Page 16 - DBNA 082721

Friday, August 27, 2021 | 13

ે
�
�
ભોજન આપણી ઊý છ. �ા� અન અ�નઃ
સારા ભોજનથી શરીરમા �
�
ે
ે
�
સારી ઊý ��શ છ.
ે
ૈ
�
ે
સારી ઊýન કારણ ે �વ�� શરીરના� બ પડા �
�
શરીર ����� રહ છ �
ે
ે
ુ
ં
નહી થાય એવ કોઈ વચન નથી. �યાર આયવદ ધીમ-ધીમ અસર કરે એવ ુ �
�
�
ુ
ે
ુ
�
બન પણ એની અસર લાબા ગાળાની અન �ડી હોય છ એવ સામા�યતઃ
ે
�
�
ે
માનવામા આવ છ. �
�
ે
�
ે
�
વદના મ�ોમા શરીર અન �વા��ય �ણ ભાગમા વહચવામા આ�યા
ે
�
�
�
�
�
ે
ૈ
છ. આપ�ં વિદક િવ�ાન રોગોને �ણ ભાગમા વહચ છ. આ�યા��મક,
�
�
ે
�
મનોવૈ�ાિનક અન શારી�રક. જમ આધુિનક તબીબી િવ�ાન કહ છ ક �
�
ે
ે
ે
�
ે
મોટાભાગના રોગનુ કારણ સાઈકો-સોમ�ટક, મન અન શરીર બનમાથી મળ �
�
�
�
ે
ે
�
�
છ એવી જ રીત આજથી હýરો વષ પહલા આયવદ પણ રોગોને ચાર ભાગમા �
ુ
�
�
�
ુ
વહ�યા છ. (સ�ત સિહતા)
�
�
ુ
�
�
�
1. આગ�તક રોગઃ આ રોગ અક�માતથી ઉ�પ�ન થાય છ. પડવુ, વાગવ, �ાણી
ુ
ુ
�
ે
�
કરડવુ, સપદશ થવો ક માનિસક આઘાત લાગવો. �યારક �ઘમા સતી ‘િજદગી એટલ
�
�
ૂ
ે
�
�
�
ુ
ે
વખત શરીરનો કોઈ ભાગ દબાઈ ýય ક અકડાઈ ýય એને પણ આગ�તક
રોગ કહવાય છ.
�
�
�
ે
2. કાિયક રોગઃ શરીરમા ઉ�પ�ન થનારા રોગો જન તબીબી િવ�ાન િસ��ટમ
ે
�
ે
�
ુ
તરીક� ઓળખ છ. શરદી, તાવ, કોઈ એકાદ ભાગમા દઃખાવો થવો. માથ ુ � ખાલી શીશીમા� તડકો
દઃખવ, �વચા પર િનશાન બનવા, ફોડલા થવા વગર. આ રોગો શરીર
�
ે
ુ
ુ
ે
સાથ ýડાયલા છ. એનુ મળ �યાક ભીતર હોય છ. જમ ક, કોરોના થયો
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
ૂ
ે
હોય તો તાવ આવ અથવા ગસ થયો હોય તો પટમા દઃખ. આ દઃખાવો ક � ભરવાની રમત’
ે
ુ
�
ે
ે
ુ
�
�
શારી�રક તકલીફ ‘કાિયક રોગ’ તરીક� ઓળખાય છ. આ શરીરમા દખાતો
ે
ૂ
ે
�
ે
�
રોગ છ જમા નાડી પરી�ા અન બીø દરદીની િહ��ી લઈન રોગના મળ
ે
ે
ુ
ુ
�
�
�
ુ
�
સધી પહ�ચવાન આયવદ અન તબીબી િવ�ાન બનમા શ�ય છ. ખમારી, ખ�ારી અન અહ� લાગે એટલી
ે
ુ
ે
�
ુ
�
�
3. માનસ રોગઃ મનની સાથ સબિધત રોગ જમા એિપલ�સી, અ�થમા,
ે
ે
�
ે
ુ
�
�વચાના રોગો સિહત ખરાબ �વ�નો, િવચારોના િવકાર, (એ�ઝાયટી, હદન �વાિભમાન બ�ીના �ય��ત�વની
�કીઝો��િનયા ક બાયપોલર), �ઘ ન આવવી, સતત મગજ કામ કયા કરે લા�િ�કતા� હતા �
�
�
�
ુ
અન થાકી ગયલ શરીર પણ શાત ન થઈ શક જવા રોગોનુ પણ વણન
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
ýવા મળ છ. માનસરોગના ઉપચાર માટ આયવદ પાસ દવા અન સાથે પણા આધુિનક સાિહ�યકારોમા ચ�કાત બ�ી સાવ નોખા
ે
ે
ે
ે
�
સાથ કટલાક આસનો અન �યાન સિહત બીø કટલીક એવી ઉપચાર આ િમýજના અન પોતાની િનø રીતભાત લખતા નવલકથાકાર-
�
ે
�
�
ુ
ે
ુ
�
�
પ�િત છ જન કારણે �ય��તન મન શાત થાય અથવા એના માનિસક વાતાકાર તરીક� ýણીતા હતા. ખમારી, ખ�ારી અન અહ�
ે
ુ
ે
�
ે
�
ૂ
રોગોમા� એને રાહત મળ. જમ ક માથામા ઠડી માટીના પોતા� મકવા, લાગ એટલી હદનુ �વાિભમાન બ�ીના �ય��ત�વની લા�િણકતાઓ હતા�.
�
�
ે
�
�
�
�
ે
�
ે
�
ૂ
�
ુ
�
ુ
�
�
�
તાø મહદીમા પગ પલાળવા, ગાયન દધ માથામા ઘસવ, પગના� તિળય ે પોતાના લખન િવશ �ચો અિભ�ાય તથા સજન માટ ભરપૂર આ�મિવ�ાસ
ે
ુ
�
�
�
ુ
ઘી ઘસવ ક િવિવધ �કારના ��યોમાથી િશરોધારા અન િવિવધ તલોના ધરાવનાર બ�ીએ ગજરાતી િવવચનને સતત અવગ�ય હત. છતા સમન શાહ
ુ
ુ
ે
�
ુ
�
�
ે
�
માિલશના ઉપચાર પણ આયવદમા બતાવવામા આ�યા છ. અન રઘુવીર ચૌધરી જવા િવવચકોએ બ�ીની નવલકથાઓની ગણવ�ાને
ુ
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
�
�
ં
�
ે
4. �વાભાિવક રોગ : આવા �કારના રોગ �ાકિતક હોય છ. ��ાવ�થાન ે ચીધી બતાવીન બ�ીની સજકતાન �યાય કય� હતો. ýક, સાિહ�યકારોના
�
ે
�
કારણે, વધ પડતા �મને કારણે, ક øવન શલી અન ભોજનની ટવોને જથવાદ બ�ીને ખા�સો અ�યાય થવા દીધો હતો. બ�ીની અકારણ આ�મકતા
ે
ુ
�
ૂ
ૈ
ે
ે
ે
ુ
�
કારણે થતા રોગને આયવદ �વાભાિવક રોગ તરીક� વણવ છ. જમા મા� અન સકારણ કડવી વાણીનો લાભ ઘણાન મળતો રહલો. િબ�ધા�ત સજકની
�
ે
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
�
કટલાક કરે�શન કરવાથી જ �વા��ય પાછ મળવી શકાય છ. ��ાવ�થાન ે આ પણ એક છબી છ. �
ે
ે
�
�
�
ે
તા. 20-8-1932મા બ�ીનો જ�મ પાલનપુર ખાત સ�� ગણાતા વિણક
�
�
ૈ
��ા રથી કોરોના બýરમા આ�યો છ �યારથી આપણે ýઈ ર�ા છીએ પાછી ઠલી શકાય છ અથવા øવનશલીન બદલી શકાય છ. � ુ � પ�રવારમા� થયલો. માતા ચચળબહન. િપતા કશવલાલે મિ�કમા નાપાસ
�
ૂ
�
ુ
�
�
છાદો�ય ઉપિનષદમા આહારશિ�, સ�વશિ�ન ખબ મહ�વ બતા�ય
ૂ
ે
ક ઓગ�િનક, ઈ�યિનટી, એ�સરસાઈઝ, હ�થ, ક�ોલ, હીિલગ
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
ે
ે
ં
જવા શ�દો વારવાર વપરાય છ. જ લોકો ત�ન બદરકાર અન ે છ. આજે આપણે જન ઓગ�િનક કહીએ છીએ એવો સા��વક અન �વ�છ થતા કલક�ા જઈન હીરા-માણકનો વપાર શ� કરેલો. �ણ ભાઈઓમા �
�
ે
�
ે
ે
ે
�
�વા��ય ��ય સાવ જ આળસ હતા એવા લોકોએ પણ વજન ઉતારવાન શ� આહાર લવાથી શરીર �વ��ય રહ છ. ચ�કાત વચટ ભાઈ. મોટા ભાઈ લિલતકમાર ન ે
�
ે
�
ુ
�
�
ુ
�
ે
ે
ે
�
�
�
કયુ છ. �ાણાયમ, વોક અન એ�સરસાઈઝ ઉપર ફોકસ કરવા મા� છ. �વ��ય શરીરમા મન પણ �વ��ય રહ છ� અન �વ��ય મનમા �મરણ નાના ભાઈ બકલભાઈ! �ણ લખક તરીક�
�
ે
ે
ે
�
�
�
ુ
�
�
ે
�
�
ે
ુ
�
ુ
�
�
�
આજકાલ �ાણાયામનો બહ �ચાર થવા લા�યો છ. ગયા વષ સધી જમને શ��ત અન કામ કરવાની તાકાત વધ હોય છ. આપણે �યાર સતોષકારક ýણીતા. બ�ીનુ િશ�ણ પાલનપુર-
ે
�
ે
ે
�ાણાયામ િવશ ખબર પણ નહોતી એવા લોકો આપણને હવ ે કામ કરી શકીએ �યાર સાજના છડ સારી �ઘ આવ છ અથવા શ�દના કલક�ામા િવભાિજત થયેલ. ýક,
�
�
�
ુ
ે
�
�
�
ે
�
�
ે
�
ૂ
ુ
ે
�
�
�
�ાણાયામ િવશ ભાષણ આપતા થઈ ગયા છ, પણ આ �ાણ + બરોબર ભખ લાગ છ અન ખાધલો ખોરાક પચે છ... ધધામા મદી આવતા ‘જલસા’ન øવન
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ુ
ુ
�
�
ુ
�
�
આયામ = �ાણાયામ છ શ? અનલોમ, િવલોમ, ���ીકા, ટકમા, છાદો�ય ઉપિનષદ આપણા આહારને આપણા મલકમા � ‘ગિદ�શ’ના િદવસોમા પલટાઈ ગયલ.
ે
ે
ુ
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
ૂ
�
�ામરી ક દવવાણી જવા અનક �ાણાયામ આયવદમા અન ે એકબીýન ે �વા��યના મળ સાથ ýડ છ. � બ�ીએ હાથ�માલ વચીન પછી રડીમઈડ
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
ે
યોગિવ�ામા શીખવવામા આવ છ. આપ�ં શરીર øિવત જમ �ાણાયામ િવશ �ાસ અન ઉ��ાસની એક મિણલાલ હ. પટ�લ કપડા�નો ‘અલકા �ટોસ’ કરેલો. �ાહકો
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
છ અથવા ચાલ છ, હફાળ છ કારણક� આપણે �ાસ ક � ગમતા રહીએ �િ�યાન િવ�ાન છ એવી જ રીત આયવદમા અ�નના� ન હોય �યાર બ�ી કાઉ�ટર પર વાતાઓ
ે
ે
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
ુ
ે
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
ઉ��ાસ �ારા આપણા øવનને ધબકતુ રાખીએ છીએ. ચાર િવ�ાન િવશ ચાર િસ�ાતો આપવામા આ�યા છ. શ� લખવાન રાખતા. 1953મા બ�ી �ચ ટક�
ુ
ે
ે
�
ે
વેદો અન આયવદમા આ �ાસ અન ઉ��ાસન ‘�ાણ’ કાજલ ઓઝા વ� અ�ન ખાવ (અનાજ, શાકભાø, ફળોને ધોઈને, પલાળીન ે બીએ થયા. કાયદાન ભણીને 1956મા એમએ
ુ
ૈ
ુ
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
ે
કહવામા આ�યા છ. ખાવા), સા��વક ભાવથી રાધવ (ગ�સામા� ક ચીડથી રાધલા થયા. બ�ીને ભણવા કરતા રખડવાનો ન øવનના
�
�
�
ુ
�
ુ
�
�
ુ
�
�
આ �ાણ ઉપર ý િનય�ણ આવ તો આપણા ફફસા, અ�નમા �વાદ હોતો નથી વળી ઉ�કરાટ ક ગ�સાનો ભાવ ના�રગ ýવા-અનભવવાનો શોખ. આ અનભવો બ�ીને નગરøવનના
ં
ુ
�
�
ે
ુ
�
ે
�
ુ
ે
�
�
�
ુ
�
�
ે
�
ુ
ે
�
�દય, ર�તશિ� અન મગજ સધી પહ�ચતા લોહીમા એક એ અનાજમા પણ ભળ છ જનાથી ભોજન કરનાર સધી આપણા� નોખા લખક બનાવ છ. બ�ી ઈિતહાસમા પણ એમએ થાય છ. 1969મા �
�
ુ
�
ુ
�
�
�
�
�
ે
�
�
ે
ે
�
�
િનય�ણ લાવી શકાય. એનો અથ એ થયો ક આપણી �ાસો��ાસની વાઈ�ઝ અથવા ભાવ પહ�ચ છ.), અ�નને ઈ�ર માનવ, ભોજનને �ાથના મબઈ જઈ વસ છ. �યા કોલેજમા અ�યાપક અન આચાય થાય છ. �
ુ
�
ે
�
ુ
ે
ે
ે
�
�
�િ�યા ý �યવ��થત હોય તો આપણે બિઝક �વા��ય ઉપર િનય�ણ રાખી માનીન ખાવ (ખાતી વખત કકળાટ કરવાથી એિસ�ડટી, ગસ જવા રોગો બ�ીની નવલકથાના નાયકો બહધા બ�ીબાબ જવા લાગ છ. 1956મા �
ે
ે
ે
�
ે
ે
શકીએ. �ાણાયામ એટલ �ાણન િનય�ણમા લઈન એના ઉપર �વા��ય થાય છ.) બ�ી, બા ક કોઈને ýણ કયા િવના, હýર �િપયા ઉછીના લઈન, ભાઈ
�
�
ે
�
ે
�
�
�
�
�
સબિધત ક�ોલ કરવાની ��િ�. ભોજન આપણી ઊý છ. ગાડીમા જમ સાર પ�ોલ નાખીએ ક એ��જનમા� બકલની હાજરીમા, બકલા સરયાન કોટ�મા પરણી ગયલા. એ �મલ�ન
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ુ
ે
ે
�
ૈ
ે
�
�
ે
�
ે
ે
�
�
ે
ે
ુ
�
આપણને ઋગવદમા અન સામવદમા પણ કયા રોગ માટ કયા દવની સાર ઓઈલ નાખીએ એવી જ રીત ભોજન કરતી વખત સારો ભાવ રાખવાથી નહોતુ, પણ બ�ીનો લ�ન�મ ટક�લો. બ�ીની બધી ટવો ýણવા એમની
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
�
�
ે
�
�
ે
ે
�
�
ુ
આરાધના કરવી અથવા કય આસન કરવુ એની માિહતી આપવામા આવી ભોજન સારી રીત પચે છ અન એનો �વાદ માણી શકાય છ. સારા ભોજનથી બ-�ણ નવલો વાચી જવી ઘટ�! ‘દખવ એટલુ ચાખવુ?’મા રાચનારા બ�ીની
�
�
�
ે
�
ે
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
છ. બાબા રામદવ પહલા� આધુિનક તબીબી િવ�ાનન બોગસ અન નકામુ � શરીરમા સારી ઊý �વશ છ. નવલોના ‘િવ-નાયકો’ બ�ીના અનભવ-સતાનો છ. ýક, બ�ીની નવલોના
�
ે
ે
ે
�
�
�
ે
ે
�
ે
ે
ે
�
ે
�
કહીન ભાગરો વા�ો, પછી વળતા પાણી કરીને લગભગ માફી માગવા જવા � સારી ઊýન કારણે શરીર �વ��ય રહ છ. અ�ન લતી વખત કોઈની ���ભજક નાયકોનુ લ�નøવન બલક øવન પણ ડામાડોળ હોવાન દખાય છ.
ુ
�
�
�
ુ
ે
�
�
�
ુ
�
ે
ૂ
�ટટમે�ટ કરીને એમણે આધુિનક તબીબી િવ�ાન પણ આયવદ અન નચરોપેથી ક અ�નની િનદા ન કરવી. ખાવાન સાર બ�ય હોય ક નહી એકવાર ભખ આપણી પરંપરાગત નવલકથામા આવતી નાયક-નાિયકાની ‘ઈમજ’ બ�ીમા �
�
�
�
�
ં
�
ે
ુ
ુ
ુ
�
�
�
પર આધા�રત છ એવુ �વીકારીન ચપ રહવાન પસદ કયુ. � જવ ખાઈ લવ. દરેક વખત આપણને ભાવત અન ગમતુ મળ� એવ જ�રી ભાગીન ભ�ો થઈ ýય છ. બ�ી એમના કથા-નાયકોને અનક સારા-બરા �
ુ
�
�
ુ
ુ
ુ
�
ૂ
�
ુ
�
�
ુ
ે
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
�
�
ુ
�
�
�
�
�
અ�યારના સýગોમા લગભગ દરેક �ય��ત માટ સાý થવ અન �વ�થ નથી. એટલે �યાર એ ન મળ �યાર પણ ભોજનને જ��રયાત સમøન ે કાય�મા, અનભવોમા સડોવીને સમાજ-øવનનો બદલાતો, આધુિનક ચહરો
�
ુ
�
ે
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
�
રહવ એ �ાયો�રટી છ. આ �વ�થતા કઈ રીત �ા�ત થાય છ એ િવશ દરેક �વીકારી લવ. ુ � રજૂ કરે છ. ‘આકાર’, ‘પરિલિસસ’, ‘રોમા’, ‘ýતકકથા’ જવી આરંભની
ે
ુ
ે
�
ુ
�
�
�
�ય��તના પોતપોતાના� મત�ય છ. આપણે અ�ન અન �ાસન મહ�વ સમજતા નથી... સ�ય તો એ છ ક ý આઠક નવલકથાઓમા બ�ીની સજકતાના બધા આયામોએ એમના સજનને
�
�
�
�
ે
�
�
�
ે
�
ે
�
ુ
�
શરદી ક ગળતા નાકમા એલોપથીની દવા લઈ લઈએ તો તરત જ આ બ વ�ત પર આપ�ં િનય�ણ આવી ýય તો �વા��યન બલ�સ �યારય �ચાઈએ �થાપી આપે છ. ગજરાતી કથાવાતા�-સાિહ�યના ઈિતહાસમા બ�ી
ુ
ુ
�
�
ે
�
ે
�
ં
ુ
�
સકાઈ ýય, પરંત બીý િદવસ એ જ �કારની છીકો ક નાક ટપકવાનુ શ� ગડબડ થશ નહી. ં (અનસધાન પાના ન.18)
ુ
ે
ે
ુ
�
�