Page 13 - DIVYA BHASKAR 123121

Friday, December 31, 2021 | 13

સામેની �ય��તએ કોઈક કારણસર øવનનો સૌથી મહ�વનો સબધ તોડવો પ�ો હોય તો એ વાતન ે
�
�
ે
ે
ુ
‘�ગત’ માન-અપમાનનો મ�ો બનાવીન આપણ øવનભર એ �ય��ત િવશે કડવાશ
સઘરી રાખીએ છીએ જન એક સમય િદલ ફાડીન �મ કય� હોય!
ે
ે
�
ે
ે
ે
ુ
મથરાનગરપિત,

કાહ તમ ગોકલ ýઓ
�
ુ
�

�
ુ
�
ે
�
ઓન’ થઈ ગયા હોય એ પછી પણ પોતે �યા જ ઊભા છ એવ કહીન પોતાની ડીપફઇક
�
ે
પીડાની ક એકલતાની ફ�રયાદ કરીને એ �ય��તન સતત પાછી બોલાવવાનો
�
�
�
ે
ુ
�
ે
ુ
�
�
�ય�ન કરનારાએ એવ સમø લવ ýઈએ ક નદીમા ડબકી મારીન આપણે
ૂ
�
ે
ઊભા થઈએ અન ફરી બીø ડબકી મારીએ �યાર પણ ý જળ એનુ એ ન રહત � ુ
�
�
ે
ે
હોય તો એકવાર આપણને છોડીને ગયલી �ય��ત (કોઈપણ કારણસર) પાછી
ં
ે
ફર તો પણ એ �ય��ત ‘એ’ તો નહી જ હોય! �ય��
�
છટી પડી ગયલી બ �ય��તમાથી કોઈ એક અથવા બન પોતપોતાની
ે
�
ે
ે
�
િદશામા �વાસ કરે છ. �યા છોડવામા આ�યા હતા, ‘�યા જ ઊભા હોવાનો’
�
�
�
�
�
ુ
�
�
દાવો કરનાર પણ થોડ�ક તો બદલાયા જ હોય છ. બીý એક મ�ો એ છ ક,
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
છટા પડ�લા બ જણા મોટાભાગે એકબીýન આ િવયોગ માટ ક છટા પડવા હાઇ �ોફાઇલ સેલિ��ટ�ના ‘કપડા’ ઉતારવાની
�
�
�
�
�
�
માટ જવાબદાર ઠરવતા હોય છ.
ૂ
�
ે
આવા સમય ઈગોના ��ો પણ થાય જ છ. એક વખત સબધમા �યાર ે ��િ� પહલી નજર રમø લાગે પણ ભ� સમાજની
ે
�
�
�
�
�
ે
�
ુ
કડવાશ, ફ�રયાદ ક પોતાની િ�ય �ય��ત િવશ નાનકડો ગ�સો ક િતર�કાર મિહલાઓની ફઇક �યડ તસવીરો કોઈ ગભર ક�યા
ુ
ૂ
�
ે
�
ે
�
�
ભળી ýય છ �યાર એ સબધને ફરીથી �યા જ પહ�ચાડવો, એ જ રીત øવાડવો
�
�
ુ
ક અનભવવો લગભગ અશ�ય હોય છ. � માટ ઘાતક નીવડ �
�
‘મથરાનગરપિત, કાહ તમ ગોક�લ ýઓ...’ રાધા અન ક�ણના �પકને
�
�
ે
ુ
ુ
લઈન શભા મદગલના અવાજમા ગવાયલ આ દદ�ભય ગીત બગાળીના ઇક �યૂઝની આબોહવામા એક નવી �કારના ‘ફઇક’ ચ�ગોચર
�
�
ુ
ુ
�
�
ુ
ુ
ુ
ે
�
ે
�
ુ
ýણીતા લખક મનોજ બાસની વાતા ‘�િથ�શા’ ઉપર આધા�રત �ફ�મ ફ � થાય છ, ‘ડીપફઇક’! એટલે? રીડ મોર!
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
ુ
�
ે
‘રઈનકોટ’ માટ �રતપણા ઘોષે લ�ય છ. આ ગીતના શ�દો લગભગ ‘વાયડ’ માિસક પિ�કામા એક ચ�કાવનારો લખ ઇ�ટરનેટ
�
ે
�
�
�
�
ે
દરેક �ય��તના øવનમા પછાવો ýઈએ એવો સવાલ પછ છ, ‘કાહ � ઉપરની એક િતલ�મી સાઇટ િવશ છ જમા �ાહકો પોતાની પ�ની ક �િમકા
�
ૂ
ે
�
ે
�
ૂ
�
ુ
ે
આધી રાત સારિથ બલાઓ?’ મથરામા વસતા ક�ણને રાધા યાદ આવ ે ક સગિદલ બવફાના ફોટા મોકલાવ ન ત સાઇટનો સો�ટવર અમક ડોલરની
ે
�
ુ
ે
ુ
ે
ે
�
�
ે
એ સહજ અથવા �વાભાિવક છ, પરંત �યા પાછા જવાનો એમનો ફી લઈન ‘આ�ટ��ફિશયલ ઇ�ટ�િલજ�સ’ના એલગો�રધમથી ત સ�નારીઓના�
�
ે
ુ
�
ે
�
�
ે
�
ે
ૂ
ે
ે
�યાસ અન �વાસ બન કટલા િનરથ�ક છ એની વાત આ ગીતમા � વ��ો દર કરી તમની ‘ન�ન’ તસવીરો પરત કરે! પછી ત �ાહક ત ફોટાનો
�
કરવામા આવી છ. � શો ઉપયોગ કરે ત ખોદાયø ýણ પણ નારી િબચારીન ક�પનાયે ન હોય ક �
ે
ે
ે
�
ુ
ે
�
�ફ�મની વાતા આમ જઓ તો સાવ સામા�ય છ. એકબીýન �મ કરતા તની લાજ લટાઈ ગઈ છ, ‘એઆઈ’ની વીý��વક તજની �ારા!
�
ે
ુ
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
ે
�
ે
હોવા છતા છટા પડી ગયલા બ જણા ફરી એકવાર બીýન મળ છ. બન ે ના, ø! ત સાઇટની િલ�ક અમ નથી આપવાના ન નથી વાયડ �
ે
�
ુ
ે
ે
�
ે
�
ુ
એકબીýની સામ ‘સખી હોવાન’ મહોરુ પહરીને એવો દખાવ કરે છ ક ýણ ે મગિઝને આપી. ત �ડિજટલી વ��હરણ થયા પછીની તસવીરો અ�લ
�
ે
�
�
ે
�
ે
�
ે
ુ
�
ુ
ે
ે
�
�
પોતે જ ખોય છ અથવા જન �મ કરતા હતા એના જવાથી પોતાના øવનમા � ‘હાઈપર �રયિલ��ટક’ હોય છ એવ બીý પાપીઆ કહ છ, અમ ýઈ નથી.
�
�
�
�
�
કોઈ ફર જ પ�ો નથી... �વાિભમાન ગણો ક અિભમાન, અકબધ રાખીન ે Similarweb નામ �રસચ સાઇટન તારણ છ ક છ�લા દસ મિહનામા તન 50
ે
�
�
�
ે
ે
ુ
�
�
ુ
ે
ે
ે
ે
ુ
�
�
�
�
એક સમય જ િ�ય હતી એવી �ય��તન પોતે ‘દઃખ’ પહ�ચા� છ એવો સતોષ િમિલયન યાન ફાઇવ �ોસ� િહ�સ મળી છ, અન ‘હ��ડઝ ઓફ થાઉઝ��સ’
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ે
ે
થતો હશ? કોઈક કારણસર છટા પડી ગયલા બ �મીઓ �યાર મળ છ �યાર ે ફોટા ઉપર િનમમ બળા�કાર થયા છ. અલબ�, તના િનમાતા
ે
�
�
�
ૂ
‘એ’ �ય��તના જવાથી પોતાના øવનનો કોઈ િહ�સો ખાલી થઈ ગયો છ � લખલટ કમાય છ. �
�
ુ
ુ
�
ે
ે
ે
�
ૂ
તસવીર �તીકા�મક છ � અથવા પોતે અધરપ અનભવ છ એવ �વીકારવાની સહજતા ભા�ય જ કોઈની તની ��પન ઓફ સાઇટોમાની એક ઉપર
ે
�
પાસ હોય છ. આનુ કારણ કદાચ એ છ ક, આપણે �મને પણ અહકારના નીલ ગગન 830,000 કલા�મીઓનો ધસારો થયલો,
ે
�
ે
ે
ે
�
�
�
�
ે
વાઘા પહરાવીન જ ઓળખીએ છીએ. નકરો, નય�, નીતય�, વાઘા વગરનો બીø ઉપર 300.000. આ ��પન ઓફ
�
ે
‘તમરી િ��ા અબ પરી ઘરવાલી, �મ આપણને ઓળખાતો નથી. ક તલ ે વબસાઇટો મળ વબસાઇટન 500 ડોલરની
ૂ
ે
ૂ
ે
ુ
ે
ે
ૂ
�
�
�
�
દધ નાવન ઘીવુ િદનભર ખાલી...’ સામની �ય��તએ કોઈક કારણસર øવનનો સૌથી મહ�વનો સબધ તોડવો ફી આપીને 10,000 ફોટા િનવ�� કરવાની
ે
ે
�
ે
ૂ
�
�
ુ
ે
ે
ુ
ે
�
ગઈકાલ સધી જ �િમકા હતી એ આજે કોઈની પ�ની છ. દધ નહાય પ�ો હોય તો એ વાતન ‘�ગત’ માન-અપમાનનો મ�ો બનાવીન આપણે ટ�નોલોø ખરીદ છ. એમાની એક સાઇટ
ુ
ે
ુ
છ, પરંત કરવા માટ એની પાસ કશ નથી (øવવાનુ કોઈ કારણ નથી). øવનભર એ �ય��ત િવશ કડવાશ સઘરી રાખીએ છીએ જન એક સમય િદલ મધ રાય ઉપર 3,000 �ાહકોએ એક માસમા બ ે
�
�
�
�
ે
ુ
ે
ે
�
�
ે
ે
ુ
ે
ે
�
�
ુ
ે
ે
ે
�
�
‘િબરહ ક �સ કબ ક પ�છ ડાલ, અબ કાહ દરદ જગાઓ...’ જ ગઈકાલ ફાડીન �મ કય� હોય! આ કવી પરાડો�સ અથવા કો��લ�સ પ�ર��થિત છ � લાખથી વધ ફોટા સમિપત કીધેલા. હવ ત ે
�
ે
�
ે
�
�
�
ે
ે
�
સુધી તમને િમસ કરતી હતી ક જન તમારા વગરનુ øવન અસ� ! �યારક જ øવથી પણ વધ વહાલી હતી એવી �ય��તનો øવ લવા સો�ટવરનુ વઝન ટ ઉપલ�ધ છ જમા સાઇડમાથી ક �
ે
�
�
ે
ુ
�
ે
ે
�
ે
ૈ
ુ
ે
�
લાગત હત એણે પોતાની ýતન ગોઠવી લીધી છ, øવન સાથ ે આપણે તયાર થઈ જઈએ છીએ... ��ઠભાગથી લીધલા ફોટાને ‘સવળા’ કરી શબાબનો
�
ુ
�
�
�
�
�
�
�
ે
સમાધાન કરી લીધુ છ. હવ, એના øવનમા ફરીથી �વશીન ે એકબીýન ે છક મહાભારત કાળમા �બા અન િભ�મની કથાથી નýરો કરી શકાય છ, સન 2022મા સો�ટવરનુ 3જ વઝન પદાપ�ણ કરનાર
�
ે
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
દદ� જગાડવાનો કોઈ અિધકાર નથી... શ� કરીને હø હમણા જ બનલા આયશાના �ક�સા સધી છ. ત વડ ફોટામાની લલનાની દહય��ટને �પ�ટ કરી શકાશ અન તણી ઉપર
�
ુ
�
ે
ે
ે
ે
ુ
�
�
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
ૂ
ે
વીતી ગયલા સમયન, છટી ગયલા ક તટી ગયલા ગમતા રહીએ અખબારોમા પણ આવા િન�ફળ �મના �ક�સામા થયલા ઉ�જક આકષ�ણો ઉમરી શકાશ. સન 2017મા આવા સો�ટવરને ‘ડીપ�યૂડ’
ે
ે
�
ે
�
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
ુ
�
સબધોના ટકડાને શોધીને, ફરી ફરીને એ જ ભતકાળન ુ � લોિહયાળ �તની કથાઓ આપણે વાચતા ર�ા છીએ. નામ અપાયલ. તના બનાવનારાએ ત એપ હવ ઉતારી લીધી છ, પણ તનો
ૂ
ે
ે
�
�
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
િચ� બનાવવાનો �ય�ન મહનત અન લાગણીનો �પ�ટ આવી પ�ર��થિત આપણા સૌની થતી જ હોય છ. કોડ હø સાઇબર સાગરમા સલારા માર છ. વાયડ મગિઝનના લખ મજબ
ુ
�
ૈ
વેડફાટ છ. � કાજલ ઓઝા વ� આપણને આપણી પીડા ક અભાવ �ગટ કરતા કોઈક આ ��િ�ન ‘ડીપફ�ઇક’ કહવાય છ. આ િનબધમા લગીર બઘડી િવનોદ છ �
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
ુ
�
�
િજદગીમા �યારય �રવાઈ�ડ બટન નથી હોત એ આપણે અહકાર, ઈગો રોકી લ છ... ખાસ કરીને, એ �ય��તની પણ આ ��િ� ભયાનક અન ઘાતક છ. હાઇ �ોફાઇલ સલિ��ટઝના ‘કપડા�’
ે
�
�
ે
�
�
ે
ે
ે
�
ે
ૂ
ે
ે
ે
�
ે
ે
ે
ૂ
ે
બધા ýણીએ છીએ તમ છતા, કોઈ એક સબધન ફરી ફરીને સામ જન �યારક આપણે પરા �દયથી ચાહી હોય! જન સૌથી ઉતારવાની ��િ� પહલી નજરે રમø લાગ પણ ભ� સમાજની મિહલાઓની
�
�
�
øવતો કરવાનો �ય�ન કટલાક લોકો સતત કયા કરે છ. અન છવટ � વધ �મ કય� હોય એની સામ એના જ અભાવની પીડા �ગટ કરવામા � ફઇક �યૂડ તસવીરો કોઈ ગભરુ ક�યા માટ ઘાતક નીવડ�.
ે
�
�
�
ુ
�
�
ે
�
ે
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
ે
ે
�
તમના હાથમા િનરાશા જ આવતી હોય છ. વીતી ગયલો સમય �યારય પછો આપણને વધ પીડા થાય છ. અન અહો! આ લખતા લખતા ગગનવાલા વાયડ મગિઝનને બાજએ
�
ુ
ે
�
�
�
ુ
ૂ
ે
�
ે
આવતો નથી ત એક કડવી હકીકત છ. સમયની સાથ સબધો પણ ધધળા થતા � જ �યા છટી ýય, એને �યા જ છોડીને આગળ વધી જવ એ øવનનો, મકીને સોચમા પડી ýય છ ક પવ ફોન ક વી�ડયો વગર ચમ�કા�રક વાતો
ે
�
ે
�
�
ૂ
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
ýય છ�. રહી ýય છ મા� યાદો. િનયિતનો અન અ��ત�વનો િનયમ છ. ખરી ગયલા� પાદડા ફરી ડાળ પર લાગતી પણ આજે ઘરઘર રમાય છ, તમ આજે સો�ટવરની મદદથી કોઈના�
ે
�
ે
�
�
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
ુ
�
�
ે
�
ૂ
નવાઈ એ વાતની લાગ છ ક, ભતકાળના એ સબધમા હવ કશ નથી ચ�ટાડી શકાતા નથી, વહી ગયલ પાણી ફરીથી નદીના મખ સધી જઈ શકત ુ � કપડા� ઉતારી શકાય છ, તમ આગામી કાલ કોઈ ચૌદ વરસનો �કશોર નવી
ુ
�
�
ે
ુ
ે
�
ે
ુ
ે
�
�
�
�
�
ે
ે
�
ુ
ે
�
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
�
બ�ય એવી ખા�ી હોવા છતા ફરી ફરીને એ મરી ગયલા સબધન øવાડવાનો નથી પરંત નવા પાદડા ઊગ છ, વરસાદ નવ જળ લઈન આવ છ...એવી જ શોધ કરે જમા કોઈ બી માણસના દ�ભના કપડા� દર કરીને તની અસલીયત
�
�
�
ૂ
�
ે
ુ
ે
ુ
ે
�યથ �યાસ કરીને આવા લોકો ફ�ત િનરાશા સધી પહ�ચ છ. સામની �ય��ત રીત સરી ગયલા સબધન પકડવા ક રોકવાના �ય�નને બદલ નવી િદશા અન ે ýઈ શકાય તો કવી મý પડ�! કોઈ ��ગી કાળાબý�રયો અમક હો��પટલને
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ુ
ે
ે
ે
�
ે
ૂ
ૂ
ુ
�
�
અથવા ભતકાળના િ�યજન, �િમકા-�મી કદાચ પોતાના øવનમા ‘મવ નવા સબધ તરફ આગળ વધવ એ જ સાચો ર�તો છ. � (અનસધાન પાના ન.19)
�
�
�
ુ
�