Page 20 - DIVYA BHASKAR 050721

¾ }ગુજરાત Friday, May 7, 2021 20
Friday, May 7, 2021 | 20

અનુસંધાન
અજવાળ’ �કાિશત કરે છ�. પછી એકદમ નવી ટ���નકથી લખાવા મા�ડ�લી ઉપર એમ. બી. બી. એસ.નુ� �ડ�ી સ�ટ��ફક�ટ શોભતુ� હતુ�.
��
એકબીýને ગમ�ા� રહીએ એમની વાતા�ઓ- ‘સા�રકા િપ�જર�થા’, ‘ન ક�સમા ન ક�સ બહાર’, ‘મારો દશરથ પટ�લ રડી પ�ા. ‘દીકરી, તને ક�યાદાનમા� આપવા માટ� મારી
�
અસબાબ મારો રાગ’, ‘હ�કમનો એ�ો’, ‘િવરાટ ટપક��’- �યાપક ચાહના પામે પાસે આટલુ� જ છ�. ચાલશેને?’
�
કોઈની મદદ કરવા માગતા હોય તો મુ�ત થઈને જ કરી શકાય, આપણે જ છ�. પા�ચ વાતા સ��હો ઉપરા�ત ‘નાઈટમેર’, ‘િન:શેષ’, ‘ઉપનાયક’, ‘િ�ય જવાબ તેજ��વનીએ ન આ�યો પણ �યા ઉપ��થત આખા સમાજે આ�યો,
�
ે
બ�ધાયેલા હોઈએ ક� િવતેલા સમયને યાદ કરીને એને કોઈ પાઠ ભણાવવા પૂનમ’ અને ‘વ�સમોર’ જેવી સફળ નવલકથાઓ આપી છ�. ‘ગુજરાત િમ�’મા� ‘ચાલશ નહીં પણ દોડશે. દશરથભાઇ, તમે તો દીકરીને બદલે અમને ડો�ટર
�
માગતા હોઈએ તો એને કોઈ પણ �કારના વાઘા પહ�રા�યા વગર િહ�મત નારીસ�સાર િવભાગ સ�ભાળવા સાથે નારીøવનની સમ�યાઓ આલેખતા. આપી છ�. આનાથી મોટ�� ક�યાદાન બીજુ� શુ� હોઇ શક�?’
અને પૂરા િજગરથી એનો િહસાબ પાછો આપવાની આપણામા� તાકાત પુરુષો િવશ કડવી કઠોર �ટ�પણી કરતી કટાર એમણે અ�ય� લખેલી. આના (સ�યઘટના. કથાબીજઃ એસ. આર. ચૌધરી)
ે
હોવી ýઈએ. પ�રણામ �વ�પ ‘સા�સા�રકા’ (1960) અને ‘અવા�ચીના’ (1976) જેવા બે
આવી તાકાત સામા�ય રીતે બધામા હોતી નથી, કારણ ક� એમના� પ�લા� ��થો મ�યા છ�. આ ��થોના લેખો આજની પેઢીએ વા�ચવા જેવા છ�. માયથોલોø
�
�
��થર હોતા� નથી. મોટાભાગના લોકોના� �ાજવામા બેમા�થી એક પ�લાનુ� વજન 1960-61મા� પાઠક દ�પતી પા�ચ-છ વષ�ની દીકરી શવ�રીને લઈને, કાયમ
વધારે હોય છ�. કા� તો એ ભૂતકાળનો ભાર વધારે છ� અને કા� તો એ વત�માનમા� માટ� િદ�હી છોડીને સુરત આ�યા� ને સ.પા.એ એમટીબી કોલેજમા�થી �નાતક નવરાિ� દરિમયાન દુગા�ને તમામ વન�પિતઓની માતા શાક�ભરી તરીક�
�
�
�
વજન મૂકીને કશુ�ક જમા કરાવવા માગે છ�... બ�ને ખોટ�� છ�. ý સાચે જ આપણી પૂણ� કયુ�. 1964મા� એમ.એ. થયા�. આ વષ�મા સુરતની રા��ીય કલાક��� પૂજવામા આવે છ�. નવ િદવસના તહ�વાર દરિમયાન પૂજવામા આવતી
�
�
ભલમનસાઈ, સારાઈ ક� સ�જનતા ýગી હોય, øવતી હોય તો મદદનો સ��થામા ýડાઈને એમણે ��યનાટકની ��િ�ઓમા� કામ કયુ�. ‘��ા િવ�� દેવીઓના� નવ �પ વા�તવમા િવિભ�ન ઔષધીય ગુણો તેમજ �ટાચ�થી ભરપૂર
હાથ ચો�સ લ�બાવવો પરંતુ એ પછી ý સામેની �ય��ત હાથ ઝટકાવી નાખે, મહ�શ’ નાટકમા� પાઠક દ�પતીએ પિત-પ�નીની એટલી ઉ�ક��ટ ભૂિમકા ભજવી નવ છોડ છ�.
તમારી સ�ાઈન ક� �નેહને સમ�યા વગર તમારા �યાસને તમારી લુ�ાઈ ક� ક� સમ� પ�થકમા� એમની �િસિ� વધી ગયેલી. આ નવ છોડ (નવ-પિ�કા): ક�ળ, હળદર, દાડમ, િબ�વ, ચોખા, અશોક,
ે
કડવાશ ગણે તો માનવુ� ક� તમે જે ભૂલી ગયા છો એ ઘટના, પ�ર��થિત અને બારડોલીમા� જ ‘નાઈટમેર’ (1969) નવલકથા લખાઈ. ખૂબ વખણાઈ. જય�તી (લગભગ િવલુ�ત), અ�મ અને અરબી છ�. આ નવ છોડને અપરાિજતા
અિભ�ાયો એમને હø યાદ છ� ! પાથ� અને િનયિત એકબીýને ખૂબ ચાહતા હતા. �યા અચાનક િવપ�રત નામની વેલ સાથે બા�ધવામા� આવે છ�, જેના� Ôલો ��ીના �ગ જેવા દેખાય છ�.
�
�
�
�
��િત એક અ��ભુત સ�વેદના છ�. આપણે ઘરમા� હસતા ફોટા લગાવીએ સ�ýગો ઊભા થયા. િનયિતનુ� લ�ન પાથ�ના મોટાભાઈ અન�ય સાથે થાય છ�. તેને કોલા બો અથવા ઘરની મુ�ય મિહલા તરીક� પૂજવામા આવે છ�. ક�ટલાક
�
છીએ. �યારેય કોઈએ ઝઘડતા, રડતા, લડતા ફોટા ભીંત પર ટા��યા નથી. અથ� �ેયસી ભાભી બને છ� ને િ�યતમ િદયર! �ણે પા�ો પોતાનો અહ� પોષવા કોલા બોને ગણેશની માતા માને છ� અને ક�ટલાક તેને ગણેશની પ�ની માને
�
એ થયો ક� સારુ� યાદ રાખવાનો આપણે સૌ �યાસ કરીએ છીએ. આપણે હસતા માટ� સ�ઘષ� કરે છ�. છ�. દશેરા પર, મહારા��મા આ�ટાના� પાન વહ�ચવામા આવે છ�, કારણ ક� તે
�
�
ફોટા આપણી ભીતરની ભીંત પર ટા�ગવા, આપણી સ�જનતા અને સારાઈ �ેમલ�ન કરનાર સ.પા. અને ર.પા. પાછલા વષ�મા અલગ રહ� છ�. સોનાના� િસ�ાઓ જેવા દેખાય છ� જે સ�િ�નુ� �તીક છ�.
�
�
કોઈની સામે સાિબત કરવાની જ�ર નથી કારણ ક� જે ટોપ એ�ગલથી ýઈ પિતની નોકરી ચીખલી હતી. ‘યોગ’ પછી ‘િવ-યોગ’મા� પ�રણમે છ�. 1989મા� મા દુગા� પહ�લા ગણેશની પૂý કરવામા� આવે છ�. પરંપરાગત રીતે,
ર�ો છ� એને આખુ� ��ય દેખાય છ�. જે નીચે...જમીન પર ઊભો છ� એની ���ટ સરોજ પાઠક િન�� થયા� (16-4-1989) એ જ િદવસે સા�જે એમનુ� દુ:ખદ તેમની પૂýમા� 21 છોડ (પ�-પૂý) અપ�ણ કરવામા� આવે છ�: શમી, �ંગી,
મયા�િદત છ�. એને �મા કરવી અને આપણી સ�જનતા, સારપ, સહાનુભૂિત અવસાન થયુ� હતુ�. િબ�વ, દુવા�, બેર, ધતુરા, તુલસી, સેમ, અપામાગ�, ભટકટ�યા, િસ�દૂર, તેજ,
ક� સ�વેદના બરકરાર રહ� તે માટ� આવા લોકોને ભૂલીને જેણે આપણા લ�બાવેલા અગ��ય, કનેર, કદલી, અક�, અજુ�ન, દેવદાર, ગદારી, મ�આ અને ક�તકી.
હાથને પકડીને એની પીડાના ખાડામા�થી બહાર આવવાનો �યાસ કય� હોય ર�મા� �ી�યુ� ગુલાબ આમા�ના મોટાભાગના ઔષધીય છોડ છ� અને ક�ટલાક ઝેરી પણ છ�. આજે કોઈ
એવા સૌને સાથે લઈ આગળ વધી જવુ�. પણ પૂý �ીફળ અથવા સોપારીના� પાન અને સોપારીનો ઉપયોગ કયા� િવના
�
આ જ øવવાની સાચી રીત છ�, આ øવવાની એક જ રીત છ� ! સમય આ�યો �યારે �યા ઉપ��થત બેએક હýર માણસો ઉ�સુકતાપૂવ�ક ýવા પૂણ� થતી નથી. દિ�ણ ભારતમા� સાપ અને દેવીઓ સાથે સ�કળાયેલા ચ�દન,
લા�યા ક� ક�યાના ગરીબ નાનાø ક�વો વહ�વાર કરે છ�? આમલી અને લીમડાથી ભરેલા પિવ�, સુરિ�ત બગીચાઓ હોય છ�. આ
���ના મલકમા� દથરથભાઇ અને શા�તાબહ�ન હાથમા છાબ લઇને આ�યા�. છાબ ઉપર બધા પરથી એ �પ�ટ થાય છ� ક� �ાચીન ભારતમા� વન�પિતઓને ખૂબ મહ�વ
�
�
�
ઢા�ક�લુ� કપડ�� હટા�ય. �દર ફ�ત સ�ટ��ફક��સ હતા. તેજુની પહ�લા ધોરણથી આપવામા� આવતુ� હતુ�. તેને ��ાના ક�શથી જ�મેલા, પરમા�માનુ� પહ�લુ� �વ�પ
ુ�
છ�. ‘સોપાન’, ‘øવન માધુરી’મા� એમની �થમ વાતા ‘નિહ �ધારુ� નિહ લઇને બારમા ધોરણ સુધીની ઝળહળતી માક�શી�સ હતી અને એ ઢગલાની માનવામા આવતુ� હતુ�. �
�
�