Page 17 - DIVYA BHASKAR 121120
P. 17
Friday, December 11, 2020 | 17
Covid-19 ની વ�િ�ક મહામારીએ આપણી દુિનયાને ઉપર-નીચે કરી દીધી છ�.
એક વ��થી પણ ઓછા સમયમા દુિનયા ઝડપથી આપણા મા�� ફાયદાકારક રીતે બદલાઈ છ�
�
દસ વ�� થાત એ�લુ� પ�રવત�ન,
�
કોિવડ� મા� �ણ જ માસમા કરી બતા�યુ�!
િવ�ભરની અનેક મોટી ક�પનીના મા�ધાતાઓ સાથે મળીને કરવામા�
કો િવડને કારણે થયેલા નુકસાનથી તો સૌ પ�રિચત છ�. ýનહાિન, આવેલા આ �લોબલ સવ� �માણે આ ક�પનીઓએ �ડિજટલાઇઝેશનનો દર ખૂબ
ધ�ધાકીય નુકસાન, આિથ�ક પાયમાલી, ગરીબોને પારાવાર
મુ�ક�લી એમ અનેક સમ�યાઓની યાદી ખૂબ લા�બી છ�, પરંતુ ઝડપથી વધારી દીધો છ� - પછી એ ક�પનીની �ત�રક બાબતોમા હોય, �ાહક
�
િવપરીત પ�ર��થિત પણ ખાનાખરાબી સાથે સાથે ઘણા સારા પ�રવત�નો પણ સાથે હોય ક� સ�લાય ચેન માટ� હોય. આ ક�પનીઓનો �દાજ હતો ક� આવનારા
ભેટમા� આપી જતી હોય છ�. ફાયદો ક�ટલો થશે એનો �દાજ તો અ�યારે કાઢવો �ણ થી ચાર વષ� બાદ જે પડાવ ઉપર પહ�ચત, તે ચાર અઠવા�ડયાની �દર
મુ�ક�લ છ� પરંતુ પ�રવત�ન ક�ટલુ� અને ક�ટલી બધી ઝડપથી થયુ� છ� એ ýઈએ આવી ગયો! અને આવી ક�પનીઓ �ારા અપાતી �ડિજટલ ક� પછી �ડિજટલી-
તો આપોઆપ ફાયદો �યા�-�યા� થશે એ દેખાઇ જશે. આવો ýઈએ થોડા એનેબ�ડ �ોડક�સ અને સેવાઓ તો સાત વષ� આગળ વધી ગઈ.
�કડાઓ અને હકીકતો. ýક� આ પ�રવત�ન કાયમી રહ�શે અને તે ટ��પરરી નથી એવુ� �ઢપણે માનતી
�
ુ
િ�ટનના ડો�ટરોએ �યૂયોક� ટાઈ�સ અખબારને જણા�યુ� છ� ક� �યા�ની ક�પનીઓએ આ િદશામા ખૂબ રોકાણ કરવાનુ� ચાલ કરી દીધુ� છ�. તેમના મતે,
નેશનલ હ��થ સિવ�સ, જે સરકારી તબીબી સેવાઓ પૂરી પાડ� છ�, તે આ માટ� ભરપૂર ઇ�વે�ટમે�ટ પણ મળી ર�ુ� છ�. પ�રણામે ટ��નોલોøને ઉપરા�ત ચીના �ાહકો કહ� છ� ક� હવે તેઓ હ�મેશા �કરાણા-રાશન ઓનલાઇન
�
�
કોિવડને કારણે એક જ અઠવા�ડયામા સ�પૂણ� રીતે પ�રવિત�ત થઈ લગતા િન�ણાતોની પણ મોટા પાયે ભરતી થઈ રહી છ�. બાર જ ખરીદવા મા�ગે છ�.
ગઈ હતી. વષ�ની શ�આતે લગભગ 95 ટકા ડો�ટરો �યા � ક�પનીઓના આ સવ� �માણે તેઓ પ�રવત�ન માટ� સામા�ય ભારતનો દાખલો લઈએ તો એક સવ� �માણે તાજેતરમા� ઓનલાઇન
�
દવાખાનામા �બ� પેશ��ને ýતા, પરંતુ કોિવડ બાદ લગભગ ડણક કરતા� 20 થી 25 ગણી ઝડપથી ગિતશીલ થયા હતા. તેમના શોિપ�ગ શ� કરનાર લોકોમા� 78% એવુ� કહ� છ� ક� તેઓ ભિવ�યમા� પણ
ુ
ે
એક સ�તાહથી પણ ઓછા સમયમા� ‘ટ�લીમે�ડિસન’ક� વી�ડયો જ �દાજ �માણે મહામારી ýહ�ર થયા બાદ ઝડપથી કામ ઓનલાઇન શોિપ�ગ જ ચાલ રાખશ. �કડાઓ મુજબ િવ�ભરમા� ક�શલેસ
કોિલ�ગથી પેશ�ટને ચકાસવા જેવુ� કામ 90 ટકા ડો�ટરો �ારા �યામ પારેખ કરવાની બાબતમા આ ક�પનીઓએ 40 ગણી વધુ ઝડપથી �ા�ઝે�શનના �માણમા� બેથી પા�ચ વષ�મા� થઇ શક� તેટલો વધારો કોિવડને
�
ુ�
થવા લા�ય હતુ�. આવુ� શ�ય બનવા માટ� લગભગ 10 વષ� િનણ�ય લીધા હતા. કારણે ન�ધાયો છ�.
ે
લાગવાના હતા અને વધતા ઓછા �શ ભારત સિહત સમ� મહામારી અગાઉ હાલના �તરે ઘરેથી કામ કરવા માટ� િવ�ભરમા� લગભગ 1.6 અબજ િવ�ાથી�ઓને covid ને કારણે અસર
દુિનયામા પણ ક�ઈક આવુ� જ થઇ ર�ુ� હતુ�. એટલે ક� ‘રીમોટ વ�ક�ગ’ ચાલ કરવા માટ� લગભગ એક વષ� પહ�ચી છ�. એક �દાજ �માણે બાદ �ક�લે જતા� િવ�ાથી�ઓ હવે ઓનલાઇન
�
ુ
અમે�રકાના ઈ-કોમસ�ના �કડાઓ ýઈએ તો �યાલ આવે ક�, જેટલો સમય લા�યો હોત, પરંતુ કટોકટીને કારણે સરેરાશ 11 લિન�ગ પાછળ લગભગ લગભગ 50 ટકાથી વધારે સમય આપે છ� અને નવુ�
ુ
ઓનલાઇન ક� �ડિજટલી, લોકો �ારા થતી રીટ�લ ખરીદીમા� દર વષ� લગભગ િદવસમા� મોટા ભાગની ક�પનીઓએ રીમોટ વ�ક�ગ ચાલ કરી દીધુ� હતુ�! �ાન �હણ કરવાની ઝડપ ઓનલાઇન પ�િતથી લગભગ 60% વધી ýય છ�.
એક ટકા જેવો વધારો ન�ધાતો હતો. ‘ઈકોનોિમ�ટ’મા� �િસ� થયેલા મેક��ઝી ક�પનીઓના સમ� �ડિજટલ �ા�સફોમ�શનની વાત કરીએ તો માઇ�ોસો�ટના એક ક�સ��ટ�ગ ક�પનીના તારણ મુજબ 2025 સુધીમા�, ભારતમા� ઓનલાઇન
ક�સ��ટ�ગના એક �રપોટ� �માણે 2020ની શ�આતે અમે�રકાના સમ� સીઇઓ સુ�દર પીચાઈ કહ� છ� ક� બે વષ� જેટલુ� પ�રવત�ન અમે મા� બે મિહનાની િશ�ણમા�, દસ ગણો વધારો ન�ધાઈ શક� છ�.
�
રીટ�લમા, ઓનલાઈનનો િહ�સો લગભગ 18 ટકા હતો અને આ વષા�તે વધીને �દર જ કયુ� છ�! �યારે અ�ય ક�પનીઓમા� પ�રવત�ન તેમને લગભગ પા�ચ વષ� સતક�તા, અનુક�લન�મતા અને હકારા�મક પ�રવત�નની જ��રયાત
19 ટકાએ પહ�ચવાની અપે�ા હતી, પરંતુ કોિવડની શ�આતના મા� આઠ જેટલુ� આગળ લઈ ગયુ� છ�. કોિવડને કારણે વધી ગઈ છ� અને ઈ�ટરનેટને કારણે સý�યેલી ચોથી ��ોિગક
�
�
અઠવા�ડયામા જ એટલે ક� લગભગ બે મિહનાથી પણ ઓછા સમયમા�, આ આ રોગચાળો ફ�લાવનાર ચીનનો દાખલો જ લઈએ તો લગભગ 50 �ા�િતને વેગ મ�યો છ�. કોિવડ પહ�લા એવો �દાજ હતો ક� આવનારા દાયકામા�
િહ�સો 28 ટકા ઉપરા�ત થઈ ગયો! મતલબ ક� બે મિહનાની �દર લગભગ ટકા ઉપરા�ત ચીની �ાહકોએ એક સવ�મા� જણા�યુ ક� તે લોકોએ, કામ હોય િવ�ભરમા� લગભગ 70% ઉપરા�ત મૂ�યનુ� આિથ�ક ઉપાજ�ન �ડિજટલી થશે.
10 વષ�ના �તે શ�ય બનત એટલુ� પ�રવત�ન આવી ગયુ�! ક� શોિપ�ગ, બધુ� જ ઓનલાઇન કરવાનુ� ચાલ કરી દીધુ� છ�. લગભગ 55% હવે આ લ�ય લગભગ બે-ચાર વષ�મા� �બી જઇએ તો નવાઈ નહીં!
ુ
સામા�ય અન રોિજ�દી બાબત પણ øવનનો હ�તુ બની �ક�
ે
રોજ સવારે �પ�� હ�તુ સાથ ý�વુ�
ે
પર વધારે પડતો આધાર રાખીએ નહીં. તમે લા�બુ� આયુ�ય અને ત�દુર�તી સો વષ� øવવા મા�ગતા હો તો સિ�ય અને સાથ�ક øવન øવો.’ ઇ�કગાઈ
ં
ભોગવવા ઇ�છતા હો તો અમારા ગામમા� તમારુ� �વાગત છ�. અહી ક�દરત ગહન મહાન �ફલોસોફીમા� ગૂ�ચવાઈ ગયેલો ક�સે�ટ નથી. એનો કોઈ
તમને આશીવા�દ આપશે. આપણે સાથે મળીને લા�બા આયુ�યનુ� રહ�ય એક જ િસ�ા�ત દરેકને લાગુ પાડી શકાય નહીં. દરેક �ય��તનુ� પોતાનુ�
શોધીશુ�.’ ઇ�કગાઈ હોય છ�. કોઈ કહ�શે, બધી િચ�તા છોડી તમારા �દયને યુવાન
આ વાત ýપાનમા� �ચિલત øવન øવવાની શૈલી િવશ હ��ટર રાખો. બીý લોકો સામે ��મત કરવાનુ� કહ�શે. એક ��ે ક�ુ� ક� એ રોજ
ે
ગાિસ�યા અને �ા�સેસ િમરેલસ સયુ��તપણે લખેલા પુ�તક ‘ઇ�કગાઈ’મા� છ�. સવારે ý�યા પછી પહ�લા એના �ગણામા� બનાવેલા બગીચામા ýય છ�.
ે
�
�
એ બ�ને ઓ�કનાવાના લોકોના લા�બા આયુ�યના� કારણ ýણવા ઓિગમા �યા શાકભાø, ફળÔલના છોડોના સા�િન�યમા� એકાદ કલાક ગાળી પછી
�
ગયા હતા. �યા �� લોકોને મ�યા. એમની સાથે વાતો કરી. પહ�લી નજરે જ ચા-ના�તો બનાવે છ� અને બીý કામ કરે છ�. એમનુ� બીજુ� ઇ�કગાઈ છ�
�
�યાલ આ�યો ક� બધા ભાઈચારાની ભાવના સાથે �ાક�િતક વાતાવરણમા� �મરના દરેક તબ�ામા ��િ�શીલ રહ�વુ�. બધા� પોતાની મ�ડળી બનાવી
�
રહ� છ�. બીø બાબત �પ�ટ થઈ ક� એમની લા�બી આવરદાનુ� કારણ એકમેકને આન�દથી મળ� છ�. તેઓ નાનીમોટી બાબતો �ગે ધીરજ
મા� એમને �ા�ત ક�દરતી સ�પિ� નથી. દરેક �ય��તની ભીતર ધરાવે છ�. કશાયની ઉતાવળ નહીં. શરીરને થકવો અને મન
આન�દનો �વાહ વહ�તો હતો. બીý િવ�યુ�મા� ઓ�કનાવા �સ�ન રાખો.
ટાપુના હýરો િનદ�ષ વતનીઓએ ýન ગુમા�યા હતા. ડ�બકી øવનમા� હ�તુ માટ� મોટા આદશ�નો િવચાર કરવાનો
�
છતા એમના મનમા� બહારની દુિનયાના લોકો માટ� કડવાશ નથી. સામા�ય અને રોિજ�દી બાબત પણ øવનનો હ�તુ
નથી. એમનો સામૂિહક િસ�ા�ત છ�, અýણી �ય��તને પણ વીનેશ �તાણી બની શક�. દરેકની સામે એક �� હોય છ�–હ�� આજે સવારે
લોહીના સ�બ�ધીની જેમ �ેમ કરો, પછી ભલે ને તમે એને કયા હ�તુસર ý�યો છ��? એક િશિ�કા કહ� છ� ક� એનો ઉ�ેશ
પહ�લી વાર મળતા હો. એના� િવ�ાથી�ઓને �ેમપૂવ�ક રોજ નવુ� શીખવી એમનો
�
તેઓ એમના સમુદાય–સમાજ સાથે સ�ઘભાવનાથી ýડાયેલા માનિસક િવકાસ કરવાનો છ�.
રહ� છ�. સાથે મળીને કામ કરે, જવાબદારી વહ�ચે, સાદુ� ભોજન લે, એક યુવતી સવારે ýગીને એના ઘોડાઓની સાફસફાઈ કરે છ�.
�
પૂરતી �ઘ લે, થોડી કસરત કરે, ખુ�લામા હરેફરે, નાચે-ગાય, જ�મિદવસ એ કહ� છ� : ‘મારા ઘોડા મારી જવાબદારી છ�.’ આ વાત �ાણી અને માનવ
તથા બીý �સ�ગો–ઉ�સવોની ઉ�લાસભેર ઉજવણી કરે. ઉપલક નજરે તેઓ વ�ેના સ�બ�ધને સમýવે છ�. �� દુકાનદાર રોજ એટલે દુકાન ઉઘાડ� છ� ક�
�
ý પાનના એક ટાપુ ઓ�કનાવાના લોકો દુિનયામા સૌથી વધારે સામા�ય øવન øવી લા�બુ� આયુ�ય ભોગવે છ�, પરંતુ એમની �ત�રક એના �ાહકને સ�તોષ આપી શક�.
ખેલાડીઓ �ય��તગત રીતે વ�ડ� ચે��પયન બનવાને બદલે એની ટીમના
લા�બુ� આયુ�ય ભોગવે છ�. એ ટાપુના એક ગામ ઓિગનામા�
સ�િ� અપાર છ�. સાદુ�, િનરામય, ક�દરત અને સ�ગાથીઓની સાથે �સ�ન
િસિનયર િસ�ટઝ�સની �લબમા ýહ�રનામાની જેમ લ�યુ� હતુ� øવન જેવા� પ�રબળ એમના� ઇ�કગાઈ છ�. િવજય માટ� રમવાનુ� પસ�દ કરે છ�. દરેક જણનુ� સવ�મા�ય સૂ� છ� : ‘બીýને
�
: ‘�સી વષ�ની �મરે હ�� હø યુવાન છ��. તમે નેવુ� વષ�ના થાવ �યારે હ�� તમને ýપાની ભાષાના ઇ�કગાઈ શ�દનો સીધો અનુવાદ શ�ય નથી. એ દરેક ટ�કો આપો. તમને પણ એમનો સહકાર મળશે. અમે અમારી િજ�દગીમા�
મળવા આવુ� તો મને પાછો મોકલý અને કહ�ý ક� તમે સો વષ�ના થાવ �યારે �ય��તએ પોતાના માટ� િવકસાવેલી øવનશૈલી છ�. એ એમના અ��ત�વનો પૂણ� આન�દ મેળવવા સવારે �ખ ખોલીએ છીએ.’ આપણે પણ ýતને પૂછી
તમને મળવા આવુ�. તમે જેટલા �� તેટલા વધારે મજબૂત. આપણે સ�તાનો અથ� છ�. દરેકની પાસે øવનનો �પ�ટ ઉ�ેશ છ�. ýપાની કહ�વત છ� : ‘તમે શકીએ : ‘હ�� આજે સવારે કયા હ�તુસર ý�યો છ��?’