Page 11 - DIVYA BHARATHI 012221

Friday, January 22, 2021

ે
�
નવલકથાના પા�ોન øવત બનાવવાની લ�ન પછી બધા �ણય કરમાઈ
�
ુ
કળા મનશી અને પ�નાલાલમા� હતી.
થોમસ હાડીની આ નવલકથામા પા�ો
�
�
�
�
એવા� øવત બની ર�ા છ ક વાચકન ે જતા હોય છ (થોમસ હાડી)
�
�
�
ે
�વજન જવા� જણાવા માડ �
�
�
ુ
ુ
ે
�
�
િહ તષ ýજલન નામ સાિહ�યના જગતમા ખાસ ýણીત નથી. �
�
�
ે
ે
ે
તઓ ��ø િવષયના િશ�ક છ. કવળ તાસ લઈન બસી રહ
ે
ે
ુ
�
એવા સામા�ય િશ�ક નથી. Óરસદના સમયમા તઓ અનવાદની
ે
ે
ુ
�
�
��િ� કરે છ�. અનવાદ કરવામા øવ રડાય �યાર જ એ અનસજન ગણાય.
ુ
ૂ
�
ુ
�
ુ
ે
�
એમણે �મપૂવક એક પ�તક મોકલી આ�ય: ‘કોલાહલથી દર’. થોમસ હાડીની
ýણીતી નવલકથા ‘Far From The Madding Crowd’નો અનવાદ
ુ
વાચવાની મý પડી ગઈ.
�
કનૈયાલાલ મનશીની વાતમા દમ છ: ‘નવલકથામા રસ પડવો ýઈએ,
ુ
�
�
�
�
�
એ જ ખરી કસોટી’. થોમસ હાડીએ ઘણી નવલકથાઓ લખી છ. એમની
ુ
�
ે
�
ુ
ુ
સ�િસ� નવલકથાનો øવત અનવાદ કરવાનુ સહલ નથી. િહતષભાઇ ýજલ ે
�
�
આવો અનવાદ કરીને ગજરાત પર ઉપકાર કય� છ. મારી બા એવ માનતી ક �
ુ
�
ુ
�
ુ
ુ
�
�
�
નવલકથા વાચનાર યવાન બગડી ýય. પ�રણામે હ ક. મા. મનશી, દશક,
ુ
�
�
શરદબાબ અન ગણવતરાય આચાયની નવલકથાઓ વાચવાન ચકી ગયો.
�
ુ
ુ
ે
�
ુ
ૂ
�
�
ુ
�
નવલકથાના કલાિવધાન �ગ કશય લખવાનો અિધકાર મને નથી. મ �ણ
ે
�
ે
નવલકથાઓ લખી છ. આમાની એક નવલકથાનુ િવવચન કરતી વખત ે
�
�
ુ
સ�્ગત ડો. રમણલાલ ýશીએ લ�ય: ‘ગણવતભાઈએ આ નવલકથા ન
ુ
�
�
�
�
ુ
�
લખી હોત, તો સાર થાત.’ આવી કડવી આલોચનામા રહલ સ�ય મને �પશી �
ુ
�
ે
�
ુ
ે
ગય અન તરત જ નવલકથા ન લખવાનો િનણ�ય મનોમન લવાઈ ગયો!
ુ
�
ુ
ે
�
�
�
ે
થોમસ હાડીની નવલકથાનો અનવાદ વાચવાન બ�ય �યાર જ �સ�નતા
ુ
�
ે
�
ે
ે
�ા�ત થઇ ત વહચી દવાનો �ય�ન આ લખમા� થયો છ. િવવચન કરવાનો
ે
અિધકાર મને નથી. આવી જકડી રાખનારી એટલક �ીપની ���ટએ સફળ થઇ
ે
�
ે
ે
ુ
ે
�
છ�, જમા અનવાદકની ���ટવ�ત કશળતા પાન પાન વરતાઈ ન હોત, તો માર ુ �
�
�
�
વાચન થોડાક પાના પછી અટકી ગય હોત.
ુ
�
�
ે
�
ુ
નવલકથાના પા�ોન øવત બનાવવાની કળા મનશી અન ે
�
પ�નાલાલમા હતી. થોમસ હાડીની આ નવલકથામા પા�ો
�
�
�
�
�
�
�
એવા øવત બની ર�ા છ ક વાચકને �વજન જવા જણાવા િવચારોના થોમસ હાડી �
ે
�
�
માડ. નવલકથાનો નાયક અ�યત ખબસરત એવી નાિયકા
ૂ
ૂ
�
�
ં
�
ે
�
ે
બાથિશબાના �મમા ડબ છ. લ�ન �ગ બાથિશબાન ખાસ �દાવનમા � થાય. આવા િવચાર�રક િવધાનો નવલકથાની શોભામા � અસરકારક કામ કરી આપે છ. જ કામ શ�દો નથી કરી શકતા એ
ે
�
ે
ે
ે
�
�
ે
ુ
�
�
�
કોઈ ઉ�સાહ નથી. એ તો કહ છ: ‘હ કોઈ પરષની સપિ� વધારો કરનારા� જણાય છ. થોડાક ધારદાર િનરી�ણો અહી ં કામ એક નજર કરી આપે છ. િન�તજ બનલા હોઠ એ બધી દા�તાન
�
�
�
�
ે
ુ
�
હો� એ વાતથી મને નફરત છ. ý ક એ ઘડી �યારક તો ગણવત શાહ ��તત છ. કાન દઈને સાભળો: સભળાવી દ છ, જ કાન સા�ભળી પણ નહી શક. �
�
ે
�
�
ે
�
�
ુ
ુ
�
�
ે
ં
�
�
ુ
�
�
�
આવવાની જ છ એ વાત હ ý� છ.’ બાથિશબાન લાગ છ ક � { �મમા પડવાનો માગ બહ સીધો છ, પણ એમાથી { જગતની ��ઠ પ�નીનુ સખ પણ પ�ની ન હોવાના સખ સામ ત�છ છ. �
ે
�
ુ
ે
ુ
ે
�
�
ં
ે
�
ે
�
�
�
�
�િ�યલ જવો માણસ �યારય પોતાને ક�ોલ નહી કરી શક અન ે બહાર નીકળવાનો માગ બહ અટપટો છ. � તમ પરષો જ ભાષામા, તમારી લાગણીઓ �ય�ત
�
�
�
ે
�
ુ
ં
ે
ુ
ે
ે
ે
વહલો-મોડો નફરત કરવા લાગશ. આવા કારણોથી એ ગિ�યલની { પરષો �મ મળ �યા પરણી જતા હોય છ અન ��ીઓ કરતા હો છો, એવી ભાષામા લાગણીઓ
�
ે
ુ
ુ
�
�
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
ુ
ં
�
�
ે
ુ
�
લ�નની ઓફરનો અ�વીકાર કરે છ. પણ ગિ�યલ એક સાચા �મની પીડ જન �મ કરે એને જ પરણવાનુ પસદ કરતી હોય છ. � �ય�ત કરવાન કામ, ��ીઓ માટ ઘ� અઘર હોય છ �
ે
ે
ે
ે
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
ુ
�
�
�
ે
સાથ કહ છ: ‘એવ તો કદી ન બન. આ øવનમા હ બીજ શ કરી શકીશ { �મીઓ તરફથી આચરવામા આવતી દગાબાø �ગ ��ીઓ હમશા� { ગિ�યલ પોતે તોડી ન શક એવી સાકળથી નહી, પણ એક સોહામણા
�
ે
ે
�
ે
ે
ં
�
�
ુ
ે
�
એ મને ખબર નથી, પણ એક વ�ત તો હ કરતો જ રહીશ, તમને ચાહતો ફ�રયાદ કરતી રહ છ, પણ આ જ ��ીઓ સાચા �મીની વફાદારીની તાતણાથી બાથિશબા સાથ ýડાયલો હતો.
�
ુ
�
�
ે
�
ે
ે
ુ
ે
�
�
ે
�
રહીશ, તમને ઝખતો રહીશ અન ��યપય�ત તમારી રાહ ýતો રહીશ.’ અન ે ભા�ય જ ન�ધ લતી હોય છ. � { �યા કોઈ ýનાર નથી, �યા અિશ�ત લાગતી દરેક હરકત પણ સામા�ય
ુ
�
ે
�
નવલકથાના �ત સધી ગિ�યલ પોતાના વચનને વળગી રહ છ. � { લ�ન પછી બધા �ણય કરમાઈ જતા હોય છ. � જ ગણાતી હોય છ. �
�
�
ે
�
ે
ે
�
ુ
ે
ે
�
�
ે
�
ુ
�
ે
�નવલકથાના પા�ોન મખથી (ક લખકની કલમ) ઉ�ારાયેલા કટલાક { જ લોકો પોતાના ચહરા વડ જ સામની �ય��તન ઠપકો આપવાની આ નવલકથાનો ભાઈ િહતષ ýજલ કરલો સહજ અનવાદ વાચીન થય ુ �
ે
ે
ે
ે
�
ે
�
�
ુ
િનરી�ણો એટલા તો સચોટ છ ક આપણને રોકાઈ જઈન િવચારવાન મન આવડત ધરાવ છ એમના માટ આ આવડત શ�દોથી પણ વધ ુ (અનસધાન પાના ન.19)
�
�
�
ે
�
ુ
�
ુ
�
ે
ે
�
ૂ
�
ન નામી ઘરની બહાર નીકળી. મયરભાઈન ે મદબિ� િદવસ હ તો સાવ બઘવાઈ ગયલો. મને ખબર હતી ક � ં
ે
ે
ૂ
ે
બધા આવશ પછી મને તો એની પાસ જવા પણ નહી
ે
બધાએ સમøન દર રાખલા.
�
ે
�
આ�ટરઓલ એમનુ કઈ કહવાય નહી. મળ. લોકો આવ એ પહલા� મ તો દોડીને... પછી
�
�
ં
�
�
ે
�
�
ૂ
ે
ુ
પીઠ પાછળ તો ‘મયર મદબિ�’ જ કહવાતા ન? પણ તો મને રોજ િચતા થાય ક હવ એના વગર ત � ુ
�
�
ૂ
�
ુ
ે
�
મયરભાઈ આજે તો િબલકલ �વ�થ હતા. લોકોમા� ��મત આવી ગય. ‘સલ ગઈ, પણ આ મારી જવો... મ�ીમા રોજ એના પાલવનો
ુ
ુ
�
ુ
ુ
ુ
�
�
ે
ુ
�
ે
ુ
�
ે
�
ચણભણ ચાલતી હતી... ‘સલખા હતી તો આનુ ઘર મદબિ�ન કોઈ અસર હોય એવ...’ કોઈ લઘકથા છડો પકડીને સઈ જતો તય શાિત થતી.
ુ
�
�
�
ે
ે
�
ુ
�
�
�
ુ
સચવાય. ઠીક છ હાથશાળમા કપડ� વણવાની આછી- ગણગ�યુ. ‘હોય હવ, આવા લોકોને તારામા પણ એનુ જ લોહી હ�, ��યએટ
�
ે
ુ
ે
ે
�
ે
પાતળી નોકરી છ એટલે, બાકી સલખાબન પાટ-ટાઈમ બહ આઘાત ના લાગ.’ એક બની બઠલા હમલ વ�ણવ થઇ ગયો…’
�
�
�
ે
�
ૈ
�
ે
ે
�
નોકરી સાથ બાપ-દીકરાને બરાબર સભાળી લીધલા. મનોિચ�ક�સક� �ાન વહ�ય. ુ � િસ�ા બાધલા પાલવનો
�
ે
�
પા�રતોષને પણ ભણાવવાન કામ એમનુ જ, એટલે તો ગયો હતો. સલખાના ફોટાને પગે લાગતા મયરભાઈના ચહરા પર પહલા બાઘા જવ � ુ
�
ુ
કપાયેલો છડો, પા�રતોષને પકડાવતા,
ે
�
આજે પા�રતોષ ��યએટ થઇ
ુ
�
તસવીર �તીકા�મક છ પર સહજ િચતા ધસી આવી. હવ પા�રતોષનુ શ? પા�રતોષ પાછળ મયરભાઈ ઊભા હતા.‘આ લ, એક ટીપુ અન પછી... અન પછી... આટલા વષ � ુ �
�
�
દર વષ પહલો નબર લાવે છ.’
�
�
ુ
�
ે
ૂ
ે
�
ુ
�
થોડા શ�દો મયરભાઈના કાન પ�ા, ચહરા
ે
ુ
��મત, પછી ચ�માના ýડા કાચ પાછળ �સન
ે
ૂ
�
�
�
ે
ે
�
�
�
�
�
ે
તારી મ�મી પાલવના છડ થોડા િસ�ા બાધી રાખતી,
ુ
�
�
ે
ે
�
ુ
�
ત લશન કરી લ એટલે એક િસ�ો આપતી. એ ગઈ એ
હાથની મ�ી જકડાઈ ગઈ અન બીø પળ ચહરા પર
ધોધમાર આ��દ!
ુ
ે