Page 12 - DIVYA BHASKAR 102221
P. 12
¾ }અિભ�ય��ત Friday, October 22, 2021 8
નોબેલ પુર�કારો �ારા િવકાસની િદશા બદલવાનો સ�દેશો
ે
�
�વન એવી ર�� �વો ક કોઈ �ઈ ર�ુ ં દુિનયાના સૌથી �વીકાય� નોબેલ પુર�કારે આ વખતે ક�ઈક નવો સ�દેશો આપવાનો એ����ટ અને િગડો ઈ�બે�સને એ �રસચ� માટ� નોબેલ પુર�કાર મ�યો, જેમા� ખબર પડી
ે
ન હોય અને �ુદને એવી ર�� અ���ય�� �યાસ કય� છ�. પુર�કાર માટ� પસ�દગીનો આધાર ક� યોગદાન જેનાથી દુિનયાની િવચારધારા ક� િશ�ણ અને આવક વ�ે સીધો સ�બ�ધ છ�, એટલે ક� 11 વષ�નુ� િશ�ણ મેળવનારો જેટલુ�
કમાય છ�, તેનાથી 12 વષ�નુ� િશ�ણ મેળવનાર 12 %વધુ અને 16 વષ�નુ� િશ�ણ મેળવનારો
બદલાય. અથ�શા��ી ડ�િવડ કાડ�ને એ �રસચ� માટ� પસ�દ કરાયા, જેનાથી ખબર પડ� છ�
કરો ક ��ે કોઈ ����� હોય. ક�,ભારત સિહત દુિનયામા �ચિલત એ મા�યતા ખોટી છ� ક�, મજૂરોનુ� લઘુ�મ વેતન 65 % વધુ કમાય છ�. તેનાથી દુિનયાભરમા� લોકોને પોતાના� બાળકોને િશ�ણ આપવામા�
�
ું
�
વધવાથી રોજગાર ઘટ� છ�. ડ�િવડ� અનેક દેશોના વા�તિવક �કડા રજુ કરીને સાિબત કયુ� અને સરકારોમા� િશ�ણ �ગે વધુ �યાસ કરવાનો સ�દેશો જશે. આમ નોબેલ પુર�કારના
Ȳɋ̯Ȳ ȷȏȫȺɃ ક�, લઘુ�મ વેતન અને રોજગારનો કોઈ સ�બ�ધ નથી. હવે નોબેલ સિમિતએ આ �રસચ�ને ઈિતહાસમા �થમ વખત જળવાયુ અને પયા�વરણના �ે� કામ કરનારા િવ�ાનીઓને
ђ
�
ે
ે
ે
ઓળખ આપી છ�, આથી આ બાબત સરકારોની િવચારધારા બદલાશ અને ઉ�ોગો પણ �ફિઝ�સ વગ�મા� પુર�કાર આપીને એવો સ�દેશો આપવાનો �યાસ કય� છ� ક� િવ�ાનની
અન�ત ઊý � તેનાથી િચ�િતત નહી ંહોય. હકીકતમા� વેતન વધે છ� તો અથ�ત��મા માગ પણ વધે છ�, ધારા પરંપરાગત સબ-એટોિમક અને પા�ટ�કલ �ફિઝ�સથી દૂર કરીને માનવ િહત તરફ
�
જેના પ�રણામે ઉ�ોગોના માલનો વપરાશ વધી ýય છ�. બીý બે અથ�શા��ી ýસુઆ લગાવવાની જ�ર છ�.
અ�યાસ ભલ ન દ���કોણ : એ બહ� િચ�તાજનક છ� ક� ભારતમા� કોઈ પણ સ��ત િવરોધ પ� નથી
ે
ે
ગમ , પણ શીખવાનુ�
અટકવ ન ýઇએ કૉ��ેસના દદ�ની દવા સોિનયા ગા�ધી પાસે છ�
ુ�
�
મ ને �ડ�લે��સયા હતો. �ક�લમા ક�ઈ પણ
�
સમýતુ� ન હતુ�. �લાસમા ચૂપચાપ બેસી
રહ�તો, બધા િમ�ો મને મૂખ� કહ�તા હતા. નેતા- ડૉ. વેદ �તાપ વૈિદક શૂ�ય છ�. તે ખુદને સમાજવાદી, મૂડીવાદી ક� વષ� જેટલુ� પસાર થઈ ગયુ�, પરંતુ ક�ં�ેસનુ�
�
આઈ�યૂ ટ��ટમા� પણ ફ�ઈલ થઈ ગયો હતો. આ જ રા��વાદી કહી શકતી નથી. હવે તેની પોતાની અ�ય� પદ હજુ પણ હવામા લટક� છ�. સોિનયા
કારણે 15 વષ�ની વયે મ� �ક�લ છોડી દીધી. મને કાય�કતા� બધા ભારતીય િવદેશ નીિત કોઈ રા��ીય ���ટ ક� �તરરા��ીય ���ટ નથી! ગા�ધી કાય�કારી અ�ય�ની �હીલચેરમા� બેઠા� છ�
પ�રષદના અ�ય�
�
વા�ચવાનુ� ગમતુ� ન હતુ�, પરંતુ [email protected] �યા� સુધી ક�ં�ેસમા ને��વનો સવાલ છ�, અને રાહ�લ-સોિનયા તેને ધ�ો મારી ર�ા
�
શીખવાથી ભા�યો નહીં. ý જ િચ�િતત તો તેનુ� �વ�પ િબલક�લ એક �ાઈવેટ િલિમટ�ડ છ�. એવુ� નથી ક� ક�ં�ેસમા લાયક અને સ�મ
તમને ભણવામા� રસ ન હોય લોકશાહી માટ� ક�પની જેવુ� થઈ ગયુ� છ�. ક�મક� ક�ં�ેસ સૌથી નેતાઓનો અભાવ છ�. હ�� પોતે જ એવા
તો પણ લિન�ગ �યારેય બ�ધ ન ક�ં�ેસમા અ�યારે ભારતીય તેનાથી વધુ મોટી અને દેશની સૌથી જૂની પાટી� રહી છ�, ડઝનબ� ક�ં�ેસી નેતાઓને ý�ં છ��, જે
�
થવુ� ýઈએ. �ડ�લે��સયાને શરદ પવાર અને િચ�તાજનક િવષય બીý કયો હોઈ શક� ક�, એટલે બધી જ પાટી�ઓ તેની નકલ પર ચાલવા ક�ં�ેસને આ લકવા��ત ��થિતમા�થી મુ��ત
�
�રચડ� �ે�સન, કારણે હ�� વ�તુઓને સરળ મમતા બેનø જેવો હાલ દેશમા કોઈ પણ સશ�ત િવરોધ પ� લાગી છ�. એક બાજુ ક�ં�ેસને મા-બેટાની પાટી� અપાવી શક� છ�, પરંતુ તેઓ ક�ઈ બોલવામા �
�
�
વિજ�ન જૂથના બનાવવામા િવ�ાસ રાખુ� છ��. નથી. આ ખાલી �થાનને દેશની સૌથી જૂની કહ�વાય છ� તો તેની ટ�રમા� ભાઈ-ભાઈ પાટી� ખચકાઈ ર�ા છ�. જે લોકો આøવન પોતાના
સ��થાપક મ� એક પુ�તક લ�યુ� છ� - ‘��� કોઈ નેતા નથી, પાટી� ક�ં�ેસ ભરી શકતી હતી, પરંતુ તે સતત છ�, �ા�તોમા� બાપ-બેટા પાટી� છ�, કાકા- માિલકો સામે વા�કાવળીને સલામ કરતા ર�ા
ઈટ’. તેમા� મા� એટલુ� જ જે પા�રવા�રક નબળી પડી રહી છ�. ભારતીય જનતા પાટી� ભ�ીý પાટી� છ�, Ôવા-ભ�ીý પાટી�, પિત- હોય તે હવે તેમની સામે ક�વી રીતે માથુ� �ેેચુ�
જણાવવાનો �યાસ કય� છ� ક�, લોકો �યાસ કરે. ને��વને પડકાર (ભાજપ) પછી આ એકમા� એવી અિખલ પ�ની પાટી�, સાળો-બનેવી પાટી� વગેરે ઊભી કરીને બોલશે? ક�ં�ેસમા અ�યારે શરદ પવાર
�
�
�યારેક ક�ઈક મોટ�� શ� કરવા ક� ક�પની શ� કરવામા� ફ�કી શક� અને ભારતીય પાટી� છ�, પરંતુ તેની રા�ય સરકારો થઈ છ�. એટલે ક�, એક તરફ આપણા દેશમા � અને મમતા બેનø જેવો કોઈ નેતા નથી, જે
પણ બહ� ઓછા પૈસાની જ�ર હોય છ�. મારી માતાને અને પાટી�ની શાખાઓ પણ અ��થરતાનો પાટી�ઓએ પોતાની �ત�રક લોકશાહીને પા�રવા�રક ને��વને પડકાર ફ�કી શક� અને
સડક પર એક �ેસલેટ પડ�લુ� મ�યુ� હતુ�. માતાએ તે પોતાની �વત��તા ભોગ બની રહી છ�. પ�ýબમા અસ�તોષ હજુ િવદાય આપી દીધી છ�. ક�ં�ેસ પાસેથી જ પોતાની �વત��તા �થાપે. અ�યારે જેટલા
�
પોલીસને સ�પી દીધુ�. �ણ મિહના પછી પોલીસે તેની �થાપે. અ�યારે અધવ�ે જ લટક�લો છ� અને રાજ�થાન તથા બીý પ�ોએ શી�યુ� છ� ક�, કોઈ પણ સા�સદ, પણ લાયક નેતા છ�, તેઓ િવખેરાઈ રહ�લી
હરાø કરવાની મ�જૂરી માગી. તેના �ારા લગભગ જેટલા પણ લાયક છ�ીસગઢ �ગે પણ સતત અફવાઓ ઊડતી સ�સદમા� પોતાનો �વત�� મત રજૂ કરી શકતો ક�ં�ેસથી દુખી છ� પરંતુ આ તેમની મજબુરી
100 પાઉ�ડ મ�યા અને મ� એક મેગેિઝન શ� કયુ�. નેતા ��, તેઓ રહ� છ�. દેશની સ�સદના બ�ને �હોમા� ક�ં�ેસની નથી. તેને કોઈ એમ પુછ� ક� તુ� કોનો �િતિનિધ છ�. ક�ં�ેસના લાખો કાય�કતા� પણ ક�ઈ બોલતા
તમે �યારે ક�ઈક કરવા લાગો છો તો નસીબ પણ િવખેરાઈ રહ�લી સ��યા અને ગુણવ�ા એટલી ઘટી ગઈ છ� ક� છ�? પોતાના� મતદારોનો ક� પોતાની પાટી�નો? નથી, પરંતુ તેઓ પોતે પણ િચ�િતત છ�. આથી
તમારા માટ� કામ કરવા લાગે છ�. તમે ભલે કોઈ મોટી ક�ં�ેસથી દૂખી �� એવુ� લાગે છ� ýણે આપણી લોકશાહી મૂક- તને સ�સદમા� કોણે ચૂ�ટીને મોક�યો છ�? �ýએ ક�ં�ેસને બચાવવી હોય તો મા� સોિનયા-
ક�પનીના માિલક હોવ, પરંતુ લોકો ��યે હ�મેશા � બિધર થઈ ગઈ છ�. ક� પાટી�એ? આપણા સા�સદો પોતાની પાટી�ની બુિ�થી જ બચાવી શકાય છ�.
નરમાઈથી ��તુત થવુ� ýઈએ. તમે િવન� રહ�શો પરંતુ આ તેમની ક�ં�ેસ દુિનયાની સૌથી મોટી લોકશાહીની બેઠકોમા� પણ ખુ�લા િદલે બોલી શકતા રાહ�લ અને િ�ય�કા સિ�ય રહ�, પરંતુ
તો લોકો તમારી પાસે દોડીને પાછા આવશે. મજબૂરી ��. સૌથી મોટી પાટી� રહી છ�. સ�સદ અને નથી તો પછી સ�સદમા� �યા�થી બોલશે? આ પાટી�ની લગામ ક�ટલાક �વ�છ અને અનુભવી
�
�
લોકોની વાત �યાનથી સા�ભળો, તેમને પોતાની વાત ક�ં�ેસના લાખો િવધાનસભામા તેનુ� અ��ત�વ ભલે આજે ��િ�ની અસર હવે મ��ીમ�ડળની બેઠકોમા� નેતાઓના હાથમા રહ� તો કદાચ સામા�ય
રજૂ કરવાની તક આપો. એક સારા લીડરના આ જ કાય�કતા� પણ ક�ઈ સ�કોચાઈ ગયુ� હોય, પરંતુ ભારતના લગભગ પણ �પ�ટ ýવા મળી રહી છ�. ý આમ ન જનતાને કોઈ યો�ય િવક�પ પણ દેખાઈ શક�
ગુણ છ�. બોલતા નથી, પરંતુ દરેક િજ�લામા તેના કાય�કતા� હજુ પણ છ�. થતુ� તો 1975મા� કટોકટી ઠોકી બેસાડવાનો છ� અને આ રીતે િદશાહીન ક�ં�ેસ પાટી�ને
�
- �ે�સનના િવિવધ મી�ડયા ઈ��ર�યૂમા�થી સાભાર તેઓ પોતે પણ ý આપણે છ��લા 50-55 વષ�ના ઓછામા ઓછો એક મ��ી તો િવરોધ કરતો. કોઈ સુિનિ�ત વૈચા�રક િદશા પણ મળી
�
ઈ��દરા ક�ં�ેસના સમયથી ચાલી રહ�લી
ે
િચ�િતત ��. આથી ઈિતહાસન થોડા સમય માટ� ભૂલી જઈએ તો આ પરંપરા આજે પણ ક�ં�ેસમા યથાવત શક� છ�. આ નેતાઓની િનમ�ક પાટી�ના
�
ખબર પડશે ક� ક�ં�ેસ પાટી� કોઈ નાનુ�-મોટ��
�દર સામા�ય ચૂ�ટણી �ારા થવી ýઈએ. ý
કમ�મા� ‘હ��’નો ક�ં�ેસને બચાવવી સ�ગઠન નથી. આઝાદી પછી પણ જવાહરલાલ છ�. ક�ં�ેસના 23 વ�ર�ઠ નેતાઓએ �ારા ક�ં�ેસ પાસે નેતા અને નીિત બ�ને છ� તો તે
હોય તો મા�
આપણા રા�યોના િવરોધ પ�ોનુ� ગઠબ�ધન
નેહરુ અને લાલ બહાદુર શા��ીના સમયમા�
લખવામા પ�ના આધારે ઓગ�ટ, 2020મા�
�
ભાવ ન આવે સોિનયા-બુિ�થી જ પાટી�મા� એ વૈચા�રક અને �ય��તગત કાય�સિમિતની બેઠક બોલાવાઈ તો રાહ�લ પણ મજબૂતીથી બનાવી શક� છ�. ý િવપ�
ે
�
બચાવી શકાય ��. સિહ��તા રહી, પરંતુ સવાલ એ છ� ક� હવે ગા�ધીના ઠપકાએ તમામ વ�ર�ઠ નેતાઓની મજબૂત હશ તો લોકશાહીમા સ�તુલન વધશે.
દેશના માટ� આ સ�તુલન જ�રી છ�.
બોલતી બ�ધ કરી દીધી હતી. �યાર પછી એક
ક�ં�ેસ પાસે શુ� છ�? િવચારના નામે તેની પાસે
øવન-���
ɉ. °¦ §ɉ¡ ªɂ¯
ે
નવો િવચાર : એર ઈ��ડયા પાછી લેનારા તાતા સમૂહ સામ અનેક પડકારો
ક નામ ý ��ા સાથે લખીએ તો પાણીમા�
એ
એમ જ બ�યો ન હતો. એટલે �યારે કમ�ના િસ�ા�ત ભારતના આકાશમા� નવી સવાર ક� ભાિવ આફત?
પ�થર પણ તરી ýય છ�. આવો આપણો
ઈિતહાસ રહી ચુ�યો છ�. લ�કા પર સેતુ
પર િવચાર કરો તો �યાન આપવુ� પડશે ક� તેમા� ‘હ��’નો
�
ભાવ ક�ટલો છ�. અનેક બાબતોમા એક-બીý ��યે ગુરચરણ દાસ નથી. વાજપેયી સરકારના કાય�કાળ પછી, 19 વષ� બાદ છ�. ભારતના હવાઈ મુસાફરી બýરમા� ઓછા ખચ�ની
િવરોધ પછી પણ દરેક ધમ�, કમ�ના િસ�ા�ત પર AI ભારતનુ� �થમ ખાનગીકરણ છ�. ખાનગીકરણ માટ� એરલાઈ�સને કારણે બýરમા� ગળાકાપ �પધા� પણ છ�.
સહમત છીએ. કામ વગર તો કોઈ રહી શક� નહીં, લેખક અને એર ઈ��ડયા સાહસની જ�ર હોય છ� અને આખરે મોદી સરકારે એ ઈ��ડગોની આ બýરમા� 57 %ભાગીદારી છ�. ટાટા માટ�
બોડ�ના પૂવ� િનદેશક
ુ�
પરંતુ કમ�મા� �યારે ‘હ��’નો ભાવ લઘુ�મ ક� સમા�ત [email protected] સાહસ કરી બતા�ય છ�. AIમા� ટાટા અનેક નવી વ�તુઓ મુ�ય િનણ�ય �ા�ડ �ગે લેવાનો રહ�શે. તેની પાસે ચાર
ે
થઈ ýય, તો પછી પરમા�માની વધુ નøક થઈ ýય લાવી ર�ા છ�, જેમક� ભારત અને દુિનયાભરના એરપો�સ� િવક�પ હશ. બે ઓછા ખચ� ક��રયર (AI એ�સ�ેસ અને
છ�. હવે તહ�વારો આવશે. આ બધાની વ�ે આપણે સમાચાર દુલ�ભ હોય છ�. 15મીએ એર પર અનેક �ક�મતી �લોટ, (જેમક� લ�ડનના હી�ો એરપોટ�), એર એિશયા) અને બે પૂણ� સેવા એરલાઈ�સ (AI અને
કમ�નો માગ� કાઢવાનો છ�. વત�માન સમયમા� આપ�ં સારા ઈ��ડયાની ‘ઘર વાપસી’ ટાટા, મોદી 130થી વધુ િવમાનો અને હýરો તાલીમ�ા�ત પાઈલટ િવ�તારા). ચારેયનુ� એક જ �ા�ડ �તગ�ત એકીકરણ
øવન પણ એક ખુ�લી જેલ જેવુ� છ�. એ જેલની ચાર સરકાર, કરદાતા ભારતીય નાગ�રક, હવાઈ યાિ�ઓ તથા �� સામેલ છ�. ભારતમા� દુિનયાનુ� સૌથી ઝડપથી આકષ�ક લાગશ, પરંતુ તે મોટી ભૂલ હશ. ભારતમા� બે
ે
ે
દીવાલો આપણને �યારે જ રોકી શકશે �યારે સ���ટના અને ભારતના સુધારા કાય��મ માટ� આવા જ સમાચાર વધતુ� એર �ાવેલ માક�ટ છ�, જે ખાડી અને દિ�ણપૂવ� બýર છ� અને ��યેકને øતવા માટ� અલગ રણનીિત અને
િનયમ તોડશો. પોતાની øવનશૈલીને તમારા હતા. AI ને ફરી તેના સ��થાપકોને વેચી દેવાઈ, જેમની એિશયાના બે ઉ� �િ�વાળા ક���ોની વ�ે ��થત છ�. સ��ક�િત છ�. સૌથી �ે�ઠ સમાધાન બે �ા��સ, બે સીઈઓ
પ�રવાર, તમારી જવાબદારીઓ, તમારા આરો�ય પાસેથી 1953મા� િનદ�યતાથી સમાજવાદના નામે ઝુ�ટવી આ બýર ભિવ�યમા� ખૂબ ઝડપથી િવકસવાનુ� છ�. AIના બનાવવા, જેમા� ��યેક ખુદની જ�ગ øતવા પર �યાન
સાથે સા�કળીને ચાલો અને ઉ�સવનો આન�દ ઉઠાવો. લેવાઈ હતી. AI એટલી ખરાબ ��થિતમા પણ નથી, જેટલુ� ક�ટલાક નકારા�મક પાસા પણ છ�. સમય પાલનમા� મોડ�� આપે. AIનુ મોટાભાગનુ� દેવુ� સરકારે પોતાના માથે લઈ
�
�
બીý શુ� કરી ર�ા છ�, તેના પર વધુ િવચાર ન કરો. લોકો િવચારી ર�ા છ�, અને એટલી સારી ��થિતમા પણ અને ખરાબ સેવા �ગે તેની નકારા�મક છબી બનેલી લીધુ� છ�, એટલે તેનુ� કાયાપલટ કરવુ� સરળ રહ�શે.