Page 19 - DIVYA BHASKAR 031221

¾ }ગુજરાત આંતરરાષ્ટ્રીય આવૃત્તિ Friday, March 12, 2021 19
Friday, March 12, 2021 | 18 Friday, March 12, 2021 | 19

આવતા �ાયકાઓમા� એ લોકો િવ��રના સૌથી વધુ ધના� બનશ ક� જેઓ અવકાશમા�થી હોય તો પછી �યારે ખરેખર િપ�ચર રજૂ થાય �યારે શુ� થશે એની તો ક�પના ચાલો યાદ કરીએ �વાત��તા સનાની દાદાભાઇ નવરોøના પ�રવારની ભલાઇ ગયેલી કહાણીને...
ૂ
ે
ે
જ કરવી રહી. �વાભાિવક છ� ક� ý આટલી િવશાળ અને ઐિતહાિસક તક
Published in USA by Cinemaya Media Inc.
ુ
�
વધુ લોકો સુધી, વધુ ઝડપી અન સ�તી ઇ�ટરનેટ સેવાઓ પહ�ચાડીને ડ�ટા વેચી શકશે હોય તો િવ�ભરના ધના� લોકો હાથ પર હાથ ધરીને થોડા બેસી રહ�! અને એ સમયે ભજમા બાવન પારસી રહતા હતા
�
ે
એટલા માટ� જ �રલાય�સે ભારતમા� િવ�નુ� સૌથી મોટ�� �ટાટ�અપ એટલે ક� Friday, November 30, 2019 Volume 16 . Issue 30 . 32 page . US $1
�ટારિલ�ક ક� કાઇપર : સ�તા-ઝડપી બીડ�� ઝડ�યુ�. અને ટીવી તથા �ફ�મો ýવા માટ� ધીરે-ધીરે લોકોને પોતાના ે ક�છના �થમ મિહલા તબીબ
િજયો લો�ચ કરી અને સામા�ય લોકો સુધી સ�તા ભાવે ઝડપી ડ�ટા પહોચાડવાનુ�
પસ�નલ ��ીનનો ઉપયોગ કરતા કરી દીધા. મતલબ ક� લોકોને િવશાળપાય
�
ડ�ટા ક��યુમર બનાવવામા સફળતા મેળવી.
ભારતમા� �રલાય�સ ફાઇબર ઓ��ટક ક�બલ �ારા ઇ�ટરનેટ પહ�ચાડવા
��ટરનેટ માટ� માનવસિજ�ત ન��ો સાથે આ �ે� �વે�યુ�, એ પહ�લા અમે�રકા આ રેસમા �ડ�� ઊતરી ચૂ�યુ� ડો. મહરબાન પારસી હતા
ે
�
ુ
�
ે
હતુ�. google �ારા હવામા બલૂન ઉડાડી અને દૂરદરાઝના િવ�તારોમા� રહ�તા
�
લોકો સુધી ઇ�ટરનેટ પહ�ચાડવા માટ� છ�ક 2011ના વષ�મા� લૂન નામનો
�ોજે�ટ શ� કરાયો હતો. �યારબાદ વત�માનમા� િવ�ના સહ�થી વધુ ધના�ો
તરીક� �થમ અને િ�તીય ન�બર પર ઉપર નીચે થયા કરતા બે અમે�રકી
�
�
થો ડા િદવસો પહ�લા �યારે એલોન મ�કની ક�પની �ારા ભારતમા� ઓઈલની શોધની લગભગ એક સદી બાદ તેનો ઉપયોગ અબજપિતઓ - જેફ બેઝોસ અને એલોન મ�ક �ારા કાઇપર �ત�ર�મા ભારતની
આવતા વષ� સુધીમા� �. 7,000ના દરથી સેટ�લાઇટ આધા�રત
અને �ટારિલ�ક નામના ખૂબ ચચા��પદ �ોજે�ટ ýહ�ર થયા.
ચરમસીમાએ પહ��યો તેવુ� મનાતુ� હતુ�. પરંતુ હકીકત છ� ક�
ઇ�ટરનેટ સેવાઓ પૂરી પાડવાની ýહ�રાત કરવામા� આવી �યા � �યારબાદની સદીમા� તે અનેકગણો વધતો જ ચા�યો! એ જ ડણક એકબીýના �િત�પધી� ગણાતા આ બ�ને �ોજે��સનુ� �યેય
�
સુધી મોટાભાગના લોકો અવકાશી ઇ�ટરનેટ સેવાની રેસથી અýણ હતા. રીતે મનાય છ� ક� ઇ�ટરનેટ આધા�રત data consumption એક જ હતુ� - વધુ ને વધુ લોકો સુધી ઈ�ટરનેટ સેવાઓ
મ�કની આ ýહ�રાતે અનેક લોકોને સમýવી આ�યુ� ક� ભિવ�યમા� કયો ધ�ધો ની તો હø શ�આત જ થઇ છ�. આગે આગે દેખો હોતા �યામ પારેખ પહ�ચાડવાનુ�. પરંતુ આ કામ કરવા માટ� તેમણે અવકાશમા � છલાગ માઇલ�ટોન
સૌથી નફાકારક સાિબત થશે. ‘ડ�ટા ઇઝ ધી �યૂ ઓઇલ’. વષ� 2017મા� હ� �યા! અને ý હø તો ��લર પણ મા�ડ રજૂ થયુ� છ� �યા � હýરો નાના નાના ઉપ�હો તરતા મૂકીને તે �ારા સીધુ� જ
ે
િવ�યાત સા�તાિહક ‘ધી ઈકોનોિમ�ટ’ �ારા ‘દુિનયાની સહ�થી મૂ�યવાન વ�તુ જ ડ�ટાના ધ�ધામા આટલી બધી ઝાકમઝોળ અને ýહોજલાલી દરેક વપરાશકાર સુધી પહ�ચવાનુ� ન�ી કયુ� હતુ�.
હવે ઓઇલ નિહ પરંતુ ડ�ટા છ�’ એ િવષય પર એક લેખ �િસ� થયો હતો. ગત સદીમા� શ� થયેલી અવકાશી રેસમા બધા જ દેશોએ સાિબત થશ આ 6 િમશન
�
�યારબાદ �ડિજટલ ઈકોનોમીને લગતો આ �યોગ હવે િવ�ભરમા� �વીક�ત મળીને અ�યાર સુધીમા� લગભગ 9000 જેટલા� ઉપ�હ તરતા મૂ�યા
�
બની ગયો છ�. પરંતુ જનસામા�યને તેનુ� ખરુ� મૂ�ય સમýતા તો હજુ ઘણો સમય છ�. જેમા� લગભગ 5000 હાલમા કાય�રત છ�. હવે સરખામણી જુઓ! એલોન
�
ૂ
�
ુ
ે
જશે. મ�કની ક�પની �પેસ-એ�સ �ારા �ટાર િલ�ક �ોજે�ટ �તગ�ત અધધધ થઇ બજટન સ�પણ� �યાન આ�મિનભર ભારત અને
અને એનુ� કારણ એ છ� ક� હýરો વષ�થી જમીન, હીરા,સોનુ-ચા�દી વગેરે જવાય તેવા 42000 ઉપ�હોનુ� માનવસિજ�ત ન�� બનાવી અને લગભગ માળખાગત સુિવધાઓ પર હત, તો એમા ભારતનો
ુ
�
�
પદાથ� અને વ�તુઓથી શ� થેયલી અને આધા�રત રહ�લી અથ�પાજ�નની 500 �કમી �ચાઈએ આવેલી �મણક�ામા� તરતા� મૂકવાનુ� આયોજન કરાયુ�
�
ે
�
�
િ�યા અને તેનુ� અથ�ત�� હવે �વ�પ બદલી ચૂકયા છ�. માનવ ઇિતહાસમા � છ�! અને આમા�થી આશરે 1000 જેટલા અવકાશમા પહ�ચી ચૂ�યા છ� અને અવકાશ કાય�મ કવી રીત પાછળ રહી શક?
�
જમીન વેચીને, બા�ધકામ કરીને ક� સોનુ-કોલસો ખોદીને જેટલો પૈસો અનેક �પેસ એ�સનો દાવો છ� ક� હજુ મા� 11000 વધુ ઉપ�હો તરતા મૂકીને એ
ે
ે
ે
સદીઓમા� બનાવવામા આ�યો હશ તેનાથી અનેકગણો વધુ, ખૂબ જ�દીથી સમ� િવ�ને આવરી લેશે. ણા�ધાન પોતાના બજટ ભાષણમા� ઈસરોના ભાિવ િમશનોનો
�
ં
ે
�
ે
અને સરળતાથી વત�માન �ડિજટલ ઈકોનોમીના યુગમા� સો�ટવેર અને �ડિજટલ હવે તેની સામે જેફ બેઝોસની એમેઝોનની અવકાશી સેવાઓ માટ�ની ના �પ�ટ ઉ�લખ જ નહી, પરંત તના માટના બજટમા �િપયા
�
ુ
ે
�
�
�ોડ�ટસ અને સેવાઓ આપતી ક�પનીઓએ ગણતરીના� વષ�મા બનાવી લીધો. ક�પની ‘��યુ ઓ�રøન’ �ારા લગભગ �ણ હýર ઉપરા�ત ઉપ�હો તરતા 4,449 કરોડ વધારવાની પણ ýહરાત કરી છ. �
�
�
�
ે
અને એ પણ સમ�ત ��વીની માનવ વ�તીના એક મયા�િદત િહ�સા પાસેથી મૂકીને ‘કાઈપર’ નામના ન��નુ� િનમા�ણ કરી સમ�ત ��વી પર સ�તી અને કોિવડ-19ન કારણે એક વષમા ઘણા િવકાસ કાય�મો પાછળ ધક�લાઈ
�
�
�
જ - ક� જે ઈ�ટરનેટ ક� ક��યૂટર વાપરે છ�! ઝડપી ઈ�ટરનેટ સેવાઓ પૂરી પાડવાનુ� આયોજન થયુ� છ�. અને િન�ણાતોના ગયા છ. ભારતનો �ત�ર� કાય�મ પણ આમા અપવાદ નથી. આને કારણે
ં
�
ે
અગર સમ�ત માનવýિત ý ઇ�ટરનેટ વાપરવાનુ� શ� કરે અને હાલમા છ� �ાથિમક તારત�ય એવા છ� ક� નાનુ� ન�� ધરાવતી એમેઝોનની કાઈપર સેવાઓ 2020મા કોઈ ન�ધપા� િમશન શ� થઈ શ�ય નહી. હવ કોિવડને કારણે
�
�
ુ
�
ૂ
ે
�
તે કરતા� ડ�ટાના વધુ ઉપયોગ મળી આવે તો ક�ટલા િવશાળ પાયે અથ�પાજ�ન એમેઝોનની પોતાની િવશાળ વેબ સિવ�સના ધ�ધાને કારણે વધુ ફાયદાકારક પથરાયેલો �ધકાર દર થવા લા�યો છ, �યાર ભારતીય અવકાશ સશોધન
�
�
ે
�
ુ
�
ૈ
�
થઇ શક� તેની ગણતરી પણ મા�ડવી અશ�ય છ�! અને આ માટ� જ િવ�ના સાિબત થશે. ýક�, િ�ટનની સરકાર અને ભારતની એરટ�લની પેરે�ટ ક�પની સગઠન (ઇસરો) તના મહ�વાકા�ી િમશનો શ� કરવાની તયારી કરી ર� છ.
ૂ
ે
�
�
�
�
સૌથી વધુ ધના� લોકો અ�યારે એક જબરદ�ત રેસમા ýડાયા છ� - અને એ ભારતી એરટ�લ સિવ�સ �ારા સ�યુ�ત રીતે શ� કરવામા� આવેલી ‘વનવેબ’ વષ 2021મા અન આવનારા વષ�મા, ઇસરોના સિચત િમશનો �ારા ભારત
ુ
�
�
�
�
�
રેસ છ� વધુ ને વધુ લોકો સુધી ઇ�ટરનેટ પહ�ચાડવાની અને એ મા�યમ થકી ક�પની પણ ગત વષ� થોડી પછડાટ ખાધા બાદ ફરીથી વષ� 2022ના �ત ભજમા પારસીઓના ક��તાનમા બનાવલી ડો. મહરની કબર �ત�ર�મા નવી છલાગ લગાવવા ઉ�સક છ. ઇસરો હાલમા આવા નાના- �
ે
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
ુ
િવ�ની વ�તી વધુમા� વધુ ડ�ટાનો ઉપયોગ કરે તે માટ�ની. સુધીમા� લગભગ સાડા છસો સેટ�લાઈટ લો�ચ કરી અને આ ધ�ધામા� મોટા� ઘણા િમશનો પર કામ કરી ર� છ, પરંત આ 6 િમશનો માઇલ�ટોન
�
�
ે
18 અને 19મી સદીમા� જેમ ખનીજ તેલ એટલે ક� પે�ોિલયમ �વેશવાનુ� આયોજન કરી ચૂકી છ�. સાિબત થશ :
�
�
�
ે
�
�
�
�
ે
ુ
�
ક�છના રાજવીઓ સાથ દાદાભાઈના ગાઢ સબધો હતા. દાદાભાઈ
ગગનયાન િમશન : �ત�ર�મા માનવ : ગગનયાનનુ પહલ ઉ�યન
�
�
�
થો ડા િદવસ પહલા િવ�� પ�ા િલિખત એક લખ વા�યો. શીષક નાનપણમા� જ ��લ�ડ ગયા હતા અન િ�ટીશ સસદના સ�ય બ�યા હતા; ત ે 1 �ડસ�બર 2020મા અન બીજ ઉ�યન જલાઈ 2021મા સચવવામા�
�
�
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
ુ
�
ુ
ે
ે
ે
હત, ‘�ી િસ�ટસ: �ોમ માડવી ટ લડન વાયા પા�રસ’. વા�યા
ૂ
ે
ે
પછી ખબર પડી ક આ તો ક�છના માડવીની દીકરીઓ િવષની
�
ે
ુ
ે
ુ
ુ
�
ુ
�
ે
�
ુ
ૂ
�
�
ે
કો ઈ પિત પ�નીનુ� દૂધ વેચીને પૈસા કમાય ક� કહ�વાતી િન�ન ýિતની મિહલાઓ પર અ�યાચાર, અ�યાય અન શોષણની ઘટનાઓ જૂના સમયથી વાત હતી. આજે હ વાત કરવા જઈ રહી છ એ છ; ભારતના મહાન સમય તમણે હોમ�લની લડત લડી હતી, તથી તમણે સલામતીના કારણોસર આ�ય હત, પરંત કોિવડને કારણે �થમ ઉ�યન મલતવી રાખવ પ�. આ �
પોતાના એકમા� પ� ડો. અરદેશરને મબઈથી ક�છ ખસ�ો હતો. ડો.
ુ
�
�
�
ુ
�
મિહલાઓ ýહ�રમા� છાતી �ા�ક� તો ગુનો ગણાય એવા સમાજને
ુ
�
�
ે
ઉ�યનોમા ઇસરો �ારા િવકિસત �મોનાઇડ રોબોટ ‘�યોમિમ�’ન મોકલવામા
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
શુ� કહીશુ�? મિહલાઓ પર અ�યાચાર, અ�યાય અને શોષણની બનતી રહી ��. આવા અ�યાચાર સમાજ, રાજસ�ા, પ�રવાર �ારા થાય �� �વાત�યસનાની દાદાભાઇ નવરોøની પૌ�ીઓ પરીન, ગોશી, ખરશીદ, ડો. અરદેશર સપ�રવાર ક�છના માડવી બદરે �થાયી થયા હતા. તમણે પોતાની આવશ. આ બન માનવરિહત ઉ�યનોનુ લ�ય ��વીની નøકના �મણક�ામા �
�
ે
�
ે
ે
�
�
ે
ુ
�
ે
ે
�
ુ
ે
�
ે
�
ૂ
�
ે
ે
ઘટનાઓ જૂના સમયથી બનતી રહી છ�. આવા અ�યાચાર સમાજ, રાજસ�ા, મહર જ 21મી સદીમા ભલાઈ ગઈ છ. આપણી આ ચાર ક�છી બહનોની તબીબી સારવાર માડવીમા ચાલ રાખી હતી અન તમને આઠ બાળકો હતા�, બ ક �ણ �યોમનાટ (અવકાશયા�ીઓન) મોકલવાની અન તમને સરિ�ત
�
ે
�
ે
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
�
�
�
પ�રવાર �ારા થાય છ�. ક�ટલીક મિહલાઓ માથુ� �ચક� છ�, ક�ટલીક �સુ પીને રસ�દ કહાની આપણે ભલી ગયા છીએ.ગજરાતના ક�છને પણ મહાન જમા પાચ દીકરીઓ પરીન, નરગીસ, ગોશી, મહરબાન, ખરશીદ �ણ દીકરા ��વી પર પાછા લાવવાની ટ��નકનુ �દશન કરાશ. ન�ધપા� વાત એ છ ક �
ૂ
ુ
ુ
ે
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
ે
øવી લે છ�. આ િવષય પર બે લઘુ �ફ�મ ýઈ. એક ગુજરાતી �ફ�મ ‘ઝા�ઝવા’ હ�તીઓની ભિમ તરીક� ગણવામા આવ છ. આ ધરાએ ઘણા �વાત�ય ýલ, સરોસ અન કષ�પ. દાદાભાઈના રાજવી પ�રવાર સાથના સબધો ગગનયાન ભારતન �થમ માનવ સચાિલત અવકાશ
ુ
ૂ
ે
ે
ે
�
અને બીø િહ�દી �ફ�મ ‘મુલા�ર�’. બ�ને �ફ�મની નાિયકા અ�યાચારનો નારીશોષણની બે લઘુ ���મો સેનાનીઓને જ�મ આ�યો છ, જમણે રા��ની ર�ા અથ પોતાના øવન ુ � એટલા નøક હતા ક ક�છ રાજવી પ�રવારના સ�યો સરોસ અન મહરને િમશન હશ. આ �ત�ર� િમશન હવ 2022મા �
�
�
ે
ે
�
ૈ
�
�
�
�
�
ે
િવરોધ કરી નારીમુ��તનો સ�દેશ આપે છ�. બિલદાન આપવા તયારી બતાવી હોય. ક�છના માડવીની વાત કરીએ એટલ ે ‘મામા’ અન ‘માસી’ કહીને સબોધન આપતા. ડો. અરદેશર ઓ�ટોબર, થઈ શકવાની સભાવના છ. આ માટ ભારતીય
�
�
�
ે
�
ુ
�
સ�ર િમિનટની ‘ઝા�ઝવા’નુ� લેખન અને િદ�દશ�ન અમદાવાદના યુવાન પ�ડત �યામø ક�ણવમાની �વાત�ય માટની આગેકચ યાદ આવ. માડવી હવ ે 1893મા મા� 33 વષની વય અવસાન પા�યા હતા. જની કબર આજે પણ િવશેષ વાયસનાના ચાર પાઇલ�સની પસદગી
ે
ે
�
�
�
�
�
ે
વૈનત દેસાઈએ કયુ� છ�. �ફ�મને અનેક એવોડ� મળી ર�ા છ�. ‘ઝા�ઝવા’ની પ�ડત �યામø ક�ણવમાના જ�મ�થાન તરીક� અન ઐિતહાિસક �મારક માડવી પારસીઓના ક��તાનમા છ. વીરબાઈ ભણલા હોવાથી તમને વહીવટી કરવામા આવી છ, જમની તાલીમ અ�યાર ે
�
�
�
�
ે
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
ુ
�
કથા મ�ય �દેશના આિદવાસી સમાજમા બનેલી સાચી ઘટનાના અખબારી ‘�ાિતતીથ’ના નામ જગિવ�યાત બ�ય છ. ઇિતહાસનો યોગ એવો છ ક � કામગીરીમા મદદમા� લઈ શકાય ત હતથી મહારાઓ�ીએ ડો. અરદેશરના રિશયામા ચાલી રહી છ. �
�
�
ે
�
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
�
�
�
�
અહ�વાલ પર આધા�રત છ�. યોગાનુયોગ એ જ િવષય પર કાનાઈ ક��ડ�ની માડવીમા જ�મેલા �યામøની સગાથ છક લડનમા આઝાદીની જગમા સહકમી � પ�રવારને રહવા માટ ભજમા બગલો આ�યો જથી આ પારસી પ�રવાર ભજમા � એલ.એમ. ગગરાડ� ચ�યાન-3 િમશન: પાણીની શોધમા �
�
�
�
ે
�
�
�
ુ
�
બ�ગાળી વાતા�નો દ�ાબહ�ન પટ�લે ગુજરાતીમા� કરેલો અનુવાદ ‘અ�તમ�થન’ દાદાભાઇ નવરોøની પૌ�ીઓ હતી ત પણ માડવીમા જ જ�મી છ. � �થાયી થયો. ડો. અરદેશરના બાળકો ભજની આ��ડ હાઇ�કલમા ભણલા હતા 2 : ચ�યાન-2ના સો�ટ લ��ડગની
ુ
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
�
�
2011મા� �કાિશત થયો હતો. ક�છ �યિઝયમના ભતપૂવ �યરટર િદલીપભાઇ વ� કહ છ ક, અન ઉ� અ�યાસ માટ મબઇ ન ��લે�ડ ગયા હતા. િન�ફળતાન કારણે ચ�યાન-3 િમશન માટની
ે
�
�
�
ૈ
�
ે
ુ
�
ૂ
ે
ુ
�
�
ે
�
ુ
�
ે
ુ
ે
�
‘ઝા�ઝવા’નુ� �ફ�મા�કન ગુજરાતના આિદવાસી િવ�તારમા થયુ� છ�. કથાના ‘આજે આ બહનો િવષ આપણે વધ નથી ýણતા, એના ઘણા ડો. અરદેશર નવરોøના ઘણા બાળકોની કાર�કદી�મા � તયારીઓ શ� કરી દવામા આવી છ. ચ�યાન-
�
�
�
ૈ
ક���મા� બે આિદવાસી પા�ો છ� : સોમલી અને એનો વર શિનયો. ગુજરાતી કારણો હોઈ શક, પણ તમા મ�ય છ ક પારસીઓ શાિતિ�ય િવિશ�ટ કાર�કદી� હતી. તમની મોટી પ�ી ડો. મહર, 2ન લ��ડ�ગ ભલ િન�ફળ ર� હોય, પરંત તની સાથ ે
�
ે
ે
�
ુ
ુ
�
�
�
�
ે
ુ
ુ
ુ
ે
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
રંગભૂિમના� ýણીતા� ના�કલાકારો દેવકી અને ગૌરા�ગ આન�દે બ�ને પા�ો હોય અન બીø હકીકત એ પણ છ ક આજે ક�છમા � 1906મા ��લેડની એ�ડનબગ� યિનવિસટીમા મ�ડકલની મોકલાયલ ઓિબટર હø 6 થી 7 વષ સધી કાય કરશે. આ કારણોસર,
�
�
ુ
ુ
ે
�
ે
�
�
�
øવ�ત બના�યા છ�. સોમલીને પહ�લુ� સ�તાન �ત જ�મે છ�, પરંતુ એની છાતીમા � દાદાભાઈ નવરોøના પ�રવારમા�થી કોઈ નથી બ�ય ુ � પા�ø બાઈય � ુ �ડ�ી મળવનાર ત વગમા એકમા� ભારતીય મિહલા ચ�યાન-3 માટ ઓિબટરની જ�ર રહશ નહી. તના લ�ડર અન રોવર કદાચ
ે
ે
�
�
ં
�
�
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ઊભરાતા દૂધનો દુખાવો અસ� બને છ�. ગરીબ આિદવાસી માતાઓ પોષણના એટલ ત પ�રવારના ઇિતહાસન સવધન નામશષ બની હતા. તણી ક�છના પહલા મિહલા તબીબ પણ હતા. આ વષના �ત સધીમા ચ�ના દિ�ણી �વ આઇટક�ન વસીન પર ઉતારવામા �
ે
ે
ુ
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
ુ
ે
�
�
ે
�
ે
અભાવ સ�તાનોને પોતાનુ� દૂધ આપી શકતી નથી. દાયણ ઉપાય બતાવ છ�. ýય એ �વાભાિવક છ.’ તમ છતા પારસી 1812મા ક�છ ડો. પવી ગો�વામી તઓ �ડ�ી મળ�યા પછી િસધ �થાયી થયા હતા, પરંત ુ આવશ. તની તારીખની ýહરાતની �તી�ા છ. �યા ચ�યાન-3ના લ�ડર
�
ે
�
ે
�
ે
ૂ
ે
�
�
ે
ે
�
ે
�
સોમલી પૈસા લઈને એવા� બાળકોને દૂધ પાઈ પોતાનો દુખાવો મટાડી આ�યા હતા જમા �કો�ટશ િ��ટશ રાજકીય એજ�ટ મક ક�છની �થાિનક લોકોની તબીબી સવાથ કોઈ મિહલા અન રોવર ઊતરશ �યાની સપાટી પર ન�ધપા� �માણમા બરફ અથવા પાણી
ે
�
�
�
ે
ે
ે
�
શક�. શિનયાને એમા�થી કમાણીની તક દેખાય છ�. એ માતાના દૂધ મડ�નો �ýર ખાતનો રહણાક બગલો પરાત�વીય �મારક તબીબ નહોતા. ક�છમા રાજવી પ�રવાર �ારા બોલવવામા � મળશ તવી અપ�ા છ. ત રોવરમા� �થાિપત ઉપકરણો �ારા શોધી કાઢવામા �
ે
ે
�
�
�
ે
ે
ે
�
ુ
િવના ભૂ�યા� રહ�તા� બાળકોને સોમલીનુ� દૂધ દસ-દસ �િપયામા � તરીક� સચવાયો છ�, કારણ ક તની અન�ય કામગીરી એ આટ� આ�યા અન �યારથી øવનપય�ત તમણે ભજના લોકોને તબીબી આવશ. આ શોધથી ચ� પર માનવ વસવાટની સભાવનાઓ વધશ. ે
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
ુ
�
ે
ે
ે
ુ
આપવાનો ‘ધ�ધો’ શ� કરે છ�. સોમલી પિત માટ� દૂઝણી ગાય ડ�બકી પઇ��ટ��સ છ. તમની �થમ ન�ધાયલ વ�તી 40 હતી જ 1921મા � સારવાર આપી. ભજવાલા પ�રવાર ડો. મહર અન સરોસ િવષ કહ � િમશન િવનસ: આ �તગત, શ� �હની ક�ામા શ�યાન-1 ઉપ�હ
ુ
ે
�
�
�
�
ુ
ે
�
ે
ે
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
�
�
ુ
બની ýય છ�. એ વ�ે સોમલી ગભ�વતી થાય, પણ દર વખતે સૌથી વધ 68 પર પહ�ચી હતી, જમા સૌથી વધ 52 ભજમા રહતા હતા. છ ક, ‘આ બન ભાઈ-બહનની રાજવી પ�રવાર સાથ રોજની બઠક થતી. 3 મોકલવામા આવશ, જ �યા ચાર વષ કાય કરશે અન શ� �હની
ુ
�
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
�
�
ે
�
�
ે
કસુવાવડ થઈ ýય. એક િદવસ એ બીø માતાના બાળકને વીનેશ �તાણી તમની વ� એક અસામા�ય �થળાતર કરતો પ�રવાર હતો. આ પ�રવાર આ બન ભાઈ-બહન લ�ન કયા નહોતા. ડો. મહર િવષ તઓ વધમા કહ છ ક, માિહતી એકિ�ત કરશે. આ યોજનામા રિશયા, �ા�સ, ��વડન અન જમની
�
ે
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
દૂધ પાવા બેઠી હોય છ�, પણ બાળકની મા પૂરતા પૈસા આપી વૈનતે આ �ફ�મ અ�યાસના છ��લા વષ�મા� �ોજે�ટના ýહ�રમા� છાતી ખુ�લી રાખવી પડતી. ઉ�લ�ઘન કરનાર ��ીએ મુ�લા�ર� ભારતની �વત�તા ચળવળના �ખર નતા દાદાભાઇ નવરોøનો હતો. તઓ એકદમ સ�ત વલણ ધરાવતા, કોઈ પણ તમની ખોટી રીત મ�તી કરી શક � પણ ભાગ લશ. શ�યાન-1, જન 2023 સધીમા લો�ચ કરવાની યોજના
ુ
ુ
ે
ૂ
ે
�
�
ે
ં
ે
�
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
ુ
શક� તેમ નથી. શિનયો સોમલીના ખોળામા�થી બાળકને �ચકી ભાગ�પે બનાવી હતી. આિદવાસી પ�રવેશ, પટકથા અને એટલે ક� ‘છાતી �ા�કવાનો ટ��સ’ ભરવો પડતો. ��ીસ�માનના ઘોર અપમાન દાદાભાઇ નવરોøન ‘ભારતના �ા�ડ ઓ�ડ મન’ તરીક� ઓળખવામા � નહી. ડો. મહર પહલથી કહતા ક, હ મરુ તો મને પારસીઓના ક��તાનમા � છ, પરંત ý ત સમય ત શ� થઈ ન શ�ય, તો શ�નો ��વીની નøકનો
�
�
�
ુ
ે
�
ે
�
�
ે
ે
ે
ં
�
લે છ�. મા��વ ઝ�ખતી સોમલી પિતની ��રતા સહન કરી શકતી સ�વાદો, ��યસ�યોજન, ભીંતિચ�ો અને સ�ગીતના અથ�સભર સમા કાયદા સામે ના�ગેલી અવાજ ઉઠાવ છ�. એ પૂછ� છ� : ‘નીચ ýિતમા � આવ છ. ત એક બૌિ�ક, િશ�ણિવદ અન ભારતના ��યાત �ારિભક ન લઈ જવી. તમના રહણાકની જ�યાએ જ પોતાની કબર બનાવવાની સમય 19 મિહના પછી આવશ. એટલે ક લો��ચ�ગ વષ 2025 સધી મલતવી
�
ે
ે
�
�
ૂ
ે
ુ
�
ે
ે
ે
ે
ે
ે
�
ે
ે
�
નથી. ભૂ�યુ� બાળક પૈસાના અભાવ રડતુ�-કકળતુ� રહ�? શિનયો એને િવિનયોગથી ‘ઝા�ઝવા’ સુ�દર �ફ�મ બની છ�. જ�મ લેવો પાપ છ�?’ એ છાતી �ા�કીને જ ફરે છ�. કર-અિધકારી મોટી રાજકીય અન સામાિજક નતા હતા. દાદાભાઇ નવરોø ત �ય��ત હતા જના તમની ઇ�છા હતી. ખર, એ રહ�ય છ ક તઓ પારસીઓના ક��તાન ��ય ે રાખવામા આવશ. ે
�
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ૂ
�
�
સમýવે છ� ક� પૈસા મળ� છ� તો જ એ સોમલી માટ� દાગીના અને દાયણ પાસેથી બીø લઘુ �ફ�મ ýઈ યોગેશ પાગરેની ‘મુલા�ર�’. ભૂતકાળમા � રકમ ભરવાનો આદેશ આપે છ�. ના�ગેલી ઝૂ�પડીમા� ýય છ� અને પોતાના� કારણે મહા�મા ગાધીએ �વ-શાસન માટ પોતાનો øવ આ�યો. દાદાભાઇ અણગમો શા માટ ધરાવતા હતા? 1974મા 93 વષની વય ડો. મહર અવસાન આિદ�ય એલ-1: સરજનો અ�યાસ કરવા માટ ઇસરોનુ આ �થમ
�
�
ે
ુ
ગભ� બચાવવાની દવા ખરીદી શક� છ�. સોમલીને દાયણ પાસેથી ýણવા મળ� છ� �ાવણકોરના રાજશાસને તે સમયની ચુ�ત વણ��યવ�થા �માણે િન�ન બ�ને �તન કાપી ક�ળના� પા�દડામા� અિધકારીની સામે ધરે છ. કહ� છ� ક� હવે નવરોøના નાની �મર ગલબાઈ �ોફ સાથ લ�ન થયા હતા. તમના �ણ પા�યા અન સાવજિનક જ�યાએ અનકળ ન બનતા તમને ભજ પારસીઓના 4 િમશન હશે.તન 2022 સધીમા લો�ચ કરવાની યોજના છ. વ�ાિનક
ુ
ુ
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
�
ુ
ૈ
�
ે
ક� એનો પિત ગભ� બચાવવાની નહીં, ગભ�પાતની દવા લાવતો હતો! સ�તાન મનાતા વગ�ની ��ીઓ પર શરમજનક કાયદો લા�ો હતો. આ �ફ�મ તે તો એણે કર ભરવાની જ�ર રહી નથી. લોહીથી લથબથ ના�ગેલી ��યુ બાળકો હતા: ડો. અરદેશર, જમણે વીરબાઈ દાિદના સાથ લ�ન કયા; િશરીન, ક��તાનમા જ જ�યા આપવામા આવી. ભજ અને માડવીમા રા��ીય મહ�વ ���ટએ આ એક અનોખો �યોગ હશ. તમા 400 �કલો વજનનો ઉપ�હ
�
ે
�
�
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
ે
ૂ
ે
જ�મે તો એણે છાતીનો દુખાવો મટાડવા બીý�ના બાળકોને દૂધ પાવુ� પડ� નહીં. કાયદાની િવરુ� એક દિલત યુવતી ના�ગેલીએ કરેલા બળવાની સ�યઘટના પામે છ�, પરંતુ એના બિલદાનથી રાજસ�ાને એ કાયદો રદ કરવાની ફરજ જણ �મ દાિદના સાથ લ�ન કયા અન માણકબાઈ, જમણે હોમી દાિદના સાથ ે ધરાવતી આ કબરની દખરખ આજે ‘ક�છ પારસી �જમન ��ટ’ �ારા કરવામા � ‘લગરે�જ પોઇ�ટ 1’ (એલ 1) પર મકવામા આવશ, જ ��વીથી 15 લાખ
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
ુ
�
ે
�
ે
ુ
કમાણી બ�ધ થઈ ýય. સોમલી પિત સામે િવ�ોહ કરે છ�. પર આધા�રત છ�. િન�ન ગણાતી ýિતની ક�યા �મરલાયક થાય પછી એણે પડ� છ�. લ�ન કયા. � આવ છ.’ બીø પારસી બહનો િવષની વાત આવતા �કમા કરીશ. � ુ (અનસધાન પાના ન.20)
�
�
�