Page 12 - DIVYA BHASKAR 102221
P. 12

¾ }અિભ�ય��ત                                                                                                 Friday, October 22, 2021        8



                                              નોબેલ પુર�કારો �ારા િવકાસની િદશા બદલવાનો સ�દેશો




                     ે
                          �
          �વન એવી ર�� �વો ક કોઈ �ઈ ર�ુ  ં      દુિનયાના સૌથી �વીકાય� નોબેલ પુર�કારે આ વખતે ક�ઈક નવો સ�દેશો આપવાનો   એ����ટ અને િગડો ઈ�બે�સને એ �રસચ� માટ� નોબેલ પુર�કાર મ�યો, જેમા� ખબર પડી
                            ે
          ન હોય અને �ુદને એવી ર�� અ���ય��    �યાસ કય� છ�. પુર�કાર માટ� પસ�દગીનો આધાર ક� યોગદાન જેનાથી દુિનયાની િવચારધારા   ક� િશ�ણ અને આવક વ�ે સીધો સ�બ�ધ છ�, એટલે ક� 11 વષ�નુ� િશ�ણ મેળવનારો જેટલુ�
                                                                                                    કમાય છ�, તેનાથી 12 વષ�નુ� િશ�ણ મેળવનાર 12 %વધુ અને 16 વષ�નુ� િશ�ણ મેળવનારો
                                             બદલાય. અથ�શા��ી ડ�િવડ કાડ�ને એ �રસચ� માટ� પસ�દ કરાયા, જેનાથી ખબર પડ� છ�
             કરો ક ��ે કોઈ ����� હોય.        ક�,ભારત સિહત દુિનયામા �ચિલત એ મા�યતા ખોટી છ� ક�, મજૂરોનુ� લઘુ�મ વેતન   65 % વધુ કમાય છ�. તેનાથી દુિનયાભરમા� લોકોને પોતાના� બાળકોને િશ�ણ આપવામા�
                �
                              ું
                                                              �
                                             વધવાથી રોજગાર ઘટ� છ�. ડ�િવડ� અનેક દેશોના વા�તિવક �કડા રજુ કરીને સાિબત કયુ�   અને સરકારોમા� િશ�ણ �ગે વધુ �યાસ કરવાનો સ�દેશો જશે. આમ નોબેલ પુર�કારના
                  Ȳɋ̯Ȳ ȷȏȫȺɃ                 ક�, લઘુ�મ વેતન અને રોજગારનો કોઈ સ�બ�ધ નથી. હવે નોબેલ સિમિતએ આ �રસચ�ને   ઈિતહાસમા �થમ વખત જળવાયુ અને પયા�વરણના �ે� કામ કરનારા િવ�ાનીઓને
                          ђ
                                                                                                            �
                                                                                                                                       ે
                                                                                      ે
                                                                   ે
                                             ઓળખ આપી છ�, આથી આ બાબત સરકારોની િવચારધારા બદલાશ અને ઉ�ોગો પણ   �ફિઝ�સ વગ�મા� પુર�કાર આપીને એવો સ�દેશો આપવાનો �યાસ કય� છ� ક� િવ�ાનની
                   અન�ત ઊý     �             તેનાથી િચ�િતત નહી ંહોય. હકીકતમા� વેતન વધે છ� તો અથ�ત��મા માગ પણ વધે છ�,   ધારા પરંપરાગત સબ-એટોિમક અને પા�ટ�કલ �ફિઝ�સથી દૂર કરીને માનવ િહત તરફ
                                                                                      �
                                             જેના પ�રણામે ઉ�ોગોના માલનો વપરાશ વધી ýય છ�. બીý બે અથ�શા��ી ýસુઆ   લગાવવાની જ�ર છ�.
           અ�યાસ ભલ ન                        દ���કોણ  : એ બહ� િચ�તાજનક છ� ક� ભારતમા� કોઈ પણ સ��ત િવરોધ પ� નથી
                                ે
              ે
        ગમ , પણ શીખવાનુ�
          અટકવ ન ýઇએ                              કૉ��ેસના દદ�ની દવા સોિનયા ગા�ધી પાસે છ�
                     ુ�
                                 �
          મ    ને �ડ�લે��સયા હતો. �ક�લમા ક�ઈ પણ
                              �
               સમýતુ� ન હતુ�. �લાસમા ચૂપચાપ બેસી
               રહ�તો, બધા િમ�ો મને મૂખ� કહ�તા હતા.   નેતા-           ડૉ. વેદ �તાપ વૈિદક        શૂ�ય છ�. તે ખુદને સમાજવાદી, મૂડીવાદી ક�   વષ� જેટલુ� પસાર થઈ ગયુ�, પરંતુ ક�ં�ેસનુ�
                                                                                                                                              �
        આઈ�યૂ ટ��ટમા� પણ ફ�ઈલ થઈ ગયો હતો. આ જ                                                  રા��વાદી કહી શકતી નથી. હવે તેની પોતાની   અ�ય� પદ હજુ પણ હવામા લટક� છ�. સોિનયા
        કારણે 15 વષ�ની વયે મ� �ક�લ છોડી દીધી. મને   કાય�કતા� બધા     ભારતીય િવદેશ નીિત         કોઈ રા��ીય ���ટ ક� �તરરા��ીય ���ટ નથી!  ગા�ધી કાય�કારી અ�ય�ની �હીલચેરમા� બેઠા� છ�
                                                                      પ�રષદના અ�ય�
                                                                                                             �
                     વા�ચવાનુ� ગમતુ� ન હતુ�, પરંતુ                  [email protected]           �યા� સુધી ક�ં�ેસમા ને��વનો સવાલ છ�,   અને રાહ�લ-સોિનયા તેને ધ�ો મારી ર�ા
                                                                                                                                             �
                     શીખવાથી ભા�યો નહીં. ý        જ િચ�િતત                                     તો તેનુ� �વ�પ િબલક�લ એક �ાઈવેટ િલિમટ�ડ   છ�. એવુ� નથી ક� ક�ં�ેસમા લાયક અને સ�મ
                     તમને ભણવામા� રસ ન હોય                                      લોકશાહી   માટ�  ક�પની જેવુ� થઈ ગયુ� છ�. ક�મક� ક�ં�ેસ સૌથી   નેતાઓનો  અભાવ  છ�.  હ��  પોતે  જ  એવા
                     તો પણ લિન�ગ �યારેય બ�ધ ન   ક�ં�ેસમા અ�યારે   ભારતીય તેનાથી           વધુ  મોટી અને દેશની સૌથી જૂની પાટી� રહી છ�,   ડઝનબ�  ક�ં�ેસી  નેતાઓને ý�ં  છ��,  જે
                                                     �
                     થવુ� ýઈએ. �ડ�લે��સયાને    શરદ પવાર અને      િચ�તાજનક િવષય બીý કયો હોઈ શક� ક�,   એટલે બધી જ પાટી�ઓ તેની નકલ પર ચાલવા   ક�ં�ેસને આ લકવા��ત ��થિતમા�થી મુ��ત
                                                                         �
         �રચડ� �ે�સન,   કારણે  હ��  વ�તુઓને  સરળ   મમતા બેનø જેવો   હાલ દેશમા કોઈ પણ સશ�ત િવરોધ પ�   લાગી છ�. એક બાજુ ક�ં�ેસને મા-બેટાની પાટી�   અપાવી શક� છ�, પરંતુ તેઓ ક�ઈ બોલવામા  �
                                                       �
                            �
          વિજ�ન જૂથના   બનાવવામા િવ�ાસ રાખુ� છ��.                નથી. આ ખાલી �થાનને દેશની સૌથી જૂની   કહ�વાય છ� તો તેની ટ�રમા� ભાઈ-ભાઈ પાટી�   ખચકાઈ ર�ા છ�. જે લોકો આøવન પોતાના
           સ��થાપક   મ� એક પુ�તક લ�યુ� છ� - ‘���   કોઈ નેતા નથી,   પાટી� ક�ં�ેસ ભરી શકતી હતી, પરંતુ તે સતત   છ�,  �ા�તોમા�  બાપ-બેટા  પાટી�  છ�,  કાકા-  માિલકો સામે વા�કાવળીને સલામ કરતા ર�ા
                     ઈટ’. તેમા� મા� એટલુ� જ      જે પા�રવા�રક    નબળી પડી રહી છ�. ભારતીય જનતા પાટી�   ભ�ીý પાટી� છ�, Ôવા-ભ�ીý પાટી�, પિત-  હોય તે હવે તેમની સામે ક�વી રીતે માથુ� �ેેચુ�
        જણાવવાનો �યાસ કય� છ� ક�, લોકો �યાસ કરે.   ને��વને પડકાર   (ભાજપ) પછી આ એકમા� એવી અિખલ   પ�ની પાટી�, સાળો-બનેવી પાટી� વગેરે ઊભી   કરીને બોલશે? ક�ં�ેસમા અ�યારે શરદ પવાર
                                                                                                                                            �
                                                                                                                                         �
        �યારેક ક�ઈક મોટ�� શ� કરવા ક� ક�પની શ� કરવામા�   ફ�કી શક� અને   ભારતીય પાટી� છ�, પરંતુ તેની રા�ય સરકારો   થઈ છ�. એટલે ક�, એક તરફ આપણા દેશમા  �  અને મમતા બેનø જેવો કોઈ નેતા નથી, જે
        પણ બહ� ઓછા પૈસાની જ�ર હોય છ�. મારી માતાને                અને પાટી�ની શાખાઓ પણ અ��થરતાનો   પાટી�ઓએ  પોતાની  �ત�રક  લોકશાહીને   પા�રવા�રક ને��વને પડકાર ફ�કી શક� અને
        સડક પર એક �ેસલેટ પડ�લુ� મ�યુ� હતુ�. માતાએ તે   પોતાની �વત��તા   ભોગ બની રહી છ�. પ�ýબમા અસ�તોષ હજુ   િવદાય આપી દીધી છ�. ક�ં�ેસ પાસેથી જ   પોતાની  �વત��તા  �થાપે.  અ�યારે  જેટલા
                                                                                   �
        પોલીસને સ�પી દીધુ�. �ણ મિહના પછી પોલીસે તેની   �થાપે. અ�યારે   અધવ�ે જ લટક�લો છ� અને રાજ�થાન તથા   બીý પ�ોએ શી�યુ� છ� ક�, કોઈ પણ સા�સદ,   પણ લાયક નેતા છ�, તેઓ િવખેરાઈ રહ�લી
        હરાø કરવાની મ�જૂરી માગી. તેના �ારા લગભગ   જેટલા પણ લાયક   છ�ીસગઢ �ગે પણ સતત અફવાઓ ઊડતી   સ�સદમા� પોતાનો �વત�� મત રજૂ કરી શકતો   ક�ં�ેસથી દુખી છ� પરંતુ આ તેમની મજબુરી
        100 પાઉ�ડ મ�યા અને મ� એક મેગેિઝન શ� કયુ�.   નેતા ��, તેઓ   રહ� છ�. દેશની સ�સદના બ�ને �હોમા� ક�ં�ેસની   નથી. તેને કોઈ એમ પુછ� ક� તુ� કોનો �િતિનિધ   છ�. ક�ં�ેસના લાખો કાય�કતા� પણ ક�ઈ બોલતા
        તમે �યારે ક�ઈક કરવા લાગો છો તો નસીબ પણ   િવખેરાઈ રહ�લી   સ��યા અને ગુણવ�ા એટલી ઘટી ગઈ છ� ક�   છ�? પોતાના� મતદારોનો ક� પોતાની પાટી�નો?    નથી, પરંતુ તેઓ પોતે પણ િચ�િતત છ�. આથી
        તમારા માટ� કામ કરવા લાગે છ�. તમે ભલે કોઈ મોટી   ક�ં�ેસથી દૂખી ��   એવુ� લાગે છ� ýણે આપણી લોકશાહી મૂક-  તને સ�સદમા� કોણે ચૂ�ટીને મોક�યો છ�? �ýએ   ક�ં�ેસને બચાવવી હોય તો મા� સોિનયા-
        ક�પનીના માિલક હોવ, પરંતુ લોકો ��યે હ�મેશા  �             બિધર થઈ ગઈ છ�.                ક� પાટી�એ? આપણા સા�સદો પોતાની પાટી�ની   બુિ�થી જ બચાવી શકાય છ�.
        નરમાઈથી ��તુત થવુ� ýઈએ. તમે િવન� રહ�શો   પરંતુ આ તેમની     ક�ં�ેસ દુિનયાની સૌથી મોટી લોકશાહીની   બેઠકોમા�  પણ  ખુ�લા  િદલે   બોલી  શકતા   રાહ�લ  અને  િ�ય�કા  સિ�ય  રહ�,  પરંતુ
        તો  લોકો  તમારી  પાસે  દોડીને  પાછા  આવશે.   મજબૂરી ��.   સૌથી  મોટી  પાટી�  રહી  છ�.  સ�સદ  અને   નથી તો પછી સ�સદમા� �યા�થી બોલશે? આ   પાટી�ની લગામ ક�ટલાક �વ�છ અને અનુભવી
                                                                                                                                         �
                                                                          �
        લોકોની વાત �યાનથી સા�ભળો, તેમને પોતાની વાત   ક�ં�ેસના લાખો   િવધાનસભામા  તેનુ�  અ��ત�વ  ભલે  આજે   ��િ�ની અસર હવે મ��ીમ�ડળની બેઠકોમા�   નેતાઓના હાથમા રહ� તો કદાચ સામા�ય
        રજૂ કરવાની તક આપો. એક સારા લીડરના આ જ   કાય�કતા� પણ ક�ઈ   સ�કોચાઈ ગયુ� હોય, પરંતુ ભારતના લગભગ   પણ �પ�ટ ýવા મળી રહી છ�. ý આમ ન   જનતાને કોઈ યો�ય િવક�પ પણ દેખાઈ શક�
        ગુણ છ�.                               બોલતા નથી, પરંતુ   દરેક િજ�લામા તેના કાય�કતા� હજુ પણ છ�.   થતુ� તો 1975મા� કટોકટી ઠોકી બેસાડવાનો   છ� અને આ રીતે િદશાહીન ક�ં�ેસ પાટી�ને
                                                                          �
          - �ે�સનના િવિવધ મી�ડયા ઈ��ર�યૂમા�થી સાભાર  તેઓ પોતે પણ   ý  આપણે  છ��લા 50-55  વષ�ના   ઓછામા ઓછો એક મ��ી તો િવરોધ કરતો.   કોઈ  સુિનિ�ત  વૈચા�રક  િદશા  પણ  મળી
                                                                                                    �
                                                                                                  ઈ��દરા ક�ં�ેસના સમયથી ચાલી રહ�લી
                                                                        ે
                                               િચ�િતત ��. આથી    ઈિતહાસન થોડા સમય માટ� ભૂલી જઈએ તો   આ પરંપરા આજે પણ ક�ં�ેસમા યથાવત   શક�  છ�.  આ  નેતાઓની  િનમ�ક  પાટી�ના
                                                                                                                    �
                                                                 ખબર પડશે ક� ક�ં�ેસ પાટી� કોઈ નાનુ�-મોટ��
                                                                                                                             �દર સામા�ય ચૂ�ટણી �ારા થવી ýઈએ. ý
               કમ�મા� ‘હ��’નો                 ક�ં�ેસને બચાવવી    સ�ગઠન નથી. આઝાદી પછી પણ જવાહરલાલ   છ�. ક�ં�ેસના 23 વ�ર�ઠ નેતાઓએ �ારા    ક�ં�ેસ પાસે નેતા અને નીિત બ�ને છ� તો તે
                                                  હોય તો મા�
                                                                                                                             આપણા રા�યોના િવરોધ પ�ોનુ� ગઠબ�ધન
                                                                 નેહરુ અને લાલ બહાદુર શા��ીના સમયમા�
                                                                                               લખવામા પ�ના આધારે ઓગ�ટ, 2020મા�
                                                                                                     �
               ભાવ ન આવે                     સોિનયા-બુિ�થી જ     પાટી�મા�  એ  વૈચા�રક  અને  �ય��તગત   કાય�સિમિતની  બેઠક  બોલાવાઈ  તો  રાહ�લ   પણ મજબૂતીથી બનાવી શક� છ�. ý િવપ�
                                                                                                                                     ે
                                                                                                                                               �
                                              બચાવી શકાય ��.     સિહ��તા રહી, પરંતુ સવાલ એ છ� ક� હવે   ગા�ધીના ઠપકાએ તમામ વ�ર�ઠ નેતાઓની    મજબૂત હશ તો લોકશાહીમા સ�તુલન વધશે.
                                                                                                                             દેશના માટ� આ સ�તુલન જ�રી છ�.
                                                                                               બોલતી બ�ધ કરી દીધી હતી. �યાર પછી એક
                                                                 ક�ં�ેસ પાસે શુ� છ�? િવચારના નામે તેની પાસે
           øવન-���
          ›ɉ. °¦ §ɉ†¡ Ÿªɂ•¯
                                                                                                             ે
                                             નવો િવચાર  :  એર ઈ��ડયા પાછી લેનારા તાતા સમૂહ સામ અનેક પડકારો
               ક નામ ý ��ા સાથે લખીએ તો પાણીમા�
          એ
        એમ જ બ�યો ન હતો. એટલે �યારે કમ�ના િસ�ા�ત  ભારતના આકાશમા� નવી સવાર ક� ભાિવ આફત?
               પ�થર પણ તરી ýય છ�. આવો આપણો
               ઈિતહાસ રહી ચુ�યો છ�. લ�કા પર સેતુ
        પર િવચાર કરો તો �યાન આપવુ� પડશે ક� તેમા� ‘હ��’નો
                            �
        ભાવ ક�ટલો છ�. અનેક બાબતોમા એક-બીý ��યે       ગુરચરણ દાસ                   નથી. વાજપેયી સરકારના કાય�કાળ પછી, 19 વષ� બાદ   છ�. ભારતના હવાઈ મુસાફરી બýરમા� ઓછા ખચ�ની
        િવરોધ પછી પણ દરેક ધમ�, કમ�ના િસ�ા�ત પર                                    AI ભારતનુ� �થમ ખાનગીકરણ છ�. ખાનગીકરણ માટ�   એરલાઈ�સને કારણે બýરમા� ગળાકાપ �પધા� પણ છ�.
        સહમત છીએ. કામ વગર તો કોઈ રહી શક� નહીં,     લેખક અને એર ઈ��ડયા             સાહસની જ�ર હોય છ� અને આખરે મોદી સરકારે એ   ઈ��ડગોની આ બýરમા� 57 %ભાગીદારી છ�. ટાટા માટ�
                                                    બોડ�ના પૂવ� િનદેશક
                                                                                             ુ�
        પરંતુ કમ�મા� �યારે ‘હ��’નો ભાવ લઘુ�મ ક� સમા�ત   [email protected]    સાહસ કરી બતા�ય છ�.  AIમા� ટાટા અનેક નવી વ�તુઓ   મુ�ય િનણ�ય �ા�ડ �ગે લેવાનો રહ�શે. તેની પાસે ચાર
                                                                                                                              ે
        થઈ ýય, તો પછી પરમા�માની વધુ નøક થઈ ýય                                     લાવી ર�ા છ�, જેમક� ભારત અને દુિનયાભરના એરપો�સ�   િવક�પ હશ. બે ઓછા ખચ� ક��રયર (AI એ�સ�ેસ અને
        છ�. હવે તહ�વારો આવશે. આ બધાની વ�ે આપણે        સમાચાર દુલ�ભ હોય છ�. 15મીએ એર  પર અનેક �ક�મતી �લોટ, (જેમક� લ�ડનના હી�ો એરપોટ�),   એર એિશયા) અને બે પૂણ� સેવા એરલાઈ�સ (AI અને
        કમ�નો માગ� કાઢવાનો છ�. વત�માન સમયમા� આપ�ં   સારા ઈ��ડયાની ‘ઘર  વાપસી’  ટાટા,  મોદી   130થી વધુ િવમાનો અને હýરો તાલીમ�ા�ત પાઈલટ   િવ�તારા). ચારેયનુ� એક જ �ા�ડ �તગ�ત એકીકરણ
        øવન પણ એક ખુ�લી જેલ જેવુ� છ�. એ જેલની ચાર   સરકાર, કરદાતા ભારતીય નાગ�રક, હવાઈ યાિ�ઓ   તથા �� સામેલ છ�. ભારતમા� દુિનયાનુ� સૌથી ઝડપથી   આકષ�ક લાગશ, પરંતુ તે મોટી ભૂલ હશ. ભારતમા� બે
                                                                                                                                                ે
                                                                                                                                ે
        દીવાલો આપણને �યારે જ રોકી શકશે �યારે સ���ટના   અને ભારતના સુધારા કાય��મ માટ� આવા જ સમાચાર   વધતુ� એર �ાવેલ માક�ટ છ�, જે ખાડી અને દિ�ણપૂવ�   બýર છ� અને ��યેકને øતવા માટ� અલગ રણનીિત અને
        િનયમ  તોડશો.  પોતાની øવનશૈલીને  તમારા   હતા. AI ને ફરી તેના સ��થાપકોને વેચી દેવાઈ, જેમની   એિશયાના બે ઉ� �િ�વાળા ક���ોની વ�ે ��થત છ�.   સ��ક�િત છ�. સૌથી �ે�ઠ સમાધાન બે �ા��સ, બે સીઈઓ
        પ�રવાર, તમારી જવાબદારીઓ, તમારા આરો�ય   પાસેથી 1953મા� િનદ�યતાથી સમાજવાદના નામે ઝુ�ટવી   આ બýર ભિવ�યમા� ખૂબ ઝડપથી િવકસવાનુ� છ�. AIના   બનાવવા, જેમા� ��યેક ખુદની જ�ગ øતવા પર �યાન
        સાથે સા�કળીને ચાલો અને ઉ�સવનો આન�દ ઉઠાવો.   લેવાઈ હતી. AI એટલી ખરાબ ��થિતમા પણ નથી, જેટલુ�   ક�ટલાક નકારા�મક  પાસા પણ છ�. સમય પાલનમા� મોડ��   આપે. AIનુ મોટાભાગનુ� દેવુ� સરકારે પોતાના માથે લઈ
                                                                     �
                                                                            �
        બીý શુ� કરી ર�ા છ�, તેના પર વધુ િવચાર ન કરો.   લોકો િવચારી ર�ા છ�, અને એટલી સારી ��થિતમા પણ   અને ખરાબ સેવા �ગે તેની નકારા�મક છબી બનેલી   લીધુ� છ�, એટલે તેનુ� કાયાપલટ કરવુ� સરળ રહ�શે.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17