Page 11 - DIVYA BHASKAR 070921
P. 11
Friday, July 9, 2021
ે
ુ
ે
હ �ભ! મારા દશન ત�મ�
�
ે
અસિહ��તાન વરદાન આપજ!
ે
ુ
�
ે
�
�
�
�
�
ુ
ુ
ુ
‘અધમન અ����ાન’ ગીતાના આ બ મૌિલક શ�દો ભારત જવા દશમા રોજ નાગ�રકધમની કસોટી કરતા રહ છ. અધમ�ન અ����ાન સ�જન મન��ન જ નડ� છ �
ુ
�
ે
ે
�
ે
ુ
�
ુ
�
ુ
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
�
�
ધો ધમાર વરસાદ ધોધમાર િવચારો પણ મનમા ઠાલવતો ýય છ. તમ ઘટ બસત ખલો સýન । લડી શક? શ દહજની �થા સામ બડ પોકારવામા� સિહ��તા ખપ લાગ?
�
�
ે
�
ુ
એવા વરસાદમા એક િવિચ� �ાથના પણ �ા�ત થઇ :
�
ુ
�
ુ
સ� શ�દ મ ધરો �યાન ।।
આજના યવાનન એક જ શ�દમા બધ કહી દવ છ : ���. વાિહયાત બાબતો
ु
�
�
ે
ે
�
ુ
�
�
�
હ પરમ�ર! કહ કબીર સખ ભયો ભોગ । સામ �ગટ થતી અસિહ��તામા જ તમાર ભિવ�ય સલામત છ. ઉિચત �ોધ
�
ુ
ે
ે
મારા િ�ય દશની એક �મ િબના સકલ રોગ ।।। િવનાનો યવાન લ�લ ગણાય.
ે
ુ
ુ
ુ
�ýન થોડીક વાજબી કબીર કહ છ : ‘તારા �તરમા ત સજન ઊજવી ર�ા છ વસતનો ઉ�સવ. �ૌપદીનુ વ��હરણ �યાર ભરી રાજસભામા થય �યાર ભી�મ અન �ોણ
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
�
�
ે
ુ
�
ે
ુ
ે
�
�
અસિહ��તાન વરદાન તમના સ�ય�પી સગીતમા �યાન ધારણ કરવાનુ રાખજ. કબીર કહ છ, સખ તો નીચ ýઇ ગયા અન મૌન ર�ા, પરંત િવકણ�થી એ બધ સહન ન થય.
�
�
ુ
ે
ુ
�
ુ
ુ
�
ુ
�
�
ે
�
ુ
ે
ુ
�
�
ે
�
�
�
આપવાની કપા કરશો! યથ�ટ ભોગવવાનુ બ�ય. એક �મ િવના બધ જ થઇ ગય �યાિધ�પ.’ (કબીર, રાજસભામા એકમા� િવકણ� પોતાની સઘળી અસિહ��તા એકઠી કરીને
�
ુ
ે
ે
�
ે
�
ે
ુ
�
�
ૂ
�
મારા દશમા આજકાલ િ�િતમોહન સન, અનવાદ : મોહનદાસ પટ�લ, ગજર �થર�ન કાયાલય, બોલી ઊ�ો : બસ, હવ બહ થય (enough is enough). આજે દશન ે
ુ
�
�
ે
ુ
ૂ
�
જટાય�િ� ખતમ થવા બઠી છ � ગાધીમાગ, પાન-180, અમદાવાદ-380001) બસ એક લાખ િવકણ�ની જ�ર છ. િવકણ�ની ઊ�વમલ અસિહ��તાનો
�
�
ુ
�
ે
�
�
�
�
ે
�યાક સીતાહરણ થાય, તોય વષ� પહલા� એક પ�તક વા��યાન યાદ છ. ��øમા લખાયલા એ જય હો! �
ુ
ુ
�
�
ે
�
ુ
ે
�
લોકોના મનન ખલલ પ�તકનુ મથાળ હત : ‘Anger : The Most Misunderstood Emotion.’ }}}
ુ
નથી પહ��તી! એ પ�તકના લખકનુ નામ છ : Carol Tavris. પ�તકનો સાર અહી બ જ
ે
ુ
ે
ં
�
�
�
�
પ�રણામ રાવણ�િ�ન � ુ વા�યોમા ��તત છ : પાઘડીનો વળ છડ �
ે
ુ
�
ુ
ýર વધી પ� છ. � (1) �ોધ �ય�ત કરવાન કાયમ તારા િહતમા છ. � સરદાર એ સરદાર હતા,
�
�
�
ુ
�
�
�
ખલલ પામવાની (2) �ોધન દબાવી રાખવાન કાયમ આરો�ય માટ નકસાનકતા છ. � કારણ ક મોટા સિનક હતા.
�
ુ
ે
ૈ
ે
ુ
ે
ુ
અમારી શ��ત જ ખતમ આ પ�તકમા �ોધના� કારણો અન �ોધ �ગટ કરવામા થતા લાભોની સરદાર લોખડી પરષ હતા,
ુ
ુ
�
�
�
ુ
ુ
ુ
�
ે
�
�
�
ે
�
�
�
�
�
થવા બઠી છ. ચચા િવગત થઇ છ. પ�તક વાચીન મનમા એક �� ઊઠ છ: શ અ�ય�ત કારણ ક પ�પ કરતાય કોમળ હતા.
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
�
થોડાક સમય પર ટીવી પર સમાચાર હતા. 60 વષના એક દાદીમા �ોધ પણ �ોધનો જ એક �કાર નથી? એવ સમýય છ ક �યા પ�ર��થિત સરદાર સૌના બની ર�ા,
�
ુ
પર ગડાઓએ દાદીમાના પૌ�ની દખતા� સામિહક બળા�કાર કય� હતો. અ�યત �ોભજનક હોય �યા મગા મરવુ એ પણ કાયરતાનો જ એક �કાર કારણ ક એ પોતાના ર�ા ન હતા.
ૂ
�
�
�
ે
ૂ
�
�
�
�
ે
ુ
રામ, ક�ણ, બ�, મહાવીર અન ગાધીના દશમા આવ બની શક? ગણાય. વદના ઋિષ તરફથી ઉિચત, શભ, િહતકર અન ધમય�ત - ઉમાશકર �શી, (‘સ�કિત’, નવ�બર, 1974)
ે
ુ
�
ે
ુ
�
�
ે
ુ
�
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
�
�
ુ
�
�
�
�
�
બ�ય એ હકીકત છ. ભારતમા કટલાક બિ�ખોર લોકો એવા �ોધ માટ ��� શ�દ �યોýયો છ. મ�યુ િવનાનો સમાજ પડ� ન�ધ : સરદાર પટ�લ પાસ િદ�ય અસિહ��તાનો તýમય �શ હતો, તથી દશ એક
�
�
ु
�
�
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
ુ
�
�
�
ુ
ે
�
ે
�
છ ક ગડાની �ાિત ýઇન અિભ�ાય આપે. તષાર ગાધીએ છ. ઋિષએ રચલા એક મ�ની પ��તમા �ભન �ાથના થઇ શ�યો. સરદારનો ��� શાસકન શોભ તવો હતો.
ુ
�
�
�
ु
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
ુ
�
ુ
�
ુ
ુ
�
�
�
�
�
એક પ�તક લ�ય છ : ‘LET'S KILL GANDHI’. િવચારોના કરવામા આવી છ. હ �ભ! ત મ�યુ�વ�પ છ, મને મ�યુ
એમા ગાધીøના આ વશજ નોઆખલીમા ભયકર કોમી આપજે. (મ�યુરિસ મ�યુ� મિય દિહ.) આ વદમ��
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
ં
�
�
�
�
�
તોફાનોમા� િહદઓની મોટા પાય હ�યા થઇ. શાિત �દાવનમા � આજે પણ કઠ�થ છ. ટકમા મ�યુિવહીન સમાજ એટલ ે
ે
�
�
ુ
�
ે
�
�થાપવાના િમશન સાથ ગાધીøએ ઉઘાડા પગે ગામોમા� િનવીય એવો સમાજ. મહા�મા ગાધી બધી સિહ��તા
�
ે
�
ે
ે
�
�
ુ
ે
ે
પદયા�ા કરી �યાર બનલો એક �સગ પ�તકમા� �ગટ ગણવત શાહ ýળવીન અ���યતા જવા કલક સામ લડી શક? શ � ુ
ુ
�
કય� છ. રાý રામમોહન રાય સિહ��તા ýળવીન સતી�થા સામ ે
ે
�
�
�
ે
એક ગામમા મહા�ય�ન સભા થઇ. માડ થોડાક લોકો
�
�
�
ુ
સભામા હાજર ર�ા. એવી નાજક પ�ર��થિતમા ગાધીøએ
�
િનભયપણે ýહરમા ક� ક મ��લમ ��ીઓએ બરખાનો �યાગ કરવો
�
�
ુ
ુ
�
�
ુ
ૂ
ૂ
ýઇએ. સભા લગભગ તટી પડી! આવી હતી ગાધીøની ‘સ�યપત
�
અસિહ��તા.’ બિ�ખોર એવા �ો�િસવ અન િલબરલ ગણાતા કમ�શીલો
ે
ે
ુ
�
�
ુ
શાહીન બાગમા મળલી સભાઓમા આવ એકાદ વા�ય પણ ઓચરી
�
�
ે
�
શક ખરા? સરદાર પટ�લ સાચમાચ સ�યલર હતા. તઓ ગડાન કડક
ે
ુ
ે
�
ુ
�
ે
ે
ુ
સý કરતી વખત ગડાની �ાિત ýઇન િનણ�ય નહોતા કરતા. એમને
ે
ુ
�
ુ
�
�
ુ
મન ગડો એટલે ગડો એટલ ગડો! આવા �વ�છ વલણને કારણે સરદાર
ે
ે
િવષ ઘણીબધી ગરસમજ થવા પામલી, પરંત સરદાર નીલક�ઠ બનીને
ે
ુ
ગરસમજનુ િવષ પીતા ર�ા!
ે
�
થોડાક સમય પર ગજરાતમા એક દિલત યવાનની હ�યા થઇ હતી. એનો
ુ
�
ુ
ે
ુ
ૂ
ે
�
ે
ગનો શો હતો? લ�ન કરવા ગયો �યાર એ ઉ�સાહપવક ઘોડા પર બસીન ગયો!
�
�
�
�
�
ે
આવો બનાવ ગાધીøની સાધશતા�દીના વષમા બનલો! આપણી કહવાતી
�
�
સિહ��તા કાયરતાનુ બીજ નામ છ. જ પ�ર��થિતમા મગા ન રહવ ýઇએ
�
ે
�
ૂ
�
�
�
ુ
ુ
ુ
ે
�
ે
�યાર મૌન સવવ એ તો ‘અધમન અ�ય�થાન’ ગણાય. ગીતાના આ બ મૌિલક
ુ
ુ
�
ે
�
�
શ�દો ભારત જવા દશમા રોજ નાગ�રકધમ�ની કસોટી કરતા રહ છ. અધમન � ુ
�
ે
�
�
ે
ુ
અ�ય�થાન ખરખર તો સ�જન મનુ�યન જ નડતુ હોય છ. દજનોને તો
�
ુ
ે
ે
�
�
કશય નડતુ નથી. સ�જનની સતામણી થાય �યાર મૌન સવવ એ પણ
ે
ુ
�
ે
�
ુ
�
અસ�યાચરણનો જ એક �કાર છ. કબીરની પ���તઓમા� �ગટ થત � ુ
�
�
ુ
�
કડવુ સ�ય ચાખી ýવા જવ છ. સા�ભળો :
�
ે
તસવીર �તીકા�મક છ �
