Page 14 - DIVYA BHASKAR 022621

Friday, February 26, 2021 | 14

‘હ�� તો મારા દીકરાના �િવ�યને �યાનમા� લઈને આિથ�ક સલામતી માટ� તમારી સાથ ે

લ�ન કરવા તૈયાર થઈ છ��, પણ તમે મારા જેવી િવધવા ��ી સાથ પરણવા શા માટ� તૈયાર થયા?’ લેખકને
ે
કદમોથી પણ િવશેષ થકાવટ હતી ‘મરીઝ’ એકવ�નમા�
�થમ પુરુષ

મ�િઝલ ઉપરથી પાછી ફરેલી િનગાહમા� વાતા� કહ�વાની

ફાવટ છ�.

એથી વ�તુની
ખબર છ� ક� તમે યુવાનીના �બરે એક પુરુષને �ેમ કય� હતો. એ િમિહર હતો. વા�તિવકતા
તમારા� લ�ન પણ થયા�. એક દીકરાનો જ�મ થયો. દીકરો બે વષ�નો હતો �યારે
�યુક�મીયા નામના �લડ ક��સરમા� િમિહરનુ� અવસાન થયુ�. વૈધ�યના� બે વષ� �ગે �તીિત
તમારા માટ� કપરા� સાિબત થયા�. પૈસો એ બધુ� જ નથી પણ પૈસો એ ઘ�ં-બધુ�
છ�. આ સ�ય તમને સમýઈ ગયુ�. તમે પાછા િપયરમા� આવી ગયા� અને ýબ ýગે છ�
શ� કરી દીધી. હ�� ý�ં છ�� ક� તમારી પાસે મને આપવા માટ� કશુ� જ નથી. �ેમ
પણ નિહ, કારણ ક� એ તો તમે િમિહરને આપી ચૂ�યા છો. માટ� જ હ�� ��પ�
લઈને નથી આ�યો. તમારે ક�ઈ પૂછવુ� હોય તો પૂછી શકો છો.’
�ર�તાના મનમા� િવચારોનો �વાહ ઉમટતો હતો, જે સવાલોના �વ�પે
બહાર ધસી આ�યો, ‘િશખર મારે તમને ક�ટલાક અગ�યના ��ો પૂછવા છ�.
�
હ�� તો મારા દીકરાના ભિવ�યને �યાનમા લઈને આિથ�ક સલામતી માટ� તમારી
સાથે લ�ન કરવા તૈયાર થઇ છ��. પણ તમે મારા જેવી િવધવા ��ી સાથે પરણવા
શા માટ� તૈયાર થયા છો? એ પણ એવી ��ી સાથે જે �મરમા� તમારા કરતા�
મોટી હોય અને એક બાળકની મા હોય. ý તમે ઈ�છો તો તમને કોઈ પણ મ�યમ વગ�ના તાણાવાણા
કાચી ક��વારી, મારાથી વધારે �પાળી ��ી મળી શક� તેમ છ�.’
‘તમારો સવાલ સમø શકાય તેવો છ� પણ મારો જવાબ તમે નિહ સમø
�
�
શકો. મારા પ�પાના મોટા� બહ�ન લ�ન પછી છ જ મિહનામા રા��ા હતા. આલેખતી વાતા��
એ જમાનાની ��� અનુસાર એમણે આખી િજ�દગી વૈધ�ય સાથે પસાર કરી
�
દીધી. જયારે સાસરીમા રહ�વુ� અશ�ય થઇ પ�ુ� �યારે લીલા ફોઈ અમારા ઘરે
આવી ગયા�. એમની લાચારી, એમનુ� િનરાધારપ�ં એમના ચહ�રા પર કાયમી રાક�શ દેસાઈએ છ��લા બે દાયકામા� લખેલી અને �િત��ઠત
ઉદાસી�પ લીંપાઈ ગયુ� હતુ�. સગા ભાઈના ઘરમા� પણ એ ઓિશયાળા બનીને Ō¼. સામિયકોમા� �ગટ થયેલી પ�દર વાતા�ઓનો સ��હ છ� ‘�ાયલ
ે
ø�યા, એ મને આજે પણ યાદ આવે છ�. મ� તમને એક સોિશયલ ફ�કશનમા� �મ’. �કાશન પા��નુ� છ�. દિ�ણ ગુજરાત યુિનવિસ�ટીમા�
�
ýયા�. તમારી �ખોમા� મને એ જ ઉદાસી ýવા મળી, જે મારા ફોઈની ��ેøના �ોફ�સર અને િવભાગના અ�ય� �ો.દેસાઈ િવવેચક, અનુવાદક
ે
�ખોમા� હતી. મ� તમારા િવશ તપાસ કરી. બધુ� જ ýણી લીધુ� એ પછી હ�� અને સ�પાદક તરીક� �િત��ઠત છ�. એમના� ��ેø પુ�તકો પણ આવકાર પા�યા �
�
આ િનણ�ય પર આ�યો છ��.’ છ�. એ ગુજરાતી સાિહ�યની પરંપરાથી અવગત છ�. �ા�તાિવકમા લખ છ�:
ે
‘આનો અથ� તો એ થયો ક� તમે દયા ભાવથી મારી સાથે લ�ન કરશો.’ ‘øવનલિ�તા અને �યોગશીલતાના ચુ�બકીય �ુવો વ�ે િવ�તરેલી-િવ�તરતી
�ર�તાના અવાજમા આ�મગૌરવ સળવળી ઊ�ુ�. ગુજરાતી ટ��કી વાતા�એ વારસા�પ આજના લેખકને ખા�સી �વ�પગત સગવડો
ે
�
િશખરે જવાબમા પોતાનુ� હ�યુ� ખોલી ના�યુ�, ‘ý મા� દયાભાવ હોત તો કરી આપી છ�.’
�
હ�� લ�ન ન જ કરુ�. તમને મારી ઓ�ફસમા� સારા પગારની નોકરી આપી દ�. આ સ��હમા રચનારીિતના �યોગો છ� તેમ મ�યમવગ�ના પ�રવારોના
�
ુ�
�
સાચ કહ�� તો તમે દેખાવમા અ�ય�ત ખુબસુરત છો. ý ચહ�રા પરથી ઉદાસીનુ� સ�યોના �તરસ�બ�ધોની ઝીણી સૂઝ સમજ છ�. જેના નામ પરથી સ��હનુ� નામ
આવરણ ખ�ખેરી નાખો તો આજે પણ તમારી સામે કોલેજમા� ભણતી સવ��ે�ઠ આ�યુ� છ� તે વાતા ‘�ાયલ �મ’ પિતની નજરે પ�ની સાથેના સ�બ�ધોની ઝા�ખી
�
સુ�દરી ઝા�ખી પડી ýય. તમે ક�ુ�ને ક� મને આપવા માટ� તમારી પાસે કશુ� જ કરાવે છ�. તૈયાર કપડા�ની મોટી દુકાનમા� પસ�દ કરેલા કપડા� પહ�રીને ચકાસી
�
નથી. તમે ખોટ�� ક�ુ�, તમારી પાસે મને આપવા માટ� સ�દય�થી છલકાતો આ ýવા માટ� લાકડાની એક ક�િબન હોય છ�. �દર પૂરા
તસવીર �તીકા�મક છ� ધીમે-ધીમે થઇ જશે. મને મારામા રહ�લી �ેમ આપવાની અને �ેમ પામવાની સાિહ�ય ýડ પસ�દ કરવા જેટલો સમય ýઈએ એથી
સાડાપા�ચ ફીટના િપ�ડમા� સચવાયેલો ખýનો છ�. રહી વાત �ેમની. તો એ પણ
કદનો આયનો હોય છ�. �ણ ચાર ýડમા�થી એક
�
શ��તમા� સ�પૂણ� િવ�ાસ છ�.’
સહ�જ વધારે િમિનટ લઈને િનિખલ જુદી જુદી
િશખરનો જવાબ સા�ભળીને �ર�તાના મનમા� ઘુમરાતા ��ો િવરમી
એને વધુ અનુ�પ આવશે.
ગયા. એના કાનમા� ફરી એકવાર શરણાઈના મ�ગલ સૂરો ગુ�જવા લા�યા. િવશેષ ýડ પહ�રીને ન�ી કરવા માગે છ� ક� કઈ ýડ
થોડા િદવસોમા� જ લ�ન સ�પ�ન થઇ ગયા�. �ર�તા પરણીને િવશાળ બ�ગલાની વ�ે વ�ે પ�ની અવિન સાથેના
�
અિધ�ઠા�ી બની ગઈ. એના� મ�મી-પ�પા મ�યમ વગ�ના� હતા. તેમની છાતી રઘુવીર ચૌધરી સ�બ�ધોની ઝા�ખી થતી રહ� છ�. પ�નીને
છ�ટાછ�ડા આપવા સુધીના તરંગો પણ િનિખલ
ȫ¡ �તા શાહ આજે ભારે મૂ�ઝવણભરી પ�ર��થિતમા� મુકાઈ ગઈ પરથી દીકરીની િચ�તાનો પહાડ દૂર થઇ ગયો. અનુભવે છ�. િપયર માટ� વધુ પડતી ખ�ચાતી,
હતી. આજે એ િશખર નામના યુવાન સાથે લ�ન િવષયક
િશખરના ઘરમા� બધી વાતનુ� સુખ હતુ�. એકલા સાસુમા øવતા હતા.
�
િમ�ટ�ગ કરવા માટ� જવાની હતી. સામા�ય રીતે આ ઘટના કોઈ િશખરના પ�પા અને લીલા ફોઈ થોડા� વષ� પહ�લા બે વષ�ના �તરમા� ગુજરી િનિખલના મહ�માનની પરવા ન કરતી, કોઈક
પણ યુવતી માટ� રોમા�ચની દોરી પર સપના�ઓના આસોપાલવ બા�ધીને આવતી ગયા� હતા. િશખર �ર�તાને એટલુ� બધુ� ચાહતો હતો ક� �ર�તા બહ� થોડા રુ�તમની વધુ કાળø લેતી અવિન તેને �યારેક નથી સમýતી. જુદા જુદા
�
�
હોય છ�, પણ �ર�તાના મનમા� ન તો રોમા�ચ હતો, ન હતા સપના�. એના માટ� મિહનાઓમા� જ એના �થમ સ�સારને ભૂલી ગઈ. એનો દીકરો ક�તવ પણ રંગના� પે�ટ-શટ� ઉતારીને રંગો ýતો િનિખલ અનુભવે છ�: ‘આમ બધુ� જ
સૌથી મોટો ખચકાટ એ વાતનો હતો ક� એ પોતે યુવાન િવધવા હતી િશખરને જ પ�પા માનવા લા�યો હતો. િશખરને પણ ક�તવ સાથે સરખુ� ને આમ બધુ� જ જુદુ�.’
અને એક બાળકની મા હતી. �યારે િશખર ક��વારો હતો અને લાગણીનુ� એવુ� ýડાણ થઇ ગયુ� હતુ� ક� એકવાર એણે જ સામેથી ક�િબનની બહાર ધસારો છ�, ટક ટક થયા કરે છ�. છ�વટ� િનિખલ જે �ાઉન
એનાથી �ણ વષ� નાનો હતો. �ર�તાનુ� િદલ ઇ�છતુ� હતુ� ક� કહી દીધુ�, ‘�ર�તા, આ જમાનો વન ચાઈ�ડ ફ�મેલીનો છ�. પે�ટને ઓફવાઈટ શટ� પસ�દ કરે છ�, એ અવિનને પહ�લીવાર મળતી વખતે
િશખર લ�ન માટ� હા પાડ�, પણ એનુ� મન કહ�તુ� હતુ� ક� રણમા� હ�� ધારુ� તો તારી ક�ખેથી મારો �શ પેદા કરી શક�� છ��. પણ ધારણ કરેલા રંગો છ�. રંગોના જુદા જુદા શેડમા�થી �થમ મુલાકાતના રંગો પર
િશખર હા નિહ પાડ�. મારી એવી ઇ�છા નથી. ક�તવ તારો અને મારો સિહયારો એના હાથની પકડ મજબૂત બને છ�. થોડીક �ણોમા� િનિખલના દા�પ�યøવનનુ�
િશખર પાસે પોતાની માિલકીનો આલીશાન બ�ગલો ખી�યુ� ગુલાબ દીકરો બની રહ�શે.’ સરવૈયુ�, જમા પાસા સાથે રજૂ કરવાની કલા�મકતા સુ� વાચકો માણી શકશે.
�
હતો પણ �ર�તાને મળવા માટ� એણે અમદાવાદની એક દુઃખના િદવસોને કીડીના પગ હોય છ�. સુખનો સ��હની �થમ વાતા ‘ઉધના-મગદ�લા રોડ’ મમ��પશી� છ�. યુવાન �ોફ�સર
�િત��ઠત કોફી ક�ફ� પર પસ�દગી ઉતારી હતી. ઘડીયાળના ડૉ. શરદ ઠાકર સમય સુપરસોિનક િવમાનની ગિતએ ઊડ� છ�. �ખના િપતા યુિનવિસ�ટીથી ઘરે આવી નાનકડી દીકરી ગુ�ી સાથે ચાલવા નીકળ� છ�.
�
કા�ટ� બ�ને પહ�ચી ગયા�. િશખરે શ�આત કરી, ‘શુ� પીશો?’ પલકારામા� પ�દર વષ� વીતી ગયા�. ક�તવ હવે કોલેજમા� ભણતો એ પહ�લા ઘરે આવતા િપતા સાથેનુ� �નેહભયુ� વત�ન øવ�ત લાગે. ભીડવાળા
આટલુ� કહીને તેણે મેનુ કાડ� �ર�તાની િદશામા સરકા�યુ�. હતો. સાસુમા પથારીવશ હતા. િશખર મોટાભાગે િબઝનેસ ર�તે ચાલતા બાળકીની કાળø લેવાતી રહ� છ�. ગલીની ધૂળમા ચીપકી ગયેલો
�
�
�
�ર�તાએ મેનુ વા��યા વગર જ કહી દીધુ�, ‘તમે જે પીવડાવશો ટ�સ� માટ� ઉડા-ઊડ કરતો રહ�તો હતો. ઓ�ફસનુ� કામ �ર�તા ચળકતો કાગળ પકડવા મથતી ગુ�ીને વારવાનો �ય�ન અને �તે ગુ�ી
તે.’ સ�ભાળતી હતી. િજ�દગી એક િનિ�ત રફતારમા� દોડી રહી હતી. અચાનક કપાઈ ગયેલા ઝાડની ખરબચડી સપાટીને એની નાનકડી કોમળ હથેળીઓથી
િશખર સહ�જ હ�યો, ‘તમારો આ િનણ�ય મા� અ�યારના પૂરતો જ છ� ક� એ રફતારમા� એક અણધાય� �ેક આવી ગયો. પસવારતી ઊભી રહ� છ�.
આખી િજ�દગી માટ�? øવનભર હ�� જે આપુ� તે �વીકારી લેશો? સ�સારના સમુ�- િશખર એક રા� ભોજન કરીને પથારીમા� પ�ો તે પછી બીý િદવસની �ણ �� કપાઈ ગયા� એ પહ�લા ગુ�ીને બતાવેલા. �ણનુ� ગિણત ગુ�ી હø
�
ે
�
ે
મ�થનમા�થી અ�ત પણ નીકળશે અને િવષ પણ.’ સવારે ઊ�ો જ નહીં. રા� �ઘમા� જ મૅસીવ હાટ�-એટ�ક આ�યો અને મા� શીખી નથી, તેથી એ આ ઝાડ છ�, આ ઝાડ છ�, આ ઝાડ છ� એમ બોલીને જવાબ
�ર�તાએ આ�ય� પામીને ક�ુ�, ‘તમે તો એવી રીતે પૂછી ર�ા છો ýણે આડ�ીસ વષ�ના િશખરને ઉપાડી ગયો. �ર�તાને તો સવારે આ વાતની ખબર આપે છ�. એ કપાઈ ગયા� છ�, રોડ સરસી સપાટીએ એમની છાલન ગુ�ી �પશ�
ે
આપણો સ�બ�ધ ન�ી થઇ ગયો હોય! મને તો એમ હતુ� ક� તમે લા�બુ લચક પડી. �વજનો દોડી આ�યા. �તદેહના �િતમ સ��કાર કરવામા� આ�યા. બધાએ છ�. આ સ�બ�ધ લેખક� બોલકા થયા િવના સૂચ�યો છ�. �ક�િત સાથેની િનસબતને
ે
��પ� લઈને બેઠા હશો.’ ભા�ગી પડ�લી �ર�તાને સિધયારો આપીને સાચવી લીધી. પણ સૌથી ખરાબ કારણે આ વાતા કાનø પટ�લ અને રમેશ ર.દવેને આવકાય� લાગી હશ.
�
િશખર પહ�લી વખત ગ�ભીરતા ધારણ કરીને બોલવા લા�યો, ‘�ર�તા, હાલત તો િશખરના� વયો�� માતુ�ીની હતી. એનો િવલાપ ýઈ ન શકાય ‘િમકી માઉસ’ ધનવ�તરાય અને ગોરીબેનના પ�રવારમા� થોડા િદવસથી
ે
હ�� તમને મળતા પહ�લા તમારા િવશ લગભગ બધુ� જ ýણી ચૂ�યો છ��. મને (�ન����ાન પાના ન�.19) (�ન����ાન પાના ન�.19)