Page 19 - DIVYA BHASKAR 102921

Friday, October 29, 2021 | 14

ે
તમન ��વા� ઘરમા� ને નવા કબાટમા� પોતાના� કપડા� ગોઠવતી વખતે સોનલબહ�ને ક�ુ�, ‘હવે નવા�
અને ઘરમા� રહ�વાનુ� એટલે મા� ઘરની ચાર દીવાલને નહીં સýવવાની.
��� �ા��� સમય ���, કપડા� લેવા� પડશે.’ સા�ભળીને મને �યારે હસવ આવી ગયેલુ�. હø જેના
ુ�
પરથી લેબલ પણ નહોતુ� કા�ુ� એવા આઠ-દસ ક�તા�ની થ�પી તરફ ઈશારો
�
માણવા મ� એને જ કરીને મ� ક�ુ� ક� હø આ તો પહ�રો. પણ એમના કહ�વાનુસાર ઘરમા� પહ�રવા
માટ� થોડા� લાઇટ, ક�ફટ�બલ કપડા�ની જ�ર હતી અને ફરી એકવાર એમને
સુખ ���વાય? �રીરમા� ર��વ�� ગમે? લઘરવઘર (એમની નજરે) રહ�વાની મારી આદત પર લે�ચર ઝાડવાની તક
મળી. િમરરમા� ýઈએ �યારે પોતાની ýત પણ ýવી ગમવી ýઈએ ને, એમણે
�
યાદ કરા�યુ�. વાતમા દમ હતો. ઘર સરસ હોય તો ઘરમા� રહ�નારા� પણ સરસ
લાગવા ýઈએ ને. સુ�દર નહીં, પણ કમસે કમ �યવ��થત તો હોવા ýઇએ,
અને સોનલબહ�નના કહ�વાનુસાર પે�ડ�િમક દરિમયાન િદમાગી સ�તુલન ýળવી
રાખવા માટ� તો આ ખાસ જ�રી હતુ�. પછી વળી એક િદવસ મૂડ આ�યો તો
નવી લ�ઝરી કાર બુક કરાવી. ગાડીને આવતા� થોડી વાર તો લાગે ને, પણ
�
ન આવી �યા સુધી નાનાભાઈ ઉદયને ચેન ન પડવા દીધુ�. છ�વટ� કાર આવી,
બે-ચાર વાર એમા� ફરી લીધુ� અને એના એક મિહનાની �દર તો સોનલબહ�ન
�
લા�બી, વન વે િ�પ પર ઉપડી ગયા�, �યા�થી એ પાછા આવવાના� નથી. હø
હમણા� �રનોવેટ કરાવેલુ� ઘર, નવી કાર, નવા� કપડા�....કોઈએ વળી
અફસોસ કય� ક� ક�ટલા �ેમથી, ઉ�સાહથી આ બધુ� કરા�યુ� પણ
�
એને પૂરેપૂરુ� માણે એ પહ�લા જતા� ર�ા�.
આપણી વાત લાગે, પણ પછી િવચાર આ�યો ક� માણસ øવનના છ��લા
પહ�લી નજરે કદાચ આવુ� બોલવુ�, સા�ભળવુ� �વાભાિવક
િદવસોમા� પોતાના� બધા� અરમાન, શોખ પૂરા� કરીને, મોજથી
વષા પાઠક િવદાય લે એનો અફસોસ થવો ýઈએ ક� આન�દ? �ા�ડ �યૂ
�
કાર એમણે એક મિહનો વાપરી ક� બીý� પા�ચ વષ� વાપરત,
એનાથી એમને પોતાને શુ� ફરક પડવાનો હતો? આમેય કોઈપણ
ઈ�છા પૂરી થવાનો સૌથી વધુ આન�દ થોડા િદવસો ક� મિહના
દરિમયાન હોય છ�. એ શોટ� ટમ� ખુશીની �ક�મત કઈ રીતે �કી શકાય?
મ� એવા� લોકોએ ýયા� છ�, જે ભાડા�ના� ઘરમા� રહ�તા� હોય �યારે બધુ� એટલુ�
અ�ત�ય�ત, કઢ�ગુ રાખે ક� ýઈને અણગમો ઊપજે. અને આવા� લોકો પાસે
ુ�
ં
બહાન એ જ હોય છ� ક� આ �યા� અમારુ� પોતાનુ� ઘર છ� ક�, અહી �યા� વધુ સમય
રહ�વાનુ� છ� ક� એને સારુ� સુઘડ રાખવાની મહ�નત કરીએ? મતલબ એમના માટ�
øવનના� એ એક બે વષ�ની કોઈ �ક�મત જ નહીં હોય? ભાડાનુ� જ નહીં, ખુદની
માિલકીનુ� ઘર ધરાવતા� લોકોમા� પણ ઉ�સાહનો એવો અભાવ ýયો છ�. �યા �
વળી જુદા�, પણ એટલા� જ વાિહયાત કારણો અપાય છ�. સૌથી પહ�લુ� અને
�
� સી વષ�ની �મરે એણે બહ� આન�દભેર પોતાનો જ�મિદવસ ઉ�સાહમા પણ ઓટ આવતી ýઈ હોય �યારે આવા શ�દો સા�ભળીને ક�ટલુ� કોમન કારણ હોય- ઘર �યવ��થત રાખવાનો ટાઈમ નથી. બોલનાર પોતે પણ ુ�
ýણતા� હોય ક� આળસ, કામચોરી છ�પાવવાનુ� આ બહાન છ�. બીજુ� બહાન
ઊજ�યો. થોડા મિહના પહ�લા આખુ� ઘર �રનોવેટ કરા�યુ�. બ�ને
ુ�
�
સારુ� લાગે. મોટાભાગનો સમય ઘરમા� જ પસાર કરવાનો હોય �યારે કશુ�યે નવુ�
બેડ�મના� કબાટ કાઢીને જ�રતમ�દોને આપી દીધા� અને નવા� ખરીદવાનુ� મન ન થાય. પણ મારી એ િમ� સોનલબહ�નના મતે આ જ સમય પૈસાની ત�ગીનુ� હોય છ�. ‘પૈસાની થોડી છ�ટ થાય તો ઘર સરખુ� કરાવવુ� છ�.’
બનાવડા�યા. બીજુ� નાનુ�-મોટ�� ફિન�ચર ચે�જ કયુ�. દીવાલો ઉપર પેઇ��ટ�ગ હતો ઘરને બને એટલુ� વધુ સુ�દર બનાવવાનો. ‘ઘરમા� ને ઘરમા� રહ�વાનુ� હોય ઓક�, પૈસા આવે �યારે મ�ઘુ� �રનોવેશન કરાવý, પણ �યા સુધી જરા સારુ�,
�
�
�
કરાવીને, �યા ઘણા સમયથી શોભતી જૂની ���સ ઉતારીને એની જ�યાએ બીø �યારે આસપાસ બધુ� જૂનુ�પુરા�ં ýયા� કરીએ તો વધુ �ડ�ેશન આવી ýય. ýવુ� ગમે એવુ� તો રાખો. ઘરને સુઘડ રાખવામા વળી શુ� પૈસાનો ખચ� થતો
�
મૂકી. બારીઓ પર નવા �લાઇ�ડસ લગા�યા. ‘ý, હવે ઘર ક�ટલુ� �ાઇટ, સરસ બહાર જવાનુ� સાવ ઓછ�� થઇ ગયુ� છ�, �યારે કમસે કમ ઘરને તો િચયરÓલ હશ? િજ�દગીના એટલા� મિહના ક� વષ� આમ જ કાઢી નાખવાના? બહારના
ે
�
લાગે છ�’ એણે ઉ�સાહભેર ક�ુ�. કોિવડકાળમા� ભલભલા આન�દીજનોના બનાવીએ.’ એમણે લોિજકલ વાત કરી. (�ન����ાન પાના ન�.18)
મેઘાણીએ િનજની અમોઘ �ગ����તથી જે ર���� તે િવવાદથી પરે જઈન ર����
ે
મ���ા અન મેઘાણી
ે

આ વષ� બે મહાન ગ�કારોનુ� વષ� છ�, મેઘાણી અને મ�ડયા. આ ��લો ગુજરાતી �ક�લની ચૂનીલાલ ડોસાભાઈ લાઇ�ેરીમા� ભેટો થયો �ાનોદય
માિસકનો, જેના સ�પાદક રમેશ બ�ી જતે િદવસે બ�યા �ગત િમ� અને
કોલમના લખનારે ýતે ગુજરાતીમા� ગ� લખવાનો ઉ�મ કીધો
�
છ� ને બીજુ� કોઈ બીજુ� કા�ઈ બોલે તે પહ�લા આ અમીબા પોતાની �ાઇવેટ િ��ટક!
ટોપી ઉતારીને આ બ�ને તોિત�ગ મહાનુભાવોને �ત:કરણપૂવ�ક વ�દન કરે છ�. અલબ� તે સૌની સાથે સાથે જ લે�ફરાઈટ લે�ફરાઈટ કરતી નવી િસનેમા
આ લીટીઓ લખનાર ýતે �યારે øવનના મતલબ ક� લેખનના �િતમ નવા વાતા�કારોની ખોપરીની આસપાસ ચકરાવા લેતી હતી. અને સમયાનુસારે
દશકમા� �વેશે છ� �યારે �ખે દૂરબીન લગાડીને પોતાના વીતેલા øવનને ýવા �વેશ થયો િશવક�માર, ચ��કા�ત અને સુરેશ ýષીનો. �ક�તુ આ લીટીઓના
�
ે
અને કીધેલા કવન િવશ કવવા ��� થાય છ�, પોતાના લેખન ઉપર કોનૌ લખનારને સૌ �થમ નવી વાતા તરફ અિભમુખ કરનાર હતી મ�ડયાની
�
�ભાવ હાવી છ� ભલા! કહાણી, ‘પાયા કલેý’, ‘જબાન’! આ વાતા�કાર માટ� આ સવ�ના પુરોગામી
ચુનીલાલ મ�ડયાની વાતા ‘પાયા કલેý, ભેý’ તે સમયના ડાયજે�ટ હતા ચુનીલાલ મ�ડયા ને એમનુ� સામિયક ‘રુિચ’ જેમા� આ વાતા�કારે અમુક
�
�ીરંગમા� આવેલી ને મધુ રાય નામના તરુણ વાતા�કારે આભા થઈને વાતા�ઓ છપાવી.
કલક�ાની ચૂનીલાલ ડોસાભાઈ વાચનાલયની બે�ચ ઉપર પછી તો વહ�ણ બદલાયા ને øવનમા� �વે�યા� નવા� પા�ો,
�
બેસીને વા�ચેલી, ઓહો આ પણ વાતા કહ�વાય! તે સમયે નીલે ગગન નવી નોકરીઓ ને નવા ભૂક�પો જેણે ભુ�ા બોલા�યા
�
‘મુક��દરાય’ ને ‘પો�ટ ઓ�ફસ’ ને ‘લોહીની સગાઈ’ જેવી મધુ રાયના મગજના ને લખાતી ગઈ આ�મપીડાની,
આિદ, મ�ય, �તનો મિહમા કરતી ને વાચકના િચ�ને �� તલે આ�મપીડનની ને આ�મકથા�મક િવલાપની વાતા�ઓ જેના
સાિ�વક �મોદ પહ�ચાડતી ટ��કી વાતા�નો જયજયકાર ઉપર કોની કોની અસર હતી શી ખબર પરંતુ મ�ડયાના
હતો, ને કલક�ા રહ�તા આ પ���તઓના તરુણ લેખક� મધુ રાય �ગળાની છાપ ચારેકોર હતી હતી હતી.
હø સુરેશ ýષીનુ� નામ સા�ભ�યુ� નહોતુ� ક� ýતે ચ��કા�ત મેઘાણીના શ�દો વા�ચતા� ýણે આપણે પોતે તે બો�યા
બ�ીની લપેટમા� આવેલ નહોતા! �યારે તે સમયે Óંકાતી તે હોઈએ એવી િનø લાગણી થતી, પોતાપ�ં લાગતુ�. શી
નવા ઊગતા વાતા�કારની બોચી નવી વાતા�ની ગરમ હવા તરફ ખબર ક�ટલી વાર ‘કોઈનો લાડકવાયો’ સ�વર વાચ�તા� વા�ચતા�
ફ�રવેલી પાયા કલેý વાતા�એ; જેની અસર આજ–તક તેના ગ�મા�, હ�� રડી પ�ો હોઈશ ને ક�ટલી વાર ‘િશવાøનુ� હાલરડ��’ ગાતા� ગાતા�
ને તેના િચ�તનમા� રસાયેલી છ�. તે પછી તો રઘડો નતોડ, જેકબ સક�લ સાત દપ�ણની સામે િધ�ગાણે ચ�ો હોઈશ. મેઘાણીની કથાઓમા�, ભાષામા એક
�
ર�તા અને બીø ર�નકિણકાઓએ સાથે સવારી આવી િહ�દી અને બ�ગાળી ભપકો જ�ર હતો, એક મદા�નગી બેશક હતી પણ તે વા�ચનારને શાતા�દ
ે
નવી વાતા�ઓની! હતી. મ�ડયાની જેમ જ મેઘાણીએ પણ સૌરા��ની ભાષાન ઉઘાડીને ગુજરાતી એમના મનના મોરે જે થરકાટ કરવાનુ� ધાયુ� તે કશાય બૌિ�ક વાઘા ઓ�ા
ુ�
�
દર મિહને પાઈપૈસો બચાવીને આ નવા વાતા�કાર ખરીદતા નઈ કહાિનયા�, વા��મયને વૈભવી બના�ય, મેઘાણીએ નવી વાતા ને જૂની વાતા�ના ટ�ટામા� િવના ર�યુ�, અને તે નૈસિગ�કતા મારા મતે મને સૌથી વધુ કમનીય લાગી છ�.
િદ�હીથી નવુ� શ� થયેલુ� ભૈરવ�સાદ ગુ�ત સ�પાિદત વાતા�માિસક; જેના થકી ભાગ ન લીધો, ઘાટ ક� ઘટનાના મહ�વમા� તરફદારી નહીં બતાવી. મેઘાણીએ આ િનિમ�ે બે પુ�ય પુરુષોનુ� �મરણ કરવા મ�યુ� તે લહાવો છ�! જય ýમ
પ�રચય થયો રાજે�� યાદવ, કમલે�ર અને મોહન રાક�શનો ને કલક�ા િનજની અમોઘ સગ�શ��તથી જે ર�યુ� તે આવા િવવાદથી પરે જઈને ર�યુ�. ખ�ભાિળયા!