Page 11 - DIVYA BHASKAR 111320_1
P. 11
Friday, November 13, 2020
�કાશન� �વ�
દી���સવ
સાથે દેવી સર�વતીનુ� પણ પૂજન થાય છ�. વેપારીઓ અધમ�, અિન�ટ અને અ�યાયના �ધકાર ઉપર ધમ�
ચોપડામા� સાિથયો દોરી ‘�ી1ા’નુ� શુભ લખાણ કરી અને સ�યના િવજયનુ� ઉ�જવળ પવ� છ�. િદવાળીના
તેનુ� પૂજન કરે છ�. ‘ધનતેરસ’ને ‘યમતેરસ’ પણ પવ� સાથે િવજયની અનેક કથાઓ વણાયેલી
કહ� છ�.લ�મીપૂજન અને વૈિદક ‘�ીસૂ�ત’નો પાઠ છ�.‘��પુરાણ’ �માણે િદવાળીના િદવસે લ�મીદેવી
ે
કરાય છ�. લ�મીનો ગાય�ીમ�� ઉ�ારાય છ� : ઓ� િવહાર નીકળ� છ� અને જેમનુ� �ગ�ં �વ�છ અને
મહાલ�મી ચ િવ�હ િવ��પ�નીં ચ ધીમિહ ા ત�નો સુશોિભત હોય, તેમના ઘરમા� લ�મી િનવાસ કરે છ�.
�
ં
�
લ�મી: �ચોદયા� ાા આ િદવસે ભગવાન ધ�વત��રનુ� આ કારણથી લોકો િદવાળી પહ�લા ઘર અને �ા�ગણની
�ાગ� થયુ�, તેથી ધનતેરસ ધ�વ�ત�ર જય�તી તરીક� સફાઈ કરે છ�.
પણ ઊજવાય છ�.
��
બેસત વ�� - નૂતન વ�� :
કાળી ચૌદશ (નરક ચત�દ�શી) : આસો વદ અમાસ જૂનુ� વ�� પૂણ� થાય છ� અને નવી
ે
�વ�િવશે� ‘કાિલકાપુરાણ’ �માણે કાળી આશાઓ જ�માવતુ� નવલા વ��નુ� મ�ગળ �ભાત
ચૌદશે ‘કાળરાિ�’દેવીનુ� �ાગ� થયુ� �ગટ� છ�. નૂતનવ�� વેરઝેર ઓગાળીને, પર�પર
�
ડો. મિણભાઇ હતુ�. મહારાિ� એટલે કાળરાિ�. સ��ભાવ-શુભે�છાના Ôલડા� વેરીને, આપણા અને
�
ત����થોમા� મહારાિ�ના દશ �વ�પો બીýના øવનમા� સુગ�ધ ભરીએ, મીઠાશ અને
(મહાિવ�ાઓ) બતા�યા છ�. આ રાિ�
�
દી પો�સવીના પવ�મા� માટીના કો�ડયામા� તેથી ગાયની પૂý ધનપૂý કહ�વાય. �ýપિત તારા-ન��ોથી ઝળહળ� છ�. કાળીચૌદશ મધુરતાની અનુભૂિત કરીએ અને કરાવીએ. પર�પર
ભળવાનો, �તર ઘટાડવાનો આ મ�ગળ િદવસ છ�.
મહારા�� વગેરે �દેશોમા� આ બારસને
�ગટાવેલો દીવડો �કાશ રેલાવીને
øવનના �ધકારભયા� માગ�ને અજવાળી ‘વસુબારસ’ ક� ‘વાઘબારસ’ કહ� છ�. વસુ ક� અમાસની રાતમા�થી નવા વ��નુ� �ભાત વીતેલા વ��મા� પરમા�માની ક�પાથી જે ક�ઈ ધા�ય-
મૂક� છ�. નવી આશા અને નવા સ�ક�પો અને નવચૈત�યથી અને વાઘ બ�ને શ�દોનો અથ� થાય ‘ધન’. �ગટ� છ�. કાળી ચૌદશની રાિ�એ મ��ત�� તેમ જ અનાજ પા�યા� હોય, એની િવિવધ વાનગીઓ નવા
øવન મહ�કી ઊઠ� છ�. દીપો�સવીના મહાપવ� સાથે આ િદવસે ગાય-વાછરડા�ને �નાન કરાવી, િતલક �ીય�� જેવા� ય��ોથી મહાિલકાની ઉપાસના કરાય છ�. વ��ના પહ�લા િદવસે પરમા�માના� �ીચરણોમા�
આસુરી શ��ત ઉપર દૈવી શ��તના િવજયની અનેક કરી Ôલમાળાઓથી શણગારાય છ�, ગાયની આરતી રાતે તલના તેલના દીવા �ગટાવાય છ�. સ��યા સમયે ‘અ�નક�ટ’ �પે અપ�ણ કરાય છ�.
કથાઓ સ�કળાયેલી છ�. િવ��પ�ની મહાલ�મીને ક���મા� કરાય છ�, દુધ-દહીં-ઘીનુ� નૈવે� ધરાવાય છ�. યમરાýનુ� તપ�ણ કરાય છ�. �ધારામા�થી �કાશમા �
રાખી �ણેય મહાદેવીએ લ�મી, સર�વતી અને કાિલકાની જવાનો સ�ક�પ કરવાનો સ�દેશ કાળી ચૌદશની ભાઈબીજ :
ઉપાસનાનુ� દીપો�સવ ઊજવીએ. ધનતેરસ (ધ�વ�ત�રજ�યિત, યમતરેસ) : �ધારી રાત આપે છ�. સ��યાટાણે તેલમા તળ�લા � ભાઈ-બહ�નના હ�તની સરવાણી એટલે ભાઈબીજ.
�
લ�મી ધનતરેસના� અિધ�ઠા�ી છ�. તેથી આ િદવસે વડા� ચાર ર�તે તેલના દીવા સાથે મૂકવાથી યમરાý ભગવાન સૂય�નારાયણની પ�ની છાયાની ક�ખે જ�મેલી
વાઘબારસ (ગ�વ�સ �ાદશી) : લ�મીનુ� અચ�ન-પૂજન કરાય છ�. સ��યાટાણે ક� યો�ય કકળાટમા�થી છ�ટકારો આપે છ�. યમુનાએ તેના ભાઈ યમરાજને કારતક સુદ બીજે
ગાય અને વાછરડા�ની પૂýનુ� પવ� એટલે વાઘબારસ મુહ�ત� દીપ �ગટાવી, ધનના �તીક�પ સોના-ચા�દીના પોતાના ઘેર જમવા માટ� આમ��ણ આપીને સ�કાર
ક� ‘ગોવ�સ �ાદશી’. સ��ક�તમા� ગાયનો ભારે મિહમા િસ�ા, ગૌધન, પશુધન, �ીય�� વગેરેનુ� પૂજન િદવાળી : કરેલો. આથી ભાઈબીજ ‘યમિ�તીયા’ પણ કહ�વાય
�
કરાયો છ�. ગાયમાતામા તો સવ� દેવોનો વાસ છ� એવી કરાય છ�. ધન ધોવાય છ�. ધન ધોવાનુ� તા�પય� એ િવ�મ સ�વત વ��ના છ��લા િદવસે, આસો વદ છ�. આ �સ�ગમા�થી ભાઈ-બહ�નના �ેમની �તીક �પે
ે
મા�યતા છ�. ગાયનુ� પાલન કરી �ીક��ણ ‘ગોપાલ’ છ� ક� લ�મીનો સદુપયોગ કરી, સાચા માગ� સાિ�વક અમાસ દીવા �ગટાવી આતશબાø કરીને, નવા ભાઈબીજનો તહ�વાર અ��ત�વમા આ�યો. આ િદવસે
�
ક� ‘ગોિવ�દ’ બની ર�ા. ગૌધન આપણી સ�પિ� છ�. ધન કમાવાનો સ�ક�પ કરવો. આ િદવસે લ�મીની વ��નુ� �વાગત કરવાનુ� મહાપવ� તે િદવાળી. િદવાળી (�ન����ાન પાના ન�.19)
િવ�� અવતાર ભગવાન ધ�વ�ત�ર સમ��મ��ન દરિમયાન નીકળ�લા
ચૌદ ર�ન�મા��ી ���લ�� ર�ન એટલે
�ર��યના દેવ ધ�વ�ત�ર
‘ॐ नमो भगवते म�ासुद��नाय वासुदेवाय ધ�વ�ત�રની પણ પ�ચોપચાર પૂý કરી ઉપરો�તમ��નો સલાહ મુજબ મ�દરાચલ પવ�તનુ� વલો�ં અને વાસુ�ક
धवंतरये। ýપ કરે છ�. નાગનુ� નેતરુ� બનાવી, દેવ-દાનવોએ ભેગા� મળી
�म�त�����ताय सव�भय�वना�ाय �ીમ� ભાગવ� પુરાણના �થમ �ક�ધના �ીý સમુ�મ�થન શ� કયુ�. સમુ�મ�થનથી ઈ��ની તમામ
सव�रोग�नवार�ाय।।’ અ�યાયમા િવ��ના ચોવીસ અવતારની કથા દૈવીસ�પિ� તો મળી, પરંતુ એ ઉપરા�ત બીý ચૌદ
�
�
�
‘જેમણે હાથમા અ�તકલશ ધારણ કરેલો છ�, છ�. ભગવાન ધ�વ�ત�રનો બારમો અવતાર ર�નો નીક�યા�. આ ચૌદ ર�નોમા� ચૌદમા
જે સવ� ભયનાશક છ�, જે સવ� રોગિનવારક છ�; તેવા� બતાવાયો છ�. વળી, આ જ પુરાણમા� ર�ન�પે ભગવાન ધ�વ�ત�ર �ગટ થયા.
સુદશ�નધારી વાસુદેવ �વ�પ ભગવાન ધ�વ�ત�રને સમુ�મ�થનની કથા પણ લખાયેલી છ�. દેવવ�� ભગવાન ધ�વ�ત�રનુ� ચતુભુ�જ �વ�પ
�
નમ�કાર.’ મહિ� દુવા�સાના શાપથી �વગ�પિત િવ��સમાન છ�.
આવતી કાલે ધનતેરસ છ�. આ િતિથએ દેવવૈ� ઈ�� તમામ દૈવી સ�પિ�થી વ�િચત સુરેશ �ýપિત સમુ�મા�થી �ગટ થયેલા �ીહ�ર
�
અને �ીહ�ર િવ��ના અવતાર�પ ભગવાન ધ�વ�ત�રનુ� થઈ ગયા. સ�પિ�િવહીન ઈ��દેવ િવ��ના આ તેજ�વી �વ�પને દેવોએ
�ાગ� થયુ� હતુ� તેવુ� ભાગવ� પુરાણ, િવ�� પુરાણ �ીહ�ર િવ��ના શરણે ગયા� અને સઘળી આવકાયુ� અને તેમને �વગ�મા� દેવ�વ
અને હ�રવ�શ પુરાણમા� લખાય છ�. પુરાણોમા� ભગવાન વાત કહી. િવ��એ ક�ુ� ક� તમારી સઘળી �દાન કરી આરો�યના દેવ તરીક�નુ� �થાન
ુ�
ધ�વ�ત�રને આરો�યના દેવ તરીક� રજૂ કરવામા� આ�યા દૈવીસ�પિ� સમુ�ના તિળયે સુરિ�ત છ�. તેને આ�યુ�. �વગ�મા� �થાન પા�યા બાદ ભગવાન
છ�. આથી જ ધનતેરસના િદવસે લ�મીમાતાની પૂý મેળવવા માટ� તમારે દાનવો સાથે મૈ�ી કરી તેમના ધ�વ�ત�રએ દેવોને શરીર આરો�ય અને તેના િવિવધ
સાથે ભાિવક ભ�તો સુખાકારી આરો�ય માટ� ભગવાન સહકારથી સમુ�મ�થન કરવુ� પડશે. �ીહ�ર િવ��ની (�ન����ાન પાના ન�.19)
