Page 16 - DIVYA BHASKAR 102221
P. 16
Friday, October 22, 2021
જે ��બ�ધમા� �ેમન ત�વ �દ�તર ગેરહાજર હોય અન ક�વળ �રવાજ ક� કાયદાનુ� બ�ધન જ પિવ� હોય તેવો લ�ન��બ�ધ અપિવ� ગણાવો �ઇએ
ે
ુ�
તમે કોઇ ગ�ગા�વ�પ િવધુરને મ�યા છો?
બહાદુર િવધવાએ વ�ધ�યન મુ��તદાતા માની લીધુ�!
ે
વી ર નમ�દના જમાનામા� િવધવાિવવાહ �ા�િતકારી સુધારાનુ� �થાન
પામીને સાથ�ક થયો. રા�દેરમા� ઘરની સામે આવેલા બધા� જ
�
ઘરોમા� પાકટ �મરની �ા�ણ િવધવા ��ીઓ રહ�તી હતી. એ
બધી જ માસીઓના� નામ આજે પણ યાદ છ�. øવનમા� કોઇ રસ બચે
ુ
નહીં અને િનમ�ળ આન�દ øવનનો શ� બની ýય, તેને
વૈધ�યની શોભા ગણવામા� આવતી. શુ�કતા �િત�ઠામા ખપે
�
એવુ� એ જમાનાનુ� વૈધ�ય હતુ�. જેમ �ાિત �ચી, તેમ િવધવા
હોવાની પીડા વધારે!
આજે જમાનો બદલાયો છ�. એક િવધવાએ તો કમાલ
કરી! એનુ� સ�દય� ઓછ�� ન હતુ�. એનો પિત અિતશય
�
વહ�મીલો હતો. એનુ� કોઇ અક�માતમા ��યુ થયુ� �યારે પણ
એની સુ�દર પ�ની બે-�ણ પુરુષોની ક�પનીમા� મ�ન હતી. પિતનુ�
��યુ થયુ� �યારે એ દેખાવ ખાતર રડી, પરંતુ �ખમા� �સુનુ�
ટીપુ� પણ ýવા ન મ�યુ�! એ િવધવા ��ીએ નવુ� øવન શ�
કયુ� અને પોતાની ક�પની શોધી લીધી. એ ��ીએ વૈધ�યને
વૈિવ�યના આન�દમા� ઝબોળીને પોતાનુ� નવøવન શ� કયુ�.
થોડીક અિતશયતાને કારણે એ લગભગ ચાલ ��ી બની
ુ
ગઇ. એના બે દીકરાઓને મ�મીના બધા જ પુરુષિમ�ોનો
પ�રચય હતો.
બ�ને પુ�ોમા� જે નાનો હતો, તે આખાબોલો હતો. એણે
પોતાની મોટી ભાભીની હાજરીમા� જ મ�મીને ‘ગિણકા’ કહીને
લડાઇ કરેલી. આજે પણ એ ��ી પુરુષોની ક�પનીમા� સુખી છ�. એ
ક�પનીમા� એ �ફ�મો ýવા ýય છ� અને ýતીય સુખ માણે છ�. વૈધ�ય છ�ક પાછળ
રહી ગયુ� છ� અને મý કરવામા� પિતની યાદ એને કદીય સતાવતી નથી. પા�ો
�
બદલાતા રહ� છ�, પરંતુ ક�પનીમા� મળતી મý અખ�ડ વહ�તી રહ� છ�.
�
હવે મૂળ �� ઊભો જ રહ� છ�. સાવ જ ન�ખાઇ ગયેલી, અકાળ ��ા બની
ગયેલી, ઉપે�ાના ઉકરડામા� સડીસડીને મા�ડ øવનારી એવી સમાજના ગ�દા િવડ�બના? હવે પછીના િદવસોમા� હઠપૂવ�ક અને સમજપૂવ�ક િવધવા ��ીને સદીઓ જૂનો છ�. છ�ટાછ�ડા વખતે લડવાનુ� ફરિજયાત નથી. િવચારપૂવ�ક થયેલા
ચોકી પહ�રામા� øવન વ��ારતી િવધવા ગણાતી ��ી એક બાજુ અને બીø માટ� નવો શ�દ�યોગ શ� થવો ýઇએ. િવધવા ��ીને ‘�વય�િસ�ા’ કહ�વાનુ� છ�ટાછ�ડા પણ પિવ� છ�.
બાજુ પોતાનુ� સુખ શોધી લઇને િબ�દાસ રીતે મý કરનારી ��ી વ�ે શ� થવુ� ýઇએ. અસ�ય સમાજમા કાયદેસરના લ�નસ�બ�ધ કરતા� પણ ગેરકાયદેસર ગણાતો
�
પસ�દગી કરવી જ પડ�, તો સમાજ ક�વી ��ી પસ�દ કરે? લોકો હવેની િવધવા ��ી એકલતાના અર�યમા� રડતી રહીને øવન ખાનગી લ�નેતર સ�બ�ધ પણ અિધક પિવ� હોઇ શક� છ�. જે સમાજ �ેમને ગુનો
જેને ‘ચા�ર�’ ગણે છ�, તે ચા�ર� આખરે શુ� છ�? આ �� શા માટ� વ��ારે? િ�યજનનો િવયોગ રડાવે એ જુદી વાત છ�. ગણે એ સમાજે ગુનાને �ેમ કરવો જ પડ� છ�. �યારે દુ:ખનો રથ ધરતીથી વ�ત
સામાિજક નૈિતકતાનો નથી. િવચારોના િવયોગના દુ:ખનો સ�બ�ધ �ેમની તી�તા સાથે હોય છ�, �ચો ચાલ �યારે દુ:ખને દદ�નો દર�ý �ા�ત થાય છ�. શાયર આવી અલ��કક
ે
એ ��નો ખરો સ�બ�ધ સુખિવરોધી ધમ�ભાવના સાથે લ�નમ�ડપ અને મા��રા સાથે નથી હોતો. બાકી �ખમા�થી અ��રતાનો �વામી છ� અને તેથી વ�દનીય છ�.�
સ�કળાયેલો છ�. સમાજ તો સુખને ચા�ર�િવરોધી ગણાવી ��દાવનમા� સરી પડ�લા �સુ તો આ�યા��મક ઘટના છ�. �વામી ક�પાલુ }}}
�
દેવાની ઉતાવળમા હોય છ�. જે િવધવા ��ીની આગળ સાચ કહ� છ� :
ુ�
�
વાત કરી તે ક�વળ �પસુ�દરી જ ન હતી, એ ગુણસુ�દરી ગુણવ�ત શાહ રડવુ� એ ઉ�મ ક�ાનુ� ભ��ત સ�ગીત છ�. પાઘડીનો વળ છ�ડ�
ે
પણ હતી. જે રડી ýણે છ�, તે આ�યા��મકતા મને વસ�ત ગમ છ�,
શુ� સમાજે માથે મારી દીધેલા એક ગ�દા લેબલને કારણે એ શુ� તે ýણે છ�. પરંતુ એ વધાર પડતી યુવાન છ�.
ે
��ીએ એકલતાનુ� અને અવગણનાનુ� નરક વેઠવાનુ�? એ ��ી સમાજે ý તમ શુ� �દયથી રડી શકો તો, મને ઉનાળો ગમ છ�,
ે
ે
ે
માથે મારેલા ક�ટલા નો�સ� �વીકારે, તો પોતાને વળગેલા ‘િવધવા’ નામના એ �ાથ�નાની તોલ બીø કોઇ �ાથ�ના પરંતુ એ વધાર પડતો અિભમાની છ�.
�
ે
લેબલથી સવ�થા મુ�ત થઇને øવી શક�? આવુ� તક�િવહીન, શાણપણિવહીન નહીં આવ. ે તેથી તો મને પાનખર ગમ છ�.
ે
અને ધમ�િવહીન øવન એ ��ી પર માથે મારવાનો અિધકાર કહ�વાતા વડીલો રડવામા� યોગના બધા જ િસ�ા�તો એનો ક�� કણ�િ�ય હોય છ�.
અને ધમ�ગુરુઓને કોણે આ�યો? સમાઇ ýય છ�. એનો રંગ વૈભવશાળી હોય છ�,
શુ� કોઇ �ય��તને પોતાની પસ�દગી મુજબ øવવાનો અિધકાર ન હોઇ િહલેરી ��લ�ટને પુ�તક લ�યુ� છ� : ‘It Takes a Village’. લેિખકા કહ� છ� અને એમા� થોડોક િવષાદ ભળ�લો હોય છ�.
શક�? યુરોપમા� ક� અમે�રકામા� કઇ િવધવાને ‘ગ�ગા�વ�પ’ ગણાવીને પીડા : ‘અમે�રકનો છ�ટાછ�ડા લેવામા ખાસી ઉતાવળ કરે છ�.’ આપણો સમાજ ખટપટ એની સોનેરી સ�િ�
�
�
પહ�ચાડવામા આવે છ�? કઇ �ય��ત સતત પીડાના પાથરણા પર øવતા નરકનુ� અને ઉતાવળથી ગોઠવાઇ ગયેલા લ�નને પિવ� ગણે છ�. જે સ�બ�ધમા� �ેમનુ� વસ�ત જેવી િનદ�ષ અને ઉનાળા
�
ફરિજયાતપ�ં ભોગવે? તમે કદી કોઇ ગ�ગા�વ�પ િવધુરને મ�યા છો? પુરુષ ત�વ સદ�તર ગેરહાજર હોય અને ક�વળ �રવાજ ક� કાયદાનુ� બ�ધન જ પિવ� જેવી શ��તશાળી નથી હોતી, પરંતુ
િવધુર બને પછી પણ એને કોઇ કાયમી લેબલ નથી વળગતુ�. હોય તેવો લ�નસ�બ�ધ અપિવ� ગણાવો ýઇએ. મૂળ� વાત �ેમના િવ�તારની એમા� પાછલી �મરનુ� કોમળ કોમળ
ુ�
સમાજ નવચ�ડી ય�ને તો પિવ� ગણે છ�, પરંતુ એ જ સમાજ �ેમય�ને છ�, �યિભચારના િવ�તારની નહીં. અને કરુણામય ડહાપણ ભરેલ હોય છ�.
પાપ ગણે છ�. સમાજને લ�ન િવનાનો �ેમસ�બ�ધ ન ખપે, પરંતુ �ેમસ�બ�ધ દદ�નો મધપૂડો પિવ� છ�, કારણ ક� એમા� �ેમમાધુય�નો �શ øવ�ત હોય છ�. એ øવનની મયા�દા અને વા�તિવકતા ýણે છ�!
ુ�
િવનાનો લ�નસ�બ�ધ જ�ર ખપે! માનવીય øવનની આ તે ક�વી અ��ય કિવ �હાનાલાલ સાચ કહ� છ� : ‘પરમ �ેમ પર��.’ દદ� અને �સુનો સથવારો - િલન યુ�ા�ગ, ચીનનો મહાન િવચારક
