Page 22 - DIVYA BHASKAR 100121
P. 22
Friday, October 1, 2021 | 14 Friday, October 1, 2021 | 15
રાý�મા� રામને સૌથી �ે�� માનવામા� આવે ��. રામાયણમા� વનવાસને ��યાય નહીં, પણ �ગત િવકાસ સીતાને કહ� છ� ક� પોતે ધમ�ની ýળવણી અને પોતાના પ�રવારનુ� સ�માન બોરસ�લીના Ôલમા વીજળીનો ચમકાર ઉમરાયો. કસમ ખમારીથી કહી દીધ, ‘હરગીઝ નહી. આટલા વ��મા� મ �
�
�
�
ુ
ે
ુ
ે
ં
�
કરવાનુ� સાધન માનવામા� આવે ��, જેથી જે-તે �ય��ત રાજમુગટ પહ�રવા માટ� તૈયાર થાય બચાવવા માટ� રાવણને હ�યો હતો, સીતાને બચાવવા માટ� નહીં. આનો અથ� મારા મ�મી-પ�પાને પ�ા વગર તારી ઘણીબધી વ�તુઓ ઉઠાવી લીધી છ. દરક વખતે માર માફી માગવી પડી છ.
�
ે
�
�
�
ૂ
ે
એ પણ થઇ શક� છ� ક� રાજ બનવા ઇ�છ�ક �ય��ત પોતાના øવનસાથી ��યે
વનવાસથી થયો િવકાસ! પોતાનુ� ýશ દશા��યુ� હતુ�. તેઓ ફરી વાર એવુ� નહીં કરે. ગાિલબના શર ન મરીઝની ગઝલ,
હ નથી ��છતી ક િજદગીના સૌથી મહ�વના િનણયમા આપણ મ�મી-પ�પાની માફી માગવી પડ.’
�
�
�
�
�
ે
�
�
લાગણી દશા�વે એ પણ અ�વીક�ત છ�. એક વાર િશવધનુષ તોડતી વખતે રામે
ે
ે
�ાચીન ઋિષઓ રાýઓ પાસેથી આવી જ તટ�થતાની અપે�ા રાખતા
હતા. રાýઓ માટ� રાજ�વ પ�રવારથી િવશેષ મહ�વપૂણ� હોય એ જ�રી હતુ�.
તેથી રાýઓમા� રામને સૌથી �ે�ઠ માનવામા આવે છ�. ભલે આજે આપણે
આ િસ�ા�ત સાથે સ�પૂણ�પણે સ�મત ન હોઇએ, પણ એક વાત તો �પ�ટ છ� ક�
આ િસ�ાત �
રા માયણમા� સીતાના �વય�વરમા� રામે એક ધનુ�યની રામાયણમા� વનવાસને અ�યાય નહીં, પણ �ગત િવકાસ કરવાનુ�
ુ
�
ે
સાધન માનવામા આવે છ�, જેથી જે-તે �ય��ત રાજમુગટ પહ�રવા
�
સ
��ય�ચા બા�ધવાની હોય છ�. એ ��ય�ચા ચડાવવાથી
સીતા એમના� પ�ની બની શક� છ�, પણ રામ માટ� તૈયાર થાય. વનવાસ દરિમયાન �યાગથી આગળ જતા એથીય મ�કલ તારી �ખોની પઝલ!
ભ
��ય�ચા ચડાવવા ýય છ�, �યારે ભાર આપવાને લીધે ધનુ�ય ભગવાન રામ િચ�ક�ટ ખાતે રોકાયા હતા.ભરત અને �ીરામનુ�
િ
વળીને તૂટી ýય છ�. એમના પહ�લા કોઇ પણ રાý, યો�ા એ િમલન િચ�ક�ટ ખાતે થયુ� હતુ.િચ�ક�ટથી આગળ ચાલતા તેઓ
�
ધનુ�યને ઉપાડી પણ શ�યા નહોતા. આથી સીતાના િપતા જનક દ�ડકાર�યના ગાઢ જ�ગલમા� પહ�ચી ગયા હતા અને સાચા
�
ે
�
�
�
ુ
ે
અથ�મા� તેમણે અહીંથી વનવાસમા �વેશ કય� હતો.દ�ડકાર�યમા�
ુ
�
રામના કાય�થી એટલા �ભાિવત થાય છ� ક� તેઓ હ�શભેર રામને અ � હોય ક તમારા ઘરે, એ બધ સરખ જ છ ન?’ આતકવાદ અન
�
�
�
�
પોતાના જમાઇ તરીક� �વીકારે છ�. મુિનઓના આ�મમા� ર�ા બાદ એઓ ગોદાવરી નદીના �કનારે ‘ના, ગીતાબહન. બાળકોમા અ�યારથી જ સારા સ�કાર િસચવા ýઇએ.
�
ં
�
ે
અહી સવાલ એ ઊભો થાય ક� �યારે ધનુ�ય પર ��ય�ચા આ � સાચા-ખોટાની સમજણ ý અ�યાર નહી આપીએ તો મોટા થઇન...’
આવેલ નાિસકના પ�ચવટી �ે�મા ગયા હતા.
ે
ં
ે
�
ે
�
ચડાવવાનુ� જ�રી હતુ�, તો રામ જે આ�ાકારી માટ� ýણીતા હતા, જ�ગલમા� ‘મોટા થવાનો’ આ િવષય મહાભારતમા પણ ‘અર! છોડો એ વાત.’ િગ�રશભાઇ મોટ�થી હસી પ�ા. પછી પ�ની સામ ે
તે ધનુ�યને ક�મ તોડ� છ�? �ાચીનકાળમા ધનુ�ય રાજ�વનુ� �તીક પુનરાવત�ન પા�યો છ�. ઇ����થ રા�યની �થાપના કરવામા� ýઇન બો�યા, ‘ગીતા, હમણા જ ખભાતથી હલવાસનન પકટ આ�ય છ. ��ટરનશનલ િ�કટ
�
�
�
�
પ
ે
�
ે
�
�
ુ
ુ
ે
ે
ભગવાન ક��ણ પા�ડવોને મદદ કરે છ�, પણ ક��ણની ગેરહાજરીમા�
�
છ�. એ શા�તિચ� અને સ�તુલનનુ� �તીક છ�. ધનુ�ય મા� �યારે જ ભ �ક�રટભાઇને અન કસમને હલવાસન ખવડાવ. એ તો ચોરી ન કહવાય ન?’
પા�ચેય ભાઇ મૂખ�તાને કારણે પોતાનુ� રા�ય જુગારમા� ગુમાવી બેસે
�
ઉપયોગી બને છ�, �યારે એની ��ય�ચા એકદમ ઢીલી ક� એકદમ પ બધા હસી પ�ા. �
ે
�
ે
ૂ
�
�
ખ�ચેલી બ�ધાયેલી ન હોય. રામ જે એક આદશ� રાý છ�, પોતાની છ બન બાળકો ýણ કઇ બ�ય ન હોય એમ રમતા રમતા મોટા� થવા લા�યા. �યઝીલે�ડની િ�કટ ટીમ બાદ હવ ��લ�ડની
ે
ુ
�
�
છ�. આ અપરાધ માટ� એમણે તેર વષ� વનવાસ ભોગવવો પડ� છ�.
ે
�
�
�
�
�
યુવાનીમા� ધનુ�ય તોડ� છ�. ચો�સપણે એમના આ ક��ય પાછળ યુિધ��ઠર �યારે પોતાના દુભા��ય �ગે દુ:ખી થાય છ�, �યારે ઋિષ �ણક વષ પછીની ઘટના. ગો� અન કસમ એક જ �કલમા સાથ ભણતા હતા.
�
ે
ે
ે
�
�
ે
�
�
ક�ઇક મહ�વ હશ. એ કોઇ સાધારણ ધનુ�ય નથી, મહાન વૈરાગી એમને રામના ચૌદ વષ�ના વનવાસની વાત જણાવે છ�, જે રામને ગો�ના પ�પા એના માટ મ�ઘા ભાવન કલરબો�સ ખરીદી લા�યા. �ાઇમરી િ�કટ ટીમ પણ પા�ક�તાનમા� િ�કટ
ે
ુ
�
�
�
�
ં
ૂ
િશવનુ� ધનુ�ય છ�. કોઇ વા�કગુના િવના ભોગવવો પ�ો હતો. �કલમા એવા તો કયા મોટા રગો પરવાના હોય? પણ ગો�નુ કલરબો�સ રમવા જવાની ના કહી દીધી છ!
�
�
રામના લ�ન થયા� પછી એમના િપતા દશરથને લાગે છ� ક� માયથોલોø ઋિષ પા�ડવોને કહ� છ� ક� ફ�રયાદ કરવાને બદલે તેઓ ýઇન એના �લાસના તમામ િવ�ાથીઓ �ýઇ ગયા. ગો�ને લા�ય ક એનો
�
�
�
ે
ુ
ે
ે
�
ુ
હવે રામ રાýની જવાબદારી િનભાવવા માટ� તૈયાર છ�. તેથી જ�ગલમા� રહીને ક�ઇક શીખી શક� છ� અને પા�ડવો એમ જ વટ પડી ગયો. પણ એની ખશી લાબી ન ચાલી. �રસસમા િમ�ો સાથ રમીને ઝીલ�ડ અન �યાર બાદ ��લ�ડની નશનલ િ�ક�ટ ટીમ ે
ે
ે
ે
ે
�
�
ે
�
�
ે
�
�
તેઓ રાજપદ છોડી દે છ�. ýક� દુભા��યે રામનો રા�યાિભષેક નથી કરે છ�. �યારે અજુ�ન એક સામા�ય િશકારી (જે ખરેખર એ �લાસ�મમા પાછો ફય� �યાર એની �કલબગમાથી કલરબો�સ ગાયબ �� ૂ સલામતીના કારણસર પા�ક�તાનમા રમવાની ના પાડી દતા �
ે
�
�
ુ
�
થતો. મહ�લમા કાવાદાવાને કારણે રામને વનવાસ જવુ� પડ� છ�. તો દેવદ� પટનાયક ભગવાન શ�કર છ�) સાથેના યુ�મા� હારી ýય છ�, �યારે એ હત. ગો�મા એટલી સમજ ન હતી ક �લાસ ટીચરને ફ�રયાદ કરવી ýઇએ. �તરરા��ીય િ�ક�ટ જગતમા હલચલ મચી ગઈ છ. �યૂઝીલ�ડની
�
ે
�
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
ે
�
ધનુ�ય તોડવા અને રાજપદ છોડવા વ�ે કોઇ સ�બ�ધ છ�? આ �ગે ન�તા શીખ છ�. એ તો રડતો રડતો ઘરે આ�યો. મ�મીન વાત કરી. મોડી સાજ િગ�રશભાઇ ટીમ બા�લાદશની ટર સમા�ત કયા બાદ પા�ક�તાન પહ�ચી હતી અન 5 િદવસ
ે
ે
રામાયણમા� �પ�ટતા નથી. કોઇ િવ�ાન પણ એવો દાવો નથી કય�, પણ સવાલ તો શુ� એના કારણે એમને રાý બનવા માટ� અયો�ય માનવામા � એવી જ રીતે ભીમને પણ િવન�તા શીખવા મળ� છ�, �યારે ઘરે આ�યા �યાર તમને પણ ખબર પડી. એમણે રડતા દીકરાને છાનો રા�યો, સધી બાયોબબલમા ર�ા. �યૂઝીલ�ડ ટીમ મનજમ�ટ� મચના િદવસ ટોસ
ે
ે
ે
ે
ુ
ે
ે
�
ે
રસ�દ છ�. િહ�દુ કથાઓમા� બધુ� જ �તીકા�મક હોય છ�. અહીં અવ�ય એવી આવે છ�? એટલા માટ� એમને ચૌદ વષ� વનવાસમા િવતાવવા પડ� છ� તે એક �� વા�દરા (જે વા�તવમા હનુમાનø છ�)ની પૂ�છડી પણ ‘બટા, રડીશ નહી. હ તારા માટ બીજ કલરબો�સ લઇ આવીશ. થવાની વીસ િમિનટ પહલા જ સી�રઝ ક�સલ કરવાની ýહરાત કરી, જનાથી
�
�
ે
�
�
ુ
�
�
�
�
�
ે
ં
�
ે
�
�
ુ
ે
�
ે
ુ
�
ે
ે
કોઇ શીખ છ� જે આપણે સમજવાની હશ. જેથી તેઓ સ�પૂણ� તટ�થ બનીને પાછા ફરે? ઉપાડી શકતા નથી અને તમામ ભાઇઓ �યારે િવન�તા સાચા અથ�મા� વધાર મોટ� અન વધાર મ�ઘ.’ પીસીબી આઘાતમા ગરકાવ થઇ ગય હત. �યૂઝીલ�ડના� પગલે ��લ�ડની
ે
�
ુ
ે
ે
િશવ �યાગ અને તટ�થતા ધરાવતા દેવ છ�. આ સ�દભ�મા� રામ િશવનુ� ચૌદ વષ�ના વનવાસને �તે રામ �યારે રાવણને મારી, પ�ની સીતાને શીખ છ�, �યારે વનવાસના �િતમ વષ�મા� તેમણે દાસ બનીને øવવુ� પડ� છ�. હø તો આ વાત ચાલતી જ હતી �યા પડોશમા� રહતા મ�સ અન વીમ�સ ટીમ જ ઓ�ટોબરમા� પા�ક�તાનનો �વાસ કરવાની હતી,
�
ે
�
ે
ે
ધનુ�ય તોડ� એ કદાચ ýશ અને આકષ�ણથી �ેરાયેલ કાય� માની શકાય છ�. બચાવ છ� �યારે એમની તટ�થતા આપણને કદાચ અમાનુષી પણ લાગે. તેઓ એ પછી જ ક��ણ કૌરવો િવરુ� એમનો િવજય થવાની ખાતરી આપે છ�. રણમા � �ક�રટભાઇ કસમનો હાથ પકડીને આવી પહ��યા. તમના તમણે પણ પા�ક�તાનનો �વાસ રદ કરી દીધો છ. પા�ક�તાન િ�ક�ટ બોડન બન ે
ે
�
�
ે
�
�
ે
ે
ુ
�
�
�
�
ુ
�
�
ુ
ુ
ખી�ય ગલાબ બીý હાથમા ગો�નુ કલરબો�સ હત. િગ�રશભાઇ ટર ક�સલ થતા આશરે 50 િમિલયન ય.એસ. ડોલરનો ફટકો પડવાની
મામલો સમø ગયા. તઓ કઇ બોલ ત પહલા જ
�
�
શ�યતા છ.
�
ે
�
ે
ે
તે કદી સામેથી પોતાનુ� લખાણ ન વ�ચાવતા, તસવીર �તીકા�મક છ � �ક�રટભાઇએ �માયાચના કરવાનુ શ� કરી દીધુ, વ�ડ કપ 2021ની પવતયારીઓ �પ પા�ક�તાન �યૂઝીલ�ડ અન ��લ�ડ
ૂ
ે
�
ે
�
�
�
ૈ
ે
ે
ુ
�
ુ
�
ે
ે
ે
�
ે
ૂ
ે
‘માફ કરý, િગ�રશભાઇ. કસમની �કલબગમાથી આ
�
ક� ન હ�� સામ ચાલીને મારી વાતા� બતાવતો �રટભાઇ દીકરી કસમના હાથમા નવ રમકડ� ýઇન ે ડૉ. શરદ ઠાકર મ�મીએ એને બહ પ� પણ કસમ જવાબ ન આ�યો. પછી મ � સામ ટી-20 રમવા ઇ�છત હત, જ હવ શ�ય નથી. આ બાબત ભતપૂવ �
ે
ુ
�
ુ
�
�
ખલાડીઓ, િ�ક�ટ બોડના પદાિધકારીઓ અન તમામ �ટકહો�ડસ પોતપોતાની
ે
�
�
�
ે
ે
કલરબો�સ મ�ય છ. અમ તો લઇ નથી આ�ય. એની
રાધે�યામ પહલા પ�ની કલાસબહનને પછી લીધ, ‘આ ટોય �ન ત લઇ આવી હતી?’ કલરબો�સ તમને પાછ આપવા અન તમારી માફી માગવા માટ આ�યો છ. રાýએ �યૂઝીલ�ડને આઈસીસીમા પડકારવાની વાત સ�ધા કરી દીધી છ, પરંત ુ
�
રીત સોિશયલ મી�ડયા પર બળાપો કાઢી ર�ા છ. પીસીબી ચરમન રમીઝ
ે
�
ે
ુ
�
ે
ૂ
�
ુ
�
�
ે
��
ે
ુ
�
�
�
�
ે
�
ે
ુ
ઘરે આવીને લાલ �ખ કરી �યાર ત ડરી ગઇ. રડતા રડતા એને
�
ચમકી ગયા. રમકડ� સદર હત પણ એમણે લઇ આપેલ
ુ
�
ુ
�
�
કબલ કયુ ક આ કલરબો�સ ગો�નુ છ. મ એને ખબ ઠપકો આ�યો છ. આ
�
�
�
ુ
�
�
�
ૂ
�
�
�
એ�સપ�સ�ના મત મજબ આ બધા હવાઈ ફાયર છ. �યૂઝીલ�ડની સરકારે
ુ
�
�
ે
ન હત. એમણે પાચ વષની દીકરીની ઊલટ તપાસ કરતા
ૂ
ે
ે
ૂ
�
�
ુ
�
�
�
�
�
�
�
�
�
ટીમને પાછી બોલાવી હોવાથી આઈસીસી �યૂઝીલ�ડ િ�ક�ટ બોડ સામે કોઈ
�
ુ
�
ે
ે
�
�
ે
ે
�
પ�નીએ ના પાડી એટલ એમણે દીકરીને પ�, ‘કસમ, બટા, આ �ન તન
�
�
�
ે
ે
�
ે
ુ
િવ� અફઘાિન�તાનમા થતી સ�ાપલટને વખોડત હત, �યાર પા�ક�તાન
�
�
કોણે આપી?’ ે ૂ ુ � ે � ે કસમને એટલા માટ મારી સાથ લઇન આ�યો છ જથી તન સમýય ક એણે જ પગલા ભરી શક તમ નથી. એ મ�ો પણ નકારી શકાય તમ નથી ક સમ�
ુ
�
�
કયુ છ ત ખોટ� કહવાય.’
�
�
ુ
ે
�
ે
ં
�
�
�
ૂ
�
�
ુ
ુ
‘પૂýપાઠ કરી ગુજરાન ચલાવતા’ કિવ! ભોળી ભોળી �ખો પહોળી કરીને કસમ જવાબ આ�યો, ‘કોઇએ નહી. હ � � િગ�રશભાઇએ કલરબો�સ પાછ લવા માટ ખબ જ આનાકાની કરી, ‘આ તાિલબાન િવજયને પોતાનો િવજય ગણાવી ર� હત. પા�ક�તાની �ાઈમ
ે
ે
ે
ે
ુ
ે
ે
�
�
�
ે
�
�
હ�� �ર�ામા� ઓ�ફસે આવતો ને રાધે�યામ એમના અન ગોટ� રમતા હતા�. મને આ �ન ગમી ગઇ એટલે હ લઇ આવી.’ કલરબો�સ તમ જ રાખી લો. આપણે �યા જદા છીએ? કસમ અન ગો� િમિન�ટર ઇમરાનખાન �યૂઝીલ�ડના �ાઈમ િમિન�ટર
ે
ે
�
�
મિણનગરના િનવાસ�થાન સીતારામ સદનથી �ક�રટભાઇ અન કલાસબહનની દીકરી કસમ અન િગ�રશભાઇ અન ે બન મારા માટ સરખા છ. તમ ભલ કરી છ. આવી રીત કસમની હાજરીમા � જિસ�ડા આડ�નને ફોન કરીને �યૂઝીલ�ડની ટીમની
�
ે
ે
�
�
�
ે
ે
ે
�
ૂ
ે
સાયકલ ઉપર! હ�� �યસન કરતો અને રાધે�યામ ગીતાબહનનો દીકરો ગો� એકસરખી વયના હતા. બન પ�રવારો બાજબાજમા � કલરબો�સ પાછ આપીને તમાર એને શરમમા ન નાખવી ýઇએ. એના કમળા � સર�ા �ગ પોતાની �ગત બાહધરી આપી હતી.
ે
�
�
�
�
ુ
�
ુ
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
્
ે
�
�
ે
�
�
�
નતોડ િનવ�યસની. તે કદી સામેથી પોતાનુ� લખાણ ન રહતા હતા. �યારથી બન બાળકોન પગ આ�યા �યારથી બન સાથ સાથ ે મન પર અવળી અસર થાય.’ �પો�સ છતા �યૂઝીલ�ડ� ટર ક�સલ કરવાનો િનણ�ય કરી
ે
ે
�
�
ે
�
�
ે
વ�ચાવતા, ક� ન હ�� સામે ચાલીને મારી વાતા બતાવતો. જ રમતા હતા. ગો�ના પ�પા કરોડપિત િબઝનસમન હતા; કસમના પ�પા ‘મારો મત તમારા મતથી અલગ પડ� છ. આ જ �મર છ �યાર બાળકોન ે લીધો હતો.
ે
�
ે
�
�
�
ુ
ુ
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
ે
�
ુ
ુ
�
�
�
ે
ે
પણ સામસામા લખાણો ýણે આપોઆપ વ�ચાઈ �ક�રટભાઇ બ�કમા� �લાક હતા. બનન øવનધોરણ, આિથક ��થિત અન ે સાચ શ અન ખોટ� શ? એ સમýવવ ýઇએ. આમ જઓ તો આ ચોરી જ નીરવ પચાલ હમશા િવવાદોમા રહતા પા�ક�તાની ફા�ટ
ુ
�
ુ
�
ુ
�
જતા�! તે ગાળામા મારુ� નાટક ‘કોઈ પણ એક Ôલનુ� સામાિજક મોભો અલગ અલગ હતા પરંત માસમ વયના બાળકોન મન તો કરી કહવાય. અ�યાર બાળકોન આવ કરતા ન અટકાવીએ તો ભિવ�યમા એ બોલર શોએબ અ�તરે એવી ��વટ કરી ક �
�
�
ે
�
�
�
ે
ુ
ૂ
ે
�
�
ુ
�
ે
�
નામ બોલો તો?’ રજૂ થયુ�. ઓ�ફસમા�થી વાતા�માિસક બધ એકસરખુ જ હત. ગો�નુ ઘર મોટ� હોવાથી અન એની પાસ રમકડા� પણ મા-બાપની મયાદામા ન રહ.’ આટલુ કહીન, ડાકોરથી આવલા ગોટાનો �વાદ �યૂઝીલ�ડ� પા�ક�તાની િ�ક�ટની હ�યા કરી દીધી છ.
ુ
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ે
�
�
ચલાવતા પીતા�બર પટ�લે તેનો �ર�યૂ લ�યો, ‘ગ�ધાતુ� વધાર સ�યામા હોવાથી મોટા ભાગ કસમ ગો�ના બગલ જ રમવા માટ જતી માણીન �ક�રટભાઇ િવદાય થયા. હકીકતમા, આતકવાદને પાળીપોષીને મોટ� કરનાર
ે
�
�
�
ે
ે
�
ે
�
�
ુ
ે
�
�
ે
Ôલ’. િવ�ુત ઠાકરે ઉ�સાહથી નાટકની �શ�સા કરી, હતી. આજે પહલી વાર એવ બ�ય ક એ ગો�ના ઘરેથી કોઇ વ�ત પોતાના કસમ અન ગો� કોલેજમા પણ સાથ જ હતા. કસમ અન ગો� વ�ની પા�ક�તાન હવ પોતાના કયા ભોગવે છ. આ જ �યૂઝીલ�ડની ટીમ 2002મા �
�
ે
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
�
ે
�
ે
અને રાધે�યામે મારા નાટકમા� શી–શી ખૂબીઓ હતી ઘરે લઇ આવી હોય. ��ડિશપ હવ અ�યત ગાઢ બની ગઇ હતી. ગો�ની દરેક વ�ત પર કસમ કરાચીમા� ટ�ટ રમવા પહ�ચી હતી �યાર તમની હોટ�લ બહાર બો�બ િવ�ફોટમા �
ે
ુ
ે
ે
�
�
ે
ૂ
તે મને ધારા�વાહ સમý�યુ�! તે િનિમ�ે �ક�રટભાઇએ ખબ શાત અવાજમા દીકરીને સમýવી અન ક�, ‘બટા, ત � પોતાનો અિધકાર માની લતી હતી. મ�ઘી પન, આકષ�ક કી-ચન, �ા�ડડ 9 લોકોના મોત થયા હતા.
ે
�
�
ે
�
�
�
2009મા �ીલકન ટીમ પર લાહોરમા એટ�ક થયલો તમા િ�ક�ટસ અન
ે
ે
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
નીલે �બોધ ચો�સીની ઓળખાણ થઈ અને ખોટ� કયુ છ. આને ચોરી કરી કહવાય. ત આ રમકડ� પાછ આપી આવ. સાથ ે સન�લાિસસ, હડ ફો�સ જવી કોઇ પણ ચીજ કસમને ગમી ýય એટલ એ અ�પાયરન øવલણ ઈýઓ પહ�ચી હતી. મચ રફરી િ�સ �ોડ પા�ક�તાની ે
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
ૂ
�
�
�
ુ
ગો�ને પ�ા વગર પોતાની પસમા મકી દ. ઘરમા મ�મી ક પ�પા ýઇ ýય
તે સબબ રાધે�યામના લિવ�િગયાની
સોરી પણ કહતી આવજે.’ કસમ �મરમા નાની હતી પણ િમýજની ગમાની
ૂ
�
�
�
ગગન લૂમ જેવા તોફાની રિતલાલ દવે હતી. એણે ખભા ઉછાળીન કહી દીધુ, ‘ પ�પા, હ નહી ý�. મ ચોરી નથી એટલે એને ધમકાવીને એ વ�ત પરત કરવા માટ ગો�ના ઘરે મોકલી આપે. િ�ક�ટ બોડની ઝાટકણી કરતા િનવદન આ�ય હત ક 20 િમિનટ સધી
�
ુ
�
ં
�
ુ
ે
ુ
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
ુ
�
ુ
ુ
ુ
�
ુ
આતકવાદીઓ ગોળીબાર કરતા ર�ા હતા અન અમારી સર�ા માટ જ લોકો
�
�
કોલેજના બીý વષ સધી આવ ચાલત ર�. એ પછી કસમ મ�મ િનણ�ય કરી
ે
�
ે
�
ે
�
નામે કમ�શીલનો ભેટો થયો. આમ,
ે
�
ુ
�
કરી. કોઇ વ�ત ગમી ýય અન આપણે એ લઇ લઇએ એને કઇ ચોરી કરી ન
ક� તલે અમારી એક ચોકડી બની જેમા� થતી કહવાય. હ સોરી નહી કહ.’ લીધો ક મ�મી-પ�પાને પ�ા વગર એ પારકી વ�ત ઉઠાવી નહી લ; ભલ એ તહનાત હતા એ ગાયબ થઇ ગયા હતા. આ હમલો એટલો ઘાતક હતો ક �
ુ
�
ૂ
�
ં
�
ં
�
�
�
�
ે
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
�ક�રટભાઇ બાળમાનસન સમજતા હતા. કસમના માસમ િદમાગને
�
ૂ
�
ે
�
ફાડમબાøમા�થી �ેરાઈને મ� શી ખબર
ે
યા દ નથી �ેતાયુગ હતો ક� મધુ રાય ડઝનેક વાતા�ઓ લખી. ચોટ પહ�ચ એવ એ ઇ�છતા ન હતા. પણ સાથ સાથ એક િપતા તરીક� તઓ વ�ત એના બ�ટ ��ડ ગો�ની કમ ન હોય? ે � � � ે � � ે �ીલકાની ટીમ બસ ચલાવી રહલા અન ઘાયલ થયલા પા�ક�તાની બસ �ાઇવર ે
કોલેજનુ છ�લ વષ પર થય. ગો� અન કસમ કોફી કફમા બઠા હતા. ગો�
ે
ૂ
ે
ુ
ે
�
�
ુ
ુ
ૂ
�
�
ે
�
�
ુ
�
�ાપરયુગ, પણ યુગો
બસ �ટ�ડયમ સધી મારી મકી હતી. પા�ક�તાની િમિલટરીએ �ીલકન ટીમને
�
�
ુ
ં
�
�
ે
ુ
�
પહ�લા, ‘ગગનવાલા’ અ�ય�ત મેધાવી હોવા છતા રાધે�યામ દીકરીને સાચી િશખામણ પણ આપવા માગતા હતા. એમણે કસમને �ચકી ક�, ‘કસમ, આપણે હવ યવાન થયા. હવ રોજની જમ મળી નહી શકીએ. ગ�ાફી �ટ�ડયમની �દરથી એરિલ�ટ કરીને લાહોર એરપોટ� �ોપ કયા હતા.
�
ે
ુ
�
ે
�
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
ુ
�
ે
�
�
અવતારની પૂવ�, કલક�ાની આમરાતોલા એટલા મોઢાના મોળા કહ�વાય તેટલા ભ� લીધી. બીý હાથમા રમકડ� લીધ અન બાજમા આવલા બગલામા પહ�ચી �યાર મળીશ �યાર મ�મી-પ�પા સાથ જ હશ. આજે હ િદલની વાત ýહર કરુ � આ હમલામા �ીલકન ક�ટન જયવદ�ન, વાઇસ ક�ટન સગાકારા, િથલાન
�
ુ
ે
ે
�
�
ે
ે
ુ
ૂ
�
ં
�
��ીટ ઉપર અમદાવાદથી ભાગી આવેલા એક હતા, એમને ýયા પછી જ ગુજરાતીમા� કદાચ ગયા. િગ�રશભાઇ અન ગીતાબહ�ન �ો�ગ�મમા જ બઠા હતા. પડોશીને છ. આઇ લવ ય. મને ખબર છ ક આપણા પ�રવારો વ� ખબ મોટી આિથક સમરવીરા, પરાનાિવતાના, મ��ડસ, વાસ અન સરગા લકમલ ઘાયલ થયા
�
�
ૂ
�
�
ે
ે
ે
�
ે
ુ
�
ે
�
ે
ે
ે
ે
ુ
�
છોકરાએ મને પોતે સુધરેલા હોવાના દેખાવથી જણાવેલુ� ‘મરતાને મર ન કહ�’ એવો ��ઢ�યોગ આ�યો હોય. એ આવલા ýઇન બન ખશ થઇ ઊ�ા. િગ�રશભાઇએ ક�, ‘આવો! આવો! અસમાનતા છ. મારા અન તારા પ�પા સારા િમ�ો હોવા છતા આપણા મરજ હતા. પા�ક�તાની અ�પાયર એહસાન રઝાને ગોળી વાગવાથી આઈસીયમા �
ુ
�
ે
ક� રે–મઠનો એક કિવ તો પૂýપાઠ ને કથા કરવાનો ધ�ધો અઠવા�ડક કયા� પછી મને �બોધ ચો�સીના ત��ીપણા �ક�રટભાઇ. બસો!...’ માટ મારા પ�પા �યારય હા નહી પાડ. હ બીø કોઇ છોકરી માટ હા નહી ં દાખલ કરવા પડ�લા.
�
ે
�
�
�
ં
�
�
�
�
�
કરે છ�. તે રે–કિવ તે રાધે�યામ શમા. વષ� બાદ એકાએક હ�ઠળ િનરી�કમા� નોકરી મળી! અને ચો�સી સાહ�બના �ક�રટભાઇના મ� પર સકોચ પથરાઇ ગયો. ‘અ�યાર હ બસી તો નહી ં પાડ. વીસ વીસ વષથી બોરસ�લીના મઘમઘતા� Ôલો સઘતો આ�યો છ. માર ે આ હમલા પછી સાઉથ આિ�કા િસવાય ટોપ ર��ક�ગ ધરાવતા કોઈ
�
�
�
�
ે
�
�
ૂ
�
�
ે
ે
�
�
ુ
ે
�
�
ે
ે
ે
�
મારે અમદાવાદ આવવાનુ� થયુ� ને રઘુવીર મારફત ઈ�ર આ�મક આ�હોના કારણે અમારે સતત ઉ� તકરારો શક. તમારો જમવાનો સમય થયો છ એ હ ý� છ. હ તો એટલા માટ આ�યો બીજ કોઇ Ôલ નથી ýઇત. ý ત હા પાડ તો આપણે ભાગી જઇએ. કોટ� પણ દશ પા�ક�તાનની ટર કરી નથી. િઝ�બા�વ, �ીલકા અન વ�ટ ઇ��ડઝ
�
�
ુ
�
�
�
�
ં
�
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
ે
પેટલીકરે એક છાપાના અઠવા�ડકમા� ýડાવાનુ� સૂચન થતી, જેમા� રાધે�યામ મને શાતા આપતા. તે દરિમયાન છ ક મારી દીકરી ગો�ની આ �ન લઇ આવી હતી. મારી નજર પડી એટલ મ � મરજ કરીને એકાદ મિહના પછી પાછા આવી જઇશ. મને િવ�ાસ છ ક મારા જવા દશ િલિમટડ ઓવસની મચ રમવાની ટર કરી ચ�યા છ પરંત ભારત,
�
ે
ૂ
ે
ુ
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ે
�
ુ
�
ે
ે
�
�
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
મોકલા�યુ�, ને �યા િચ�કાર રજની �યાસ ભેટો કરા�યો, મ� ‘કાલસપ�’ નામે સ��ક�ત�ચુર �યોિતષની સ��ાઓથી એને ઠપકો આ�યો. હ આ �ન પાછી આપવા આ�યો છ.’ પ�પા તન �વીકારી લશ.’ બા�લાદશ, ��લ�ડ, �યૂઝીલ�ડ, ઓ��િલયાએ ટર કરવાની �પ�ટ ના પાડી
ે
�
�
ે
�
�
�
ૈ
‘આ રાધે�યામભાઈ છ�.’ ઓહો, ઊભા થાય છ� સુઘડ ભરપૂર ઇરો�ટક વાતા લખી અને તે દુ�કર કથાવ�તુવાળી િગ�રશભાઇ કઇ બોલ ત પહલા જ ગીતબહન બોલી ઊ�ા, ‘અર! એમા � આટલા વષ�મા પહલી વાર બોરસ�લીના Ôલમા વીજળીનો ચમકાર દીધી છ. ��લ�ડ અન ઓ��િલયા દબઇમા મચ રમવા માટ તયાર છ પરંત ુ
�
�
�
�
�
�
�
ુ
ે
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
ે
ે
ે
�
�
ે
ે
ુ�
�
ૈ
�
ુ
�
�
ુ
�
ુ
�
�
�
ે
�
બાબરી ઓળ�લા �લીનકટ હસુ�હસ થતા રે-મઠવાળા (�ન����ાન પાના ન�.18) શ થઇ ગય? બધા રમકડા� એ બનના સિહયારા જ છ ન? રમકડ� અમાર �યા � (અનસધાન પાના ન.18) પીસીબી હવ પા�ક�તાનની બહાર મચ યોજવા માટ તયાર નથી.