Page 15 - DIVYA BHASKAR 090321

Friday, September 3, 2021 | 12

�
ુ
ે
ૂ
તાિલબાનો ભલ કાબલ સુધી પહ�ચી ગયા હોય, પવ શાસકો ડરી ગયા હોય,
�
ુ
�
�
ે
ૂ
ભાગી છ�ા હોય પણ સ�ા સભાળવી હોય તો સુધરવ પડ. બદક બધ કામ
�
�
આવી શક તમ નથી. કા સધરો, કા તટો
�
ે
�
�
ુ
ૂ
���ાિન�તાન
મા� ‘�હા�ટ ��ડ

�લક’નો મામલો નથી
ે

�
છતા અફઘાન �ý પોતાના અફઘાિન�તાનમા કાબલ ઉપરાત કદહાર, જલાલાબાદ, હરાત, બાિમયાન
�
�
ુ
�
�
�
�
�
�
�
�વાત�ય માટ લડી ર�ાના જવા ýણીતા �થાનો છ. આ બાિમયાનમા તાિલબાનોએ બૌ� �િતમા
�
ે
ે
�
ૂ
�
�
અહવાલો રોજ આવી ર�ા છ. તોડી પાડી હતી ત યાદ હશે. કાબલની શાળામા માસમ બાળકો અન તની
ે
ે
ુ
ુ
ં
ગરવાર અસદાબાદ સિહતના � િશિ�કાની લાશો ઢાળવામા આવી હતી. અહી પ�તુન, તાિજક, હઝારા,
ુ
ે
�
ે
ે
ૂ
ે
ુ
ે
નગરોમા� પોતાના િ�ય ઉઝબક, આઇમક, પામીરી, તકમન, ન�ર�તાની અન બલોચ જવી �ý
�
ે
ે
રા���વજ સાથ લોકો શરીઓમા � રહ છ. ભારતના �વાત�યસ�ામની પહલી આઝાદ િહ�દ સરકાર રાý
�
�
�
�
�
નીકળી પ�ા. “અમારો મહ���તાપના ન��વમા કાબલમા �થપાઈ હતી. સભાષચ� બોઝ કોલકાતાની
ુ
�
�
�
ુ
�
�
ે
ુ
�
રા���વજ અમારી પહચાન’નો નારો તાિલબાની નજરક�દમાથી નાસીન છક કાબલ પહ��યા હતા અન ભારતીય �યાપારી
ે
ે
�
ે
ે
બદકોના ખોફ વ� ગાજતો ર�ો. કાબલમા પણ ત ફરકાવવામા � લાલા ભગતરામના િનવાસ છપી રીત એક મિહનો ર�ા, પછી
�
ૂ
�
ે
�
ુ
ે
ુ
�
આ�યો. 1919મા અફઘાિન�તાન િ��ટશરોથી આઝાદ થય ત ે સમયના જમની પહ��યા હતા.
�
�
�
ે
ે
�
�
ૂ
ૂ
ે
અફઘાન �ý મળભત રીત �વત�તાિ�ય છ. 2004મા
અ ફઘાિન�તાન એટલ તાિલબાન એવી મા�યતાનો છદ ઊડાડી દતી ે આ િદવસ હતો. તાિલબાનો એક તરફ ��ીઓ, બાળકોન ે તન રા��ગીત રચાય તમા દશના 14 સમદાયોનો િનદ�શ છ, �
ૂ
ે
�
ે
�
�
બદકોથી મારી નાખ છ, બીø તરફ “અમ શાિતપવક રાજ
ે
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
�
ે
�
લડાઈ ત જ દશના પજશીરમા અિવરત ચાલી રહી છ. તન
ૂ
ુ
�
ે
�
ે
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
ઝનૂની, ઘાતકી અન શ�રયતના નામ ઘોર ગલામી �થાિપત કરવા માગીએ છીએ’ એવી છતરામણી ભાષા �યોજે છ. હ�તા�ર પણ એ પવ અન પછી તાિલબાનોએ પોતાનુ ગીત અન �વજ
ુ
ૂ
�
ે
�
ુ
�
ે
ે
�
કરવાનો �યાસ કરનારા તાિલબાનો હવ ýઈતા નથી. કારણ એ છ ક લોકોએ દિનયામા તન મા� ચીન અન પા�ક�તાનનો ટકો મ�યો બના�યા. 96 વષમા પાચ રા��ગીત આ�યા, 1996થી તો
�
�
�
ે
ે
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
ે
ે
�
ે
�
�વત�તા અન સવાગી િવકાસનો અનભવ લીધો છ, લોકત��ના સારા � ત પણ પોતાના �વાથન માટ. ચીન 19 ઓગ�ટ� િતબટના િવ�� પ�ા તાિલબાનોએ સગીત જ �િતબિધત કયુ, અફઘાિન�તાન પર
ે
�
ુ
�
�
�
પ�રણામો ચા�યા છ, હવ તમા પાછા ફરવાન પોસાય તમ નથી. શાળા, શાસનની ઉજવણી કરી �યાર �પ�ટ કયુ છ ક િતબટનો િવકાસ કબý કરવા આ વશીય જથો એકબીýની સામ વારવાર લડાઈ
�
�
ે
ે
ે
ે
�
�
ં
ુ
�
ૂ
ે
�
�
ે
ે
�
ે
ુ
ે
કોલેજ, યિનવિસટી, આરો�ય, મી�ડયા, મતદાન અન સામાિજક કાય�મા � સા�યવાદી સ�ાન આભારી છ. તન અમ�રકાની પીછહઠ પસદ કરતા ર�ા, તમા એક ગઝની �થાન પણ છ. અટલિબહારી વાજપયી
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
�
ે
�
ુ
ે
ુ
��ી-પરષો એકસાથ ��� હતા. હવ તમને તાિલબાનો એમ કહ ક શ�રયામા � પડી છ, પણ અમ�રકા પજશીરના િવ�લવીઓન પયા�ત શ��ો અન ે િવદશ �ધાન હતા �યાર અફઘાિન�તાનના �વાસ જતા તમણે ગઝની
�
ે
ે
ે
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
�
ે
ુ
��ીઓન મયાિદત રહીન કામ કરવાનુ. બરખો રાખવાનો ક એવા બીý સિનકો આપશે એ દખીત છ. જલાલાબાદમા રા���વજ સાથ નીકળલા� લોકો ýવાની ઈ�છા �ય�ત કરી �યાર �યાની સરકારને નવાઈ લાગી. અટલøએ
ુ
�
ે
ૈ
�
ે
ે
ે
�
ુ
ુ
�
ૈ
ે
�
�
ે
ે
�
ે
ે
આદેશ પાળવા પડશ તો તઓ કઈ રીત માન? રિશયા અન અમ�રકાએ પર તાિલબાનોએ ગોળીબાર કય� અન �ણ માયા, બીý હજ િવરોધનો વાવટો ક� ક માર એ ýવ છ ક આ નાનકડા �થાનથી મોહ�મદ ગઝનવીએ સ�ય
ુ
ે
�
�
ુ
�
�
�
�
પોતાના રાજકીય હત માટ કાબલમા પોતાની સ�ા અન સના રા�યા હતા. ફરકાવી ર�ા છ. અસદાબાદમા પણ રોષ ફાટી નીક�યો છ. અમાન�લાહ લઈન ભારત પર ચડાઈ કરી હતી ત જ�યા કવી છ? અિધકારીઓએ ક� ક �
�
ે
ે
ુ
�
�
�
ે
ુ
ુ
�
�
�
ુ
ે
ે
�
ુ
ે
ે
�
ે
�
�
ે
તના લાભ અન ગરલાભ બન અફઘાન �ýન મ�યા છ એ પણ એક સાલહ હજ તાિલબાનોની િખલાફ અડીખમ છ, જ �થમ ઉપરા���મખ છ. આ જ�યાન અમાર કોઈ મહ�વ નથી, ના અમ મોહ�મદ ગઝનવીને �યારય
ે
�
ે
ે
�
ે
ુ
�
�
ે
�
વા�તિવકતા છ. � અફઘાન સનામા તાિલબાનો છ�લા કટલાક વષ�થી પગદ�ડો કરી ર�ા હતા યાદ કરીએ છીએ. હા, ભારતના ડાબરી ઈિતહાસકારો ગઝનવીને િવ�ાન
�
�
ે
ે
ે
ે
ે
ે
ે
પરંત તાિલબાની ઝનૂન �ý �વીકારી શક તમ નથી, ભલ તનો રા��પિત એટલ અમ�રકી સના �ધારામા રહી અન બાઈડન �વીકારી લીધ ક અમ ે સનાપિત ગણવાની કોિશશ જ�ર કરે છ! �
�
�
ુ
ે
�
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
�
ૂ
ુ
�
�
ભાગી છ�ો હોય. બીý ઘણા તો જલમન કારણે �થળાત�રત થઈ ર�ા છ� અન ે ધારીએ તનાથી પણ જલદી તાિલબાનો ઘસી ગયા અન કબý લઈ લીધો. (અનસધાન પાના ન.18)
ે
�
ે
ુ
�
�
�
�
ુ
�
ુ
�
વા�ચવ હોય ક લખવુ હોય.. આજની �ડિજટલ દિનયા ઝડપથી કાગળરિહત થઈ રહી છ, પણ... સાધન નડતર�પ લાગ છ. હાથથી લખીન જ ઝડપે પોતાના િવચાર �ય�ત કરી
ે
ે
�
ે
�
�
શકાય એ ટાઈપ કરવા જતા િવચાર �ધાઈ ýય છ- અિભ�ય��તમા� અવરોધ
�
ે
ે
પન-કાગળ ક લપટોપ…? ઉપયોિગતા સમજ છ. એમા ફાવટ આવી ýય તો લખનની ઝડપ-એના � ે
�
ે
�
�
�
�
ુ
આવ છ એવી દલીલ એમની છ. હા, એ બધા આજના યગમા આવા સાધનની
�
�
ે
�
ે
ે
ે
�કાશનની કામગીરી તથા એની �ડિજટલ સાચવણી વગરની વાત �વીકાર
પણ છ, છતાય…
�
�
ે
ે
�
ે
ખર, આ કાગળ-પન ક ક��યટરની ખબી-ખામીની ચચા ચાલતી રહશ,
ૂ
ૂ
�
�
�
�
�
�
�
�
ે
ુ
ે
�
વ ષ� સધી હાથથી અહવાલ ક પોતાની કોલમ લખતા અમારા એક પણ એ બધાની વ� તાજતરમા જ એક સવ�ણનુ બહ રસ�દ તારણ આ�ય � ુ
ે
છ.
ં
વ�ર�ઠ પ�કાર િમ�એ થોડા સમયથી હવ નાન-નમ� લપટોપ
�
ે
�
ુ
વસા�ય છ. આમ તો પન-કાગળ પર લખતા લોકોને લપટોપ ���યટરના� આગમન સાથ હાથથી લખવાની િ�યા-�િ�યાન ભલ �હણ
ે
�
ે
ૂ
ે
ુ
ે
�
ે
�
�
�
ં
�
ે
ે
�
�
પર જલદી કી-ઈન કરતા ફાવ નહી. એમાય સીધ ગજરાતીમા લખવુ અમારા લાગી ગય, પણ અમ�રકાની ýણીતી ‘ý�સ હોપ�ક�સ યિનવિસટી’ના બ ે
�
ુ
ુ
ુ
�
ુ
ે
િમ�ન આકરુ પડતુ. વ�ર�ઠ �ોફ�સર ડો. રોબટ� િવલી અન ��ડા રાપની સશોધન ટીમ હમણા �
ે
�
�
ે
ે
�
�
�
�
લખવાન મા�યમ નવુ હોય તો શ�-શ�મા આવી તકલીફ તો દરેકને પડ�. કટલાક તલ�પશી �યોગ કયા. 42 લોકોને એમણે �ણ �પમા િવભાિજત
�
�
ુ
ૂ
�
�
�
�
�
�
�
�
ૂ
ે
�
ૂ
ુ
ે
એમા અ�ય�ત થતા થોડી વાર લાગ એ વાત તો અમારા િમ� પણ ýણ, પણ કયા. એમાથી એક �પ હાથથી લખવાવાળ, બીજ ક��યટર ઉપર ટાઈપ કરનારુ �
�
ં
�
ુ
�
ુ
�
ુ
�
�
ે
અહી િવિધની વ�તા એ છ ક અમારા બધા કરતા એ વધ �ડિજટલ ��ડલી અન �ીજ હત િવડીયો ýનાર. પછી એમને િવિભ�ન 6 તબ�ામા અરબી
�
�
�
ુ
�
�
ૂ
છ. મોબાઈલફોનની નવી-નવી એ�સના-ýતભાતના �ો�ામના બારખડી ભણાવવામા આવી. એ પછી, �ણેય �પની ટ�ટ થઈ તો ýણવા
�
�
�
�
�
�
ુ
એ બાદશાહ, પણ જવી લપટોપ પર મા�ભાષામા લખવાની મ�ય ક ટાઈપ કરનારા� અન િવડીયો ýનારા જથની સરખામણીએ હાથથી
ે
ૂ
ે
�
ે
ે
�
વાત આવી તો એ ઢીલાઢફ. ��-ત�- લખનારા ઓછી ભલ સાથ સૌથી ઝડપથી અરબી બારખડી શીખી ગયા હતા�.
�
ૂ
�
�
�
�
�
�
�
�
ુ
ે
�
�
એમાય લપટોપ પર ýઈતી ફાઈલ-ફો�ડર ન મળ ક � આ �યોગના પ�રણામનુ ��થકરણ કરતા બન સશોધક કહ છ ક કશ પણ
ે
�
ુ
�
કી-ઈન કરેલ લખાણ ક.લાલ જવા ýદગરે ýણ અલોપ સવ� નવ શીખો એને તમ પોતાના અ�રમા કાગળ પર ઊતારો. એ વખત એના
ે
�
ે
�
�
ુ
ુ
ે
ે
ે
ે
�
�
�
ે
કરી દીધુ હોય તમ લપટોપના ��ીન પરથી ‘દખત રહ � આમ તો આયની અધ-શતા�દી વટાવી ગયલી અમારા િવશ કદરતી રીત જ મનન-િચતન ક અ�ય �િતભાવ સýય એની છાપ બહ �
�
�
ુ
ે
ે
ે
ે
ે
�
ે
�
ૂ
�
�
ે
�
�
ૂ
ુ
ે
ે
�
ે
ે
ુ
�
�
ે
ે
�
ýઓગે’ની જમ ગાયબ થઈ ýય ન અધરામા પર, માથા ભરત ઘલાણી જવા પ�કાર- લખકની જ પઢીએ પાટી-પન ક કાગળ- ઝડપથી લાબો સમય સધી મનમા સચવાઈ રહ છ. આવા પ�રણામ બીý બ ે
�
�
�
ુ
�
�
�
�
�
�
ે
પર ડડલાઈન ઘમરાતી હોય તો ઉચાટ જબરો વધી ýય. પ��સલથી અ�ર�ાનનો આરંભ કય� છ, એમાથી ઘણા ખરા � મા�યમમા ઓછા ýવા મળ છ.
ુ
આવી કટોકટી વ� અમારા િમ� તો ઘણી વાર એવો િનણ�ય આજે ડ�કટોપ ક લપટોપ તરફ વળી ગયા છ. અપવાદ�પ હજ ુ આજના યગમા ક��યટરની ઉપયોિગતા અન�ય છ. આમ છતા હ�તા�રની
ે
�
�
ૂ
�
�
�
ે
�
�
ે
સ�ા લઈ લ ક ‘તલ પીવા ýય આ બધી માથાફોડી… લાવ, પલોઠી કટલાય પન-કાગળના આ�હી છ. નાનપણથી કાગળ-પન સાથ ે સચોટતા િવસરી ન જવી ýઈએ. ખાસ કરીને, ઓછી વયથી જ બાળકોન કી-
ુ
ે
�
ે
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
ુ
ે
ુ
ે
�
વાળીન જમીન પર બસી ý� ન ખોળામા ઓશીક ન રાઈ�ટગપેડ ગોઠવીને જમને જ સહજતાથી અ�ર પાડવાની આદત પડી ગઈ એ બધા એને જલદી ઈનના રવાડ ચઢાવવાન બદલ એમને વધ ન વધ હાથ લખવા �ો�સાિહત કરવા
�
�
ે
ે
ે
�
ે
ે
ે
�
ે
ે
�
ે
�
માડ પનથી ફટાફટ લખવા.’ છોડવા અવઢવ અનભવ એ સમø શકાય. એમને લપટોપ ક ડ�કટોપ જવ � ુ ýઈએ. આમેય આપણા� વડીલો કહ જ છ ન :‘હાથે એ સાથે..!’
�
�
�
ે
ે
ે
ુ
�
�