Page 12 - DIVYA BHASKAR 030521
P. 12
¾ }ગુજરાત Friday, March 5, 2021 12
Friday, March 5, 2021 | 12
ગુરુ ગોળવલકર:
�િ�તુ�ય �ય��ત�વએ
કા�મીર બચા�યુ�
સમજતા થઈએ
�યારે સાચો િનણ�ય આપણે ધાિમ�ક છીએ?
કરતા થઈ એ છીએ,
� િનણ�ય સાચો
હોય તો પ�રણામની એકવાર ચેક કરી લો...
સમ�યા રહ�તી નથી.
�� �લા થોડા સમયથી, ખાસ કરીને કોરોના પછી લગભગ દરેક આપણી ભૂલ ‘અýણતા�’ થાય છ� �યારે બીý બેવક�ફ, બે�યાન અને લુ�ા છ�!
માણસ �ફલોસોફર બની ગયો છ�. દરેક� પોતાના øવનને
�
દમન �ીજુ� લ�ણ છ�. �યસન, ચોરી, ઝઘડાના મૂળમા શુ� છ�? આપણી
નવેસરથી ýવાનો �યાસ કય� છ�, �યા� ભૂલ હતી ક� ખોટ�� હતુ� ઇ�છાઓ, આપણી વાસનાઓ... આપણે જે ઈ�છીએ તે આપણને મળવુ� જ
એ બદલીને દરેક� પોતાની િજ�દગીમા� ક�ઈક ફ�રફાર કય� છ�. દોડતો માણસ શા�ત ýઈએ એવો આ�હ લગભગ દરેક �ય��ત રાખે છ�. આ ઇ�છા �યારે પૂરી
થયો છ� અને આળસુ, રોજની િજ�દગી øવનારા માણસને તકલીફ અથવા નથી થતી, �યારે એને પૂરી કરવાના સાચા-ખોટા ર�તા અપનાવીને પણ પોતાને ગુરુø િવમાન મારફત �ીનગર ગયા. તેમણ ે
સમ�યાના સમયમા� જ�ર પડશે માટ� બચાવવાની અ�લ આવી છ�! સ�બ�ધોમા� ýઈએ તે મેળવવાનો હઠા�હ �તે માણસને બરબાદ કરી નાખે છ�. દમન મહારાýને સમý�યા ક� પા�ક�તાન �યારેય
પણ બહ� ફ�રફાર થયો છ�. ક�ટલાક લોકોને પોતાના પ�રવારનુ� મૂ�ય સમýયુ� એટલે રોજેરોજ ભૂ�યા રહ�વુ�, ઉપવાસ કરવા, રોý રાખવા ક� શરીરને તકલીફ
છ� તો ક�ટલાક લોકોને સાથે રહ�વાથી સામેની �ય��તના દુગુ�ણો પણ દેખાયા આપવી એવુ� નહીં, દમન એટલે આવી વાસનાઓ, ઇ�છાઓ, ઝ�ખનાઓનુ� કા�મીરના �વત�� ���ત�વને સહન નહ� કરે
છ�. ક�ટલાક સ�બ�ધો સુધયા� છ�, તો વળી ક�ટલાક સાવ તૂટી જવાની કગાર પર દમન! એમા�થી જ�મ લેતા હઠા�હોનુ� દમન.
આવીને ઊભા છ�. અ�તેય, ચોથુ� લ�ણ છ�. ý દમન કરીએ તો ચોરી કરવાની જ�ર પડતી ગભગ 600થી વધારે નાના� – મોટા� દેશી રજવાડા� 15 ઓગ�ટ
આ બધુ� કઈ રીતે થયુ�? સમજવાનો �ય�ન કરીએ તો સમýય ક� આપણે નથી. આપણા મનમા� જ�મ લેતી દરેક ઇ�છા પૂરી કરવી જ ýઈએ એવુ� શા લ 1947 પછી �વત�� થઈ જવાના� હતા. ઇ�છ� તો ભારતમા� ભળી
�
આપણી ýતને, આપણા સ�બ�ધોને અને આપણા øવનને બદલે કોઈક બીø જ માટ�? ચોરી મા� વ�તુ ક� પૈસાની નથી હોતી, �યારેક �િસિ�ની લાલચમા � ýય અથવા પા�ક�તાનમા� અથવા �વત�� રહ� તે વાતની તેમને
�
વ�તુઓને મહ�વ આપીને øવતા ર�ા! પૈસા, સગવડ, ગાડીઓ...જ�રી છ�, િવચારોની ચોરી તો �યારેક સ�ાની લાલચમા િવ�ાસની ચોરી... ચોરીને છ�ટ હતી. િ��ટશસ�ને ભારતના ભાગલાથી જ સ�તોષ નહોતો. એ ઇ�છતા
ે
પરંતુ અિનવાય� નથી. આપણને લાગતુ� ર�ુ� ક� સગવડ હશ તો બધુ� ગોઠવાઈ મા� દુ�યવી વ�તુના અથ�મા� ન ýઈએ અને િવ��ત અથ� સમજવાનો �ય�ન હતા ક� ભારત ખ�ડ-ખ�ડમા� િવભાિજત થઇ ýય. અનેક રાýઓની કાન
જશે! સ�ય એ છ� ક� સગવડ હતી તેમ છતા એ સગવડને માણી શકવાની કરીએ તો કામ ચોરી, મન ચોરી ક� સ�યથી નજર ચોરી પણ અધમ� છ�. ભ�ભેરણી કરી. પરંતુ સરદાર પટ�લની ક�નેહથી બધા� દેશી રજવાડા�ને સમýવી-
�
�
માનિસકતા આપણી પાસે નહોતી. શુ� છ� આ માનિસકતા? એવી કઈ શૌચ અથવા પિવ�તા, બહ� મોટી બાબત છ�. એને નાહવા- મનાવી ભારતીય સ�ઘમા� ભેળવી દેવાયા.
��થિત છ� જે આપણને ઉ�મ રીતે øવતા� શીખવ છ�? આપણી ધોવા સાથે ક� વ��ો સાથે સ�બ�ધ જ નથી! નાહી-ધોઈને પ�યૂ�મથી બધા રજવાડાના એકીકરણમા� કા�મીર એક મોટા પડકાર સમાન હતુ�.
ે
પાસે બધુ� હોય તેમ છતા ý આપણે સુખી ન હોઈએ તો શુ� એકબીýને મહ�કતા, લો��ીમા� ધોએલા, કડક વ��ો પહ�રતા લોકો પણ એનો ટ��કમા� ઘટના�મ આ �કારે છ�: 3 જૂન: ભાગલાની ઘોષણા પછી જ�મુ –
�
કરવુ� ýઈએ? મનથી ક�ટલા અપિવ� હોઈ શક� એની આપણને ખબર કા�મીરના મહારાý હ�રિસ�હ ધમ�સ�કટમા� મુકાઈ ગયા. મહારાý િન�ઠાવાન
છ��લા સમયમા�, ખાસ કરીને ગયા વષ� પછી માણસની જ છ�. પિવ�તાનો અથ� શુ�તા છ�, �પ�ટતા છ� અથવા અને દેશભ�ત િહ�દુ હોવાના કારણે પા�ક�તાનમા� કઈ રીતે ભળી શક�? સ�ર�ણ
�
ધમ� િવશેની માનિસકતા પણ બદલાઈ છ�. જે લોકો ગમતા� રહીએ અપિવ�તાથી દૂર રહ�વુ� પણ એક �કારની પિવ�તા જ છ�. ���ટએ ભારતની તુલનામા પા�ક�તાનની ��થિત વધારે મજબૂત બની ýય તેમ
�
ઈ�રમા નહોતા માનતા એવા ઘણા બધા ક�દરતનો કોપ ભીતરની, બહારની અને ક�દરતની સાથે ýડાયેલા ત�વોની હતી. પરંતુ સૌથી મોટી મુ�ક�લી એ હતી ક� કા�મીર મુ��લમ બહ�મતી ધરાવતુ�
ýઈને પરમત�વમા� ક� કોઈ સજ�નહાર જેવા અ��ત�વમા � કાજલ ઓઝા વૈ� પિવ�તા, નદી, જ�ગલ ક� પવ�તો પર �વ�છતા અને ક�દરતે રા�ય હતુ�. આથી મહારાý માટ� સીધુ� ભારત સાથે ભળવાનુ� એટલુ� સરળ
��ા ધરાવતા થયા છ�. જે લોકો �ધ��ાળ� હતા એ હવે આપેલુ� સ�દય� ýળવી રાખવુ� એ પણ પિવ�તા છ�. નહોતુ�. લોડ� માઉ�ટબેટન અને ઝીણા ઇ�છતા હતા ક� કા�મીર પા�ક�તાનમા�
ધમ�ની સાચી �યા�યા શોધવા લા�યા છ�. ઈ���યો પર કાબૂ એટલે શુ� ?નાક, �ખ, કાન, �વાદ અને ભળી ýય.
ઘરમા� પુરાયેલા ક� પ�રવાર સાથે સમય નહોતો ગા�યો એવા સે�સ...આ બધા ઉપર કાબૂ આવી ýય તો માણસ આપોઆપ વી. પી. મેનને લ�યુ� છ�: ‘લોડ� માઉ�ટબેટને
લોકોને પોતાના અ��ત�વ અને પોતાના ‘ધમ�’નુ� ભાન થયુ� છ�. આ ધમ� એટલે ધાિમ�ક બની ýય. સે�સનો �યાગ ક� ��ચય� એ ઈ���ય પરનો કાબૂ નથી. ચાર િદવસ સુધી ��થિત �ગે મહારાý સાથે
ં
ં
કમ�કા�ડ નહીં જ...અહી જે ધમ�ની વાત કરી ર�ા છીએ તે મનુ�ય ધમ�ની વાત બ�ક�, એને સાચા અથ�મા�, સાચી �મરે, સાચી જ�યાએ (સાચી �ય��ત સાથે સોિશયલ ચચા� કરી... તેમણે મહારાýને અહી સુધી
છ�. આ કોરોનાની મહામારી પછી પોતાના અ��ત�વ િવશેની ý�તતા અથવા ભોગવવાની અનુમિત આપણને શા��ોએ આપી છ�. ý શારી�રક સ�બ�ધ કહી ના�યુ� ક� તે પા�ક�તાનમા� ભળી જશે
પોતાના øવન સાથે ýડાયેલી જવાબદારીઓ િવશેની સýગ સમજણ, નાપાક ક� ગુનો હોત તો �હ�થા�મની રચના જ ન થઈ હોત. ક�દરતે સજ�ન ને�વક� તો ભારતને ખરાબ નિહ� લાગે.
આપણને બધાને ઓછાવ�ા �માણમા� ચો�સ આવી છ�. સાથે, માનવýતના અ��ત�વ ટકાવવાની �િ�યા સાથે શારી�રક સ�બ�ધને એચ. એન. પ��ડતે તેમના પુ�તક
મનુ��િતનો એક �ોક ધમ�ના દસ લ�ણ વણ�વે છ�. આ દસ લ�ણો િવશ ે ý�ો છ�. એનો અથ� એ થાય છ� ક� ગુનો ક� પાપ નથી, પરંતુ એના પર �ય��તનુ� ‘���મે��સ ઓફ િહ��ી’ મા� લ�યુ� છ� ક�
�ી મનુએ બહ� સુ�દર રીતે સમý�યુ� છ�. ધીરજ, �મા, દમ (દમન), અ�તેય િનય��ણ રહ�વુ� ýઈએ. �કશોર મકવાણા લોડ� માઉ�ટબેટને તેમના સહાયક લોડ�
(ચોરી ન કરવી ક� િન���હ રહ�વુ�), શૌચ (પિવ�તા), ઈ���યો પર કાબૂ, સાર ઈ���યો �ય��ત ઉપર હાવી ન થવી ýઈએ. �વાદ અને શ�દ, øભના બે ઈ�મે અને �તે �ીનગરના િ��ટશ હાક�મ
અને અસાર સમાજનાર બુિ�, િવ�ા, સ�ય અને અ�ોધ (શા�િત-સમાધાન- કામ છ�. એના પરનો કાબૂ આપણને સ�બ�ધની �વ�થતા આપે છ�. ���ટ પરનો િવિલયમ વેબે મહારાýને છ�તરવાનો �ય�ન
�વીકાર) આ ધમ�ના દસ લ�ણ છ�. કાબૂ આપણને ગૌરવ અથવા શુ�તા આપે છ�. કાન પરનો કાબૂ આપણને કય� ક� પા�ક�તાનમા� ભળવા િસવાય તેમની પાસે
�િત� �મા �મો��તેય� શ�ચિમ���યિન�હ� । વખાણ ક� ટીકાથી પર રાખે છ� અને સૌથી ઉ�મ, સૌથી ઉપર �ાસ અથવા બીý કોઈ આરો નથી. મહારાýએ પા�ક�તાન સાથે એક કામચલાઉ સમજૂતી
�
ધી િવ��ા સ�યમ�ોધ� �શક� ધમ�લ�ણ� ।। �ાણ પરનો કાબૂ આપણને યૌિગક ��થિતમા લઈ ýય છ�. કરી લીધી. ભારત સાથે પણ તે આવા �કારની જ સમજૂતી કરવા માગતા હતા.
પહ�લુ� લ�ણ ધીરજ છ�. આપણે બધા ધીરજમા� બહ� જ ક�જૂસ થઈ ગયા સાર અને અસારનો િવવેક, આ તો સૌથી મહ�વની વાત છ�. એક વાર પરંતુ ભારતીય નેતાઓએ તેનો અ�વીકાર કય�.’
છીએ. ‘સમય નથી’ અથવા ‘મોડ�� થાય છ�’ એ આપણા રોજના વા�યો બની સારુ�-ખરાબ, કાળ��-ધોળ��, શુભ-અશુભ, સ�ય-અસ�ય, ભલુ�-બુરુ� જેવા ‘આ પર�પર િવરોધી ખ�ચતાણથી મહારાý ભય�કર મૂ�ઝવણમા� પડી ગયા
ે
ગયા છ�. �યવસાયનુ� કામ હોય, સ�બ�ધ હોય ક� પ�ર��થિત, આપણે આપણી શ�દો વ�ેનો તફાવત સમýઈ ýય તો øવનમા� કોઈ સમ�યા રહ�તી નથી. અને કોઈ િનણ�ય કરી શ�યા નહીં. ભારતમા� સામેલ થવા બાબત પણ તેમના
રીતે અને આપણા સમયે ગોઠવવી છ�! જે શ�ય જ નથી. �યારે આપણે સમજતા થઈએ �યારે સાચો િનણ�ય કરતા થઈ જઈએ છીએ મનમા� ઘણી આશ�કાઓ હતી. મહારાýની મન���થિત સમø સરદાર પટ�લે
�
બીજુ� લ�ણ છ� �મા, જે આપણા બધામા ખૂટ� છ�. પાઠ ભણાવી દઈશ, અને એકવાર ý િનણ�ય સાચો હોય તો પ�રણામની સમ�યા રહ�તી નથી. ગુરુø ગોળવલકરને (રા��ીય �વય�સેવક સ�ઘના ત�કાલીન સરસ�ઘચાલક)
ે
સીધા કરી નાખીશ, અ�લ ઠ�કાણે લાવી દઈશ, માફ નહીં કરુ� ક� વેર આજ સાચી હોય તો આવતીકાલ સાચી જ હશ. િવ�ા એટલે મા� �ડ�ી, દૂત તરીક� મહારાý પાસે મોક�યા. તેના માટ� ગુરુ ગોળવલકર યો�ય
લઈશ જેવા શ�દો આપણી રોિજ�દી િજ�દગીમા� આપણે ક�ટલી વાર વાપરીએ એ�યુક�શન ક� િશ�ણ નહીં. �ય��ત હતા. તેમની પાસે નીિતકૌશ�ય હતુ� અને તેમણે સરદાર પટ�લ અને
છીએ? િવ�ા એટલે આ જગતને ýવાની ���ટ. �ય��તને ઓળખવાની આવડત. મહારાજનો �દયથી િવ�ાસ મેળ�યો હતો. 17 ઓ�ટોબર, 1947 િદવસે
સાવ િનકટની �ય��ત હોય ક� ત�ન અýણી, ર�તા પર થયેલો એ��સડ��ટ સાચો િનણ�ય લેવાની િહ�મત અને øવન øવવાની કળા! જેની પાસે િવ�ા છ� �ીગુરુø િવમાન મારફત �ીનગર ગયા. તેમણે મહારાýને સમý�યા ક�
ક� િવમાનમા� બાજુમા� બેઠ�લો માણસ... આપણે નાનકડી ભૂલને પણ �મા એ િવ�-વાન છ�. િવ� એટલે ýણકાર. જે ýણકાર છ� એને શેનો ભય? એની કા�મીરને �વત�� રા�ય તરીક� ýળવી રાખવાનો િવચાર �ગજળ સમાન
કરી શકતા નથી, સામે અપે�ા એવી છ� ક� આપણા �વજન, િ�યજનથી શ� પાસે એની આવડત, એની સમજ અને એનો હ��નર હોય તો માણસ િવ�મા � છ�. પા�ક�તાન �યારેય કા�મીરના �વત�� અ��ત�વને સહન નહીં કરે. તે
કરીને ત�ન અý�યા માણસ સુધીના બધાએ આપણને �મા કરવી જ ýઈએ. (�ન����ાન પાના ન�.20) (�ન����ાન પાના ન�.20)