Page 15 - DIVYA BHASKAR 050721
P. 15
Friday, May 7, 2021 | 15
દશરથભાઇએ દીકરીને સા��વના આપતા જણા��ુ�, ‘બેટા, તુ� જરા પણ િચ�તા ન કરતી.
દીકરો ન થવાના� કારણે એ લોકો ફારગતી શેના માગે ��?’
મહલ� કા રાý િમલા ક� રાની બેટી રાજ કરેગી,
ખુશી-ખુશી કર દો િબદા તુ�હારી બેટી રાજ કરેગી
ચલો કોરોનાકા�મા�
�
ગયા� હતા. પિત સુરેશ તો પુ�ીજ�મના સમાચાર સા�ભળતાવ�ત ગાડ�� ýડીને
ખેતર તરફ રવાના થઇ ગયો. સાસુનો �િતભાવ આ શ�દોમા� પરખાઇ આવતો
હતોઃ ‘નસીબમા� જે લ�યુ� હોય એ ભોગવવુ� જ ર�ુ�. ભગવાને જે ધાયુ� હશ ે
એ સહન કરી લઇશ.’ જરા હસી ના�ખીએ!
ુ�
સસરો પણ હરખનો શ�દ સરખોય ઉ�ાયા વગર હ��ો ગડગડાવતો બેસી
�
ર�ો. એને ýઇને એવુ� લાગે ýણે ઘરમા� કોઇનુ� મરણ થયુ� હશ. ે
સુરેખા ઉદાસ થઇ ગઇ. એને સમýઇ ગયુ� ક� એની નવýત દીકરીના ‘આપણા દેશમા� કોમી એકતા ��, દેશમા� ગરીબોનો
જ�મથી ઘરમા� કોઇ ખુશ નથી થયુ�. સુરેખાના સાસુસસરા જમવા માટ� પણ
�
રોકાયા� નહીં. ���ટર ભાડ� કરીને ઘરભેગા થઇ ગયા�. સવા મિહને સુરેખા િવકાસ થઇ ર�ો ��, આપણા નેતા ખૂબ ઇમાનદાર
એની દીકરીને લઇને પિત�હ� આવી પહ�ચી. હવે જ એને સાચી ખબર પડી
�
ક� આ દેશમા ક�ટલાક પ�રવારોમા� દીકરી તરીક� જ�મ લેવો એટલે શુ� કહ�વાય? ��, કોઇ ýતનુ� દમન નથી.’
સુરેખાની દીકરી ખૂબ તેજ�વી દેખાતી હતી એટલે એનુ� નામ તેજ��વની
�
રાખવામા આ�યુ�. ગામડાના લોકો માટ� આ નામ નવુ� હતુ� પણ બધા�ની øભે ટાઇટ�સ
ે
�
ચડી ગયુ�. ઘરડા લોકો તેજ��વનીને ‘તેજુ’ કહીને બોલાવતા હતા. � રેલો ના આવ ��ા� સુધી રેલી સારી લાગ! (છ�લવાણી)
ે
�ણ-ચાર મિહને એક વાર સુરેખા એની દીકરીને લઇને િપયરમા� આવતી આજે કોરોનાકાળમા� બધે માતમના સમાચારો છ�, ન�ફટની જેમ લાખોની
હતી. �યારે ઘણીબધી ફ�રયાદોનો ટોપલો માતાિપતા સામે ઠાલવી દેતી હતી. રેલીઓ કાઢનાર નેતાઓ અને બેજવાબદાર સરકારી ત�� પર ગુ�સો આવે
‘મારા સાસુસસરાને તો મારી દીકરી ઝેર જેવી લાગે છ�. તેજુના પ�પા પણ છ�. ��જે�શનો ક� ઓ��સજન પર રાજરમત કરતા પોિલ�ટશયન પર �ણા
�યારેય એને રમાડતા� નથી. ઘરનુ� બધુ� કામ મારે જ કરવાનુ� હોય છ�. એ વખતે આવે છ�. આવી હાલતમા આખી િસ�ટમ પર મા� હસી ના�ખવુ� એ પણ એક
�
તેજુ ગમે તેટલુ� રડતી હોય તો પણ કોઇ એને સાચવ નહીં. હ�� અને મારી છોકરી ઇલાજ છ�. તો ચાલો સ�ા અને સરકાર પર હસીને મન શા�ત કરીએ. 20મી
ે
અડધા� થઇ ગયા� છીએ.’ એિ�લે જેનો જ�મિદવસ ગયો એ ફાિસ�ટ િહટલરે સ�ામા આવતાવ�ત જ
�
�
સુરેખાના માતાિપતા સમø ગયા� ક� �યા� સુધી સુરેખા દીકરાને જ�મ નહીં યહ�દી �ય�ગકાર કોફમેનને િગર�તાર કરીને પૂછયુ�, ‘ત� મારા પર ટ�ચકાઓ
આપે �યા સુધી સાસરીમા સુખ નહીં મળ�. શા�તાબહ�ને સુરેખાને મોઘમ રીતે બનાવેલા?’
�
�
સમýવી દીધુ�, ‘બીø વાર િદવસ ચડતા હોય તો ચડવા દેજે. તેજુ નાની છ� એ કોફમેને ક�ુ�, ‘હા.’
વાતનો િવચાર ન કરતી. બ�ને બાળકો સાથે સાથે ઊછરી જશે.’ િહટલરે પૂ�ુ�, ‘જે િદવસે હ�� મરી જઇશ એ િદવસ યહ�દીઓ માટ� તહ�વાર
તેજુ પા�ચ મિહનાની હતી �યારે સુરેખાએ એને ધાવણ છોડાવી દીધુ�. મનના� હશ-એ ýક ત� બનાવેલો?’
ે
તસવીર �તીકા�મક છ� ઉઘાડા �ારમા�થી કોઇ અિતિથ આવવાના ભણકારા સ�ભળાયા નહીં. ર�ો હતો ને એક યહ�દીએ મને બચા�યો..મ� ક�ુ� ક� માગ-માગ તને શુ� આપુ�?’
�ાર અને તનની સા�કળ ખોલી નાખી. ચાર-પા�ચ મિહના વીતી ગયા પણ
કોફમેન બો�યો,‘હા’. િહટલરે ફરી પૂ�ુ�, ‘એકવાર હ�� નદીમા� તણાઇ
�યારે યહ�દીએ ક�ુ�, ‘ખાલી એટલુ� વચન આપો ક� કોઇને કહ�શો નહીં ક�
મા બનવા માટ� ઉતાવળી થયેલી સુરેખાને લઇને એના� માતાિપતા બાજુના
�
શહ�રમા� આવેલા ગાયનેકોલોિજ�ટને �યા ગયા�. સોનો�ાફીનો �રપોટ� કરાવીને
ડો�ટરે ક�ુ�, ‘ગભા�શયમા નાનીમોટી આઠ-દસ જેટલી ગા�ઠો છ�. એના� કારણે મ� તમને બચાવેલા-આ ýક પણ ત� જ બનાવેલો?’
કોફમેને ક�ુ�, ‘હા, આ અને આવા અનેક ýકસ મ� જ બનાવેલા.’
�
િહટલરે ગન કાઢીને ક�ુ, ‘તારી આ િહ�મત? તને ખબર નથી ક� હ�� સદીનો
ઉ �ર ગુજરાતનુ� સાવ નાનુ� ગામડ��. ગામમા� મોટા ભાગની વ�તી ગભ� રહ�તો નથી. ઓપરેશન કરીને ગા�ઠો કાઢી શકાય પરંતુ આવી ગા�ઠો ફરીથી �ે�ઠ ને લોકિ�ય નેતા છ��, જેનુ� શાસન યુગો સુધી ચાલશ?’ કોફમેને તરત ક�ુ�,
ે
પટ�લોની. બધા� ખેતીકામ કરનારા ખેડ�તો. આઠ વીઘાથી લઇને
થવાની શ�યતા ઘણી વધારે છ�. એટલુ� વળી સારુ� છ� ક� સુરેખાને એક સ�તાન
�શી વીઘા સુધીના� ખેતરો ધરાવતા� ખેડ�તો. એમા� દશરથ પટ�લ થઇ ગયુ� છ�. હવે કદાચ બીજુ� ન થાય તો અફસોસ જેવુ� નથી.’ ‘આ ýક મ� નથી બના�યો! જે ýક મારો નથી એના માટ� તમે મને દોષી ના
વ�ેની રે�જમા� આવે. અફસોસ સુરેખાને ક� એના� માતાિપતાને ભલે ન હોય પણ સુરેખાના ઠ�રવી શકો!’ પછી િહટલરે, કોફમેનની શી હાલત કરી
�
ચાલીસ વીઘા જેટલી જમીન ધરાવતા દશરથ પટ�લ એમની પ�ની સાસ�રયામા તો આ વાત ýણીને સ�પો પડી ગયો. એની સાસુએ રોકડ�� કહી હશ તમે ક�પી શકો છો!
ે
શા�તાબહ�ન અને બે સ�તાનો સાથે બહ� સ�� નહીં અને સાવ ગરીબ નહીં એવી દીધુ�, ‘ý વહ� દીકરો જણવાની ન હોય તો અમારે એને રાખવી નથી. અમને દુિનયાનો કોઇ સ�ાધારી તમને
િજ�દગી ગુýરતા� હતા. પ�નીએ પહ�લા ખોળ� દીકરી સુરેખાને જ�મ આ�યો ફારગતી લખી આપો.’ �દા�ે બ�ા� એના પર હસવાનો હ� નથી આપવા
�
હતો. એ પછી �ીý વષ� દીકરો મહ�શ જ��યો હતો. સદાચારી પિતપ�ની સીધુ� આ વાત સા�ભળીને દશરથભાઇ સળગી ઊ�ા. એમણે દીકરીને સા��વના માગતો. આજે બ�ગાળ ચૂ�ટણીમા� જે
સપાટ, ખાડાટ�કરા વગરનુ� øવન øવી ર�ા હતા ને બાળકોમા� સુસ��કારોનુ� આપતા જણા�યુ�, ‘બેટા, તુ� જરા પણ િચ�તા ન કરતી. દીકરો ન થવાના� કારણે વારે-વારે અ�યાયની ફ�રયાદ કરે છ�
િસ�ચન કરી ર�ા� હતા. � એ લોકો ફારગતી શેના માગે છ�? હ�� એમને કોટ�મા� ઘસડી જઇશ.સીધાદોર સ�જય છ�લ એ મમતા બેનø�એ થોડા� વરસ અગાઉ
�
વષ�ને વીતતા� �યા� વાર લાગે છ�? પટ�લ-પટલાણી ચાળીસીએ પહ��યા� કરી નાખીશ. ભલે મારે વકીલની ફી પાછળ ખેતર વેચી નાખવુ� પડ� પણ હ�� િ�ય�કા શમા નામની છોકરીની ધરપકડ
�યારે સુરેખા જુવાનીના �બરે આવી ઊભી. સુરેખા ક�ઇ �પેરી પડદા તને દુઃખી નહીં થવા દ�.’ કરાવી કારણ ક� એણે અિભને�ી િ�ય�કા
પરની નખરાળી િહરોઇન જેવી ખૂબસૂરત ન હતી ક� એને વરવા દશરથભાઇની વાત �યાયસ�ગત હતી પણ સુરેખાએ એમને ચોપરાના ફોટા સાથે છ�ડછાડ કરીને એમા�
માટ� હýરો યુવાનો ગુ�લા�ટયા મારતા આવી પહ�ચે. સુરેખા અટકાવી દીધા. કોટ�નો મામલો લા�બો ખ�ચાય, આિથ�ક રીતે મમતાનો ચહ�રો મૂકીને એક રમૂø ત�વીર બનાવી
એક મ�યમવગી�ય પ�રવારની સાધારણ દેખાવની �ામીણ રણમા� ખી��ુ� ઘર પાયમાલ થઇ ýય, પોતાના સુખ માટ� નાનાભાઇનુ� હતી! દરેક ભાષામા ચાટ�કાર લેખકો-પ�કારો થોકના ભાવે મળ� છ�, પણ
�
યુવતી હતી. બારમુ ધોરણ પાસ થયેલી હતી. ઘરકામમા� ભિવ�ય ન�દવાઇ ýય અને જે ઘરમા� પોતાનુ� અને નાની સારા �ય��યકાર ભા�યે જ હોય છ�. તેમા�યે સારા કાટ��િન�ટો રેર ચીજ છ� અને
�વીણ હતી. એના માટ� લાયક મુરિતયો શોધતા થોડીક ગુલાબ દીકરીનુ� માન ન જળવાતુ� હોય એ ઘરમા� પરાણે જવાથી માટ� જ સા�યવાદી રિશયાના ક�રરાજમા� ત��ી-પ�કારો કરતા� કાટ��િન�ટોને
�
�
વાર લાગી. પણ આખરે બાજુના ગામડામા રહ�તો એક શો ફાયદો? સુરેખાએ પ�ચની હાજરીમા ફારગતીના કાગળ વધારે પૈસા મળતા!
મુરિતયો મળી ગયો. પર સહી કરી આપી. ઇ�ટરવલ
�
બાજુના ગામના એક સ�બ�ધીએ દશરથભાઇને ક�ુ�, ડૉ. શરદ ઠાકર દથરથ પટ�લનુ� િદલ દ�રયા જેવુ� િવશાળ હતુ�. એમણે ઉસકી જેબો મ �સ�ા�રશ હ�, ઇસકી �ખો મ ખુશામદ હ�! (�દીપ ચૌબે)
�
‘છોકરા જેવો છોકરો છ�. એના થોબડામા� હીરા-મોતી નથી દીકરી અને દોિહ�ીને �ેમપૂવ�ક સાચવી લીધી. સુરેખા આખો રિશયામા �તાિલનના સમયમા� સખત સે�સરિશપ હતી. એક લેખક
�
�
ટા��યા. ખોરડ�� પણ તમારા કરતા� સહ�જ નબળ�� છ�. પણ એટલુ� િદવસ ઘરનુ� કામ કરતી રહ�તી હતી. એનુ� એક જ �યેય હતુ�, ક�ટાળીને બીý દેશમા ભાગી છ�ટવા મા�ગે છ�. જતા�-જતા� એ એના િમ�ને કહ�
ે
ુ�
ખરુ� ક� સુરખી રોટલે દુઃખી નહીં થાય.’ દશરથભાઇએ શા�તાબહ�ન તેજુને ભણાવીગણાવીને સારી રીતે �વમાનભેર øવી શક� એવી તૈયાર છ�, ‘તુ� મને પ� �ારા આપણા દેશ િવશ સાચેસાચ લખી મોકલાવજે, પણ પ�
સાથે ચચા� કરી લીધી. પછી માગુ� �વીકારી લીધુ�. એક વાર એ ગામડ� જઇને બધુ� કરી દેવી. પોતાની સાથે જે થયુ� એવુ� તેની સાથે ન થાય. તેજુ પણ ભણવામા� સે�સર થશે, પોલીસ વા�ચશે, તો તુ� એક કામ કરજે, કાળી શાહીથી સ�ય લખજે
ýઇ આ�યા�. સ�બ�ધીએ કહ�લો શ�દેશ�દ સાચો હતો. સુરેખાનુ� લ�ન કરી દીધુ�. તેજ�વી નીકળી. બારમા ધોરણમા� સાય�સ સાથે 92 ટકા મા�સ લઇ આવી. અને લાલ શાહીથી જૂઠ લખજે હ�� સમø જઇશ.’ થોડા િદવસ પછી રિશયામા �
�
સાસર જઇને સુરેખાએ ઘરનુ� બધુ� કામકાજ પોતાના હાથમા લઇ લીધુ�. એને મે�ડકલ કોલેજમા� �વેશ મળી ગયો. રહી ગયેલો િમ�, ભાગી ગયેલા િમ�ને પ� લખ છ�: ‘આપણા દેશમા કોમી
ે
�
�
ે
�
સાસુ-સસરા એનાથી ખુશ હતા. પિત સુરેશ ઓછાબોલો હતો. કામથી કામ. 22 વષ�ની તેજુ ડો. તેજ��વની બનીને બહાર પડી, �યા સુધીમા� દશરથભાઇ એકતા છ�, ગરીબોનો િવકાસ થઇ ર�ો છ�, આપણા નેતા ખૂબ ઇમાનદાર
�
ે
િદવસ આખો ખેતરમા� નીકળી જતો અને રા� રોટલા ખાઇન પથારીમા� આિથ�ક રીતે સારા એવા ઘસાઇ ગયા હતા. પણ હવે તેજુના� લ�ન માટ� િચ�તા છ�, કોઇ ýતનુ� દમન નથી.’ આ બધુ� એણે કાળી શાહીથી લ�યુ� અને પછી
ે
�
�
પડતાની સાથે ઘોરવા મા�ડતો હતો. પહ�લી �ઘ બે-અઢી વાગતા સુધીમા� પૂરી રહી ન હતી. રંક ખોરડામા� પડ�લા આ રતનને વરવા માટ� ઉ� િશ�ણ પામેલા લ�યુ�: ‘ખાલી એક જ �ો�લેમ છ�, આખા દેશમા �યા�ય લાલ શાહી મળતી
થઇ જતી. પછી સુરેશ ýગી જતો અને ચોવીસ કલાકમા� પહ�લી વાર એની મુરિતયાઓની લાઇન લાગી ગઇ. સૌથી સારો યુવાન પસ�દ કરીને તેજુના� જ નથી!’ અહીંયા ક�ટલુ� �માટ�લી ક�ુ� ક� આ દેશ િવશ લખેલુ� સારુ�-સારુ� બધુ�
ે
ં
નજર બાજુમા� સૂતેલી ધિણયાણીની ýબનવ�તી કાયા ઉપર પડતી હતી. લ�ન લેવામા આ�યા�. અસ�ય જ માની લેવાનુ� કારણ ક� સ�ય બોલવા ક� લખવાની અહી સગવડ જ
�
પ�નીની કાયા પર પડ�લી પિતની એ નજરનુ� ફળ બરાબર નવ મિહના વેવાઇ ખમતીધર હતા. ýડ�રી ýન ýડીને વરરાý ક�યા પ�ના મા�ડવે નથી! �ય�ગમા� સરકારોને હલાવવાની અને �ýને ઢ�ઢોળવાની તાકાત હોય છ�.
પછી સ�તાન �પે અવતયુ�. પહ�લા ખોળ� દીકરી જ�મી હતી. સમાજના �રવાજ આવીને ઊભા ર�ા. સાવ સાદો મ�ડપ હતો. સ�ઘા પાનેતરમા� શોભતી મ�ઘેરી એ�� ટાઇટ�સ
�
�માણે પહ�લી સુવાવડ િપયરમા� થઇ હતી. સુરેખા ખુશ હતી. એના િપયરમા� ક�યા હતી. એના દેહ પર સોના�ના� આભૂષણોનો અભાવ હતો. ક�યાદાનનો ઇવ : કા���ન સમý�ુ� નહીં!
�
પણ લ�મીø પધાયા� એ વાતન આન�દ હતો પરંતુ સાસરીમા બધા�ના મ� પડી (�ન����ાન પાના ન�.20) આદમ : �ા�ુ� �ધુ �ક��ુ� ��!
