Page 15 - DIVYA BHASKAR 031221
P. 15
Friday, March 12, 2021 | 15
�
ે
�
જ�મકડળીમા એકવાર જ લખાયુ ત લખાયુ, પણ પાસબક સતત લખાતુ � ��ટરવલ
�
�
ે
ુ
�
ુ
બદલાત સાિહ�ય છ. બકની પાસબક એ જ એકમા� સ�ય છ � ભારતીય કિવ-લખક, રસય�ત ��ન હ! �
�
�
�
ુ
ે
ુ
ે
�
ે
ૈ
વસ તો સ�કિત ક વ િવિ��� ��ને હ � - હ�ર ��ી
ે
�
�
ે
�
પ�તક હ �ક પઢા ના ýય! 3. �ામર/�યાકરણની સમ�ત �કતાબો: અમારી
ુ
ે
નજરે ‘�ામર’ શ�દમા ‘�ા’ સાઇલ�ટ છ.
�
�
અમન એમા મા� ‘મર’ જ વચાય
�
�
ે
�
છ. સીધી-સાદી �યારીસી ભાષાન
પો�ટમોટ�મ કરીને દરેક વાત ુ �
બો�રંગ બનાવવાની
ગરર છ અન ગિણત િવષયના ભયાનક કપિસટી
ુ
ે
ુ
�
ે
�
ટા�ટ�સ પ�તકોથી ડર પણ જ�ર છ. � �ામરની બ�સમા �
ુ
ુ
ુ
અýણ અન અભણ વધ �ાન હાક. (છલવાણી) 2. બકની પાસબક!: આ હોય છ. �યાકરણની
�
�
�
ે
�
ુ
�
ભગવાન દરેક આ�માન ઢાકવા શરીર પણ આ�ય હોય છ, શરીર લછવા એક જ એવી �કતાબ છ � �કતાબો વાચતા �
ૂ
�
�
ે
ુ
�
�
ે
�
�
માટ ટવાલ આ�યો હોય છ, એમ દરેક શરીરમા એક િદમાગ પણ હોય છ � ક જ પળ પળ બદલાતી એમ લાગ છ ક �
�
�
ે
�
ે
�
�
�
�
ન દરેક િદમાગમા ઓિપિનયન પણ હોય છ.આ જકાલ ફવ�રટ વબસી�રઝ રહ છ. કહ છ ક સારી ભાષાની લાશ
�
ે
�
ે
�
�
�
�
�
ુ
�
ક �કતાબો છ એના પર લખવાનો ચપી રોગ ફાટી નીક�યો છ. �યા ýઈએ કિવતાન તમ જટલીવાર મદાઘરમા પડી છ �
�
�
ે
ે
ે
ે
�
�યા લોકો ગિ�યલ માકવઝ ક ટાગોરની �કતાબોના નામો લખીન ‘પોતાનો વા�ચો તમને નવા અથ � અન �યા પરાણે
ે
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
ુ
ે
ુ
ે
�
ુ
�
�
�
વાચન-ટ�ટ શ છ’-એવ દખાડી ર�ા છ! કોઈક� જવ દસ �લાિસક �ફ�મ ક � એમા દખાય. પાસબકનુ � �ટો મારવા જવ ુ �
ે
�
ુ
�
ુ
�
બ�સન િલ�ટ બના�ય અન બધા મડી પડ�. આપણે સૌ કિળયગમા નહી, પણ પણ એવ જ છ. વળી પ� છ.
�
ુ
�
�
ં
ુ
�
ુ
�
�
ુ
�
ુ
ે
આજે અિભ�ાયયગમા øવીએ છીએ. સૌન હક છ, ‘બોર’ કરવાનો! કિવતાના નવા અથ� નોમ�લી
�
અમન ý મનગમતી દસ કઇ? પછ તો ના કહી શકીએ, કારણ ક સમય ýણવા માટ કમસ કમ કોઈપણ લખક
�
ે
�
�
ૂ
ે
ે
�
ુ
ે
�
�
�
�
�
સાથ બ�સની પસદ પણ બદલાતી રહ છ. સમય જતા નોકરી-ધધામા નવા એને વા�ચવી પડ�, �યાર ે એમ ઇ�છતો હોય
િમ�ો બનતા ýય, પણ તોયે શાળાના જના િમ�ોની �કમત �યારય ઓછી બકની પાસબક તમ વા�ચો છ ક એની �કતાબ
�
�
ૂ
�
ે
ુ
�
ે
�
�
ુ
�
�
થતી નથી. �કતાબોનુ પણ એવ જ છ. ડા�ા દખાવા માટ મનગમતા� દસ ક ના વા�ચો એમા નવા-નવા વધ ન વધ લોકોને
ે
�
ે
ુ
�
ુ
�
�
ે
ુ
�
�
�
�
પ�તકોનુ િલ�ટ બનાવવામા પણ આવી જ ચચરાટી થાય છ... પણ અમન ે ફરફાર થતા જ રહ છ! આ એક સમýય અન બધાન ે
�
�
�
ે
ે
�
ે
ે
�
મનગમતા�ન બદલ અણગમતા પ�તકો િવશ કોઈ મઝવણ નથી. એ��યલ�સનો જ એવી બક છ, જના પાનાઓમા � ગમે, પણ �ામરના લખકનુ �
ુ
ૂ
�
ુ
ે
�
ુ
�
�
�
ુ
ુ
�
ુ
�
�
ક પોલીસ �ટશનનો ટિલફોન નબર યાદ હોય એમ અિ�ય પ�તકોનુ િલ�ટ કશક ના લખાયલ હોય તો પણ એ એમા � �ધ છ. એ લોકો પહલો પરષ
�
ે
�
�
�
ુ
ુ
ુ
ુ
ુ
ે
ે
�
�
મોઢ� છ�. એ �કતાબોનો અમન ખૌફ છ. એ પ�તકો, પ�તકો નથી, મ�કારાતા દખાઇ શક! જમ ક તમ પાસબક અપડટ એકવચન, બીø ��ી બહવચન,
ે
ુ
ુ
�
ે
�
�
ૈ
ે
�
�
�
�
ુ
�
ે
શતાન છ�. પશ છ, અમારા અણગમતા પ�તકો : ના કરાવી હોય તો એમા પાચ હýર ઉમરાયા ત�સ�, તદભવ, અગડમ, બગડમ...
�
ે
ે
�
�
�
�
ે
ે
�
1. ગિણત-ભિમિત-એ�ø�ાની ટ��ટબ�સ : એક જમાનામા સામા�ય માણસ ના હોય, પણ છતાય એમા અ��ય રીત ઉમરાયા જ જવા શ�દો લખીન �લીનબો�ડ કરી દ છ.
ે
ૂ
ુ
�
ે
ે
ુ
ુ
સાપ-િબ�છ, વાઘ-દીપડા, યમરાજ વગરથી ડરતો હતો, પછી �ગિત થતા હોય! આ બકને તમાર સતત વાચવી પડ�. �દાઝ બયા � �ામરની બ�સ લખનારા ý ભારતીય ફૌજમા હોત તો
�
ે
ે
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
�
�
�
ે
ુ
ે
�
ે
�
હવ ઇ�કમટ��સ, પોલીસ ક મ�સથી ડરવા મા�ો છ. અમન ��યનો ભય ધમ�થમા ક જ�મક�ડળીમા એકવાર જ લખાયુ � કોઈપણ આતકવાદીઓ પાસ આ�મસમપ�ણ કરાવી શક એવ ટોચ�ર
�
�
�
ે
�
ે
ુ
�
�
ે
ુ
�
ુ
ે
ે
ે
�
�
નથી, એ તો આવશ �યાર આવશ, પણ ગિણત તો �યાન �યા અથડાય છ. ત લખાય, પણ પાસબક સતત લખાત બદલાત ુ � એમને આવડ� છ. �
�
�
શાળામા ગિણતના� પ�તકોથી બો�બ જવો ડર લાગતો. ગિણતના� િશિ�કા ગમે સાિહ�ય છ. બકની પાસબક એ જ એકમા� સ�ય સજય છલ 4. એરો�લેનમાની �ચાર પ��તકા� : કોઈપણ એરવેઈઝમા મસાફરી
ુ
ુ
�
�
�
ે
ુ
�
�
ુ
ે
�
ે
�
�
ે
ં
ે
ં
�
ે
ુ
ે
�
તટલા સદર હોય, પણ એમનો ચહરો યાદ આવતા આજેય નીદર ઉડી ýય. છ. બાકી બધી ક�પના છ. સૌથી વધાર ડર આપણને કરો, પણ સીટ પોક�ટમા રાખલી પલા રગબરગી મગિઝનથી
ં
ે
�
�
ં
�
�
�
�
ુ
ે
ે
ુ
વળી એ�ø�ામા એ-બી-સી-ડી-એ�સ-વાય એ બધા લોકો કોણ છ ન શા માટ � સ�યનો જ લાગતો હોય છન? માટ હ પાસબક, આઈ બચી નહી શકો. એને વાચવામા વીતાવલ એક િમિનટ, એક યગ
�
�
�
ે
�
ુ
�
ુ
ુ
�
છ? એ આજ સધી સમýય નથી! અન અમાર ગિણત કાચ છ, એનો અમન ે હટ ય. ુ જવી લાગ. ે
ે
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
ે
�
ે
ભીમ અામીએ ત �ક�સામા �યાય માટ �દોલન કયુ જના લીધ જનતામા �
ે
�
ે
ે
�
ચ���ખર આઝાદ અને તની ભીમ સેનાએ દિલતોની ચળવળનો હિલયો બદલી ના�યો છ � ઊહાપોહ થયો અન આરોપીઓની ધરપકડ થઈ.
ે
ે
આઝાદે ભારતમા હાલ ચાલતા ખડતોના �દોલનને તમ જ તના જવી
ે
�
ે
ે
�
ચ���ેખર આઝાદ ઉફ રાવણ આમીની સફળતા અન પોતાની લોકિ�યતાના બળ ત ચટણી લડ અન ત ે
�
�
�
બીø પરોગામી ચળવળોનય ટકો આપેલ છ. આઝાદને ઉમદ છ ક ભીમ
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
�
ૂ
ે
ે
�
�
�
સબબ તણ પોતાના અલગ પ�ની કસોટી ઉ�ર�દેશમા હવ પછી થનારી
ે
ે
ે
ૂ
�
ે
�
ચટણીમા થશ.
�
ભીમ આમીની �ચડ છાપ હોવા છતા આઝાદની �ગત છટા
�
�
�
ે
ૂ
સ�મોહક છ. સોિશયલ મી�ડયાનો ત અફલાતન ઉપયોગ કરે
સ
ે
ે
ે
ે
�
� છ
ે
ૂ
ે
�
ે
�
એ ક હતા ચ��શખર આઝાદ ે છ ન જ સવણ�ન દિલતો મછ રાખ ત ýઈ કાળ ચડ છ તમની
�
સામ આઝાદ પોતાની કાતરાવાળી ઘટાદાર મછોવડ િવનયથી
સ
િતવારી(1906 –1931), જણ
ે
ે
ૂ
�
ુ
ે
ે પ
ે
િહ�દ�તાન �રપ��લકન આમીના પશ આવ છ. િહ�દ�થાન ટાઇ�સના પ�કાર દબ �યોિતને
ુ
�
�
ે
�થાપક રામ �સાદ િબ��મલના અવસાન પછી ટાકતા ટાઇમ વીકલી લખ છ ક દિલતોએ સવણ�ન ઝકીને
� ટ
�
ે
ૂ
�
ુ
�
સરદાર ભગત િસહના સાથથી ત આમીની બાગડોર ચાલવ ýઈએ એવી મા�યતા સામે માથ �ચકીને ચ��શખર
ે
ે
�
ુ
�
ચ
�
ે
�
�
�
ે
�
ે
ે
સભાળી. �મર વષ 15ના ચ��શખર ગાધીøની આઝાદ અન તની ભીમ સનાએ દિલતોની ચળવળનો હિલયો
ી
અસહકારન લડતમા ýડાવા બદલ પકડાયા ન ે બદલી ના�યો છ. �
�
ે
ે
મિજ��ટ નામ પ� તો કહ ‘આઝાદ!’ ત િદવસથી અલબ�, દરેક �દોલનની જમ દિલતોના આ
ુ
�
�
�
�
ે
ૂ
ચ��શખર િતવારી ચ��શખર આઝાદના નામ પકાયા �દોલનમા� દિલત નારી ઉપર થતો અમાનષી અ�યાચાર તથા
ે
�
ે
ુ
ે
�
�
ે
અન એમણે ત પછી કાકોરી �ન રોબરીમા� અન લાલા સવણ�નો છાકટો વહવાર ભારતની િવધિવધ ભાષામા દિલત
�
ે
ે
લાજપત રાયના હ�યારા િ��ટશ અમલદાર જ. પી. સાિહ�યકાર ઊભા થવાન િનિમ� છ. િવધિવધ ભાષાઓમા �
ે
�
ુ
�
ુ
�
સૌ�ડસના ખનમા ભાગ લીધો અન વાઇસરોય ઓફ દિલત લેિખકાઓ સમાજન ઢઢોળ� છ. સ�ી મીના કા�ડાસામી
�
ૂ
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
ઇ��ડયાની �નને ભ�મીભત કરવાની સાિજશ કીધી. ��øમા સાિહ�ય રચ છ. એમના લખાણ 18 ભાષાઓમા �
ૂ
ે
�
તમને મોતની સý થઈ પણ આઝાદ પકડાયા નહી, અનિદત થયા છ, તિમળ લિખકાઓ બામા ફાઉ��ટના
ૂ
�
ે
ે
�
ં
ે
ે
ે
ુ
અન આખરે અ�લાહાબાદમા એકલા હાથ ��ý સસાઇરાજ, આઇએએસ ઓ�ફસર પી. િશવાકામી,
�
�
ે
સામ લડતા લડતા શહીદી �વીકારી. �મર હતી 24 મલયાલી કવિય�ી િવિજલા િચરા�પદ, આિદ નવી સદીના
�
ં
ે
�
�
વષ. � નવા ક��વર છ જમનો ઉ�શ લડાઈનો નહી, પણ સમાનતા
ે
�
અન બીý ચ��શખર આઝાદ છ, જ કમ�શીલ નીલ ે �થાપવાનો છ. �
ે
ે
લ
ે
વકીલ છ, ભીમ આમીના િસપહસાલાર છ ન જનો ો ગજરાતી દિલત નવલકથામા નારી િન�પણ ýસફ
�
�
�
ુ
ે
ે
�
ે
ે
�
ે
ે
ે
ુ
�
ઉ�લખ ‘ટાઇમ’ મગિઝનમા દિનયાના 100 નવા ા ગગન મકવાન, મોહન પરમાર, બી. કશર િશવ� અન હરીશ
ે
�
�
�
ે
�
ૈ
�
ે
નતાઓની યાદીમા છ. આઝાદની સમર–શલી ચ��શખર આઝાદ દિલતજનોને ક તલ ે મગલ�ની નવલકથાઓમા ઉ�લેખનીય છ. દિલત નારી
�
્
�
ે
�
ે
ે
�
�
ે
ે
�
�
ે
�
�
ે
�
વરણાગી છ, ત ખાદી બી પહર ન ઇ�પોટ�ડ મ�ઘા ગોગ�સ બી પહર. નીચા ગરીબીમાથી ઉગારવા િનશાળો ચલાવ છ અન ે લિખકાઓમા ચ�ાબન �ીમાળી ýણીતા છ, દિલત
�
ે
ે
મોઢ� અ�યાય સહન કરવામા ત માનતા નથી, પોતાની માગનો િચ�કાર આ�િહતાના મનોબળથી દહાતની ગલીઓમા મોટ�થી િસવાયના સાિહ�યકારોમા પણ અિ�મ હતા ýસફ
ે
�
�
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
ે
કરીને ગગન ગýવવાના ત શૌકીન છ. તણ ‘રાવણ’ ઉપનામ ધારણ િચ�લાતા લાઉડ�પીકરોવાળી મોટરસાયકલો ફરવી ફરવી મધ રાય મકવાન, તમ જ હાલ લખી રહલા �ભાવશાળી સાિહ�યકારો
�
ે
�
ે
ે
�
ે
ૂ
�
ે
�
કીધેલ છ અન મરડવાનુ મન થાય તવી મછો સાથ ગામ ગામ ત િવચર છ. � દિલતજનો ઉપર આચરાતા અ�યાચાર તથા થતા અ�યાયનો ગણાય છ, �વીણ ગઢવી, િદનુ ભ�સ�રયા, રિતલાલ રોિહત,
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
ે
�
�
ે
ે
�
�
ે
�
�
ટાઇમમા આઝાદનો ઉ�લખ છ ત િનિમ� આ લખમા ભારતના િવરોધ કરે છ. ગયા વષ ઉ�ર�દેશમા 19 વષની એક દિલત નારી અરિવદ વગડા. આ કવળ અનાયાસે યાદ આવલા નામો છ, આ
ે
ે
�
ે
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
�
ે
�
ે
ુ
�
દિલત કમ�શીલોન, સાિહ�યકારોન સનમન �મરવાની હ�શ છ. ટાઇમ ઉપર કહવાય છ ક ચાર સવણ પરષોએ બળા�કાર કરી તની હ�યા કરેલી. િસવાય ગજરાતી તમ જ બીø ભાષાઓમા પણ અનક �ભાવશાળી લખકો
ુ
ે
ે
મગિઝન લખ છ ક ભારતના ઉ�ર�દેશમા ઉ. વ. 34ના દિલત નતા શ�આતમા �યાની પોલીસ ત વાત દાબી દવા કોિશશ કરી, પણ આઝાદની હતા અન હાલ પણ છ. જય ýસફ!
�
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ે
�
