Page 19 - DBNA 082721
P. 19

Friday, August 27, 2021   |  16



                             લગભગ 150 વ�� પ��લા� રાજકીય કારણોસર �મલમા� મુકાયેલ                             વષ�ની �મરના લોકોની સ��યા જ તે વખતે જૂજ રહ�તી. જેથી િન�� થનારા
                                                                                                           લોકો અને પે�શન આધા�રત øવનારાઓની સ��યા, તેમ જ તેને કારણે દેશની
                         વયમયા��ા આ�ા�રત િન�િ�નો િવચાર �ુ� આજના જમાનામા� યો�ય છ�?                          િતýરી પર પડતો બોજ - આ બધા� જ પ�રમાણોની અસર ખૂબ સીિમત હતી.
                                                                                                             હવે એકવીસમી સદીમા� આપ�ં ‘લાઈફ-�પાન’ એટલે ક� સરેરાશ આયુ�ય
          ��િ�મય િન�િ� : સમય આવી ગયો                                                                       છ�. આિથ�ક સ�રતા અને સગવડોને કારણે 60 વષ� પછી પણ સામા�ય કામકાજ
                                                                                                           ઘ�ં વધી ગયુ� છ�. �વા��ય અને તબીબી સુિવધાઓમા� ધરખમ સુધારાઓ થયા
                                                                                                           કરવા માટ� મોટા ભાગના લોકો સ�જ હોય છ�.
                                                                                                                                     �
                                                                                                             વળી, હવે આપણા િવકાસશીલ દેશમા પણ સરેરાશ આયુ�ય 70 વષ�થી
                                                                                                           વધારે છ� અને યુએસ તથા અ�ય િવકિસત દેશોમા� 80 વષ� ઉપરા�તનુ� ગણાય છ�.
                                                   ે
         છ� �ર�ાયરમે��ન જ �ર�ાયર કરવાનો!                                                                   �મરને કારણે ઘરડા ગણાવીને િન�� કરાવી દેવા યો�ય છ�? દાયકાઓનો
                                                                                                           શુ� આવા સ�ýગોમા�, યુવાનોની બેરોજગારીના ડરથી સ�પૂણ�પણે �વ�થ લોકોને
                                                                                                           અનુભવ અને ડહાપણ સમાજને ઉપયોગમા� આવી શક� અને ફાયદાકારક
                                                                                                           સાિબત થઈ શક�.
                                                                                                             હવે િન�િ�ને કારણે શુ� સમ�યાઓ ઊભી થઈ છ� તે જુઓ. ýપાન જેવા
                                                                               �
                                                                                                                                   �
                                        ે
          ક     દાચ આપણામા�થી ઘણા લોકો ýણતા હશ ક� �રટાયરમે�ટ એટલે   પણ લોકિ�ય સાિબત થયો તે ýતા એક-બે દાયકામા� અનેક રા��ોએ 65થી   િવકિસત અને નાણાકીય રીતે સ�ર દેશમા 30 ટકાથી પણ વધુ વ�તી 65 વષ�થી
                                                          70 વષ�ની વયમયા�દાને િન�િ� ýહ�ર કરી. આમ, ધીરે
                                                                                                           ઉપરની વયની છ�. એટલે ક� લગભગ �ીý ભાગની વ�તી િન�� હોવાથી
                ક� વયમયા�દા આધા�રત સેવાિન�િ�નો ક�સે�ટ જ  લગભગ દોઢ
                                     �
                સદી જેટલો જૂનો છ�. �યાર પહ�લા �રટાયરમે�ટનો આઈ�ડયા   ધીરે આ િવચાર િવ��યાપી બ�યો.            તેમના આિથ�ક ભરણપોષણ, શારી�રક, માનિસક �વા��યની સુિવધાઓ અને
               �
        અ��ત�વમા જ ન હતો. હા, તમે ý પુરાતન ભારત ક� રોમન સમયમા� ડો�કયુ�   પરંતુ આ િનણ�ય પાછળના બધા� જ કારણો   તેમનુ� �યાન રાખવાનો ખચ� ýપાનના અથ�ત�� પર બોજ બની ર�ો છ�. માટ� જ
                                                                                                                                                   �
        કરો તો �યાલ આવશે ક� લડાઈ લડ�લા સૈિનકોને øવે �યા સુધી ચો�સ   આપણે સમજવા જેવા� છ�. �થમ તો મા��સ��ટ   ýપાનમા� હવે શારી�રક રીતે સ�મ ��ોને ફરી અમુક કામે રાખવામા આવે છ�.
                                             �
        નાણાકીય સહાય અપાતી, જે આજનુ� પે�શન અને શરીર સાથ ન આપતુ�   એજ�ડાને �હાત કરવાનુ� મુ�ય કારણ આ           આપણા જ દેશની વાત કરીએ તો, ભારત દાયકાઓથી િવ�નો યુવાન
        હોય �યારે સૈ�યમા�થી એમને િવદાય આપવામા� આવતી, જે આજની    િનણ�ય પાછળ જવાબદાર હતુ�. બીજુ�,            દેશ છ�. દેશની લગભગ 6.5 ટકા વ�તી જ 65 વષ�થી વધારે આયુ ધરાવે છ�
        �રટાયરમે�ટ. ýક� અનેક એ�સપટ�સના મતે, આ વયમયા�દા            એ  વખતે  જમ�નીના  યુવાનોમા�              એટલે ક� ક�લ 10 કરોડથી પણ ઓછા અને 35 વષ�થી નીચેની �મરના લોકો
        આધા�રત િન�િ�ના ક�સે�ટને જ હવે બહ� ઝડપથી �રટાયર   ડણક      બેરોજગારી ખૂબ વધી ગઈ હતી                 દેશની ક�લ વ�તીનો 65% િહ�સો ધરાવે છ�. પરંતુ આપણા દેશના રાજકારણમા�
        કરવા જેવો છ�.                                              અને તેને િવ�ોહમા� પલટતા                 �યારેય આ ‘મેý�રટી’ યુવા વ�તીનુ� �િતિનિધ�વ કરતા 35 વષ�થી નીચેની
          ઓ�ફિશયલી 60 ક� 65મા� વષ� અમલમા આવતી અ�યારની              અટકાવવાનો  િવચાર  હતો,                      વયના ડીિસઝન મેકરને ýયા નહીં હોય.
                                 �
                           �
        િન�િ�ના  િવચારના  મૂળમા,  બેરોજગારીની  સમ�યાનો   �યામ પારેખ  પરંતુ �ીજુ� અને ખૂબ અગ�યનુ�                      બીý છ�ડ�, આપણે જેને ખૂબ કાય�દ� ક� ક�શળ લોકો કહી
        એક રાજકીય ઉપાય ગોતવાનો �યાસ હતો! વાત એમ છ� ક�             કારણ  ખાસ  સમજવા  જેવુ�  છ�                           શકીએ એવા લોકોને પણ �મરનુ� બહાન  બનાવીને
                                                                                                                                                 ુ�
                                       �
        1889મા�, જમ�નીના ચા�સેલર ઓ�ો વેન િબ�માક િવ�ભરમા�        -  િબ�માક�   જમ�નીમા�  િન�િ�                             જબરદ�તી �રટાયર કરાય છ�, પરંતુ િદ�હી ક� મોટા
        પહ�લી વાર �રટાયરમે�ટનો અમલ કરવાની ઘોષણા કરી. એ સમયે   લા�યા એ વખતે જમ�નીમા� સરેરાશ                                ભાગના રા�યોના �ધાનમ�ડળ સામે નજર કરશો,
        જમ�નીમા�, ખાસ કરીને બેરોજગાર યુવાઓમા� વધી રહ�લી મા��સ�ઝમ જેવી   આયુ�ય લગભગ 38 વષ�નુ� હતુ� અને 65-                 તો �યાલ આવશે ક� મોટા ભાગના 60 ક� 70 ક� 80
        ડાબેરી અને �ા�િતકારી િવચારધારાને ખાળવા, જમ�ન સરકાર �ારા 1880ના   70 વષ�થી વધુ øવનારા લોકો �માણમા�                  વષ� સુધીના પણ હોય છ�! િવ�ના સૌથી યુવાન
                     �
        દાયકાની શ�આતમા અનેક પગલા� લેવાયેલા. એમા�નુ� એક રાજકીય પગલુ�   ખૂબ ઓછા હતા. એટલે આ િનણ�યની                           દેશના રાજકારણીઓ અને સરકારો ક�મ હ�મેશા  �
                                                                                                                                     ે
                                                                                                                                          �
        એટલે િન�િ� અથા�ત �રટાયરમે�ટની શ�આત. યુવાનો માટ� રોજગારીની   સામાિજક અને આિથ�ક અસર ખૂબ                               ��ો જ ચલાવ છ�? �યા ક�મ �રટાયરમે�ટ જ�રી
        નવી તકો ઊભી કરવા માટ� �યારની સરકારો અસમથ� નીવડતી. આથી િબ�માક  �  મયા�િદત  હતી.  કારણ 65થી  વધુ                       નથી લાગતી? વધુ આવતા �ક� !
        ýહ�ર કયુ� ક� 65 વષ�ની વયે તેઓ દરેક સરકારી કમ�ચારીને ફરિજયાતપણે
        િન�� કરશે અને બાકીની િજ�દગી દરિમયાન øવન-િનવા�હ માટ� પે�શન
        આપશે અને િન�િ�ને કારણે ખાલી થતી જ�યાઓ ઉપર યુવાનોને નોકરી
        અપાશે. આમ, થોડા બુઝુગ� પાસેથી નોકરી છીનવી અને યુવાનોને આપવાનો
        િવચાર હતો. આ ýહ�રાતમા�થી ýબલેસ યુવાનોમા� નોકરી મેળવવાની નવી
        આશા બ�ધાઈ અને આ િવચાર જે ઝડપથી જમ�નીના યુવાનોમા� અને બુઝુગ�મા�
               આપણે મૂડ ��વ��સ,   મ���પલ પસ�નાિલ�ી: તમારી ��ર                                              છ�. વષ� 1646મા� પસ�નાિલટી �ડસઓડ�રનો સૌ�થમ ક�સ ન�ધાયેેલો. ‘�ડસ
           બાયપોલર આ�ડ�����ી ક�                                                                            અસોિસએ�ટવ આઈડ���ટટી �ડસઓડ�ર’ (ડીઆઈડી)ના ટ��કા નામે ઓળખાતો
            ��ક�ો��િનયાને મ���પલ                                                                           આ પસ�નાિલટી �ડસઓડ�ર સૌથી વધુ અમે�રકી દેશોમા� ýવા મળ� છ�. 1950મા�
                                                                                                                          ે
          પસ�નાિલ�ી �ડસ�ડ�ર સાથ  ે  બીø ક��લી �ય��ત øવે છ�?                                                લોકો આ મનોરોગ િવશ ýણતા� થયા� અને 1953મા� સૌ�થમ પસ�નાિલટી
                                                                                                           �ડસઓડ�ર પરની �ફ�મ ‘ધ �ી ફ�િસસ ઓફ ઈવ’ રીિલઝ થઈ, જે સ�યઘટના
           સરખાવી ભૂલ કરીએ છીએ                                                                             પર આધા�રત હતી. િ�સ િસઝમોરેના� øવન પરથી બનેલી આ �ફ�મની
                                                                                                           લેિખત મ�જૂરી લેવા તેની �દરના� �ણેય �ય��ત�વો (પસ�નાિલટી)ને જગાડીને
                                                                                                           તેમની પાસેથી પરિમશન લેટર પર હ�તા�ર લેવામા આ�યા હતા! હોિલવૂડ
                                                                                                                                          �
                                                                                                           �ડરે�ટર નાઇટ �યામલનની થોડા વષ� પહ�લા રીિલઝ થયેલી �ફ�મ ‘���લટ’મા�
                                                                                                                                     �
                                                                                                                                   �
                                                                                                           મ��ટપલ પસ�નાિલટી �ડસઓડ�રની વાતા છ�.
                                                                                                             આવા મનોરોગીનુ� અગ�યનુ� પાસુ� એ છ� ક� તેમને ભૂતકાળની કોઇ પણ �ણ
                                                                                                           સામે ક� યાદ આવતા� જ �દરની બીø પસ�નાિલટી સપાટી પર આવી ýય છ�
                                                                                                           અને તેના� મૂળ �ય��ત�વને દબાવી દે છ�. ધારો ક�, કોઈ યુવક પર નાનપણમા�
                                                                                                           મારપીટ અને િહ�સા થઈ હોય, તો આવુ� ��ય નજર સમ� તા�શ થતા� તેનુ�
                                                                                                           મન તરત સુષુ�ત ��િતઓને જગાડી તેનો �િતકાર કરવા બીý �ય��ત�વને
                                                                                                           જગાડ� છ�.
                                                                                                             આપણે મૂડ ��વ��સ, બાયપોલર આઈડ���ટટી ક� ��કઝો��િનયાને મ��ટપલ
                                                                                                           પસ�નાિલટી �ડસઓડ�રની સાથે સરખાવવાની ભૂલ કરીએ છીએ, પરંતુ આ
                                                                                                           દરેક અલગ માનિસક અવ�થાઓ છ�. બધાના� લ�ણો અલગ છ�, ઉપાય જુદા
                                                                                                           છ�. હા, મ��ટપલ પસ�નાિલટી �ડસઓડ�રના� િવિવધ લ�ણોમા� આ દરેકનો
                                                                                                           સમાવેશ કરી શકાય, પરંતુ  સરખાવી ન શકાય! �ડ�ેશન, મૂડ ��વ��સ,
                                                                                                           આ�મહ�યાના િવચારો, �મ, માથુ� દુખવુ�, અિનયિમત �ઘ, બેચેની, પેિનક
                                                                                                                    �
                                                                                                                હ�મલા તેમ જ ક�ટલીક ખાસ વ�તુ ક� ��થિતનો ભય લાગવો (ફોિબયા)
                                                                                                                   મ��ટપલ પસ�નાિલટી �ડસઓડ�રના શ�આતી લ�ણો છ�.
                                                                                                                      ‘બેટમેન’ �ફ�મના� ýકર ‘હીથ લેજર’ સાથે થયેલ ઘટનામા�
                                                                                                   SCI-લે�ડ          તેણે આ�મહ�યા કરી હતી. કારણ, તે પોતાના� પા�મા એટલો
                                                                                                                                                    �
                                                                                                                     ગળાડ�બ થઈ ગયો હતો ક� શૂ�ટ�ગ ખતમ થયા પછી પણ તેની
                                                                                                     પરખ ભ�          અસરમા�થી બહાર ન નીકળી શ�યો અને તેણે એક કરતા�
                                                                                �
                                                                 �
                                                                                                                     વધુ ખૂન કરી ના�યા. ýતને રોકવાનો કોઈ ઉપાય નજર ન
         ��     ��તના મનમા� છ�પાયેલા બે ક� તેથી વધુ �ય��તઓને સમયે-સમયે  છ�. બાદમા તેના મૂળ �ય��ત�વમા પરત ફરવાનો કોઇ  �  આવતા હીથ લેજરે િજ�દગી ટ��કાવવાનો િનણ�ય લીધો, જેથી તેની
                બહાર  આવવા  માટ�  માગ�  આપવો  પડ�  તેવી  પ�ર��થિતને
                                                          સમયગાળો િનિ�ત નથી હોતો. આ મનોરોગનો ભોગ બનેલા
                માણસýતે ‘મ��ટપલ  પસ�નાિલટી  �ડસઓડ�ર’  નામના�   દદી�ઓમા� એક વ�તુ સામા�ય ýવા મળી ક� તેમનુ� બચપણ દયનીય   �દરનો િવલન અ�યને નુકસાન ન પહ�ચાડ��! િવ�યાત કોમે�ડયન
        મનોરોગનુ� નામ આ�યુ�. જેમા� મૂળ �ય��તની સાથોસાથ તેના જેવા, �મરમા�   અને િબહામણી રીતે વી�યુ� હોય છ�. નøકની �ય��ત �ારા શારી�રક ક�   રોઝેન બારએ 1994ની સાલમા પહ�લી વાર ýહ�રમા� �વીકાયુ� હતુ�
                                                                                                                                   �
        ફ�રફાર, જુદી માનિસકતા ધરાવતા ત�ન નવા જ �ય��ત�વનુ� િનમા�ણ થાય છ�,   માનિસક છ�ડછાડનો ભોગ બનેલા બાળકને તેની સાથે થયેલી ઘટનાઓનો   ક� પોતે મ��ટપલ પસ�નાિલટી �ડસઓડ�રનો િશકાર છ�. તે પછી તો િ�ટની
        જે અમુક પ�ર��થિતમા� માણસ પર હાવી થઈ ýય છ�. માણસ પોતાનુ� નામ,   આઘાત લાગે છ�. અમુક સે�યુઅલ-�ફિઝકલ ક� ઈમોશનલ છ�ડછાડને સમø   ��પયસ�, િનકી િમનાજ, લેડી ગાગાએ પણ પોતાના� આ મનોરોગની કબૂલાત
        મૂળ ઓળખાણ ભૂલી, નવી આઈડ���ટટી અપનાવીને બીø �ય��ત બની ýય   ન શકનાર બાળક ઘુ�ટાયા રાખે છ�, જે તેની ભીતર નવા� �ય��તને જ�મ આપે        (�ન����ાન પાના ન�.18)
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24