Page 11 - DIVYA BHASKAR 031221

Friday, March 12, 2021

ે
ટ�ન�લ�øના �વગ� અન નરક વ�ે
�

�
ે
એક ગામ�ડયો બભાનપણ ઊભો છ!
ે

�
�
ુ
ે
આ થર �લાક જવા િવ�ાનીના પ�તકના આધારે એક �ફ�મ બની
�
ુ
�
જન શીષક છ: ‘2002: �પસ ઑ�ડસી’. એ �ફ�મમા એક ��ય
ે
�
ે
�
�
�
ુ
�
ે
ે
યાદ રહી ýય એવ �રક છ. એક આિદમાનવ વત જવડ હાડક � �
�
�
ુ
ૂ
મોટી િશલા પર ýરથી અફાળ છ. એ આિદમાનવને એવી અનભિત થાય છ �
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
ક હાડક િશલા સાથ અફળાય �યાર થોડીક વધાર અસરકારકતા (impact)
�
�
�
મદદ�પ થતી જણાય છ. એના હાથની ખરી લબાઈમા થોડોક વધારો હાડકાન ે
�
�
ે
કારણે થયો તથી ýણ એ ‘મહાબાહ’ બની જતો જણાય છ. એ આિદમાનવ
ે
�
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
હરખભર એ વત જટલા હાડકાન હવામા ફગોળ� છ અન એ હાડક� હવામા �ચ ે
ે
ન �ચ ýય છ અન અવકાશયાન બની ýય છ. કદાચ માનવ-ઇિતહાસમા �
ે
ે
�
�
ે
�
�
્
�
�
�
ુ
�
ટ�ન�લ�øના આિવ�કારનુ ઉ�ઘાટન ગણાય. કઈક આવા અથમા અજનને
ક�ણ ગીતામા વારવાર ‘મહાબાહ’ તરીક� સબોધે છ. હાથની લબાઈ એના
�
�
�
�
�
ં
�
બળમા થોડોક વધારો કરે છ. �
�
ે
ે
ે
�
�
માણસન �વભાવ જ મહનત (તકલીફ) બચ ત ગમે છ. પાયથાગોરાસનો
ે
�
ે
ે
ે
�મય કોઈ આિદમાનવે ખતરના શઢ શઢ ચાલવાને બદલ ચોરસ ખતરના કણ�
ે
ે
�
ે
ૂ
ે
પર ચાલવાન રા�ય �યાર જ સહજ શોધ થઇ, ત પાયથાગોરાસ ભિમિતના એક
ે
ુ
ે
�
�
ુ
ે
ે
ે
ે
મહાન �મયન જ�મ આ�યો. આવા કાટખણા પર શઢ શઢ ચાલવાન બદલ ે
ૂ
ે
ે
�
�
�
ખતરને ચીરીને જવામા બચતી મહનત આિદમાનવને ગમી ગઈ ત ન�ધવા જવ � ુ
ે
ે
ે
�
�
છ�. ખડતો આવા ટકા માગન ‘ઉબાણ’ કહ છ. �યા �યા ‘ઉબાણ’ હોય, �યા �
�
ે
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
�યા અ��ય પાયથાગોરાસ ઊભો હોય છ. તકલીફ બચાવવાની આવી �ય��ત
ુ
�
�
ુ
�
ે
ુ
�
ટ�ન�લ�øની સગી માતા છ. પ�રણામે માણસýતન શ શ મ�ય? � ુ
તરાપો સદીઓ વીતી પછી �ટીમર બની ગયો!
�
પરમા� સમયના વહણ સાથ એટમ બ�બ બની ગયો!
ે
ૂ
માળ િવનાની ઝપડી પડી બહમાળી બની ગઈ!
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
ે
ે
હળ ધીર ધીર ��ટર બનીન ખતર ખતર પહ�ચી ગય! � ુ ટ�ન�લ�øન નરક �વગ�થી બહ છટ નથી હોત. ટ�ન�લ�ø િવવેક માગ છ. અિવવેક થાય �યા હો��પટલ ક �
�
�
ે
ચાલવાની ટવ છટી ગઈ અન બાઈક તથા મોટરગાડી આવી ગઈ! ઘરનો ખાટલો રાહ ��ન બઠો જ છ! �
ે
ે
ે
ુ
ક���યટરની શોધ પછી ઇલ��ોિન�સને કારણે ��વી ચણીબોર બની ગઈ!
�
ે
ે
�
�
આખીન આખી લાઈ�રી �લ�પી �ડ�ક ક પછી સીમકાડમા સમાવી શકાય છ. �
ે
ં
ે
ે
�
ે
�
ૈ
�
�
ં
�
ે
જણ ચ�ની શોધ કરી ત આિદમાનવને કાકાસાહબ કાલલકર ‘ચ��િષ’ �ારભ જ લખક સદર વાત કરી છ. કહ છ ક �વત�તા માટ મરવા તયાર એવા øવનને નરક ન બનાવી શક. પ�ય રિવશકર મહારાજ વારવાર િવનોદમા�
ે
�
ુ
�
�
ે
�
ૂ
�
�
�
કહીન સ�મા�યો છ. િવદષી આઈન ર�ડ� એવ ન��ય છ ક એ મહાન મનુ�યન ે અમ�રકન યવાનન સ� છ: ‘િગવ મી િલબટી ઓર િગવ મી ડથ’. પછી લખક કહતા: માણસ ચાલવા માટ સવારમા બહાર ગયો પછી ઘરના ઓટલે
�
�
ે
�
�
ે
�
ુ
�
ુ
ે
ે
ુ
�
ૂ
�
ુ
�
ુ
�
�
�
ે
�
ુ
�
‘ચ�મ’ ગણીને øવતો બાળી મકવામા આવલો. ઉમર છ�: આજના વઠલ અમ�રકન યવાનન સ� છ�: ‘િગવ મી કલર ટીવી એ�ડ બસીન સાદ પાડ: ‘મને જરા પાણીનો �લાસ આપý’. હવ િજમમા જઈન ે
ૂ
�
�
ે
ે
ૂ
ે
ુ
�
ે
ે
ે
�
�
�
ે
ુ
ૂ
�
�
�
�
�
�
‘��વી ગોળ છ અન સયની �દિ�ણા કરે છ’, એવ િવધાન �થમ વાર હ�બગર, ડો�ટ બોધર મી િવથ ધ �ર�પો��સિબિલટીઝ ઑફ િલબટી’. નવી પઢી ટ�ન�લ�øના અિભશાપ સામ બાખડ છ. િજમ આજના માણસની મજબરી
ે
ૂ
ે
�
ૂ
ુ
�
�
�
�
�
�
�
ે
ે
�
ે
કરનારા ઈટાલીના મહાન િવચારક �નોને પણ øવતો બાળી મકવામા � કાયમ નવો િમýજ લઈન આવતી હોય છ. ટ�ન�લ�øન કારણે એ િમýજ છ. િજમમા જવ એ ફશન નથી. િજમમા જઈન એ ટ�ન�લ�øના અિભશાપ
ૂ
ે
�
�
ે
ે
ે
ૂ
�
�
�
ે
ૂ
ે
�
આવલો. હવ ખબ આકરો બ�યો છ. નીિતશા�� ક મ�યો િવનાની આબોહવાના બ િ�ય સામ લડ છ. �યા જઈન એ અમીબા અન �ટ બનવાના ઉધામા કરે છ.
અ��નની શોધ કરનારની શી વલ થઇ હશ? અ��નની શોધ પછી શ�દો છ: ‘So what?’ આ બ શ�દોમા ઉ�ડતા છ અન અિવવક પણ છ. િજમની િનદા કદી કરશો નહી. િજમ માણસન વધાર ખાવાના, પીવાના અન ે
�
ં
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
�
�
ે
ે
ે
ં
�
�
માનવýત માટ સૌથી વધાર ઉપકારક શોધ એટલે ક���યટરની શોધ. એ�જ�ટ થયા વગર ��ોનો છટકો પણ �યા છ?ટ�ન�લ�øએ સજલા �ઘવાના પાપોનુ �ાયિ�ત ક�� છ. વા�તિવક સય�દય કરતા �ફ�મોમા ýવા
�
ૂ
�
ૂ
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
ે
ે
ે
ુ
ે
�
ે
�
ૂ
હવ રોજ રોજ જ ઝડપથી દિનયા બદલાઈ રહી છ ત ઘરના �વગ અન નરક વ� એક બભાન ગામ�ડયો ઊભો છ. કબીરની મળતો સય�દય અિધક સદર જણાય છ. કવાની જ�યાએ નળ આવી ýય,
�
ુ
ે
�
ુ
�
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
ે
�� દાદાન ýણ ચ�ર આવવા માડ તવી છ. નવી પઢી એને સાળ હવ ટ��ટાઇલની િમલ તરીક� ઓળખાય છ. પાણી ગરમ �યાર ગરગડીનુ મૌન �યા ýય? એ હવ િબ�લરીની બાટલીમા સતાઈ ગય છ! �
�
ે
�
ે
�
�
ે
�
ુ
�
�
ે
ુ
ે
ે
�
�
�
�
�
િવિચ� લાગ છ અન આવા કિળયગમા øવવાની મજબરી િવચારોના કરવા માટનો તા�વરણો બબો હવ ýવા નથી મળતો. ટ�ન�લ�øન નરક �વગથી બહ છટ નથી હોત. માણસ સમજ તો સખ
�
ુ
�
ૂ
�
�
ુ
�
ે
દાદાન પજવે છ. � ગરમ પાણી હવ િગઝરમા�થી જ દદૂડી પડ� ત િશયાળાન ે હાથવગ છ. ý સગવડ જવી િ�યતમા સાથ ઘરમા �વશનારા ડ��ટરને ýઈ
ે
ે
�
ુ
ે
�
�
ે
ે
ે
ે
ં
ૂ
�
�
�
ં
�
ુ
�
ે
ે
�
ે
મોબાઇલ ફોન માનવીન �વજન જવો જણાય છ. �દાવનમા � હફાળો બનાવનારી જણાય છ. ઘરમા જનો બબો પ�ો શકીએ, તો �વગ ભણી હીડવાન શ�ય છ. બધો આધાર માણસના િવવક
�
�
�
ૂ
�
ં
�
�
ે
�
ે
ે
�
�
ુ
ગજરાતીમા મને મોબાઇલ ફોન માટ શ�દ જ�ો છ: ‘રામ હોય, તો ભગારને ભાવ કાઢશો નહી. ભિવ�યમા એ ખબ પર રહલો છ. ટ�ન�લ�ø િવવક માગ છ. અિવવક થાય �યા� હો��પટલનો
ે
�
�
�
ે
ુ
�
ે
�
ે
�
ે
રમકડ�’. ગણવત શાહ �ચા ભાવ વચાશ! એર ક��ડશિન�ગની શોધ થઈ પછી ક ઘરનો ખાટલો રાહ ýઈન બઠો જ છ! øવન અન ��ય વ�ના િવમાની
ે
�
ે
ુ
ે
�
�
�
ે
�
કચરાપોતુ કરવા માટ રોબો (ય�માનવ) બýરમા મળ � ઉનાળો �ાસવાદી મટી ગયો છ. ટ�ન�લ�ø આખરે તો �વાસ દર�યાન �ા��ઝટ લાઉ�જમા બઠલો માણસ િવ�ડો શોિપગ કરતો રહ છ.
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
ૂ
ે
છ. રાત સઈ ýઓ �યાર રોબો �વીચ ઑન કરો. સવાર ઊઠો સગવડોલોø બની રહી છ. �ટળક મહારાજ ‘ગીતારહ�ય’મા � એના કબાટમા સચવાયલી ભગવ�્ગીતા કાયમ �તી�ા કરતી રહ છ. �યાર ે
ે
ં
ૂ
ે
�
�
�
ે
�
ુ
ે
ુ
ે
�
ુ
�યાર ઓરડો �વ�છ! સખ અન દઃખની �યા�યા ટકમા આપી છ: � કાચન બાર� ખલ અન મને કોઈ તો વાચ? �
ુ
�
ે
ુ
ુ
ટ�ન�લ�ø નામની કામવાળી તમને તકલીફમ�ત કરવા માટ� આતર અનકલ વદનીયમ સખ� | }}}
ુ
�
�
ે
�
છ�. કામવાળીની દાદાગીરી સમા�ત થવાને આરે છ. ય�ોમા થતી માનવહ�યા �િતકલ વદનીયમ દ�ખ� ||
ુ
�
ુ
�
કાળ�મ ઓછી થઇ જશ, કારણ ક ય�માનવો સામસામે લડતા હશ. સમ� સખ અન દઃખથી પર એવો ભ�ત ગીતાના બારમા અ�યાયમા પ�ખાયો પાઘડીનો વળ છડ �
ે
ુ
�
ે
ે
ુ
�
�
ે
લાઈફ �ટાઇલ ઝડપભેર બદલાઈ રહી છ. વષ� પહલા વષ 1921-22મા � છ. એ ભ�ત સખ અન દઃખ વ� સમાનભાવ ýળવીન øવ છ. રામ બધા જ દશો જઠા �મમા øવ છ. �
�
ે
ે
ૂ
�
�
�
ે
ુ
ુ
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
આ�ડસ હ��લીની એક નવલકથા ‘Brave New World’ �ગટ થયલી, જમા � 14 વષ માટ વનમા જવા તયાર થયા �યાર જરા પણ �ય� ન હતા. તઓ એક દશ પણ ý
�
�
ૈ
ે
ે
ે
ે
�
ે
ૂ
�
ે
�
ે
ે
ે
ઓડ�ર ન�ધા�યા �માણ ટ�ટ �બ બાળકો પદા કરવામા આવશ, એવી ક�પના વનમાથી સમયસર પાછા આ�યા �યાર હરખઘલા બ�યા ન હતા. ટ�ન�લ�ø સ�ય માટ� ખડો થઇ ýય
�
ે
ૂ
ે
�
ે
રજૂ થઇ હતી. તમ ઇ�છો તવા વાળ, તમ ઇ�છો તવી �ખ, તમ ઇ�છો તવા આવી સમતા પા�યા િવના ‘િસહણક�રા દધ’ જવી અપા�ય છ. ગીતાએ આવી તો દિનયા બચી શક. �
ે
ે
ે
ે
ુ
�
નાકવાળો સદર ચહરો ધરાવનારા ‘મઇડ-ટ-ઓડ�ર’ બાળકો �યોગશાળામા � સમતાન યોગ ગણાવીને ક�: સમ�વ યોગ ઉ�ત | - �ી અરિવ�દ
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
ુ
ે
ે
ે
ે
�
ે
ે
પદા કરી શકાશ. આ નવલકથા �ગટ થઇ પછી દસક વષ હ��લીએ આપણી કાર બગડ �યાર હાલી ઊઠવાની જ�ર નથી. દસ બાર �કલોમીટર ન�ધ : દહિવલય બાદ �ી અરિવદ તરફથી માતાøન �ા�ત થયલો �ત:કરણીય
�
ે
ે
�
ે
ે
ુ
�
�
�
�
�
િનબધસ�હ �ગટ કય�: ‘Brave new world-Revisited’. એ પ�તકના ચાલી નાખવામા કોઈ તકલીફનો અનભવ ન થાય તો ટ�ન�લ�øન �લકમઈલ સદશ. (તા. 6 જન, 1967, India’s Rebirth’ પાન-247)
ુ
ૅ
ુ
ે
ૂ
�