Page 16 - DIVYA BHASKAR 090321
P. 16
Friday, September 3, 2021 | 13
કોઈ પણ �ય��ત, જ આપણન િ�ય હોય એની સાથેનો આપણો સ�બધ આપણા અ��ત�વનો
ે
ે
�
ે
એક ટકડો હોય છ. એ ટકડો તોડી નાખવાન બદલ સમજદારીનુ એહડિસવ (ગદર) વાપરીને એને ફરી
�
ુ
�
ે
�
�
�
�
�ડવાનો �ય�ન થાય એટલીવાર કરી �વો �ઈએ
�
�
કન વી �ટાટ અ �શ ?
�
ુ
ે
�
�
ે
ે
�
�
�
�
�
�
�
ે
બ ે �ય��ત વ�ના સબધોમા સામા�ય રીત, મનભેદ, મનદુ:ખ ે અઘરો છ, પરંત સતાન સાથ ક øવનસાથી સાથના સબધમા આપણી
ે
�
�
ે
પાસ િવતલા સમયની સદર યાદો પણ છ જ. એ યાદોને વધ મહ�વ
ે
ુ
ક સમ�યા ઊભી થયા વગર રહતી નથી. ભા�ય જ કોઈ બ
�
ુ
�
�
�
ે
ે
ૂ
ે
�
�
�
ુ
િમ�ો, યગલ, માતા-િપતા અન સતાન વ� મનદુઃખ આપીને સબધમા થયલો િવ�ાસઘાત ક આઘાત ભલવાનો �ય�ન ન
નહી થય હોય! આપણે બધા જદા જદા અિભ�ાય ધરાવીએ છીએ. જદી થઈ શક?
ુ
�
ં
ુ
ુ
ુ
�
માનિસકતા અન જદી મા�યતા આપણને એકબીý સાથ દલીલ કરવા, કોઈ પણ �ય��ત, જ આપણને િ�ય હોય એની સાથનો આપણો
ુ
ે
ે
ે
ે
�
�
ુ
�
�
�
ઝઘડવા ક �યારક નારાજ થવા સધી લઈ ýય છ. આપણે ýઈ ર�ા સબધ આપણા અ��ત�વનો એક ટકડો હોય છ. એ ટકડો તોડી નાખવાન ે
ે
�
�
�
ુ
ુ
ે
�
�
�
�
�
ે
છીએ ક આજકાલ છટાછડાન �માણ વધી ર� છ. મોટી �મર પણ બદલ સમજદારીનુ એહડિસવ (ગદર) વાપરીને એને ફરી ýડવાનો
�
�
�
ુ
�
�
�
ુ
�
�
છટાછડા લઈ રહલા યગલોને સાભળીએ તો સમýય ક એમણે કટલા � �ય�ન થાય એટલીવાર કરી ýવો ýઈએ. ‘મન, મોતી ન કાચ...’
ે
�
ે
�
�
ે
વષ�થી પોતાની ýતન બાધી રાખી છ. એકબીý સામના મતભદો ક � આપણે અનક કહવતો સાભળી છ, પરંત øવનમા સૌથી મહ�વની ક �
�
ે
ે
�
�
�
ુ
સમ�યાઓન સમાધાનન નામ આપીને, બાળકો ખાતર ક બીý કોઈ િ�ય �ય��તની જ�યા ખાલી થઈ ýય એને બદલ નાનકડી િતરાડ સાથ ે
ે
ુ
�
�
ે
�
�
પણ કારણસર સાથ øવી રહલા, øવી ગયલા આ યગલો એ સબધને ફરી એકવાર સાચવીન, સભાળીન આપણા øવનમા �
ુ
ે
ે
�
�
�
ે
�
ે
ે
�
અચાનક જ અસિહ�� અન આળા થઈ ýય છ. કોરોના ગોઠવવાનો �ય�ન સામની �ય��તન જ નહી, આપણને પણ
�
ે
ે
ં
�
�
ે
ુ
�
ે
�
પછીના સમયમા કટલાય ઘરોમા� ડોમે��ટક વાયોલ�સનુ � સખ અન સતોષ આપશે.
ે
�
�
ુ
�
ૂ
�
�માણ વ�ય છ. એવી જ રીત ýવા જઈએ તો ઘરમા � એકબીýન ે સબધ તટવાન મ�ય કારણ આઘાત, િવ�ાસઘાત, ‘છ�લો કટોરો ઝરનો
�
ુ
ુ
ુ
�
�
�
ે
�
ે
ે
રહતા ��ો અન સતાનો વ�ના મતભદનુ �માણ છતરિપ�ડી તો છ જ પરંત એની સાથ સાથ આપણો ઈગો
ે
�
ે
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
પણ વ�ય છ. ગમતા રહીએ ક અહકાર પણ મહ�વનો ભાગ ભજવ છ. સામની
ે
ુ
�
�
�
�
છ�લા થોડા વખતમા લ�નતર સબધોની ઘટનાઓ �ય��તએ આપણને છતયા, એ વાત આપણને ભલવા
�
ે
ૂ
�
ે
ૈ
�
પણ વધવા લાગી છ. હવ એમા પણ પિત ક પ�ની કાજલ ઓઝા વ� દતી નથી. એણે કોઈ બીýન �મ કય�, અથવા માતા- આ પી જ�, બાપ’
�
�
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
એવો ભદભાવ નથી ર�ો, બન પ�ે અસતોષ અન ે િપતાએ પરા લાડ અન �નહથી ઉછર કયા છતા સતાન
�
�
ૂ
ે
ે
ે
ે
ુ
ે
�
�
ે
�
અભાવ એ હદ વ�યા છ� ક બનન લ�નની બહાર પોતાનુ � પોતાના ર�તાથી ભટકી ગય... આવી પ�ર��થિતમા �
ે
ે
ુ
ુ
�
�
ે
ુ
�
સખ શોધવાની ઝખના ઊભી થાય છ. સવાલ એ નથી ક, સામની �ય��ત ઉપરના ગ�સા ક િતર�કારને બદલ ‘હ-કાર’ મઘાણીએ ‘વિવશાળ’, ‘તલસી�યારો’મા �
ે
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
લ�નતર સબધ કમ થાય છ? સવાલ એ છ ક, એકવાર લ�નતર નડ� છ. આપણે �યારય આવી પ�ર��થિતમા કોઈ �ય��તન દલીલ
�
�
ે
�
ે
ે
�
�
�
ે
�
�
�
ુ
�
�
�
ૂ
�
ુ
સબધ થાય પછી બન જણનો એકબીý પર�વે િવ�ાસ ઊઠી ýય છ. કરતી સાભળી હોય તો સમýય, ‘મારામા શ ખટતુ હત?’ અથવા સમાજનો કાન આમ�યો છ. નવા વલણો સામે એ
�
�
એકવાર તટલા િવ�ાસન ફરીથી સપાિદત કરવો ક પ�ર��થિતને નોમ�લ ‘એનામા એવ શ છ જ મારામા નથી’ અથવા ‘અમ માતા-િપતા તરીક� પરંપર ાન પણ મહ�વ આપે છ �
ે
ૂ
ુ
ે
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
�
કરવી બન પ�ે �માણમા બહ અઘરી છ. મા� પિત-પ�ની જ નહી, �યા ઓછા પ�ા?’ જવા સવાલો પછવામા આવે છ...
�
�
ૂ
�
ે
ે
�
ં
�
ે
ે
�
ે
ે
�
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
ે
�મી અન �િમકા, સતાન અન માતા-િપતા વ� પણ આવી ઘટનાઓ આમા કોઈ સરખામણી ક ઈગો �ો�લમ નથી, સામની �ય��ત કદાચ વરચદ મઘાણીની �ય��તમ�ા અન સજક �િતભાથી આજે પણ
�
ે
�
ે
ુ
ે
�
ે
ે
ે
ે
�
બન છ, �યાર સબધની સૌથી મહ�વની બાબત, િવ�ાસ અન બો�ડ નબળી હોય, માનિસક રીત એ પોતાની ýતન સભાળી ન શકી હોય તો ઝ ગજરાત અન ખાસ તો સોરઠ �દશ એમને ýણ છ, એમના
�
ે
ે
�
�
ખતમ થઈ ýય છ. આપણી ફરજ િ�યજન, �વજન ક માતા-િપતા તરીક� એને સભાળવાની િવશ સાભળવા અન એમનુ લખન-સજન વાચવા ત�પરતા
�
ે
�
�
ે
�
�
�
ે
�
ે
�
�
�
�
�
ે
�
�
આપણે બધા, આમા ભા�ય જ કોઈ અપવાદ હશ-મનદુઃખ અન ે અન પ�ર��થિતને ફરી એકવાર ગોઠવીને સબધોને નવસરથી શ� દખાડ છ. લોકøવન અન લોકવાણીમા કવી ગýવર તાકાત પડી છ એનો
�
ે
ે
ે
ે
ે
�
ે
ે
�
�
મતભદને બહ ગભીરતાથી લઈએ છીએ એટલુ જ નહી, એને લાબા કરવાની... ý આપણે પણ એને િતર�કારીને, નકારી જ દવાના હોઈએ પ�રચય આપણને મઘાણીએ જ રીતભાત કરા�યો છ એવો તો ય�િપ કોઈએ
�
ં
ે
�
ે
ુ
�
ે
ુ
�
�
�
�
ે
સમય સધી સઘરી રાખવાની ટવ આપણને સૌન પડી ગઈ છ. તો એની અન આપણી વ� ફર શ? ý આપણે આપણી ýતન ે નથી કરા�યો.
ે
�
�
�
�
ુ
�
�
ુ
ે
�
�
�
ુ
ે
ૂ
ગ�સામા ક ઉ�કરાટમા કહવાયલા શ�દોને ગાઠ બાધવા, ���ગ ક મજબત કહતા હોઈએ તો આપણી િ�ય �ય��તની િવ�ાનોના ઉ�મ �યા�યાનોથી �િત�ઠા પામલી, મબઈ યિન. �ારા �િતવષ �
�
�
�
યાદ રાખવા અન વારવાર એ ઊઝરડાને ખોતરીને પપા�યા નબળાઈન સભાળી લવાની જવાબદારી આપણે લવી યોýતી ‘�ી ઠ�ર વસનø માધવø �યા�યાનમાળાના ઉપ�મે મઘાણીએ
�
ે
ે
ે
ે
ે
ે
�
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
ે
ુ
�
કરવાનુ કોણ ýણ કમ આપણને ગમવા લા�ય છ! સ�ય તો ýઈએ... લટ અસ �ટાટ અ �શ. જ પાચ �યા�યાનો આપેલા ત ‘લોકસાિહ�યન સમાલોચન’ (1946) નામ ે
ે
ે
�
ે
�
�
�
એ છ ક, નવસરથી શ�આત કરવાની િહમત અન આવડત �થ�થ છ. આ �થ ગજરાતી લોકસાિહ�ય િવશનો ઉ�મ અન અિનવાય �
ે
�
ે
ે
ે
�
ુ
�
�
આપણે બધાએ કળવવાની જ�ર છ. �થ છ. ગામડ-ગામડ પાદરે પનઘટ� ન સીમવગડાની વાટ ડગરે-ડગરે ફરીને
�
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
ે
ૂ
ે
ે
�
ે
ે
િવતી ગયલી ઘટનાને �યારય બદલી શકાતી નથી. મઘાણીએ અનક કથાઓ-મળના ýણકાર મનેખોને મળીન, પછી પોતાની
�
ે
ૂ
ુ
ફરી પાછા �રવાઈ�ડ કરીને ભતકાળમા જવ અશ�ય છ, એ ýમવતી જબાન એમા ઉમરીને આલખી છ, એની યાદી તો જ�યા માગ પણ
�
�
ે
�
ે
�
�
આપણે બધા જ ýણીએ છીએ તમ છતા નવાઈની વાત એ અહી થોડી યાદી મકીએ-
ે
ૂ
�
ં
ૂ
�
ે
ે
�
છ ક આપણને બધાન જ ફ�ત ભતકાળન વાગોળીન દઃખી સૌરા��ની રસધાર : પાચ ભાગ, સોરઠી
ુ
ે
�
�
થવાન ફાવી ગય છ. આપણી પાસ િવતલા સબધનો ડટા શ�દના બહારવટીયા: �ણ ભાગ., કકાવટી : બ ે
ુ
�
ુ
�
ે
�
�
ે
�
�
�
�
�
હોય છ, એક �ય��ત હમશા ખરાબ જ હોય, એણે સતત ભાગ : દાદાø અન ડોશીમાની વાતો,
ે
ે
�
�
�
ૂ
ે
�
ે
િવ�ાસ તો�ો હોય ક આપણી સાથ હમશા ખરાબ મલકમા � ચદડી : બ ભાગ.
ે
વતન કયુ હોય તો કદાચ અલગ રીત ýઈ શકાય, ર�ઢયાળી રાત, વીરની વાતો,
�
�
ે
ુ
�
પરંત સબધમા એકાદ ક વધ ભલો સમજણપૂવક વીરાગનાની વાતો, જનસમાજના �
�
�
�
ૂ
�
ુ
�
ે
ે
�
ભલીન નવસરથી શ�આત કરવાથી બન માટ � મિણલાલ હ. પટ�લ વરઝેર, �મ અન બધતા, દગો અન ે
ે
ૂ
ે
ુ
ે
ે
�
�
સબધને øવવાની એક નવી તક ઊભી થાય છ. િધ�ાર, િદલાવરો અન શહાદત, કોમળ
�
ે
�
ે
મોટાભાગના લોકો એવ માનવા જ તયાર અન કરુણની રસધારને વણવતી આ કથાઓ-
ૈ
�
�
ુ
�
�
નથી ક કોઈ એક �ય��ત નાની-મોટી ભલ કરે, વાતો આજેય રવાડા ઊભા કરી દ છ અન �ખોના�
ુ
�
ે
ે
�
ૂ
�
ે
લ�નતર સબધ, ટીનએજ સતાન વીડ ક �ગમા � પાણી ખટવ એવી છ. �
ૂ
ે
�
�
�
�
ે
ફસાય, �ાિત ક ધમ � પોતાને પહાડન સતાન ગણાવતા, મજબત બા�ધાના, સાહિસક અન �મ
�
�
ે
ૂ
ુ
�
ે
ુ
�
ે
ýયાý�યા વગર તથા માનવતાના ભર મઘાણીનો જ�મ 28 ઓગ�ટ, 1897મા ચોટીલા ખાત ે
ૂ
�
�
�મસબધ બાધ ે થયો હતો. મળ વતન બગસરા, િપતા કાિલદાસ અન માતા ધોળીબાઈ. પ�ની
ે
�
ે
�યાર આપણે િચ�ાદવી/દમય�તીબહન. છ દીકરા- મહ��ભાઈ, નાનકભાઈ, મ�તાનભાઈ,
ે
�
ે
�
ે
�
ુ
ુ
એ વાતન ે જયતભાઈ, િવનોદભાઈ અન અશોકભાઈ. બધા પ�તક�મી. લોકો સધી
ે
ે
�
ં
વારવાર યાદ ઉ�મ સાિહ�ય પહ�ચાડવા øવન ખચી નાખનારા. લખન તથા અનવાદ-
ુ
ુ
કરીને સામની સપાદનમા સાર કાય કરી િપતાનો વારસો દીપાવનારા.
�
�
�
�
ે
ે
�
ે
ૂ
ે
�
ુ
�ય��તન એની ભલ િપતાøની નોકરીમા� બદલી આવતી એટલ મઘાણીનુ બધ િશ�ણ
ૂ
ે
ુ
ે
ૂ
ક ચક ભલવામા � િવિવધ ગામો-નગરોમા� થયલ. રાજકોટ ન અમરલી પછી કોલેજ
ે
�
�
મદદ કરવાને બદલ ે માટ જનાગઢ ગયલા. બહાઉ�ીન કોલેજમાથી ��ø અન સ�કત
ે
�
�
ૂ
�
�
ે
ે
ે
ે
પ�ર��થિતની સાથ બીએ થયા. િશ�ક થયા. એમએ કરવાનો મળ ન પ�ો.
ુ
ે
�
કડવાશમા ઊમરો કમાવા માટ કલક�ા ગયા હતા. એ�યિમિનયમના કારખાનામા�
�
ુ
ુ
ે
�
ે
કયા � કરીએ શઠ સાથ ફાવત હત. �ણ માસ ��લ�ડ પણ ગયલા, પણ એમને
�
ે
ે
છીએ. એકવાર પોતાનો ગોવાળ બોલાવતો સભળાય છ ન મઘાણી બગસરા આવ ે
ે
�
ે
�
�
�
છતરાયા પછી છ. પ�કાર�વ �� ધીમ-ધીમ જમાવટ કરે છ. છવટ એક છાપામા �
�
�
ે
ે
ે
ે
�
િવ�ાસ કરવો (અનસધાન પાના ન.18)
�
�
ુ
