Page 14 - DIVYA BHASKAR 121120

Friday, December 11, 2020 | 14

�યા આઇના ઔર �યા ઇ�સાન, એક િદવસ એક દાઢી-જટાધારી સાધ �રમા� �વે�યો.
ુ
ે
મનસુખલાલ એન રોકવા માટ� ઊભા થઇ ગયા,‘અરે,
ક� નહીં રહતી ટ�ટન ક� બાદ તમે કોણ છો? આ રીતે અમારા �રમા�...?’
ે
જેમ િવલાપ કરતી ýઇ. એક િદવસ રડી લીધા� પછી એ કોઠાસૂઝ ધરાવતી
અભણ ��ીને સમýઇ ગયુ� ક� �સુના વરસાદથી પથરાળ જમીનમા� પૈસાનો
પાક નહીં ઊગે. એણે રડવાનુ� બ�ધ કરી પારકા� ઘરના� કપડા�, વાસણ અને
કચરા�-પોતા�નુ� કામ કરવાનુ� શ� કરી દીધુ�. પડોશીઓ ભલા હતા. વાર-તહ�વારે
દ રેક માણસ અલગ અલગ ભિવ�ય લઇને આ જગતમા� આવે છ�; બધુ� નભી જતુ� હતુ�.નાનકડો મનસુખ આ બધુ� ýઇýઇને મોટો થતો ગયો. કપડા�લતા અને સીધુસામાન આપીને આ મા-દીકરાને સાચવી લીધા�. મનસુખ
ઘરની ��થિત �માણે ભણતો ગયો. િજ�દગી હ�મેશા બધા�ને માટ� સા�તા�લોઝ
વગર કહ� એના મનમા� ધમ�-�યાન અને સાધુ-સ�તો માટ� એક પૂવ��હ રચાતો
�
62 વષ�ના મનસુખકાકા અલગ જ �કારનુ� નસીબ લઇને આ�યા
હતા. દુઃખ, અભાવો અને સ�ઘષ�થી ઊભરાતા પા�ચ પા�ચ દાયકા ગયો. મનસુખના બાળમાનસમા તકલીફો વેઠતી માતા ��યે �ગટ સહાનુભૂિત બનીને નથી આવતી ક� એની પાસેથી તમે જે માગો તે આપી ýય. મનસુખ
�
પસાર કયા� પછી મા�ડ હમણા દસેક વષ�થી સુખનો ચહ�રો ýવા મ�યો હતો. અને સાધુઓની સ�ગતમા� સુખ શોધનારા િપતા માટ� ��છ�ન ફ�રયાદ ઘોળાયા ડો�ટર, વકીલ, એ��જિનયર ક� કલે�ટર તો ન બની શ�યો પણ જેમ તેમ
બેઠા ઘાટનુ� મકાન હતુ�. જેમા� પચાસ વષ� ભાડ�આત તરીક� ર�ા પછી હમણા� કરતી હતી. ý એનુ� ચાલત હોત તો એણે અવ�ય િપતાની સામે બળવો કય� ભણવાનુ� પૂરુ� કરીને એક િમલમાિલકના બ�ગલામા નોકરીએ રહી ગયો.
�
ુ�
થોડા�ક વષ� પહ�લા તેમણે ખરીદી લીધુ� હતુ�. �શી વષ�ની વયો�� મા હોત. પણ બળવો કરવા માટ� એણે એને હજુ ઘણા�બધા� વષ�ની વાર અ�યારે જેને ‘હાઉસ મેનેજર’ કહ�વામા આવે છ� તેવા �કારની એ નોકરી
�
�
હતી, 40 અને 35 વષ�ની �મરના બે દીકરાઓ હતા, �વીણ હતી. મનસુખના� øવનમા� િપતા સામે બળવો કરવા હતી. બ�ગલાનુ� તમામ કામકાજ એણે કરાવી આપવાનુ� હતુ�. �યારેક નોકર
અને મનીષ, એ બ�નેની પ�નીઓ હતી. પૂý અને માિલની. જેવી �મર �યારેય આવી જ નહીં. �યારે તે દસ ન આ�યો હોય તો શેઠાણીના� ઘાઘરો-સાડલા પણ તેણે ધોવા� પડતા� હતા. �
મનસુખકાકાના પોતાના ધમ�પ�ની અરુણાબહ�ન હતા. બ�ને રણમા� વષ�નો હતો �યારે અચાનક એક િદવસ િપતા આવો કારમો સ�ઘષ� વેઠીને મનસુખ સામાિજક રીતે ��થર થયો.
�
ે
દીકરાઓના� ઘરે પણ સ�તાનો હતા. ઘરના� ઘર, ફિળયા�મા� �બાલાલ ýહ�ર કયુ�, ‘આજની રાત આ ગરીબ ઘરની ક�યા અરુણાની સાથે પર�યો. બે દીકરાઓનો િપતા
�
નળ અને છોકરા લાઇનસર. આવી સુખની �યા�યા ખી�યુ� ગુલાબ ઘરમા� મારી છ��લી રાત છ�. આવતીકાલે બ�યો. દીકરાઓને ભણા�યા ગણા�યા. ઠીક ઠીક કહી શકાય તેવા
નાનપણમા� સા�ભળી હતી તે મનસુખકાકાના� øવનમા� સવારે હ�� �હ�યાગ કરીશ.’ પગારવાળી નોકરીએ વળગા�ા. સ��કારી ક�યાઓ શોધીને પરણા�યા�.
62મા� વષ� સાકાર થતી હતી. ડૉ. શરદ ઠાકર મનસુખની મા પહ�લા તો આ 62 યુગો જેવા� 62 વષ� પસાર કરીને હવે એ ક�ઇક રાહત નામની
�
મનસુખકાકા �યારે મનસુખ તરીક� જ��યા હતા �યારે સા�ભળીને ડઘાઇ ગઇ. પછી એ આøø નદીના �કનારે િવ�ામ કરવા બેઠો. ભાડા�નુ� ઘર હવે એણે ખરીદી લીધુ�
ુ�
ખાસ તકલીફ જેવુ� ન હતુ�. એમના િપતા �બાલાલ કોઇ કરવા લાગી અને છ��લે િવલાપ કરવા મા�ડી. હતુ�. જૂના જમાનાની સાદી પ�િત �માણે øવન ચાલત હતુ�. ભાખરી
ુ�
વેપારીની પેઢીમા� ગુમા�તા તરીક� નોકરી કરતા હતા. રોજ સા�જે તમારા ગયા� પછી અમે ખાઇશ શુ�? ખાનગી નોકરી અને ખીચડીના� ભોજનમા�થી તમામ વાનગીઓનો �વાદ મળી રહ�તો
ે
થા�યા પા�યા ઘરે આવીને �બાલાલ સૌથી પહ�લુ� કામ ભોજન કરી લેવાનુ� છ� એટલે પે�શન પણ નહીં આવે.’�બાલાલ આસમાન હતો. øવન એક �યવ��થત ઢા�ચામા ઢળી ગયુ� હતુ�. �યા અચાનક �વાહ
�
�
કરતા હતા. પછી પ�ની ક� બાળક સાથે સમય પસાર કરવાને બદલે ધમ�- તરફ �ગળી ચીંધીને કહી દીધુ�, ‘િચ�તા કરવાની જ�ર પલટાયો.
�યાનમા બેસી જતા હતા. ý એમનુ� ચા�ય હોત તો એમણે લ�ન પણ ન કયા� નથી. તમારુ� �યાન રાખનાર ઉપર બેઠો છ�. એક િદવસ નમતી બપોરે અિતશય ક�શકાય, વયો��,
�
ુ
�
હોત. �બાલાલના પ�ની પણ સાિ�વક ��ી હતી. એમણે પિતને �યારેય કોઇ તુ� એવુ� માની લેજે ક� આજે તારા પિતનુ� હાડકા�ના માળા જેવો એક દાઢી-જટાધારી સાધુ ઘરમા�
ફ�રયાદ કરી નહીં. પ�નીએ પોતાનુ� સમ� øવન દીકરાને ઊછ�રવામા� પસાર ��યુ થઇ ગયુ�.’ �વે�યો. એના� ભગવા� વ��ોમા�થી દુગ�ધ ઊઠતી હતી.
કરી દીધુ�. �બાલાલ �યારેક ટાણે-કટાણે સાધુ-સ�તોને ભોજન માટ� ઘરે લઇ ખરેખર બીý િદવસે સવારે મનસુખલાલ એને રોકવા માટ� ઊભા થઇ ગયા,‘અરે!
આવતા હતા. પ�નીને ધીમા અવાજમા સૂચના આપતા,‘આજે પા�ચ સાધુઓ મનસુખ ý�યો તે પહ�લા �બાલાલ અરે!, તમે કોણ છો? આ રીતે અમારા ઘરમા�...?’
�
�
ં �ગણે પધાયા� છ�. એમને જમાડવાના છ�.’આ પા�ચ સાધુઓને જમાડવામા � ઘર છોડીને ચા�યા ગયા હતા. ‘આ તમારુ� ઘર નથી, મારુ� ઘર છ�. મને ન
પા�ચ ટ�કનો સીધુસામાન વપરાઇ જતો હતો પણ એ સ�ઘવારીના જમાનામા� આ મનસુખે એની માતાને િવધવાની (�ન����ાન પાના ન�.19)
તસવીર �તીકા�મક છ�