Page 15 - DIVYA BHASKAR 061722

Friday, June 17, 2022 | 15

�થમ લ�નøવનમા� પિત તરફથી શારી�રક મારનો �ાસ સહન કરી ચૂક�લી િમિશકાને હતુ� ક� બીý

ુ�
દા�પ��øવનમા� વા�ધો નહીં આવે, પરંતુ એન બી�ુ� દા�પ��øવન પણ અ��ારે ક�વી ��થિતમા� ��?
અýણી �ીતના એકાદ અધકચરા ભરોસા પર,

�દ� રમતુ� મૂકી દીધુ� અક�માતોના ર�તા પર

�યારેક િવવેક ‘અપસેટ’ દેખાતો �યારે િમિશકા એ માટ�નુ� કારણ પૂછી
લેતી હતી. પ�નીને �ગાઢ આિલ�ગનમા� જકડી લઇને િવવેક જણાવતો હતો
‘ડાિલ�ગ, ધ�ધો હમણા� જરાક ખોટમા� ચાલી ર�ો છ�. ý તુ� પ�દરેક હýર માટીના લ�દામા�થી
�િપયાની મદદ…’
િમિશકા તરત જ આિલ�ગનમા�થી છ�ટીને કબાટ ખોલીને લોકરમા�થી પ�દર
�
હýર �િપયા કાઢીને પિતના હાથમા મૂકી દેતી; પછી સહ�જ અમથુ� પૂછી લેતી:
‘ઘરાકી તો સારી રહ� છ�. ગયા મિહને તમે વધી�ના કારણે પ�દર રાત જેવુ� તો ��વીનુ� નવસ��ન
બહારગામ ર�ા હતા.’
‘હા, ઘરાકી તો સારી રહ� છ� પણ લોકો પેમે�ટ આપવામા� ઠાગાઠ�યા� કરે છ�.
ડીઝલનો ખચ� કાઢવો પણ મુ�ક�લ બની ýય છ�. ý હ�� કડક ઉઘરાણી કરવાનુ� િહ�મતવાન માણસ િવકટ પ�ર��થિત સામ ટ�ર ઝીલીને
ે
શ� કરી દ� તો બýરમા� મારુ� નામ ખરાબ થવા મા�ડ�. બસ, આ તકલીફ
છ-બાર મિહના પૂરતી જ રહ�વાની છ�. એક વાર ધ�ધો ýમી ýય એ પછી…’ બેસી નથી રહ�તો, િવનાશમા�થી નવસ��ન કરે ��
વા�ય અધૂરુ� રાખીને િવવેક િમિશકાને ફરીથી આિલ�ગનમા� બા�ધી લેતો.
એ પછી ‘લવ એ�સ�ેસ’ પૂરપાટ વેગથી દોડવા લાગતી. � ભગવાન થાવરાણીએ બે કા�યો તરફ �યાન દોયુ�. એક કા�ય
લ�નøવનનુ� એક વષ� પૂરુ� થયુ�. �થમ વષ�ગા�ઠની ઉજવણી એ જ હોટલમા� િમ હતુ� મરાઠીના સુ�િસ� કિવ િવ�� વામન િશરવાડકર
આયોિજત કરવામા� આવી જેમા� િમિશકા કામ કરતી હતી. આમ�િ�તોમા � ‘ક�સુમા�જ’નુ� અને બીજુ� હતુ� િહ�દીના ýણીતા કિવ અરુણ
િમિશકાની ઘણીબધી બહ�નપણીઓ પણ હતી જે બધી અલગ-અલગ હોટ��સમા � કમલનુ�. બ�ને કા�યોમા� ગમે તેવી િવષમ પ�ર��થિતમા� પણ િહ�મત ન હારતા
�રસે�શનની જવાબદારી સ�ભાળતી હતી. એ તમામ સહ�લીઓ િવવેક- લોકોના �ઢ મનોબળની વાત છ�. ક�સુમા�જની કિવતાનો સારા�શ આ �માણે
િમિશકાનુ� સુખી લ�નøવન ýઇને ખૂબ જ રાø થઇ. છ� : વરસતા વરસાદમા� એક જણ કિવ પાસે આ�યો. એના� કપડા� ચોળાઈ ગયા�
�
વોસી� ��ીને બીø વાર સારુ� ઠ�કા�ં મળતા વાર લાગે છ�; આ એકાદ મિહના પછીની ઘટના. ઢળતી સા�જનો સમય હતો. િમિશકા એની હતા, વાળ પાણીથી તરબોળ હતા. એ માણસે પૂ�ુ� : ‘મને ઓળ�યો,
�
�� િવધાન િમિશકા જેવી �પાળી ��ીને લાગુ નથી પડતુ�. �થમ પિત � ફરજના �િતમ કલાકમા� હતી. આજે એને ઘરે જવાની ઉતા વળ ન હતી, કારણ સાહ�બ?’ થોડી વાર બેઠો, ��મત કયુ� અને બો�યો : ‘ગ�ગામૈયા મહ�માન થઈને
રાઘવથી છ�ટાછ�ડા લીધા એ ઘટના હø ‘ઓવન ��શ’ હતી �યા
�
મારી ઝૂ�પડીમા� પધાયા� હતા. િપયર આવેલી છોકરીની જેમ ઝૂ�પડીમા� બધી
ક� આજે િવવેક વધી�ને લઇને જયપુર જવાનો હતો. આખી રાત િમિશકાએ
જ િમિશકા માગા� આવવા� મા��ા. � એકલા� જ કાઢવાની હતી. જ�યાએ ના�યા�-ક��ા�. આ�યા� પછી ખાલી હાથે તો િવદાય ન જ લે! મારી પાસે
�થમ લ�નøવનની કડવી યાદો હø ભુલાઇ ન હતી. બીø બધી વાતનુ� સાડા સાત વા�યા હતા. િમિશકાનો મોબાઇલ ફોન રણ�યો. ��ીન ઉપર જે હતુ� અને નહોતુ� તે બધુ� લઈ ગયા�. ખે�રયત છ� ક� હ�� અને મારી વહ� બચી
સુખ હતુ�. રાઘવ સારુ� કમાતો હતો, િમિશકા પણ ýબ કરતી હતી. એના� લિતકાનુ� નામ વ�ચાતુ� હતુ�. લિતકા અ�ય એક દૂરની હોટ�લમા ‘ýબ’ કરતી ગયા�. ઝૂ�પડીની ભીંત પડી ગઈ, ચૂલો ઠરી ગયો. જતા�જતા� એ �સાદમા �સુ
�
�
જેવી �માટ�, �યુ�ટÓલ, િસમેિ�કલ બોડી ધરાવતી �પા�ગના િવશેષ �પે એર હતી. મેરેજ એિનવસ�રીની પાટી�મા� એ પણ આવી હતી. દેતા� ગયા�. સાહ�બ, હ�� અને મારી વહ� લડી ર�ા� છીએ. ગારો-કીચડ-કચરો
હો�ટ�સ, હોટલ �રસે�શિન�ટ અથવા કોઇ મોટા કોપ�રેટ હાઉસની પ��લક ‘હાય, લિતકા.’ િમિશકાના અવાજમા મૈ�ીનો ઉમળકો વતા�તો હતો. ઉસેડી, ભીંત ફરી બા�ધીને આ�યો છ��.’ ગ�ગાના પૂરમા� બધુ� ગુમાવી બેઠ�લા
�
�
�રલેશન ઓ�ફસર તરીક� શોભી ઊઠ�. િમિશકા એક સારી હોટલમા� �રસે�શનનુ� લિતકાના અવાજમા ગ�ભીરતા હતી, ‘િમિશકા, હ�� જે કહ�� તે �યાનથી માણસની વીતકકથા સા�ભળીને કિવનો હાથ એમના ગજવામા� ગયો. એ
ડ��ક સ�ભાળતી હતી. સા�ભળજે. મારી વાતને હસી ન કાઢતી. સમિથ�ગ ઇઝ િસ�રયસ.’ ýઈને પેલો માણસ હસતો-હસતો ઊભો થયો. એણે ક�ુ� : ‘ના, ના, સાહ�બ,
બ�ને જણા�ની કમાણીમા�થી નવો આરામદાયક �લેટ ખરી�ો હતો. સ�સારની િમિશકાનુ� �દય અ�ાત ભયથી થડકી ગયુ�, ‘હા, બોલ, શુ� કહ�વુ� છ� તારે?’ મને પૈસા નથી ýઈતા. બહ� એકલુ� લાગતુ� હતુ� એટલે હ�� અમ�તો આ�યો છ��.
ગાડી સેક�ડ િગયરમા� દોડી રહી હતી; બહ� નøકના ભિવ�યમા� એ ગાડી ‘તારો હસબ�ડ િવવેક અ�યારે �યા� છ�?’ ઘર તો ગયુ�, પરંતુ મારી કરોડર�જુ સલામત છ�. મારી પીઠ� હાથ મૂકીને એટલુ�
ટોપ િગયરમા� આવી જવાની હતી. �થમ સ�તાન, પછી મોટો �લેટ, બીજુ� ‘એ તો વાહન લઇને પાટી�ની સાથે જયપુર…’ જ કહો ક� લડ... બસ!’
સ�તાન, પછી બ�ગલો, પછી ગાડી, િવદેશના �વાસો, સોનામા� અને જમીનમા� ‘તારા વરનુ� જયપુર �યા� આવેલુ� છ� એ ýણવુ� છ� તારે? તો અ�યારે જ અહી ં બીø કિવતા અરુણ કમલની. એનો ગ�મા� અનુવાદ : ‘મને આજ સુધી
ઇ�વે�ટમે�ટ, સામાિજક �િત�ઠા ઇ�યાિદ. આવી ý. હ�� �યા� ýબ કરુ� છ�� એ હોટ�લના �મ ન�બર સાડ�ીસમા � સમýયુ� નથી ક� દર વષ� પૂરનો સામનો કયા� પછી પણ લોકો એમની જ�યા
ે
પણ ખાટલ મોટી ખોટ નડી ગઇ. રાઘવને �યારેક �યારેક અ�યારે તારો હસબ�ડ કોઇ ��ીની સાથે…’ છોડીને બીજે રહ�વા ક�મ જતા� નથી? દ�રયામા� તોફાન
�
િમ�ોની મહ��ફલમા બેસીને શરાબ પીવાની આદત હતી.જે ‘હ�? ઇ�પોિસબલ! હ�� માનુ� જ નહીં.’ િમિશકાને ભય�કર આવે છ�. કા�ઠ� વસેલા લોકોને બરબાદ કરી દ�રયો
�
ે
ે
રા� એ દા� ઢીંચીને આ�યો હોય એ રા� િમિશકાનુ� આવી રણમા� આઘાત લા�યો હતો. પાછો ચા�યો ýય અને બીજે જ િદવસે એ
બનત�ુ હતુ�. રાઘવ િવના કારણે કોઇ કારણ ઊભુ� કરીને ‘હ�� તને પુરાવા મોકલુ� છ��. અહીંના સી.સી.ટી.વી.મા� ��બકી જ કા�ઠ� ગામો ફરી વસી ýય છ�. એ લોકો
�
િમિશકાને માર મારી લેતો હતો. બીý િદવસે નશો ઊતયા� �ી��ુ� ગુલાબ એ અને એની �ેિમકા ચેક ઇન કરતા� ઝડપાઇ ગયા� છ�. બીજે રહ�વા ક�મ ચા�યા જતા� નથી? દર વષ�
પછી એ સાચા િદલથી માફી માગી લેતો હતો. અમારા રિજ�ટરમા એણે સાચા નામથી �મ બુક કરા�યો દુકાળ પડ� છ�. ચારો શોધતી ગાયોની ખરી
િમિશકાએ વારંવાર પિતને સમý�યુ�, ‘તમે શરાબ ડૉ. શરદ ઠાકર છ�. આઇ.ડી. �ૂફનો ફોટો પણ છ� મારી પાસે. હ�� એ બધુ� વીનેશ �તાણી ધરતીની ફાટમા� ફસાઈ ýય છ�. તેમ છતા �
પીવાનુ� બ�ધ કરી દો.’ રાઘવ ન મા�યો. �તે િમિશકાએ તારા �હો�સએપ ન�બર પર મોકલી આપુ� છ��.’ માણસ શેની વાટ ýતો ઘરના �બરે બેસી રહ�
પોતાની ýતને મનાવી લીધી, ‘આવા પુરુષની સાથે ન રહ�વાય. િમિશકાએ ફોટોઝ ýયા. એના પગ નીચેથી ધરતી સરકી છ�? આવતી કાલે પણ પૂર આવશે, દ�રયામા�
આટલુ� �પ, ભણતર, સ��કાર, આવડત અને આવક હોવા છતા � ગઇ. એ ક�બ પકડીને લિતકાવાળી હોટ�લમા પહ�ચી ગઇ. �મ ન�. તોફાન આવશે, દુ�કાળ પડશે. આજ સુધી મને
�
એક જ�ગલી પિતના હાથનો માર ખાવો એ નરી મૂખ�તા છ�.’ એણે �ડવોસ� સાડસી�સની ડોરબેલ વગાડી. સમýયુ� નથી ક� ઝાડ સુકાઈ ગયુ� હોય, બધા� પા�દડા� ખરી
લઇ લીધા. રંગેહાથ ઝડપાઇ ગયેલા િવવેક પાસે કોઇ જવાબ ન હતો. પણ એની પાસે ગયા� હોય, છતા સૂરજ આથમતા� જ પ�ખીઓનુ� ટોળ�� કલબલાટ કરતુ�, પા�ખો
�
�
�
િમિશકા જેવી હરી-ભરી સુ�દરીને પામવા માટ� લ�નો�સુક મુરિતયાઓ મીઠી વાણી અને ન� વત�ન અવ�ય હતુ�. એણે બે હાથ ýડીને િવન�તી કરી, વીંઝતુ�, ઠ��ઠા� ઝાડના માળામા શા માટ� પાછા આવે છ�?’
�
ઊમટી પ�ા. આ વખતે િમિશકા ખૂબ સાવધ હતી. એણે �પાળા પુરુષનો ‘મને માફ કરી દે, િમિશકા. આ પહ�લી વાર મારાથી ભૂલ થઇ ગઇ. હવે પછી થોડા� વષ� પહ�લા સુનામીના અણધાયા� આ�મણના સમયે દ�રયાકા�ઠ� રહ�તા
કદ�પો ચહ�રો ýઇ લીધો હતો. એને સમýઇ ગયુ� હતુ� ક� પિત ý એને �ેમ હ�� �યારેય…’ માછીમારો મારામાર આગળ વધતા� પાણીથી બચવા ઘરબાર છોડીને ભા�યા.
ે
થોડોક ઓછો કરશે તો ચાલશ પણ ý પિત એનુ� �વમાન નહીં ýળવે તો િમિશકા િવવેકના િવવેકી વત�ન પાછળ રહ�લો દ�ભી ખલનાયક ýઇ ચૂકી થોડ� દૂર પહ��યા પછી ઊભા ર�ા. દ�રયાનો �કોપ થોડો શા�ત થયો તે સાથે
લ�નøવન નહીં ટક�. હતી. એણે જરા પણ દયાભાવ દાખ�યા િવના પોલીસ �ટ�શનમા� ýણ કરી. જ તેઓ પાછા ફયા�. એમના માટ� દ�રયા િસવાય કોઈ સહારો નહોતો. દ�રયો
દસ-પ�દર મુરિતયાઓમા�થી િમિશકાનુ� મન િવવેક નામના એક યુવાન પોલીસે કાય�વાહી શ� કરી દીધી. જ એમનો માઈ-બાપ. એના ખોળ� øવવાનુ�. દ�રયો િવનાશ સરજે તો દ�રયો
ે
�
�
પર ઠયુ�. િવવેક દેખાવમા ખરાબ તો ન જ કહ�વાય પણ વધુ પડતો હ��ડસમ છ��લા છએક મિહનામા િવવેકના લોક�શ�સની શોધખોળ આરંભી દેવામા � જ એમને સાચવ. એ માછીમારોને ýત અને દ�રયા ઉપર ભરોસો હતો .
પણ ન હતો. એનુ� મુ�ય શ�� એની મીઠી વાણી અને િવવેકભયુ� વત�ન હતુ�. આવી. એના કો�સની �ડટ�ઇ�સ અને ગાડીના ø.પી.એસ.ને ��સ કરવાથી કયા મનોબળના ýરે માણસ ઝ�ઝાવાતની સામે હારતો નહીં હોય?
�થમ મુલાકાત દરિમયાન જ િવવેક� ક�ુ� હતુ�, ‘િમિશકા, હ�� તમારો આખો ભેદ ખૂલી ગયો. સ�ય હતુ� તે સામે આવી ગયુ�. િવ��ટન ચિચ�લ બીý િવ�યુ�ના સમયે િ�ટનના વડા �ધાન તરીક� ચૂ�ટાયા
ે
�
ભૂતકાળ ý�ં છ��. એ ýણીને ý મને પીડા થઇ હોય તો એ øરવતા� તમને હકીકત એ હતી ક� િવવેક �ાવે�સના બહાન લફરા�બાø જ ચલાવતો હતો. �યારે એમણે ક�ુ� હતુ� ક� ગમે તેવા સ�ýગોમા� િવજય મેળવવો એ જ �યેય છ�.
ક�ટલુ� દુ:ખ પહ��યુ� હશ? હ�� તમારા જેટલુ� ભણેલો નથી. હ�� િસ�પલ �ે�યુએટ િમિશકાને ઉદયપુર, આબુ, જયપુર, આ�ા જેવા� િવિવધ �થળોએ જવાનુ� છ� યુ�ના િવકટ સમયમા� ટકી જવા એમણે �ý પાસેથી ‘લોહી, ક�ઠન પ�ર�મ,
ે
�
છ��. મારુ� સપનુ� �ાવે�સની ક�પનીમા� નામ કમાવાનુ� છ�. હાલમા મારી પાસે એક એવુ� કહીને એક કરતા� વધારે ��ી-િમ�ોની સાથે જુદી-જુદી હોટ��સમા રાતોને �સુ અને પરસેવા’ની માગણી કરી. એ જ િ�ટનની ગુલામીમા�થી આઝાદી
�
જ વાહન છ�. ý તમારા તરફથી આિથ�ક સહકાર મળશે તો ભિવ�યમા� મારી રંગીન બનાવતો રહ�તો હતો. મેળવવા ગા�ધીøએ ‘કરો યા મરો’નો સ�દેશ આ�યો. એમા� કોઈ પણ ભોગે
ે
પાસે પચાસથી વધુ વાહનો હશ. ભારતભરની સડકો પર આપણી ગાડીઓ (અમદાવાદમા� બનેલી સ�ય ઘટના છ�. મામલો હø ગરમ છ�. િમિશકા િવજયી થવાનો �ઢ સ�ક�પ હતો. દિ�ણ આિ�કામા� રંગભેદની નીિત સામે
દોડતી હશ. એ બધુ� જવા દો. હ�� વચન આપુ� છ�� ક� �યારેય મન, વચન ક� એ ન�ી કરી શકતી નથી ક� એના� બે લ�નøવનમા�થી એને વધારે ઘાયલ કયા લડત આપનાર ને�સન મ�ડોલાએ ક�ુ� હતુ�: ‘િહ�મતનો અથ� ડરનો અભાવ
ે
શરીરથી તમને દુ:ખ નહીં પહ�ચાડ��.’ પુરુષે કરી? જેણે શારી�રક ઇý પહ�ચાડી એણે ક� જેણે �દય પર ચોટ પહ�ચાડી નથી, ડર પર િવજય મેળવવો એ જ સાચી િહ�મત છ�.’
િમિશકા િવવેકની સાથે પરણી ગઇ. લ�ન પછી એને લા�ય ક� ખરેખર એણે? િમિશકા િવવેકને માફ કરવાના જરા પણ મૂડમા� નથી પણ હજુ સુધી િહ�મતવાન માણસ િવકટ પ�ર��થિત સામે ટ�ર ઝીલીને બેસી નથી રહ�તો,
ુ�
એની િજ�દગી બદલાઇ ગઇ છ�. અલબ�, િવવેક કરતા� એ વધુ કમાતી હતી એણે �ડવોસ� માટ� માગણી કરી નથી. એનુ� કારણ શુ�? કારણ એટલુ� જ ક� એના િવનાશમા�થી નવસજ�ન કરે છ�. અમે�રકાના મૂળ વતનીઓની એક વાતા છ�.
�
પણ િવવેક એની સાથે જેટલા �ેમ અને આદરથી વત�ન કરતો હતો એનાથી બીý પિતનુ� નામ િવવેક છ� અને એ અ�યારે સ�પૂણ� િવવેકી વાણી �ારા �ાથી � એમનો ઇ�ટદેવ કોઈ કારણસર માનવýત પર નારાજ થયો. આખી ��વી
એ ખૂબ જ ખુશ હતી. ર�ો છ�!) � (શીષ�કપ���ત: ખલીલ ધનતેજવી) (�ન����ાન પાના ન�.18)