Page 18 - DIVYA BHASKAR 61121
P. 18
Friday, June 11, 2021 | 18 Friday, June 11, 2021 | 19
�
�
ે
�
ે
ે
ે
�
એક ‘�ટોમ’ ભીતર અન ક સવાર �ખો ફરીથી ઊઘડશ ક નહી. અન િદવસના ýગતા હો �યાર એ િચ�કટ પા�ચ વ�તુની િચ�કટ િવહારભૂિમ છ
ે
�
ુ
�
�
ુ
ખબર ના હોય ક હજ કટલી વાર �ખો ખ�લી રહશ ક પછી અચાનકથી હમશ
�
ે
�
ે
�
�
�
ે
ે
ં
�
ે
માટ મીચાઈ જશ. ઘણા પશ��સ માટ ચપ લા�યાના આઠથી દસ િદવસ પછી
�
ભિમ છ. િચ�કટ
ૂ
�
�
‘સાયટો�કન �ટોમ�’ તરીક� ઓળખાતી આ ડરામણી પ�ર��થિત સýતી હોય
�
�
ુ
ે
�
છ. અન કોિવડને કારણે હો��પટલોમા� થતા ��યમા આ ક��ડશનનો િસહફાળો
અસીમ છ, પરંત
�
ે
એક બહાર પણ! હોય છ. સરળ ભાષામા સમøએ તો �યાર આપ�ં શરીર કોિવડના રોગને � આપણી મયાદા છ � ુ � અન િવરાગભૂિમ પણ છ � (કોઇપણ માસની 01, 10 અન 19 અન 28મીએ જ�મલી �ય��ત)
�
ે
�
�
ે
પરા�ત કરે �યાર કદરત આપણને ‘એ��ટ-બોડી’ ભટ આપે છ. જ ભિવ�યમા
�
ે
ે
આપણી સીમા છ;
�
ે
ે
�
ૅ
ે
ફરીથી આ રોગથી આપણને બચાવ છ. કઇક એ જ રીત ક જમ વ��સન કામ
ે
ે
ે
�
ુ
ં
કરે છ. પરંત શરીરમા નવાસવા એ��ી મારલા આ ત�વોને શરીર �વીકાર એ
ે
ુ
ુ
ે
�
} શભ િદન: ગરવાર, શભ રગ: �ીન
ુ
ુ
�
�
ે
�
પહલા તો એને ઉપ�વી માનીન આપણી પોતાની ઇ�યન િસ�ટમ એટલે ક
ુ
�
�
�
ે
ૂ
ે
ે
ે
�
રોગ�િતકારક શ��ત તનો સામનો કરે છ અન તન ખતમ કરવા પરýશથી � આળસ છોડીને સપણ ઊý અન આ�મિવ�ાસથી પોતાના
ે
ુ
ે
ે
કામ લાગી ýય છ. પ�રણામે, એ��ટ-બોડી સાથ સાથ લડતા લડતા આપણી �કટની જ પાવન ભિમ છ, એના માટ તો શ કહવ? આ િવહારભિમ છ. આટલા વષ� સધી ઠાકર અહી િનવાસ કરતા કાય�ન કરશો. તમ પોતાને ભાવના�મક �પથી વધાર ે
ૂ
ે
ૂ
�
�
�
ે
�
ે
ે
�
ુ
ુ
�
�
�
ુ
�
ુ
ુ
ુ
ં
�
ૂ
ૂ
�
�
ુ
ૂ
ે
ૈ
�
.
આ
�
ે
િચ�ક
�
�
વષ�
�
ર�ા
�
ે
�
ૂ
છ
ુ
પોતાની રોગ�િતકારક શ��ત �યાર વધાર ýર કરે છ �યાર એ આપણને િચ હ જ ગામમા જ��યો છ એ ગામમા વષ� ર�ા. આ િચ�કટ �ભની િવહારભિમ છ. �ભ માટ � (સય) � મજબત અનભવ કરશો. �િપયા-પસાના મામલ કોઇ
�
�
�ભ
ે
ટ
ની
ુ
ુ
ે
ગામમા
�
�
એ
જ��યો
�
�
ૂ
ે
�
�
�
ૂ
િમ
િવહારભ
�
�
�
,
પોતાને મારી નાખી શક છ અથવા કોિવડથી પણ વધાર ગભીર �પ ે પહલા એક કથા આયોિજત થઈ આ િવહારભિમ છ, પરંત સાધકો માટ આ નøકના સબધી સાથ મનમુટાવ થવાની શ�યતા છ.
�
ુ
�
ૂ
�
�
છ
આયોિ
જત
આ
�
થઈ
ે
થા
�
�
�
�
ુ
�
ુ
�
ુ
બીમાર કરી શક છ. પ�રણામે સýય છ મ��ટ�લ ઓગ�ન ફઇલર હતી અન પછી થય ક કથાના �થાનન નામ િવરાગભ િમ છ � . � �
�થાનન
�
નામ
ૂ
ૂ
�
�
િવરાગભિમ છ. �યાય કોઈ આ િવહારમાથી
ે
�
ુ
. અન �તમા ��ય. �યારક આ ખલ િમિનટોમા� પરો થઈ શ રાખવ? એ સમય કથાના �થાન માટ �� ખોટી � ર ણ ે � (કોઇપણ માસની 02, 11 અન 20 અન 29મીએ જ�મલી �ય��ત)
ે
ખોટી �રણા ન લ. સાધકો માટ આ
ુ
ૂ
�
ે
�થાન માટ
�
ે
ે
ે
ે
�
ુ
ે
ે
ે
ડણક ýય છ. આ પ�ર��થિત મા� કોિવડમા� જ સýય છ તવ ુ � મારા મનમા પહલ જ નામ આ�ય એ િવરાગભ ૂૂ � ં ે } શભ િદન: સોમવાર, શભ રગ: પપ�લ
ુ
�
�
ે
આ�ય
ં
�
�
ુ
ુ
�
ુ
�
ે
ુ
�
�
િવરાગભિમ છ. અહીથી માણસન
એ
�
સહજ
�
�
નથી હોત - MERS, SARS, બડ ફલ િવ. વાઇરસ-જ�ય િચ�કટધામ આ�ય. પછી તો અમ ે ે સહજ િવરાગ �ા�ત થાય છ. મારા
ુ
ૂ
અમ
િ
�
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
ગો�વામીø ભરતનુ �મરણ
�
ટ
�
�
ે
�
�
�યામ પારખ બીમારીઓમા સામા�ય છ. હો��પટલમા દાખલ થતી વળા આખા તલગાજરડાને િચ�કટ ગો�વ � કોઈ મ�ક�લ કાયન મહનત અન પ�ર�મ �ારા �ા�ત કરશો.
ે
ે
ુ
�
ડો�ટરે �પ�ટ શ�દોમા બ મ�ા ક�ા - સારા સમાચાર એ જ કહી દઈએ છીએ. તો કર � કોઈપણ પડકારનો �વીકાર કરવો તમને િવજય અપાવશ.
ે
કરતા બો�યા છ -
�
ે
�
�
�
ે
ે
ે
ૂ
�
છ ક તમ કોિવડને હરાવી દીધો છ અન તમને િગ�ટ તરીક� િચ�કટની ભિમ િવશે બીજ ુ � ભરત ચ�રત ક�ર નમુ (ચ�) �યવસાિયક કાય�મા કોઇપણ �કારની બદરકારી ન કરો.
�
ે
�
�
ુ
ુ
�
ુ
�
�
�
ુ
ુ
�
એ��ટબોડી મળી ગયા છ! બીજ, ‘સાયટો�કન �ટોમ�’ નામની શ કહવ? એ િસ�ોની ભિમ તલસી ý સાદર સનિહ, � øવનસાથીની સલાહ તમારા માટ લાભદાયી રહશ.
ૂ
ે
�
ે
ે
ગભીર પ�ર��થિતમા તમ પહ�ચી ચ�યા છો. હવ કોઈ પણ �કારના છ. એનાથી પણ િવશષ એ સીય રામ પદ �મુ
ૂ
ે
�
�
ે
પિનક ક ગભરાટ િવના તમ અમન કટલો સહકાર આપી અન લડી શકો તની ��ાની ભિમ છ. અવિસ (કોઇપણ માસની 03, 12 અન 21 અન 30મીએ જ�મલી �ય��ત)
ે
ે
�
ે
ે
�
ે
ે
�
ૂ
ે
ે
ુ
ુ
�
�
ં
ુ
ં
�
ઉપર તમારી તિબયતનો સધારો િનભર છ. � � � વતમાનમા આપણે જ-જ ે � હોઇ ભવ રસ િબરિત. ૂ } શભ િદન: શિનવાર, શભ રગ: નારગી
�
�
�
િ��ટકલ અન પ�મોનરી કર એ�સપટ� ડ��ટરની વાતનો સાર ટકમા કહીએ
ે
�
આ િવરિતની ભિમ
મહાપરષોના દશન કયા
ુ
ુ
�
�
ે
�
ે
ે
ે
�
�
�
ૂ
ે
છ, િવરાગની ભિમ છ.
�
આ પ�કાર�વની કાર�કદી�ની શ�આતથી જ આ પાઠ શીખવા � શરીરની �દર સાયટો�કન �ટોમ, મનની �દર તો એ હતો ક �યાર દવા અન �ીટમે�ટ એક જવી હોય �યાર પણ પશ�ટ છ, ુ એવા કટલાય િચ�કટ િવહારભિમ છ � કોઈ જ��રયાતમદ �ય��તની મદદ કરવાથી તમને માનિસક
�
ે
�
�
શાિત મળ. તમારા �વભાવમા નરમી અન સહજતા ýળવી
�
�
øવશ ક મરશ ત વાત ન�ી નથી હોતી . આવી પ�ર��થિતમા આપણા શરીર
મહાપરષો એ ધરતી પર
મળલા. ýક, એક પ�કાર તરીક� એ પણ શીખવા મ�ય ક
�
ૂ
�
�
ુ
ુ
િ
ે
ે
ે
�
ે
�
ુ
�
ુ
�
ૂ
ે
આગળ શ થશ તન કતહલ અને ડર અન બારીની
ે
�
ુ
�
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
ુ
ે
ુ
�
�
ુ
�ખોથી ýયલ-વાચલ, કાનથી સાભળલ ક પછી અનભવાયલ � ુ સાથ આપણી �ય��તગત મનો��થિત પણ ન�ી કરે છ ક આપ�ં શરીર કવો રહીન જગમ�ગલમા પોતાનુ � અ ે ૂ � (ગર) ુ રાખો. કોઇ શભિચતકની �રણા અન આશીવાદથી તમાર ુ �
�
અન િવરાગભિમ પણ છ.
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
�
ુ
ૂ
�
�
ે
�
ે
�
�
ૂ
�
ુ
ે
ુ
�
ં
�
ૂ
�
�
�
ુ
ુ
�
�ીજ, ભગવાન વિશ�ઠ,
બધુ જ સાચ હોય એ પણ જ�રી નથી હોત, પરંત એ િવષય અલગ ચચા માગ ે બાહર ઝળબતી ‘તૌકત’! આ બધી �ટો�સ� સાથ ે �ર�પો�સ આપશે. શરીર ઉપર મનના કાબ િવશ આમ તો ઘ� વા�ય અન ે યોગદાન આપી ચ�યા છ. હ � � �ી ુ � કોઈ િવશષ કામ પણ થઈ શક છ.
�
ુ
ુ
�
ુ
�
રાજિષ જનક, પરમહ�સ
�
�
�
ુ
છ. પરંત કોિવડને કારણે ભીતરની �દર થતી ‘�ટોમ�’ (સાયટો�કન �ટોમ�’ સાભ�ય છ પરંત આ બીમારીએ ��ય� દશન કરાવી દીધા. ડો�ટરની �પ�ટ �યા-�યા મહાપરષોના નામ રાજ �
મ
ુ
ે
�
ે
ુ
ુ
ે
ૈ
ુ
ે
ૂ
ે
ભરત,
�
તરીક� ઓળખાતી ડરામણી પ�ર��થિત) નો આવો અનભવ ýત કરવાનો થશ ે મળીન એક પદાથપાઠ શીખવી ગઈ વાત ખબ ઉપયોગી સાિબત થઇ - આવનારા િદવસોમા મનથી કટલ તયાર લ�? અહીની એક િવભિત થઈ ભરત, મિનગણ વગરની આ (કોઇપણ માસની 04, 13 અન 22 અન 31મીએ જ�મલી �ય��ત)
ે
�
થઈ
ૂ
ે
ં
�
ુ
એમણ
ુ
�
ુ
ે
ુ
ે
�
ે
ે
�
ે
ં
ે
�
ૂ
ુ
ે
ે
િવવેકભિમ છ. અહી િવવેક �ગ�ો
ુ
અન તના િવશ સાý થયા પછી લખી પણ શકાશ - એ વાત િવચારવી પણ રહવ ત �પ�ટ થઇ ગય. સામા�ય રીત પશ��સ ગભરાઈ ન ýય ત માટ પણ પ�ય રણછોડદાસøબાપ, એમણે ે િવવ ે કભ ૂ ૂ િ � ં } શભ િદન: શ�વાર, શભ રગ: ગો�ડન
�
ે
આપણા
ે
�
�
�
�
�
ુ
ે
�
�
ે
ે
ે
�
ુ
�
� છ
ૂ
�
�
.
�
ુ
�
કરી અન
�
પહલા તો થોડી અટપટી લાગ! અન પાછ સાવ આવી પ�ર��થિતમા �યાર ે તોફાન સýય �યાર આવા સયોગનુ કારણ સમજવાની ઈ�છા તો �વાભાિવક ડો�ટસ� �પ�ટ કહવાની બદલ ‘સાર થઇ જશ’ જવ મભમ બોલતા હોય છ. પણ એ ભિમન િવશષ પાવન કરી અન ેે છ. આપણા બધા માટ તો છ આ �ભની
ે
ે
�
�
�
ુ
�
ે
ે
ૂ
ે
ે
ૂ
ન
�
�
ø
�
�
ે
ૂ
ે
ે
િવહારભિમ. પરમા�મામા �ીત લાગી ýય
ગો�વામી
હો��પટલની બારીની બહાર પણ એક જબરદ�ત �ટોમ� દખાતી હોય �યાર ે રીત જ થાય. આ બધા તોફાનોએ સાથ મળીન ‘પિનક’થી દર રહવાનો પદાથ પાઠ ખબ સારી કટલી બધી સવા��િ� કરી! ગો�વામીøન ે ે િવહારભ ૂ િમ . પર � િચતા અન પરેશાનીન સમાધાન મળી શક છ. કમીશન,
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
�
�
ે
તો
ે
ુ
�યાર
અપાર
િવરાગ
,
!
ે
�
�
�
આવા ‘�ટોમી�’ સýગો સાવ આક��મક જ હોય તવ ઓછ લાગ. શરીરની શરીરની �દર કોિવડ સામ એક ઘમાસાણ ય� ચાલી ર� હોય અન ે રીત શીખવી દીધો. �ાથના, ��ા અન �દયપૂવકની શભ�છાઓની શ��ત િચ�કટ ��ય કટલો બધો �યાર! અપાર �યાર, તો અવ�ય િવરાગ �ા�ત થઈ ýય એવી આ વીમા, શર વગરન લગતા વપારમા ફાયદો થઈ શક છ.
ે
�
ુ
ે
ા
અવ�ય
ે
�
ર
ુ
ે
�
�
ુ
�
�
�
ુ
ે
િવરાગભિમ છ. �ીø વ�ત, આ િવવક-િવચારની
�
ે
�
�
ે
પોતાના
�
ે
ે
�
�
.
�
�
ે
ે
�
�દર અન બહાર, મન અન �દય, અન વાતાવરણમા પણ - એમ બધ જ હો��પટલના િબછાન રા� �ખો મીચતી વળા તમને એ પણ ખબર ન હોય અન અસર સમજવાનો મોકો પણ આ �ટો�સથી �ા�ત થયો. મમતા, જ કહો ત જગિવિદત છ. પોતાના પદોમા�, િવરાગભ ૂૂિમ છ. �ીø વ� ુ ે (યરનસ) સવાઇકલ અન શરીરમા દખાવાની સમ�યા વધી શક છ.
ત
ં
છ
ે
ે
ે
ે
,
પદોમા
ે
ુ
�
ુ
્
�
એ
�
ભ
�
ં
છ
આ
�
અ�ભત
ુ
ૂ
�
કય
ન
‘માનસ’મા તલસીએ િચ�કટન ગાન કયુ એ અ�ભત છ!! � � ભિમ છ. ચોથી, આ િવ�ાસની ભિમ છ. અહી જનો િવ�ાસ ઘરનુ વાતાવરણ ખશીથી ભરપુર રહ. �
િવ�ાસની
ુ
�
ચોથી
છ
ુ
ે
ગાન
�
�
ૂ ભિમ
�
�
અનસધાન િચ�કટ અિતિબિચ� માનસ દશન �ઢ ન થયો તો ખબર નહી, પછી એ થઈ શકશ ક કમ! પાચમ � ુ
ુ
ં
�
�
�
�
ે
ં
�
ે
ૂ
ે
�
ુ
ુ
ૂ
�
ે
ે
�
�
સોિશયલ નટવક � જ�ર નથી; િવ�ાસ �ધળો છ! ‘રામચ�રતમાનસ’ જઓ. િવ�ાસ શકર છ. સદર બન મિહ પિવ�, અન �િતમ સ�, આ િવયોગની ભિમ છ. અલબ�, અહી ં (કોઇપણ માસની 05, 14 અન 23 મીએ જ�મલી �ય��ત)
ુ
ુ
ે
�
�
�
�
શ�દના મલકમા � ‘ભવાનીશકરૌ વ�દે ��ાિવ�ાસ�િપણૌ’ અન શકર �યારય �ધળા નથી. પાવિન પય સ�રત મોરા�રબાપુ રામ-ભરતનુ િમલન થય છ; સૌન િમલન થય છ પરંત ુ } શભ િદન: રિવવાર, શભ રગ: �લ ુ
�
�
ુ
ે
ુ
�
�
ુ
ં
ે
�
�
�
ૂ
�
�
ુ
અ�ટાવ� કહ છ - ý તમ ધનની ઈ�છા કરશો તો એક િદવસ તમ પણ એમની પદર-પદર ���ટ છ. િવ�ાસની પદર �ખ કઈ છ? પચદસ ���ટકોણ સકલ મલ િનકિદિન. ત�વત: આ �સ અન િવ�હની ભિમ છ. �યાર ભરતø
�
ે
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
ૈ
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
ૂ
ુ
�
�
ે
ે
ે
ુ
મારી આ મજબર મ�તીનો નશો ઉતરી ગયો, ધનના િસ�ા જવા થઈ જશો. જવ તમ ઈ�છશો, તવા તમ થઈ જશો. છ. યવાનીમા િવ�ામ જ�રી છ. �ધિવ�ાસ વગરનો તો હ પણ �વીકાર ન િચ�કટનો મિહમા કોણ ગાઈ શક? એવી એ પાવનભૂિમ અહીથી પાદકાન િશરોધાય કરીને િવદાય લ છ �યાર રામ, સારી િવચારશલી અન િદનચયા તમારા �ય��ત�વમા વધાર ે
ે
ે
�
ે
�
ં
ુ
�
ે
ં
ે
�
ે
ુ
�
�
ે
�
ુ
ે
ે
ે
્
�
�
�
ૂ
ુ
�
આપ પણ એવ કહો ક મને આરામ છ. � તમારો ચહરો તો દપ�ણ છ. તમારા �તરમા જ આકા�ા હશ તના િચ�નો કરુ, પરંત બૌિ�ક જગતમા ‘િવ�ાસ’ શ�દની જ િપટાઈ થઈ રહી છ એના છ. એ તપ�યાની ભિમ છ. મારા ગરની કપાથી મારી સમજ લ�મણ અન ýનકીની ��થિતન જ વણન છ, એના િવયોગની િનખાર લાવશ. કોઇની મદદની આશા રાખશો નહી અન ે
�
�
ુ
ુ
�
�
�
ે
�
�
�
ૂ
�
ે
ે
ે
ં
ે
ુ
ે
ુ
ૂ
ુ
�
ૂ
�
ે
ે
�
�
�
* * * તમારા ચહરા પર ��કત થઈ જશ, જ �યારય ભસાશ નહી. તમ જવા છો–ત ે તરફ �યાન દોરવાની જ�ર છ. એ ખબ જ જ�રી છ. યવાનીન િવ�ાસની જ�ર મજબ મને જ મ�ય છ એ હ તમને જણાવ. મારા દાદાø ક�ા કરતા ��થિતન જ વણન છ એ તમ વાચો તો �યાલ આવ. �યાર �યાર ે (બધ) પોતાના કાય�ન પણ કરવાની કોિશશ કરો. �વા��યýળવી
�
ુ
�
�
�
ે
ુ
�
�
ે
ે
ે
ે
�
�
ે
ુ
ુ
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
ુ
ે
ે
�
ે
�
�
�
�
�
ૂ
�
�
ુ
ે
ુ
�
�
ે
�
�
ે
ે
િજદગીના રસન પીવામા� કરો જ�દી ‘મરીઝ’, છ તમારી વાસનાની છાપ! જમની પાસ ધન છ, તઓ ધનના� �વ�નો નથી છ, િવવક-િવચારની જ�ર છ. યવાન લોકોને િવહાર કરવાની જ�ર છ. ઘમો, હતા ક બટા, િચ�કટ પાચ વ�તની ભિમ છ. િચ�કટને હ કવળ પાચ વ�તમા � �ભન એ ��િત થઈ છ, એમા �યાર ભરતની ��િતની વાત આવી છ �યાર ે રાખવા માટ આયવિદક વ�તઓનુ સવન કરો.
�
ૂ
ે
ુ
�
�
ે
�
ુ
�
એક તો ઓછી મદીરા છ, ન ગળતુ ýમ છ. � ýતા. ધનના� �વ�નો તો િનધ�ન જએ છ. જમની પાસ પદ છ, તઓ પદના� આન�દ કરો, સાર ખાઓ, સારા કપડા� પહરો. બાધવા નથી માગતો. િચ�કટ અસીમ છ, પરંત આપણી સીમા છ; આપણી તો િવયોગની પરાકા�ઠા સýય છ. ગરકપાથી મને એવ કહવામા કોઈ મ�ક�લી
ુ
ે
ુ
�
�
�
ે
�
�
�
ુ
ે
�
�
ુ
�
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ુ
ુ
�
�
ે
�
ે
�
�
ં
�
�
�
�
ૂ
ુ
ે
ે
ે
ુ
ુ
�
�
ે
ે
�
ગઝલનુ �તરગ બિહરંગ બરાબર સચવાય, મ�લા મ�તા ન ભરતીના �વ�નો નથી ýતા�. પદિવહોણા લોકો તવા �વ�નો જએ છ. જ તમારી પાસ ે તલસીએ બધી છટ આપી છ. પરંત િવવક-િવચાર હશે તો િવહાર સગધી મયાદા છ. આપણા િવચાર અન આપણી સમજની મયાદા છ. આપણે એ નથી થતી ક આ િવયોગની ભિમ છ. યાદ રાખý, િચ�કટ એ િવહારની (કોઇપણ માસની 06, 15 અન 24મીએ જ�મલી �ય��ત)
�
ુ
ે
ુ
ે
�
ુ
ૂ
�
ે
�
�
ે
�
�
ુ
ૂ
ં
ૂ
ે
ે
�
�
ુ
�
ે
�
ં
ુ
શર પણ કાિબલદાદ હોય, ન સવદના, િવચારની માિમક અિભ�ય��ત હોય નથી હોત, તના �વ�નો આવ છ. જનો �વાદ ન લીધો હોય તની આકા�ા થશ. િવવક-િવચાર હશ તો િચ�ને ��ટ કરનારો િવહાર નહી હોય; િચ�ને �વીકારવ ýઈએ, કમ ક આપણે øવ છીએ, આપણે જત છીએ. િચ�કટની ભિમ છ; િવરાગની ભિમ છ; િવવેક-િવચારની ભિમ છ. અહી બહ જ િવચાર } શભ િદન: ગરવાર, શભ રગ: િપ�ક
ં
�
�
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
ૂ
�
ૈ
�
�
ુ
એવી સા�ત ઉ�મ ગઝલો, ઘણા ઓછા શાયરોમા, �માણમા સારી એવી કાયમ રહ છ. કોઈ �ય��ત એમ કહ છ ક હ એટલે દઃખી છ... કારણ ક મારી ચિલત કરનારો િવહાર નહી હોય; ચતિસક �ખલન કરનારો િવહાર નહી ં ભિમ અસીમ છ પરંત ભગવ�ક�પાથી અન સતોને સાભળીન એવી સમજ થઈ િવિનમય થયો છ. એ િવ�ાસની ભિમ છ અન એ િવયોગની ભિમ છ. �
ે
ે
�
�
�
�
ુ
ે
�
�
ૂ
ૂ
ે
�
ં
�
�
�
�
�
�
ે
ે
�
ે
�
ે
ૂ
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
�
ે
હોય.- એવા શાયર લખ મરીઝની કીિત �યાનાહ છ. ભાવકમા િવ� ન હોય પાસ ધન નથી. તમ કઈ ýતના �મમા øવી ર�ા છો? હýરો લોકો પાસ ે હોય. જ�ર છ આપણા øવનમા િવવક-િવચારની; જ�ર છ આપણા øવનમા � છ ક આ ભિમન પાચ ચીýમા આપણે ýઈ શકીએ. ભગવાન સીતા-રામøની (અનસધાન પાના ન.18) તમ કોઈ એવો િનણ�ય લશો ક તમારા માટ ફાયદાકારક
�
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
ૂ
�
ે
ુ
�
ે
�
તો મઝાઈ મર! ધન છ, અન તઓ સખી નથી. િવ�ાસની; જ�ર છ િવરાગની. િવરાગનો મારો મતલબ છ ક બીý માટ �યાગ સાિબત થશ. નવા કાય� ��ય તમાર �યાન ક���ત રહશ.
�
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
ે
�
ે
ુ
ે
ુ
ે
ે
�
ે
�
મરીઝની ગઝલોમા� વ�ા પછીન શાણપણ છ: જઓ આ શર- તમ માનો છો ક તમારી પાસ ધન હશ તો તમ સખી થઈ જશો! હýરો કરવાની �િ� �ગટ થઈ ýય ક આપણે બીý માટ �યાગીએ, છોડીએ. જવી (શ�) કટાળાજનક િદનચયાથી તમને રાહત મળી શક છ. સાિહ�ય
ુ
ુ
�
�
ુ
�
દાવો અલગ છ �મનો દિનયાની રીતથી, લોકો પદ પર છ અન સખી નથી. છતા તમને ત વાત સમýતી નથી. તમ ે રીત ભરતøએ રામ માટ બધ જ છો�. જ�ર છ િવરિતની, િવરાગની. આ ‘હ આવુ નહી �યા સુધી �દર વાચવામા પણ થોડો સમય પસાર કરો.
�
�
ુ
ુ
ે
�
ે
�
ે
ે
ં
�
�
�
�
એ ચપ રહ છ જનો અિધકાર હોય છ. � કહો છો – હ ý ત પદ પર પહ�ચીશ તો સખી થઈ જઈશ. બીý લોકો સખી �પમા િવરાગની-
ે
�
�
ુ
�
ે
ૂ
�
�
ુ
�
ે
�
�
�
ુ
�
ુ
�
ે
�
�
�
ે
ે
ે
ુ
* * * નથી થયા, ત સાથ માર શ લવાદવા? હ અપવાદ છ. આ તમારી �ાિત છ. કહ હનમત િબપિત �ભ સોઇ, જ રહજ’ રિસક તાકીદ કરી (કોઇપણ માસની 07, 16 અન 25 મીએ જ�મલી �ય��ત)
ે
�
ે
ે
ુ
ુ
ટોળ વળ છ કોઈની દીવાનગી ઉપર, કોઈ અપવાદ નથી. જબ તવ સિમરન ભજન ન હોઇ. } શભ િદન: રિવવાર, શભ રગ: �ા�ન
�
ં
ુ
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
દિનયાના લોક કવા િમલનસાર હોય છ. � મનુ�ય માન છ ક – �મ કાલ કરીશ, આજે ધન એકઠ� કરી લ�. કાલ ે ભજનનો િવયોગ; હ�રનામનુ િવ�મરણ; આપણી �ભની ��િત ખોવાઈ
�
ુ
ુ
�
ે
�
ે
* * * િનિ�ત થઈશ, �મ કરીશ, ગીત ગાઈશ, િવ�ામ કરીશ. આજે તો ધન કમાઇ ýય એના જવી બીø કોઈ િવપિ� ‘માનસ’કાર નથી બતાવી. આપણે �યા � વાવાઝોડ� � �યવસાિયક ગિતિવિધઓ હાલ ધીમી હોવાના કારણે તમ ે
ે
�
�
ે
�
ે
ઝાિહદ, મન રહવા દ તબાહીભયા ઘરમા, � લ�... પરંત આવતી કાલ પણ આજ થઈન આવશ. એ રીત એક િદવસ ��ય ુ સયોગ-િવયોગની વાત આવ છ તો �મી લોકો િવયોગને જ પસદ કરે છ. તો તમારી યો�યતા અન મહનત �ારા તમારી આિથક ��થિતન ે
�
ુ
�
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
�
ે
ુ
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ુ
�
મ��જદથી વધાર અહી આવછ ખદા યાદ! આવશ. બા� જગતમા ધનના� �બાર લાગી જશ અન �તરમા તમ નયા � આ પાચય ત�વોની આપણા øવનમા જ�ર છ �યાર ‘માનસ’ એની પિત કરે (ન��યન) સામા�ય ýળવી રાખશો. અý�યા �ય��ત સાથ મલાકાત
ે
ં
ે
ે
�
ે
ે
ૂ
�
�
ુ
ે
�
ે
�
�
ુ
�
‘આગમન’, ‘િદશા’ (સય�ત) અન કા�યકો�ડયા-4ની િખ�સાપોથીમા� િભખારી થઈ જશો. ધીરે ધીરે તમ �મ કરવાનુ જ ભલી જશો. � છ. (સકલન : નીિતન વડગામા) તમારા બન માટ લાભદાયક સાિબત થઈ શક છ. �
ે
�
�
ૂ
�
�
ે
ે
�
ુ
�
�
�
મરીઝની ગઝલો સચવાયલી છ. એમની સમ� ગઝલોનો દીવાન પણ હવ તો રા સસરાએ પ�, ‘જમાઈરાજ તમારી તરફ વાવાઝોડાની કવી
ે
ૂ
ે
ઉપલ�ધ થયો છ. 1983ના ઓ�ટોબરમા� મબઈ ખાત મરીઝનુ અવસાન થય ુ � �દાઝ બયા � મથન મા અસર છ?’ આપણે પણ લાગલો જવાબ આ�યો, ‘છ�લા �ીસ (કોઇપણ માસની 08, 17 અન 26મીએ જ�મલી �ય��ત)
�
�
ે
ે
ુ
�
ે
�
�
�
ે
�
ુ
�
ં
ુ
�
ે
ુ
ુ
�
ુ
�
�
હત! ગજરાતને તો આજેય એમની ગઝલોનુ ઘલ લાગલ. આિમન! વષથી એકધારી છ.’ �ોતાગણમા� હસાહસ થઇ રહી. ‘અન ે } શભ િદન: મગળવાર, શભ રગ: વાયોલેટ
ે
ુ
�
�
�
�
ે
ે
ે
ે
ે
ે
�
�
ે
�
ક ગાધીøની હ�યા કરતા િચ�ો વચાશ? ઇલ�શન સમય નતાઓ ગોડસે િપરાિમડો ��વીના પવ, પિ�મ, ઉ�ર અન દિ�ણના અ�ાશો જ એક િબદ ુ અમારા વાવાઝોડાની તો કાયા સો �કલોની, વાવાઝોડાનો બાપ આવ તો પણ
ે
ૂ
ે
�
ુ
�
ુ
�
�
ે
ે
�
�
�
ુ
�
રણમા ખી�ય ગલાબ મિદરમા આશીવાદ લઇન �ચાર કરવા નીકળશ? પર મળ �યા બનાવવામા આ�યા છ. ��વીના ક��ની સાથ તમનો સબધ છ. કશ ના થાય, પણ અમારા વાવાઝોડાની અડફટ અમ ચડીએ તો પાસની ગલીમા કાર વાળી લીધી. પોિઝ�ટવ અન સતિલત િવચાર �ારા યોજનાબ� િદનચયા �
�
�
�
�
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
ે
ે
�
�
�
�
�
ે
ે
�
�
�
ૂ
�
�
�
વલ, ભારતમા કઇ પણ શ�ય છ. � શ�યની શોધ થઇ હતી એનીય પહલા આવી ઉ�ક�ાની ખગોળીય ગણતરી અમારા હાડકાનો ક�રઘાણ વળી ýય.’ હા�ય કલાકાર ‘હ સાહબ, બ િમિનટમા આ�યો હ�’ બોલતા-બોલતા રિસક પસાર થશ. ભાવનાઓમા આવીને કોઈપણ િનણ�ય ન લશો.
�
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
હરિગઝ નથી ક િજદગી હારી ચકલી એક યવતીન મરી જવા દ�. ý તને વાધો એ�ડ ટા�ટ�સ: કઇ રીત કરવામા આવી હશે ત એક આ�ય� છ. કટલાક િવશષ�ોનુ માનવ � ુ તપનભાઈએ પ�ની પરાણ આગળ ચલા�ય. સતત દોઢ કલાક મકાનના ઓટલે પહ�ચી ગયો. ઓટલા પર ઊભલી ��ીના � (શિન) ખચા સમø િવચારીન કરવા .�વા��ય ��ય બદરકારી ન
ુ
ુ
ે
�
�
�
�
ુ
ૂ
�
ે
�
ુ
ે
�
ૂ
�
�
�
ુ
ે
ે
�
ુ
�
ે
ૈ
�
�
�
ન હોય તો હ તને મારી પ�ની બનાવવા માટ તયાર છ. તન પ�ની તરીક�ના આદમ: રસી મકાવી? છ ક િમસરના લોકોને એ �ાન ભારતમાથી મ�ય હત. ુ � સધી એમણે એક જ ટોિપક પકડીને �ોતાઓને હસા�યા. લઘકથા ચનચાળાન અવગણીને હાથ પકડીને �દર લઇ ગયો. રિસક � કરો. મ�ડટ�શન કરવાથી રાહત થાય.
તમામ અિધકારો આપીશ, બદલામા પિત તરીક�નો એક પણ અિધકાર નહી ં ઈવ: હવ રસીન કમ છ? કટ�લાક લોકોનુ માનવ છ ક ત િપરાિમડો મા� કબર બનાવવા માટ જ ‘ઓ�ડય�સ પરની તમારી પકડ ýરદાર છ બાપ, કોઈ ગોળીઓ ��ીન આપી એ તપનભાઈએ ýય.‘હ આવ � ુ
�
�
�
ુ
�
�
�
ે
ે
�
�
�
�
ે
ુ
ે
�
ુ
�
ુ
ે
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
માગ. ý તારી હા હોય તો આજે જ હ તન મારા ઘરે લઇ જઈન મારા મ�મી- બનાવવામા આ�યા ન હતા. ત એક �કારની ઊýન િનમાણ કરતા હતા. શિનવાર ભાવનગરના �ો�ામમા આવી જ રગત જમાવી હમલ વ�ણવ નહી �યા� સધી �દર જ રહજ’ રિસક ��ીન તાકીદ કરી. (કોઇપણ માસની 09, 18 અન 27મીએ જ�મલી �ય��ત)
ં
�
ે
ં
�
�
ે
ે
ે
ે
ે
�
ુ
�
ૈ
�
ે
�
�
ે
�
ે
પ�પા સાથ...’ માનસ દશન એનો સકત કટલાક િપરાિમડોમા બનાવલા ભીતિચ�ોમાથી મલ છ. કટલાક દý.’ �ો�ામ પ�યા પછી કારમા તપનભાઈ સાથ બઠલો ‘સોરી સાહબ, મારી વાઈફન દવા આપવા રોકાવુ પ�. } શભ િદન: બધવાર, શભ રગ: લાલ
ુ
�
�
�
�
�
ે
ે
�
�
�
ં
ે
ે
ં
ુ
ુ
�
�
ુ
ુ
�
�
�
�
�
�
ુ
�
�
�
�
ક�તીની કામણગારી કાયાના એક-એક અ�માથી અવાજ ઊ�ો, ‘િનશા�ત લોકોનુ માનવ છ ક બીý �હોના િવકિસત લોકોએ પણ એ િપરાિમડોના� �મોટર ખશ હતો. પહલા નોમ�લ હતી, પણ હવ સહજ ગાડપણ આવી ગય છ.
�
�
ે
ુ
�
�
�
ે
ૂ
ે
�
�
ે
ૂ
�
�
ે
�
�
ે
ુ
ે
ુ
�
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
ે
ે
ે
સાચ જ કહ�તો હતો ક મારો િમ� ત�ક અ�યત સારો માણસ છ. મન તારો આપણા øવનમા િવવક-િવચારની જ�ર છ. િવચાર તો છ, િવવક- ભતિચ�ોમા બનલી િવિચ� આક�િતઓ તો ઊડતી રકાબી જવી દખાય છ. � ‘રિસક, આવતા શિનવાર ફાવશ ન?’ �મોટરે �ાઈવરન ે એટલે જ હ દરની સવારી લતો નથી. શ છ ક હ ઘરે લાબો સમય તમારા સપક�ની સીમા વધી શક છ. જના કારણે તમને લાભ
ે
�
�
�
�
�
ે
ુ
ૂ
ૂ
�
ે
ુ
�
ે
ુ
�
�
ૂ
ે
�
�
ે
��તાવ મજર છ... મજર છ... મજર છ.’ િવચાર નથી. ‘માનસ’ િવવક-િવચારની �ધાનતા તરફ આપણને સકત કરે એ ભલ ગમે ત હોય, પરંત આજ પણ ત િપરાિમડો પય�ટકો તથા દશકોને પ� અન પછી તપનભાઈને ક�, ‘આપણા કલાકારો માટ આ ના હો� ન તો લોકો ગાડી કહીન મýક ઉડાડ. અપમાન તો એને પણ થઈ શક છ. છ�લા થોડા અનભવી લોકો સાથ સમય પસાર
ે
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
ૂ
�
�
ે
�
�
(કોરોના મહામારીના ફ�ટ વવ દરિમયાન બની ગયલી સ�ય ઘટનામા � છ. ભણલી-ગણેલી દિનયા માટ િવવક-િવચાર બહ જ�રી છ. એનુ દાન આ�ય�ચ�કત કરી દ છ. એ િપરાિમડોના� કટલાક રહ�યો �ગટ થઇ ગયા છ � રિસકની ટ�ી સિવસ જ વષ�થી વાપરીએ છીએ.’ ‘ભાવનગર તો છટ પડી લાગત હશ ન? વાઇફની એવી મýક આપણાથી સહન ના થાય.’ (મગળ) કરવાથી તમારા �ય��ત�વ પર પણ પોિઝ�ટવ �ભાવ પડી
ે
�
ે
�
�
�
ુ
ે
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
�
ે
ુ
ુ
�
�
�
�
ે
�
આવ�યક ફરફારો કયા છ.) � (સ�યઘટના પરથી) ‘રામચ�રતમાનસ’ કરે છ. આપણને શીખવવામા આવ છ ક િવ�વાસની અને હજ ધણા રહ�યો ઉકલવાના બાકી છ. સશોધન ચાલ છ. જશ, પણ હ બીý �ાઈવરની ગોઠવણ કરી આપુ.’ રિસક જવાબ આ�યો અન ે કારમા હવ વાવાઝોડ પસાર થઇ ગયા પછીની શા�િત હતી. શક છ. કામના વધ બોજના લીધ થાક અનભવો.
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
�
ુ