ ઊýન �થળાતર છ. એ ઊýના ઉપયોગ �ારા �યાર એક
�
�
�
�
ુ
ે
�
�
ે
આટલા� તો મારી નજરમા� આવલા છ. શ�ય છ ક ગજરાતી ભાષા અન ે લખક અ�યના øવન, િવચારો ક ���ટકોણમા� પ�રવત�ન લાવ છ, �યાર એ
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
ૂ
ે
સાિહ�યથી �રાઈન આવા તો કટલાય નવયુવાનો હશ, જઓ ચપચાપ પોતાનુ � પોતાના અ��ત�વન સાથક કરે છ. લોકોના� ટકા થઈ રહલા એટ��શન
�
�
શ�દકમ� કરી ર�ા હશ અથવા તો મારી ýણ બહાર ર�ા હશ. મને ખાતરી �પાન, મનોરંજક રી�સ અન વબ સી�રઝથી છલકાતા ઓટીટી
�
ે
ે
ે
ે
�
�
�
ે
ે
�
�
ુ
ં
ે
છ� ક આજ નહી તો કાલ, તઓ પણ પોતાનુ અજવાળ પાથરશે. �લટફો�સના યગમા લોકોને ગજરાતી ભાષા અન સાિહ�યના �
�
ુ
�
ુ
�
�
ે
હજ આ યાદીમા દવાગીબહન ભ�, એષા દાદાવાળા, રામ મોરી, અજય અજવાળાનો પ�તકો તરફ વાળવા, ત એક ભગીરથ કાય છ. કોઈ
ુ
�
�
ે
�
ં
ે
�
�
સોની જવા ��થાિપત લખકોનો તો ઉ�લેખ જ નથી થયો. મહ�વની વાત એ એક કિવ, લખક ક સાિહ�યકાર એ કામ નહી કરી શક.
ે
ે
�
છ ક સાિહ�ય એ કોઈનો ઈýરો નથી. ભાષા, ભાવ ક અિભ�ય��ત કોઈની ��ો�ા� એના માટ વિવ�ય, �િતભા અન િવ�તરણ ýઈશ. નવા
ે
�
�
ે
ૈ
�
ે
ે
�
�
મોનોપોલી ન હોઈ શક. આ તો એક એવ સિહયાર મદાન છ, �યા ભાવિવ� િવચારો, નવી વાતાઓ, નવા �લોટ, નવી શલી અન નવા
�
ુ
ુ
ૈ
�
�
�
સાથ િનસબત ધરાવતી દરેક �ય��તન �વાગત છ. પોતાની અનભિત અન ે ડૉ. િનિમ� ઓઝા િવષયો ýઈશ. લખકોની યવા િ�ગડ આ કામ કરી શકવા
ૂ
�
ે
ુ
�
ે
ે
ુ
ે
ુ
�
�
ે
�
�
આસપાસના જગતને ýવા-સમજવાની અન�ય ���ટથી દરેક પોતાનુ � માટ સ�મ છ, એની મને ખાતરી છ. ý ખરખર આપણને
ે
�
ે
યથાશ��ત યોગદાન કરે છ. આ �િ�યામા� એ ‘�વ’ન તો ઉ�નત કરે જ છ, ભાષા અન સાિહ�યની િચતા હોય, તો નવા લખકો, કિવઓ,
ે
�
�
ે
�
ે
ે
ે
�
પણ પોતાના શ�દકમ� �ારા તઓ ý�ય-અý�ય અ�યનો પણ ઉ�ાર કરે છ. કલાકારો અન ના�કારોને �ો�સાહન અન �લટફોમ� આપવુ એ
�
ે
ે
ુ
કાગળ સધી પહ�ચવાની આ મથામણમાથી લગભગ દરેક જણ પસાર એક ગજરાતી તરીક� આપણી ફરજ છ.
�
ુ
�
�
થત હોય છ. એમાના કટલાક સફળ અન સબળ રીત પોતાના મનોભાવો શ�ય છ ક મારી કલમ કોઈ પણ �ણે અટકી ýય! કોઈ સવાર એવ � ુ
�
�
�
ે
�
�
ુ
ે
ે
�
ુ
ે
ે
�
�
�
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
�
�
ુ
�ય�ત કરી શક છ, તો કટલાક અ�યની અિભ�ય��ત વાચીન એની સાથ ે બન ક હ કશ લખી જ ન શક. કદાચ એવ પણ બન ક કોઈ �કાશક ક �
�
�
ે
ે
�
ુ
ુ
�
ે
ે
રીલટ થઈ શક છ. નવોિદત ગજરાતી લખકોના� પ�તકો વચાય, વચાય અખબારના ત�ી મારા લખાણો �રજે�ટ કરવા લાગ અથવા વાચકોને
�
�
ે
ે
ે
�
ુ
�
ુ
�
ૂ
ુ
અન વખણાય એનાથી વધાર ધ�ય ઘટના ગજરાતી ભાષા માટ બીø કઈ જ ýઈએ છ, એવ કશ હ આપી જ ન શક. ક��યટરના કી-બોડ પર
�
�
�
�
ુ
�
હોઈ શક! ગજરાતી ભાષા સાિહ�યની વાત આવ �યાર આપણે િસ�હ�ત, અિવરત ચાલતી �ગળીઓ ý કશક અથસભર લખી શકતી હોય, તો
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
�
�
�વનામધ�ય, ��થાિપત અન લોકિ�ય લખકોની વાત તો અવારનવાર કરતા એ મા સર�વતીના આશીવાદ છ. શ�ય છ તઓ �યારક મારાથી રીસાઈ
ે
ે
ુ
ુ
ે
�
ે
�
ુ
�
�
જ હોઈએ છીએ. પરંત એ લખકોમાથી �રણા લઈ પોતાનુ મૌિલક અન ે ýય, પણ �યા સધી શ�દ સાથનો નાતો અકબધ છ, �યા સધી નવા અન ે
�
�
ે
�
ે
�શસનીય લખન-કમ� કરી રહલા અનક �ોિમિસગ લખકોની વાત પણ કરવી �ામાિણક શ�દકમી�ઓને અજવાળતા રહવા એ મારી જવાબદારી છ.
�
�
�
ે
�
ૂ
ે
�
�
જ ýઈએ. સપણ ખીલી ચકલા Ôલોની સગધને માણવામા, ખલી રહલી કોઈ િવરાટ પવતની ટોચ તરફ ચઢાણ કરતા હોઈએ �યાર આપણી પાછળ
�
�
�
�
�
�
ુ
ૂ
ૂ
ુ
ૂ
�
�
�
�
ે
કળીઓની ન�ધ લવાન ચકી જઈએ આપણે એટલા બ�યાન અન બદરકાર અ�પ સમય માટ હોય, સાિહ�યના િવશાળ ફલક પર ��યમાન થનારો દરેક આવી રહલા સાથીઓનો હાથ પકડવામા જ મý છ, એવો આન�દ િશખર પર
ે
ે
�
ે
ે
�
�
ે
�
�
ે
ે
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
�
તો નથી જ. બાગની સદરતા વધારવામા એમનો પણ ફાળો છ. ભલ ન સાવ લખક પોતાની િવિશ�ટ �િતભા અન ચમ�કિત લઈન આવ છ. કોઈનુ �ફ�શન પહ�ચીન એકલા ઊભા રહવામા� નથી.
ે
અનસધાન
ં
ુ
�
�
�
�
�
ુ
પકડાઈ જવા નીકળ છ. ‘કાકવ�યા’, ‘ચપો અન કળ’, ‘વાની મારી કોયલ’ ટાળતો હતો, મ�યા પછી પણ શા માટ દર રહતો હતો એ બધ સમýઇ ગય.
�
ૂ
�
�
�
ુ
�
ે
િવચારોના �દાવનમા � અન ‘કાળી રાત…’ જવી વાતાઓ રિતસખ અન એના નોખા તથા વરવા �પો જ�નત બબડી ગઇ, ‘તારા ભાઇન એક વાત માટ દાદ આપવી પડશ;
�
ે
ે
ે
ં
�
ે
ુ
�
�
ે
�
�
ે
ૈ
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
�
રજૂ કરે છ. મ�ડયાની ભાષાશલી પણ બળકી છ. ઉમાશકરે ‘મ�ડયારાý’ એ પોતાની ભાભીની મયાદા ýળવી ýણ છ. પણ ત જ કયુ ત સાર નથી
�
ે
�
�
ુ
�
�
�
ુ
�
ે
ે
પહ�ચ તની કાળø રાખવી. આજે પણ �સ�સ જવા મહાનગરની વ�ોવચ �ય��તિચ�મા મ�ડયાન ýદઈ �ય��ત�વ અન ધારદાર સજકતા વણ�યા છ. કયુ, િવશ. ભિવ�યમા આવ ન કરતો. મને એક સવાલનો જવાબ આપીશ?
�
ે
ુ
�
ે
�
ે
ુ
ુ
�
�
ુ
�
�
�
ુ
�
�
ે
ે
એક જગલ ýવા મળ છ. એનો િવ�તાર ઓછો નથી. નગરમા� �યાય 29 �ડસ�બર, 1968ના રોજ મ�ડયા અણધાયા હાટએટ�કથી ��ય પા�યા. િવકાસના �થાન પર ત પરી�ામા બસ તો સપરવાઇઝરને ખબર ન પડી ýય?’
�
ે
�
�
ýવ �યા વ� મýન જગલ ýવા મળ છ. ધ�ય હý નપોિલયનને! એને મા� 46 વષની વય øવનલીલા સકલાઈ ગઈ છતા મ�ડયાએ 23-24 વષના ‘ના, અમ બ સાવ સરખા દખાઇએ છીએ. ફ�ત મ�મી જ અમ અલગ
ે
ે
�
�
ુ
ે
�
�
�
�
�
ે
ે
�
ે
ે
ે
�
ે
ે
�
�
�
પયાવરણવાદી કોણ કહશ? � લખનગાળામા ચાલીસથી વધાર �થો આ�યા છ. � અલગ ઓળખી શક છ. હવ ત પણ ઓળખતી થઇ ગઇ છ.’ િવ�ાસ આટલુ �
ુ
�
�
�
�
ે
�
ે
ે
ે
}}} બોલીન પોતાના શરમાતા ખýનાન આ�ેષમા જકડી લીધો.
�
(સ�યઘટના. બન ભાઇઓન કોઇ નહોતુ ઓળખી શ�ય પણ છવટ એક
�
ે
�
ે
�
�
�
ુ
પાઘડીનો વળ છડ � મનનો મોનોલોગ જ�યાએ એમની છતરપીંડી પકડાઇ ગઇ અન બન ભાઇઓ તકલીફમા મકાઇ
�
�
�
�
ે
ુ
ે
�
ૂ
ે
ે
�યા નપોિલયન છ�લ ય� હારી ગયો ત વોટરલની રણભિમ �સ�સથી આનો ઉપાય એક જ છ. માનિસક સ�િ� માટ ભ�ય થયલ મન, ગયા હતા.)
ુ
�
�
ૂ
ે
ુ
ે
�
ુ
�
ુ
ૂ
�
�
ૂ
ે
ુ
�
ુ
�
�
બહ દર નથી. �યા ય�ન ��ય ýવા મળ તવી ટ�નોલોિજકલ ગોઠવણ અકળામણ અન મજબરીમા જકÔડ શોધે, એ પહલા� આપણે તન તદર�ત
�
�
�
�
ુ
ે
ે
�
ૂ
ે
�
�
ે
�
�
કરવામા આવી છ. તમન લાગ ક તમ ચાલ ય� ýઇ ર�ા છો. ઘાયલ ઘોડા અનભવોયુ�ત �વા��ય-વધક �યજન પીરસવાનુ છ. નવો શોખ, નવા િમ�ો, િવ�ાન�મ �
ે
ુ
�
ે
ુ
ુ
�
�
�
�
ૈ
ે
ૂ
ે
ે
અન ઘાયલ સિનકો અન એમના �તદહો ધરતીની ધળમા રગદોળાયલા જના િમ�ો સાથેની નવી મલાકાતો, નવી જ�યા, નવા ર�તા, પવતારોહણ,
ે
�
�
ૂ
ુ
�
ýવા મળ છ. �સ�સની વ�ોવચ આવલા િવશાળ જગલમા આવલી વનિવહાર ક નવી ��િ�ઓ આપણી માનિસક સ�િ� વધાર છ. ટકમા, રોજ આકાશગ�ગા ફરતે એક ચ�ર પર કરે છ. આપણી ��વી (તમ જ સયમડળ)
�
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
�
ૂ
�
ૂ
ે
ુ
ુ
�
�
�
�
એક હાઇ�કલમા જવાન થય �યારે આચાય સાથ વાતો કરવાની તક મળી. બની રહલી ઘટમાળથી કશક અલગ કરવુ. �મમા પડવુ, પ�તકો વાચવા, 8,28,000 �ક.મી.�િત સક�ડની ગિતએ આકાશગ�ગા ફરતે ગોળ ચ�ર
ુ
ે
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
ુ
ે
�
ુ
ુ
�
ૂ
ે
ુ
એમન નામ ડો. પરલી. મ. ડો. મધભાઇ બચ સાથે એમને પ�રચય હતો. �વાસ કરવો, કોઈ નવી કલા શીખવી ક પછી થોડા સમય માટ રોિજ�દા લગાવી રહી છ! આટલી �મણગિતને લીધ અવકાશમા પદા થતો �વિન
�
�
ે
ે
�
�
�
�
વાતવાતમા આચાય પરલીએ કિવતાની પ��ત� સભળાવી. પ��ત� øવતરથી દર કોઈ અý�યા �થળ પર િનરુ�શ ચા�યા જવ. સારા ક ખરાબ, સવ�થમ ઋિષ િવ�ાિમ�ના �યાનમા આ�યો. અનત ��ા�ડમા સભળાઈ
�
ે
�
�
ૂ
�
�
ે
ે
�
�
�
�
�
ુ
ે
�
ગમી ગઇ તથી ન�ધી લીધી. સાભળો : આપણા દરેક યાદગાર અનભવો આપણી માનિસક સ�િ� વધાર છ અન એ જ રહલા �વિનન તમણે‘ઓમ’નામ આ�ય. ગાય�ીમ�નો �થમ ભાગ ઉપરો�ત
�
ુ
ુ
ે
�
ે
�
ે
ે
�
How many miles to Babylon? આપણી સખાકારીન રહ�ય છ. ��ય પામતી વખત સૌથી ધનવાન �ય��ત એ હકીકત પરથી પડદો હટાવવાન કામ કરે છ! �
�
ુ
�
ુ
ુ
ુ
ે
�
Three score years and ten? જ કહવાય જની પાસ ખબ બધી યાદો, વાતો, વાતાઓ અન અનભવો હોય. (2) ���िव�वर�य
ु
ं
�
े
ે
�
ે
�
ૂ
ુ
ે
Can I get there with candle light? જ �ય��ત િજદગીમા �ણો નથી કમાઈ શકતો, એ સૌથી મોટો બરોજગાર છ. · તત : ત (ભગવાન) · સિવતર : સય �
ે
ે
�
ુ
�
ૂ
ે
્
�
Yes and back again? હજ મોડ� નથી થયુ. øવનમા અવનવા અનભવો કરી લવાનો હજ પણ સમય · વર�યમ : �ણ�ય છ �
ુ
�
ુ
�
ુ
�
ે
ે
ે
ે
મીણબ�ીના અજવાળ બબીલોન પહ�ચીન પાછા આવવાની ઇ�છા છ. નહી તો આ આખ આયખ ��ીનની સામ જ પસાર થઈ જશ અન �તમા � મ�નો બીý ભાગ આપણને િનરાકાર ��ની અનભિત કરાવ છ.
�
ે
�
ે
�
ે
�
ે
ૂ
ં
ુ
�
ુ
�
ુ
�
�
ુ
�
�
ુ
�
ુ
�
�
�
�બળ છ. મીણબ�ીન આછ અજવાળ કટલ ટક? મન�ય ý ખીલી ઊઠ તો ઇલ���ક શોક પણ આ�લાદક લાગશ! િનરાકાર-િનગુણ પરમ ��ન ઓળખવા માટ સા�ીભાવ હાજર રહલા
�
�
�
ે
ે
�
ે
ે
્
�
ુ
�
ે
ે
બબીલોન દર નથી અન ખીલવાન જ દર રહી ýય, તો બબીલોન પહ�ચાય, �વા��ય, સપિ� અન સિવધા હોવા છતા પણ �યારક સખ આપણાથી સય�કાશ તમ જ ‘ઓમ’ના �વિનનો ઉપયોગ કરી શકાય છ. �
ે
ૂ
ૂ
ે
�
ે
�
ુ
ુ
ૂ
ે
�
ુ
�
ે
ે
�
તોય એનો અથ �યા ર�ો? બઝાઇ ગયલી કરોડો મરલી મીણબ�ી�નો એટલે અળગ રહી ýય છ કારણ ક માનિસક સ�િ� નથી હોતી. જ ધરતી પર (3) ��� दव�यः धीमिह
े
�
�
�
ુ
ે
બનેલો સમાજ �મન સરનામ �યાર પામશ??? જ�મ લીધા પછી ખદ ક�ણ આટલુ બધ ઈવ�ટÔલ ø�યા હોય, �યા� આપણી · ભગ� : �કાશ · દવ�ય : ત દવ�વન ુ �
ે
ુ
�
ે
ે
ુ
�
�
�
ે
ુ
ૈ
ે
ુ
�
ે
વાતામા પણ કોઈ કચાશ ન રહવી ýઈએ. · િધમહી : આપણે �યાન ધરવુ ýઈએ
�
�
�
�
�
ૂ
ૂ
શ�દના મલકમા � ‘ઓમ’ના જપ થકી હાલ િવ�મા સા�ાત હાજરાહજર (સય) એવા
�
�
ૈ
રણમા ખી�� ગલાબ દવ�વન �યાન ધરવાથી ઈ�રની સમીપ પહ�ચી શકાય છ.
�
ુ
ુ
ુ
�
�
�
ે
�
મ�ડયા સફળ અન મોટા ગýના વાતાકાર. બાર સચયોમા એમની (4) िधयो यो नः ��ोदय��
�
�
�
250 વાતાઓ મળ છ. મ�ડયાએ મૌિલક વાતાઓ જ વધ આપી છ. એમની હતો?’ · િધયો : મધા · યો : જ · નઃ : અમારી
�
ે
ે
�
�
ુ
ે
�
�
�
�
�
વાતાઓમા સોરઠી �ýøવનની ભાતીગળ તાસીર છ. તમામ �તરના લોકો િવ�ાસ ખડખડાટ હસી પ�ો, ‘હ બદલાયલો લાગતો ન હતો, પણ હ � � · �ચોદયાત : પથ�દિશત કરો
�
�
ે
ે
�
ે
તથા એમની �મસવદનાઓ, પીડાઓ, અરમાનોને મ�ડયા �ભાવકતાથી ખરખર બદલાયલો હતો. ત જન મળી હતી એ હ નહી પણ િવકાસ હતો. મારો ગાય�ીમ�ના ચોથા અન છ�લા ભાગનો અથ છ : હ ઈ�ર, અમારી
�
�
ુ
ે
ે
�
ે
�
ં
�
�
�
�
ે
�
ુ
ે
ે
ે
�
ૈ
ે
�
�
�
�
�
ુ
આલખ છ. એમની વાતા ‘અભ મકરાણી’ ઉપરથી કતન મહતાએ ‘િમચ- � ��વન �ધર િવકાસ. �ણ િદવસ એની એ�ઝામ હતી, માર એની જ�યાએ મધાન યો�ય માગ સિચત કરો. ચારય ભાગન પોતપોતાનુ વ�ાિનક મહ�વ
ે
ૂ
ે
�
ૈ
�
�
�
�
�
�
ુ
�
મસાલા’ નામ ઉ�મ �ફ�મ બનાવી હતી. પરી�ા આપવાની હતી. ગયા વષ એ નપાસ થયો હતો. ý હ તન સાચ કારણ છ. વ�ાિનક �યોગોમા� િસ�ધ થય છ ક ગાય�ીમ�નુ િનરંતર �યાન,
�
�
�
ે
ે
ુ
�
‘�ત:��ોતા’ વાતામા જલ ભદીને ભાગલો પરષ �ૌઢ પ�નીને ભોગવી જણાવ તો ત માનવાની ન હતી. �ણ િદવસ સધી હ તન ન મળ, તો ત મને માનવશરીરના� પ�કળ ઊý-ક��ોને ý�તાવ�થામા લાવવા મદદ�પ બન ે
�
�
ે
ે
ે
ુ
ુ
�
ુ
�
�
�
�
ુ
�
ુ
�
ુ
ુ
�
�
ે
ે
�
�
લવા ચાહ છ. પ�ની પણ રાø જ છ�, પણ પાછળ તો વાર ચઢી છ� ન કદી ý છોડી દવાની ધમકી…’ છ. બીજ-મ�ોના ઉ�ારણ સમય �વિન-કપનને લીધ મગજની ચોફ�ર ચબકીય
�
ે
ે
�
�
ે
ે
ુ
�
�
�
�
તાબ ન થાય તો દીકરાની સરકારી નોકરી ýય એમ છ. કદી સામે ચાલીન ે જ�નતના િદમાગમા અજવાળ થઇ ગય. િવકાસ શા માટ એને મળવાન � ુ �� ઉ�સિજત થાય છ, જ મ��ત�કને જદા-જદા �કારની શ��ત અપણ કરે છ. �
ુ
�
�
�
ુ
�
ે
�
ે
�
�
ુ
ે
�
�