Page 15 - DIVYA BHARATHI 012221
P. 15
Friday, January 22, 2021 | 15
ે
�
�
�
આપણા ક��રમા � ભ��તયોગનુ પારાયણ કરે. સાડા અિગયાર િવ�ાલયમા ભણવા ýય. પહલી
�
ે
�
�ીસ િમિનટ �ાથના થાય ન પછી પી�રય�સ શ� થાય. અગાઉ િવ�ાથીઓને
�
�
સ�કત કવળ એક ભાષા નથી, એકવીસમી સદીનો ભારતીય પરંપરા �માણ નીચ બસાડવામા� આવતા, પણ હવ �લાસ�મમા �
�
ે
ે
ે
ે
ૂ
�
ે
ૂ
�
�
�
ે
ત એક લા�ફ�ટા�લ છ. બ�ચો મકાવી છ. �કલ-કોલેજ પરી થાય પછી સાય�-સ�યા થાય. સાત વા�ય ે
ુ
�
�
ે
�
ુ
�
�ડનર લતા પહલા ગીતાના પદરમા અ�યાય પરષો�મયોગનુ પારાયણ થાય.
�
�
ે
ુ
આપણા વદ-પરાણો, ધાિમક- રાિ�ના આઠથી સાડા નવ ભણવાન, પછી ફરી સમહ�ાથના. પછી �ોજે��સ-
�
�
ૂ
�
�
ુ
�
ૂ
ે
ુ
ં
�
ુ
�
�
ે
ુ
ે
આ�યા��મક �થો �તીકો અન ે કથાકાર કવો હોય? એ�ઝા�સ વગર માટ ýગવ પડ� તો ýગવાન, નહી તો દસ વાગ સઈ જવાન.’
�
ૈ
�
�
બડી અન ધોતી એ છોકરાઓનો યિનફોમ�. કપાળ વ�ણવ
ે
ુ
સકતોથી ભરપર છ � િતલક તાણવ ન મ�તક પર િશખા રાખવી ફરિજયાત.
�
�
ૂ
ે
ુ
�
હો�ટલમા રહતા િવ�ાથીઓને મોબાઇલ ફોન ફ�ત
�
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
ે
�
ૂ
�
એ ની �મર ફ�ત ઓગણીસ વષ છ. એકવીસમી સદીમા જ�મેલો જઈ શકાય છ અન અનતક��ણની ભાષામા કહીએ વીકએ�ડમા� જ આપવામા આવ. પછનારાઓન ે
ુ
ે
ે
ે
�
એવ જ�ર પછવાના ક આજના ટ�નોલોિજકલ-
ુ
�
તો, ટ�પલ મનજમ�ટની િદશામા આગળ વધી
ુ
�
�
ૂ
�
�
આ યવક �દભાષી અન કો��ફડ�ટ છ. એના �ય��ત�વની એક
ે
�
ે
ુ
�
ે
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
ે
�
�
�
�
�
�
�
�
બાબત સૌ કોઈનુ સૌથી વધાર �યાન ખચ છ અન ત છ એના શકાય છ. દશ-િવદશમા ફલાયલા િહદ ુ �ડિજટલ યગમા સ�કતન િશ�ણ, કમ�કાડ,
ુ
ુ
ે
�
�
ુ
મ�તક પરની િશખા. સાધ-�ા�ણ-પýરી રાખ એવી અથવા તો મિદરોમા� અનક �કારના િવિધિવધાનો પýપાઠ ન એવ બધ કટલ �રલવ�ટ
ુ
ે
ે
�
ે
ૂ
�
�
ૂ
ુ
�
ૂ
ુ
�
�
પ�રવારજનના ��ય પછી ઘણી વાર િવિધના ભાગ �પ રાખવી પડતી હોય છ � માટ ýણકાર �ય��તની સતત જ�ર છ? અનતક��ણ �વ�થતાપવક
�
ે
�
�
�
ુ
�
�
એવી લા�ાિણક લાબી ચોટલી. એ ફશનબલ પાટીમા, ફશનબલ લોકોની વ� ે પડતી હોય છ. પýરી હોવ ક મિદર જવાબ આપે છ, ‘જઓ, આપણા
ે
�
�
�
�
ૂ
ુ
ે
�
�
�
�
�
પોતાના મ�તક પરની ચોટલી સાથ સપૂણ આ�મિવ�ાસ સાથ ઘમ છ, સૌની સભાળવ એ મા� પા�રવા�રક વ�ત ુ ક�ચરમા સ�કત કવળ એક ભાષા
�
�
�
�
�
ૂ
ે
�
ે
ુ
ે
�
ે
�
�
ે
ે
ે
ે
સાથ હળમળ� છ, હસીન વાતો કરે છ. � નથી. મિદર અન તના માહોલન ે નથી, ત એક લાઇફ�ટાઇલ છ.
�
�
�
ુ
�
ુ
�
ુ
�
ે
ે
�
�
ે
�
�
�
એનુ નામ અનતક�ણ શા��ી છ. આજના યવાનોને ઇ�ફમશન ટ�નોલોø મનજ કરવાનુ આખ શા�� છ, આપણા� વદ-પરાણો, ધાિમક-
�
અન મશીન લિનગમા ક�રયર બનાવવી છ, ડો�ટર બનીને ધીકતી ���ટસ જ પ�િતસર શીખી શકાય છ, આ�યા��મક �થો �તીકો અન ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
�
કરવી છ, મી�ડયા �ોફશનલ બનવ છ, �ટાટ-અપ શ� કરવુ છ. અનતક��ણ શીખવ પડ� છ. અનતક�ણ કહ � સકતોથી ભરપૂર છ. જમાનો
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ુ
�
�
�
�
�
�
ુ
�
ુ
ં
અહી સૌથી અલગ પડ� છ. એને વદ-પરાણોનુ �રસચ કરવુ છ, સ�કત ભાષામા � છ, ‘અમારા કટલાય િવ�ાથીઓ કોઈ પણ હોય, પરંત øવન શી
�
ે
�
�
�
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
ે
�વીણ થઈન કથાકાર બનવ છ. એવો કથાકાર જ અ�ખિલતપણ સ�કત �ોકો ટ�પલ મનજમ�ટનુ ભણીને રીત øવવ, મ�કલીઓમા�થી શી
�
ુ
ે
�
ે
ુ
�
�
ે
ે
�
ે
ુ
�
�
�
ઉ�ારી શક અન જ કવળ ગજરાતી-િહ�દીમા જ નહી, પણ ��øમા પણ યરોપ-અમ�રકામા સટલ થયા છ.’ રીત માગ કાઢવો, બીýઓ સાથ ે
�
ે
ં
ે
�
ે
�
ુ
ે
�
�
�
કથા કરી શક.‘મારા પરદાદા �ીક�ણશકર શા��ીø ભાગવત મહાપરાણના આપણી િશ�ણ�યવ�થાન � ુ શી રીત �યવહાર રાખવો, સદાચારી
ે
ુ
ુ
ુ
�
�
ે
�
કથાકાર હતા’ અમદાવાદવાસી અનતક�ણ કહ છ, ‘તઓ કાશીમા� પિ�મીકરણ થઈ ચ�ય છ તવી શી રીત બનવ આ બધ આપણા�
ે
ુ
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
�
ે
ે
ે
રહીન ખબ ભ�યા, િવ�ાન બ�યા. ભણતર વખત તમને ખબ પ�ર��થિતમા િવ�ાપીઠમા � અનતક�� �ાચીન �થોએ બારીકાઈથી સમý�ય ુ �
�
ૂ
ૂ
�
�
ે
��ગલ કરવી પડી હતી. ýક, કથાકાર તરીક� તઓ પછી જ રીત ઓથ��ટક વાતાવરણ છ.’અનતક�ણ આ આખી વાત ��ટાત
�
ે
�
�
ે
ે
�
�
ઘણા સફળ થયા. મારા દાદા કદ�મઋિષ શા��ી અન િપતા ટક ઓફ ýળવી રાખવાના �ય�નો સિહત િવ�તારપૂવક સમýવ છ. આટલી
�
�
ે
ે
ે
ે
ૈ
�
ે
�
ે
�
�
�
ભાગવતઋિષ શા��ી પણ આ ��મા સિ�ય બ�યા. મારા કરવામા આવ છ તની િવગતો નાની �મર એનામા રહતી વચા�રક �પ�ટતા અન ે
પરદાદાએ 1968મા અમદાવાદમા એસø હાઇવ પર સોલા િશિશર રામાવત રસ�દ લાગ છ. અહી બધા મળીન ે એની વાતોમા સતત ઝળકતી પ�રપ�વતા આ�ય� પમાડ �
ં
�
�
ે
�
ે
�
�
�
િવ�તારમા �ી ભાગવત િવ�ાપીઠની �થાપના કરી. હ આ આશરે અઢીસો િવ�ાથીઓ ભણ છ. �થાિનક ક � છ. અનતક��ણને કઈ નાનપણથી જ આ ��ન આકષ�ણ નહોતુ, પણ
ુ
�
�
ે
ે
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
િવ�ાપીઠનો જ િવ�ાથી� છ.’અનતક��ણ દસમા ધોરણ સધી અપ-ડાઉન કરી શકતા િવ�ાથીઓને બાદ કરતા બાકીના સૌ થોડા વષ� પહલા પરદાદા �ીક�ણશકર શા��ીøની એકસોમી જ�મજય�િતની
�
�
�
�
�
ુ
�
�
�
ર�યલર શાળામા CBSC બોડમા અ�યાસ કય� હતો. અ�યાર એ િવ�ાપીઠના ક�પસમા� આવલી હો�ટલમા જ રહ છ. અનતક��ણ ઉજવણી િનિમ� મોરારીબાપુ અન ભાઈ�ી રમશ ઓઝા સિહત કટલાય
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
�
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
�ી ભાગવત િવ�ાપીઠમા કોલેજના બીý વષનો િવ�ાથી છ. સોમનાથ િદનચયા વણવતા કહ છ, ‘િવ�ાથીઓએ રોજ સવાર પાચ વાગ ે સતસાધઓ પાઠશાળામા પધાયા હતા.
�
ુ
�
�
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
�
ુ
ે
ુ
ે
�
સ�કત યિન.સાથ સલ�ન એવી આ િવ�ાપીઠમા બારમ ધોરણ પાસ કયા પછી ઉઠી જવાન, પોણા છથી પોણા સાત દરિમયાન તઓ �ાત� સ�યા કરે. પછી એમણે �ીક�ણશકરøની િવ�તા િવશ એટલા �શ��તપણ �વચનો આ�યા
�
ૂ
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
ુ
�
ે
�
�
�
ુ
ૂ
ે
ુ
ે
બી.એ. અન બી.એડ. કરી શકાય છ અન પીએચ.ડી.ની ઉપાિધ પણ મળવી સૌ મ�ય મિદરમા એકિ�ત થાય. આ મિદરને ‘ક�પત� �સાદ’ એવ નામ ક નાનકડો અનતક��ણ અિભભત થઈ ગયો. એણે ન�ી કરી લીધ ક હ પણ
�
�
�
�
�
�
�
�
�
ે
ે
ે
ે
�
�
ુ
ે
�
ં
ં
�
�
ુ
શકાય છ. અહી સ�કત ઉપરાત ગજરાતી, ��ø, વિદક ગિણત, ક��યટર આપવામા આ�ય છ�. અહી ક�ણની મગલા આરતી થાય, ભાગવત અન વદના મારા �ટ �ા�ડફાધરની જમ સ�કત ભણીશ, હ પણ કથાકાર બનીશ! એની
�
ૂ
�
�
�
ૈ
ે
ે
ે
ૂ
�
�
�
ં
વગર શીખવવામા આવ છ. અહીથી �ડ�ી મળ�યા પછી �રસચર, ટીચર, પાઠ થાય. આઠ વા�ય છોકરાઓ પોતપોતાના ઓરડા પર આવ. ના�તો આ ઇ�છા સાકાર થવાની શ�આત પણ થઈ ચકી છ. હજ વીસ વષનો થાય
ુ
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
�
�ોફ�સર અન કથાકાર બની શકાય છ, કમ�કાડને Óલટાઇમ �યવસાય તરીક� વગર પતાવીન હોમવક� કરવા બસી ýય. દસ વાગ લચ માટ એકઠા થાય. ત પહલા એ પ�રસ અન િશકાગો જઈન ધમસભાઓમા� �યા�યાનો આપી
�
ે
ે
ે
ે
ે
�
�
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
�
ૂ
�
ુ
�
�
�
અપનાવી શકાય છ, યોગના �િશ�ક બની શકાય છ, આયવદના ��મા� ભોજન કરતા પહલા� અ�ન-જળના શિ�કરણ માટ ગીતાના બારમા અ�યાય ચ�યો છ. �
ુ
ુ
ુ
ે
ુ
�ોિમ�� હ��ના રિશયન ન મ��રીન ભાષાઓમા� અનવાદ �ગટ થયા છ � એક ઇ��ડયન તરીક�, ગજરાતી તરીક�, અમ�રકન ભારતીય તરીક�, ગજરાતી ે
�
ે
ે
રાઇટર તરીક� અમ ગગનવાલા ચાદ ઉપર ચડીને ડા�સ કરવા માગીએ અન
�
ે
ુ
�
ુ
કોઈ રિશયન કમા�રકા ભરા યનો રોમા�સ કરવા માગીએ છીએ, �ય��ય ુ
ે
ુ
ે
ે
ે
ે
�
ે
�
ત�યા! દાસવદાિનયા! અમાર ત ઘટના સાથ સીધો સબધ કશો નથી તોય
ે
‘વિવશાળ’ અન �ય��ય ત�યા આટલા Óલાઈએ છીએ ન સામ સકોચશીલ અશોકક�માર પોતાની હ��ડ
ે
ે
ુ
�
�
ે
ે
ે
ે
ે
ુ
પસ�ટ ��ટડ અલબ� િપતાન, ત અનવાદો કરાવનાર અન �કાિશત કરનાર
�
�
�
ે
ુ
િદ�હીની સાિહ�ય અકાદમીને આપે છ. તમ જ ખદ સાિહ�ય અકાદમીમા
ે
�
ુ
અશોકક�મારના �ોિમ�ડ હ�ડને અકાદમી પાસ ��તત કરવાનો યશ અમારા �
ે
�
ે
�
ુ
વરી ગડ ��ડ ઓફ માઇન િસતાશ યશ���ને આપે છ.‘વિવશાળ’ એક
ુ
�
�
�
સા�તાિહકમા 1938મા કટક� કટક� લખાયલી ન 1939મા પ�તકાકાર �કાશન
ે
�
ુ
ે
ે
ે
પામલી ઝવરચદ મઘાણીની સામાિજક નવલકથા છ. સૌરા��ના એક નાનકડા
ે
�
ે
�
ગામડામા રહતા બ વિણક કટબો એમના બાળવયના� સતાનો સશીલા અન ે
�
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
�
�
ુ
�
�
�
ુ
ુ
�
�
�
ુ
ે
ે
�
ુ
�
સખલાલન વિવશાળ કરે છ. સશીલાન કટબ ધધાથ મબઈ જઈન �ીમત બન ે
�
�
�
�
ે
છ અન એમાથી ઊભી થયલી અ–સમાન પ�ર��થિતને લઈન આ સબધમાથી
�
ે
ે
�
�
ુ
�
ુ
મ��ત ઇ�છ છ. એ સઘષ આ વાતા�નો મ�ય દોર છ. �
�
�
ે
ે
�
�
ુ
અશોક મઘાણીએ (જ�મ 1943) અમ�રકાની યિન. ઓફ કિલફોનીઆ,
ે
�
�
બકલીમાથી એમએસની �ડ�ી લઈન િવધિવધ કપનીઓમા� કામગીરી બýવી,
�
પણ સાિહ�ય�ીિતના કારણે ફ�ત 52 વષની વય યપીએસમાથી િન�િ�
ે
�
ુ
�
લઈ ગજરાતી પ�તકોના ��ø અનવાદ કરવાની મનોહર
ુ
ુ
ુ
ે
નીલ ે ��િ� હાથ પર લીધી. એમણે ઝવરચદ મઘાણીની નવલકથા
ે
�
ે
ે
ુ
�
ે
ે
ે
ગગન સત દવીદાસ તમ જ અ�ય પ�તકોનો અન કાકા કાલલકરના
ુ
િહમાલયનો �વાસના ��ø અનવાદ �કટ કયા છ. હાલ
�
�
ૈ
�
ક તલ ે કાજલ ઓઝા વ� િલિખ ‘�ૌપદી’નો ��ø અનવાદ તથા
ુ
ે
�
ુ
રાજમોહન ગાધીના ‘Prince of Gujarat’નો ગજરાતી
ુ
�
�
ે
�
�
�
�
�
ુ
આ બધ તમને શા માટ કહીએ છીએ? એટલા માટ ક �ટહ
ુ
�
�
ે
ે
ત મ અશોક મઘાણીનુ નામ ન સાભ�ય હોય તો ચાલ, પણ �ટહ અમાર મન મોર બની ટહકાર કરે છ, મનમા ન મનમા � મધ રાય અનવાદ ‘એક અનોખો રાજવી’ �કાશનમા છ. � �
ુ
�
ે
�
ે
ે
�
ઝવરચદ મઘાણીનુ નામ ન સાભ�ય હોય તો ýઓ, તમારો
�
�
ુ
�
ુ
��ø ‘The Promised Hand’ની પહલી આ�િ�
�
ે
�
�
ે
ે
ે
ે
ં
�
�
ુ
ે
ે
સલફોન લઈન તમારા ��ડઝો સાથ લાઇક–લાઇક રમો! અમ �વગ ચડીને નમ�દ ન �માનદ ન મનશી ન ýષી સાથ રાસડા 2002મા બહાર પડ�લી. રિશયન (અન. કલદીપ ધીગરા) અન ે
ે
�
ુ
ે
�
ે
�
ુ
ે
�
ે
ે
ુ
ે
ઝવરચદ મઘાણીના સૌથી નાના સપ� અશોક મઘાણી અમ�રકા િનવાસે લઈએ છીએ, િમ�તર! ક ગયા મિહન ત �ોિમ�ડ હ�ડના રિશયન ન ે ચીની (અન. િલઉ િજન�ય) અનવાદોની સાથ 2020મા સાિહ�ય
�
ે
ુ
�
ે
�
ે
ુ
ુ
ે
છ અન યપીએસ નામ કપનીમા ઉ�ાસનેથી િન�� થઈને ઇતર ��િ�મા � મ�ડરીન ચાઇનીઝ ભાષાઓમા પણ અનવાદ �ગટ થયા છ. રિશયન! અન ે અકાદમીએ ‘The Promised Hand’ની પણ નવી આ�િ� �ગટ છ.
�
�
�
�
ુ
ે
�
�
ે
ુ
�
ે
ે
ૂ
સમય િવતાવ છ, જન અમ ટમચ લાઇક કરીએ છીએ ને ટમચ હાટ કરીએ ચાઇનીઝ! અન હલો! આ પહલા� ‘વિવશાળ’નો �ચમા પણ અનવાદ થઈ ચ�યો છ: �
�
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
ે
ે
�
ે
ુ
�
ે
છીએ, કમક� ત ‘ઇતર ��િ�’ છ, િપતા ઝવરચદની નવકલથાઓનો ��ø શ� ગજરાતીમા કહીએ તો Shanghai Cooperation Organizationની Fiançailles (અન. મોઇઝ રસીવાલા).
�
ુ
ે
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
�
�
ુ
�
ુ
ે
ુ
ે
�
અનવાદ! પાઠમાળા�ા�ડ કતાકમ�િ�યાપદ �ટાઇલ �ખસક ઇ��ીટાઇટ ��ø 2020ની ભારતમા યોýયલી િશખર પ�રષદ િનિમ� રિશયન અન મ�ડરીન ગગનવાલાને પોતાને એવી કોઈ મોટાઈ નથી, પણ કોઈ સપ� ન હોવાથી
ૂ
ે
ુ
ે
�
�
નહી, પણ િવલાયતમા જ�મેલો ��ø માડ સડસડાટ વાચી શક તવ �ડ�શન! ચીની ભાષામા �ગટ કરવા ભારત સરકારે દસ પ�તકો પસદ કયા એમા � એમણે પોતે પોતાની એક નવલકથાનો ���લ�તાનીમા અનવાદ કરેલો છ,
ં
�
�
ુ
�
�
�
�
ુ
ુ
ે
�
�
ે
ુ
ે
વિવશાળન ��ø શ? િબ�ોથલ? �ફયા�સ–�ફયા�સી? એ�ગેજમ�ટ? નહી, ગજરાતી નવલકથા ‘વિવશાળ’ �થાન પામી! ગજરાતી નવલકથા વિવશાળ! જની ટીવી સી�રયલ બી ઊતરી છ ન �ફ�મ બી બની છ. કાલ સવાર કોને
ુ
ુ
ં
�
ે
�
ુ
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
ુ
�
ે
ુ
ુ
ુ
‘ધ �ોિમ�ડ હ�ડ!’ વાયા ���લશ �ા�સલશન ‘The Promised Hand’ બાય અશોકક�માર! ખબર માઇ વરી ગડ ��ડની લાગવગથી યનો, અમારી બી �ય��ય ત�યા બન! ે
ે