Page 11 - DIVYA BHASKAR 050721
P. 11

Friday, May 7, 2021










                                     મ��ીભાવનુ� પિવ� �ર�� ક�






        ��ુભાવનુ� અપિવ� �ા�ોિચયુ� ?











                  આપણા પગને �થાને પ�ડા� ગોઠવાઇ ગયા� !                                                      ભગવાન �ુ�ે ��િવ�ારના� ચાર પગિથયા�
                    આપણા હાથ ��વચ દબાવતા થયા.
                                                                                                                                              ે
                  આપણા� ટ�રવા� �માટ ફોન પર રમતા થયા� !                                                     ગણા�યા� �તા�: ‘ મ��ી, કરુણા, મુિદતા અન �પે�ા.’
                                        �
                              �
           આપણી અખ�ડ સૌ�ા�યવતી �કડની ડાયાિલસીસને પનારે પડી !
         ચ�ુબ�ક, �વચાબ�ક અને િલવરબ�ક øવતી થઇ તથા �જનન અવયવો                                                ���કમા� મ��ીને તથાગતે ��િવ�ારના �થમ પગિથયે
                                                                                                                     ુ�
                        દુકાનમા� મળતા થયા !                                                                મૂકીને �ન ���માન કયુ� ��
                 માયાવી વા�તિવકતા એટલ virtual reality
                                  ે
                          ે
                �
          øવનમા �સરે �યારે તમ માયાવી માધરી દીિ�ત સાથ બેસીને એનુ�
                                  ુ
                                           ે
                     ��મત સાચમાચ માણી શકશો.                                                                બદલવાની છ�ટ છ� પરંતુ હો��પટલ છોડવાની છ�ટ નથી હોતી.
                       તમાર સુખી જ થવ છ� ને?                                                                 ભગવાન બુ�ના øવનમા� શુ� બ�યુ�? મહાિભિન��મણ પછી વષ� વીતી
                                  ુ�
                           ે
                       તો ક�વળ એક જ કામ કરો                                                                ગયા�. પ�ની યશોધરા પણ બૌ� સ�ઘમા� ýડીને િભ�ુણી બની ગઈ હતી. એક
                                �
                                                                                                                                                    ે
                 કાયમ અવા�તિવકતામા જ øવવાનુ� રાખો.                                                         વાર નવરાશની પળોમા� યશોધરાએ તથાગતને એક �� સહજભાવ પૂ�ો
                                  ે
                        �ગ લેવાથી તમ જ�ર                                                                   : ‘ભગવ� ! તમારી સાધનાના� વષ� દર�યાન હ�� તમને �યારેક યાદ આવતી
                     સાતમા આસમાન પહ�ચી જશો.                                                                હતી ખરી?’ તથાગતનો જવાબ સા�ભળવા જેવો છ�. તથાગતે ક�ુ� :
                                ે
                         øવન એટલ શુ�?                                                                                        ‘હ� યશોધરા !
                                 ે
                            ે
                    øવન એટલ �મણાની Ôલદાની !                                                                               તુ� મને યાદ આવતી હતી.
                       �મણા સુખદાિયની છ�,                                                                                  શરદપ�િણ�માની રાતે
                      વા�તિવકતા દુઃખદાિયની છ� !                                                                            ચ��ના� શીતળ �કરણો
         િવ     �ાનીઓ આજકાલ �ફલોસો�ફકલ ચચા� કરી ર�ા છ�. કોનુ�                                                              નદીના� �વ�છ જળ પર
                મહ�વ વધારે? સાધન વાપરતો મનુ�ય ક� મનુ�યને વાપરતુ�
                                                                                                                           પરાવત�ન પામે �યારે
                સાધન? Tool-using man ક� man using tool? ડ�િનયલ બેલ                                                         જે ચળકતો પટ સý�ય
        નામના િવચારક� ટ�કનોલોøને ‘ઝપાટાબ�ધ વધતી જતી માનવીય ક�પનાની                                                        તેમા�થી પસાર થઇ જતી
        કસરત’ તરીક� �માણી હતી. કાલ� મા�સ ટ�કનોલોøને ‘આદશ� સમાજ�યવ�થા                                                       સફ�દ સઢવાળી નૌકાની
                               �
        (યુટોિપયા) ભણીના રાજમાગ� તરીક� �માણી હતી. આજે ટ�કનોલોø આપણા�                                                      માફક તુ� મારા િચ�મા�થી
        શમણા�ને પટાવતી અને પ�પાળતી રહ� છ�. થોડા�ક જ વષ� અમદાવાદના                                                          પસાર થઇ જતી હતી !
        આ�મરોડ પર ક� સુરતના કણપીઠ િવ�તારમા ક� પછી મુ�બઈના ફોટ� િવ�તારમા  �                                    આવો જવાબ તથાગત િસવાય બીજુ� કોણ આપી શક�? ગુિજ�એફ મહાન
                                  �
                                                                                                                            �
        આવેલી 10× 10ની સા�કડી દુકાનમા� બેઠ�લો કોઈ ઘરડો માણસ ચ�� ક� મ�ગળ                                        િવચારક તરીક� િવ�મા ýણીતો છ�. એના િપતા પણ પુ�થી ઊતરે તેવા
                                                                                                                                           �
        માટ�ની કોમિશ�યલ અવકાશયા�ાન એડવા�સ બૂ�ક�ગ કરતો હશ. બૂ�ક�ગ                                               ન હતા. રોકડ�� બોલવામા અને રોકડ�� øવવામા માનનારા એ િપતાની
                              ુ�
                                                                                                                              �
                                               ે
        કરાવનારા� મનુ�યોમા� કોઈ ચ�ચળબહ�ન ક� ભીખુભાઈ પણ હશ. સુખી થવાની                                          કબર પર કોતરાયેલ ��યુલેખ (એિપટાફ)ના શ�દો છ�:
                                            ે
        ઝ�ખનાનુ� ઝર�ં ઘ�ંખરુ� નામ િવનાનુ� હોય છ�. નદીના� નામો ýણીતા�                                                         હ�� જે છ��, તે જ તુ� છ�
        હોય છ�, પરંતુ ઝર�ં તો બેનામ જ હોવાનુ�! મૈ�ીની ઝ�ખના                                                                 તુ� જે છ�, તે જ હ�� છ�� !
                             ુ�
        મનુ�યને øવતો રાખે છ�. ખાબોિચય ધાિમ�ક પણ હોઈ શક� છ�.                                                           તે આપણો છ� અને આપણે તેના� છીએ !
        મૈ�ી  સહજપણે  ધમ�િનરપે�  હોય  છ�.  ભગવાન  બુ�ે   િવચારોના                                                          તેથી આપણે બધા� જ
        ��િવહારના ચાર પગિથયા� ગણા�યા� હતા : ‘મૈ�ી,                                                                      આપણા� પાડોશી બનીને રહીએ !
                                    �
                 �
        કરુણા, મુિદતા અને ઉપે�ા.’ ટ��કમા� મૈ�ીને તથાગતે   ��દાવનમા�   ઘરે�ં  નથી  ક�  મ�િદરના  ગભારામા�  ગોઠવાયેલા  કોઇ   આપણા જેવા સામા�ય માણસોની સીધીસાદી િજ�દગીમા� તો એક �ફ�મી
        ��િવહારના �થમ પગિથયે મૂકીને એનુ� બહ�માન કયુ� છ�.             દેવીદેવતાનુ� આભૂષણ નથી. મૈ�ી એક એવી ઘટના છ�   પ���ત પણ નવટા�ક �ેરણા આપનારી છ� : ‘આપ જૈસા કોઈ મેરી િજ�દગીમ�
                              ુ�
        મોબાઈલ ફોન આજની મૈ�ીભાવનાન અિત પિવ� રમકડ��   ગુણવ�ત શાહ      જેમા� િદ�યતાનુ� આરોપણ કરવાનો �ય�ન ýઇ તેટલો થતો   આયે તો બાત બન ýયે!’ મૈ�ીભાવના પિવ� ઝરણાને શ�ુભાવના અપિવ�
        છ�. બે િમ�ોને ýડનારુ� આવુ� ‘રામ રમકડ��’ પિવ� છ�. બધા        નથી. આવી મૈ�ી �યા� પણ �ગટ�, �યારે પણ �ગટ� �યારે   ખાબોિચયાથી બચાવી લેવાના િદવસો આવી પહ��યા છ�. �
        ભેદભાવો ખરી પડ� અને બધી રા��ીય સરહદો અલોપ થઇ               એનુ� અિભવાદન કરવાનુ� સાધુપુરુષો પણ ચૂકી જતા હોય છ�.          }}}
                       ુ�
                                                                                                ુ
                                    �
        ýય, �યારે મૈ�ીભાવન પિવ� ઝર�ં હ�યામા વહ�તુ� થાય છ�.       ‘મૈ�ી એટલે જ અ�યા�મ’- એવુ� સમીકરણ �યવહાર સમાજમા  �
        ઝરણાને વળી સરહદ ક�વી?                                �િત��ઠત થવુ� જઇએ. એને કારણે બલા�કારનુ� �માણ ઘટતુ� નથી અને   પાઘડીનો વળ ��ડ�
          �યારેક મૈ�ી પણ કલાપીની કિવતામા� અમર બની ગયેલા પ�ખીની માફક   સહજ મૈ�ીનુ� ઝર�ં વહ�તુ� થતુ� અટકી ýય છ�. ઝરણાની જગાએ નહ�ર આવી   સ��ગુરુ કબીરને પ�થ-�પ�ચમા� કોઈ રસ ન હતો. મહ�ત-મુ�લા તેમને ગમતા
        ઘાયલ થાય છ�. ઘાયલ થયેલુ� માનવ�દય ��વી પર �ગટ ન થયેલુ� પિવ�   ýય તેનો વા�ધો નથી, પરંતુ એ નહ�રને પણ સહજપણે વહ�વાની સ�પૂણ� છ�ટ   ન હતા. કબીરસાહ�બ પણ િહ�દુ-મુ��લમ એકતા સાધવામા િન�ફળ ગયા
                                                                                                                                               �
                                                                                                                                          �
        મ�િદર ગણાય. એ ઘાયલ �દયની અ�ગટ પીડાને શાયરો ‘દદ�’ કહ� છ�.   હોવી ýઇએ. સહજને �કનારે øવતો સમાજ ગોક�ળ-�ંદાવનની રાસલીલાન  ુ�  તેથી પા�ક�તાન અને બા��લાદેશ રચાયા�. �ડામા �ડ�� ત�વ�ાન સરળ
                                                                                                                                 �
                     ે
        ��યેક શાયર �વભાવ જ ‘દદ�મ�દ’ હોય છ�. શાયરી તો ઘાયલ �દયની �સાદી   માધુય� સજ� છ� અને અસહજને �કનારે સબડતો સમાજ ક�સનગરી મથુરાનુ� સજ�ન   પ���તઓમા� �ગટ કરવાની કળામા કબીરને કોઈ ન પહ�ચી શક�. એમણે
        છ�. ભારતીય સમાજની પીડામા� મૈ�ી િવનાના� કરોડો લ�નોમા� સ�ભળાત  ુ�  કરે છ�. પ�રણામે ક�રુ�ે�નુ� યુ� જ�મે છ�. એવા યુ�ને ધમ�યુ� ગણાવવુ� પડ�   લ�યુ� :
        શરણાઈવાદન રહ�લુ� જણાય છ�. બે સાવ જ અý�યા øવ વડીલોને વા�ક�   એ ક��ણની પણ મજબૂરી ગણાય. ક��ણની મૌિલકતા ગીતામા� �ગટ થઇ છ�.   હ�સા, કરો પુરાતન બાત
                                                                     �
        એકાએક પરણી ýય છ�. મધુરજનીની �થમ રાતે પણ તેઓ પલ�ગ પર પણ   સોળમા અ�યાયમા દ�ભને આસુરી સ�પિ�ના �થમ લ�ણ તરીક� ગણાવવામા�   કૌન દેસ સે આયા હ�સા
        િવખૂટા� જ રહી જવા પામે છ�. ��યુપય�ત તેઓ લગભગ પરાયા� જ રહી જવા   આ�યો છ�. આવા દ�ભ સામે ઉપદેશકોને કોઇ વા�ધો હોતો નથી. દ�ભ અને ધમ�ને   ઉતરના કૌન ઘાટ?
        પામે છ�.                                          બાર ગાઉનુ� છ�ટ�� હોય છ� તો ય સમાજમા મ�િદરતા, મ��જદતા અને દેવળતાને   ન�ધ : દેશમા� રોજ સý�તા� લાખો ક�ડા� ફિળયે ફિળયે કણસી ર�ા� છ�.
                                                                                 �
                                                                                �
                       ે
          જગતમા� અ�યા�મન નામે ઉપદેશ આપનારા સાધુપુરુષોની ખોટ નથી   કારણે ધમ� અને દ�ભ સાથોસાથ હાથમા હાથ ઝાલીને ચાલતા ýવા મળ� છ�. આ   એમને આ લખાણ મદદ�પ થાય ખરુ�? જવાબ : ના, ના, ના !
                                                                                                                                                     �
        પરંતુ મૈ�ીને આ�યા��મક િશખર પર મૂકનારા અને માનવીય ક�ાએ એની   આપણી કમનસીબી છ� અને એ કમનસીબીમા� જ રોગ ગોઠવાઇ ýય છ�. આવો   (તારીખ 25 એિ�લ, 2021ના રોજ અહી �િસ� થયેલા લેખમા હષ�દ
                                                                                                                                       ં
        ચચા� કરનારા સ�સારીજનોની બહ� મોટી ખોટ છ�. મૈ�ી એ કોઇ આ�મનુ�   સમાજ એક િવરાટ મે�ટલ હો��પટલ જેવો બની ગયો છ�. જેમા� દદી�ને ખાટલો   િ�વેદીના બદલે હષ�દ યાિ�ક નામ વા�ચવુ�.)
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16