Page 15 - DIVYA BHASKAR 102122

Friday, October 21, 2022 | 15

ે
�
િચરાગી ýણી�ઇન જરા પણ તયાર થયા િવના આવી હતી. ત ખણાના ટબલ પાસની
ૂ
ે
ૈ
ે
�
ખરશીમા� ગોઠવાઇ ગઇ. િપનાકી �વેશ�ારથી દર ��ની આડશમા સ�તાઇન ઊભી રહી
ે
ૂ
ુ
સારા ખલ ઇન િનગાહ� કા હી તો થા,
ે
ે
ે
ુ
આપન હટાઈ નહીં, ઔર હમન ઝકાઈ નહી ં
ુ
�
ે
�
�
�
ુ
�
ે
�
િપ નાકીએ સોિશયલ મી�ડયા પર પોતાનુ પસનલ એકાઉ�ટ ઓપન આટલુય નથી સમજતી? એક કામ તો એ થશ ક સકશ ખરખર યવાન છ ક �
કરીને તાø ગિતિવિધ ýવાન શ� કય. 38 નવી ��ડ �ર�વ��સ
ુ
�
�
�
ુ
�
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
આધેડ ત પરખાઇ જશ. બીજ ક, એ સાચો �મી છ ક ભમરો એની પણ ખબર
ે
ે
ે
ુ
�
�
ે
આવી હતી. બધી પરષોની હતી. એમા નવાઇ પામવા જવ કઇ પડી જશ. સકશ મારા િપ�સ ýયા છ. મારી જ�યાએ તન આવલી ýઇન એ
�
ે
ુ
ુ
ે
ે
ે
ે
�
�
ુ
ે
ુ
ે
�
�
ુ
ુ
ન હત. �ોફાઇલ િપ�ચરમા િપનાકીને ýઇન કોઇ પણ �મરનો કોઇ પણ પરષ શ કરે છ એ પણ સમýઇ જશ.’ કોિવડન કારણ િવ�મા �
�
ુ
�
�
ે
ે
�
ે
�ર�વ�ટ મોક�યા વગર રહી ન શક. � િચરાગી સમત થઇ ગઇ. એ રા� સોિશયલ મી�ડયા પર ચ�ટગ કરતી
�
ે
ે
િપનાકીએ બધી જ �ર�વ��સ એ�સ�ટ કરી લીધી. પછી જ રોજનુ કામ હત � ુ વખત સકશ ફરી એક વાર �બ�મા મળવાનો ભારપવક આ�હ કય�, એટલે ગરીબીમા� ધકલાયેલામા�
�
ે
ે
ે
�
�
ૂ
ુ
�
�
ુ
�
ે
ે
ે
�
ે
એ શ� થઇ ગય. થોડા િપ�સ અન થોડી પો�ટ અપલોડ કરીને િપનાકી રાહ િપનાકીએ િદવસ, સમય અન �થળ જણાવી દીધા : ‘આવતી કાલ સાજ શાપ �
�
�
ે
�
ýવા લાગી ક કવો �ર�પો�સ મળ છ. � છ વાગ ‘િપનાઝ’ ર�ટોરા�મા આપણે મળીશ. હ કોન�રનુ ટબલ �રઝવ� કરાવી
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
િપનાકી ખરેખર એટલી �પાળી હતી ક એની ખબસરતીના ખતર ઉપર દ� છ.’ 80% ભારતમા - િવ� બક
�
ે
�
ૂ
�
ૂ
ે
�
�
�
ુ
ે
�
ે
લાઇ�સનો અન કોમે��સનો અનરાધાર વરસાદ કાયમ વરસતો જ રહતો ‘સાજ છ વાગ?’ સકશ ભડકી ઊ�ો, ‘એ સમય તો ‘િપનાઝ’મા સારી
ે
�
�
�
હતો. રિસક પરષો તરફથી આવતુ �શસાન ચોમાસ ચાર માસન નહી, પણ એવી ભીડ હોય છ.’
ુ
ુ
�
�
ં
�
ુ
ુ
ુ
�
ે
ે
ે
�
ુ
ુ
ુ
�
�
�
�
ે
બારમાસી હત. ુ � ‘આપણે ભીડમા જ મળવ છ, કોઇ પણ પરષન પહલી વાર એકાતમા � ભારતીય �િપયો િદવસ િદવસ ઘસાતો ýય છ જનો
ે
ૈ
ે
જ નવા િમ�ો બ�યા એમા� એક નામ િપનાકીને આકષી� ગય. એ નામ હત ુ � મળવાની મારી જરા પણ તયારી નથી.’ આટલુ કહીન િપનાકીએ ચટ પરી અથ એ ક ભારત િવ�બýરમાથી જ ચીજ મગાવે છ �
ુ
�
�
ૂ
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
�
�
�
�
ે
ે
�
�
સકશ નામના યવાનન. ફોટામા તો એ હ�ડસમ દખાતો હતો. એનો બપરવા કરી દીધી. બીý િદવસ િનધા�રત સમય કરતા દસ િમિનટ પહલા� બન ે
ુ
ુ
ુ
ે
�
�
�
ૈ
�
ુ
�
ે
લક ચબકની જમ િપનાકીને ખચી ર�ો હતો. બહ થોડા સમયમા બન �ગત સખીઓ ‘િપનાઝ’મા પહ�ચી ગઇ. િચરાગી ýણીýઇન જરા પણ તયાર તની �કમત પણ વધતી ýય છ. આ વષ� �િપયો 11
�
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
ે
�
ૂ
ે
ૂ
ે
ુ
ુ
ે
મસøસની આપ-લ કરવા સધી પહ�ચી ગયા. � થયા િવના આવી હતી. ત દરના ખણાના ટબલ પાસની ખરશીમા ગોઠવાઇ ટકા જટલો ઘસાયો છ. ભારતની િનકાસ ઘટી રહી છ �
�
ે
�
�
ુ
ૂ
�
ૂ
ે
ે
�
ે
�
એક િદવસ િપનાકીએ પછી લીધ, ‘આર ય મ�રડ ઓર િસગલ?’ જવાબ ગઇ. િપનાકી �વશ�ારથી સહજ દર એક ��ની આડશમા સતાઇન ઊભી
ૂ
�
�
�
ુ
ૂ
ે
�
ે
�
ે
�
�
�
�
ે
આ�યો, ‘આઇ એમ િસગલ એ�ડ રડી ટ િમગલ.’ િપનાકી હસી પડી. મનોમન રહી. છ વાગવામા બ િમિનટની વાર હતી �યાર એક ડાક ��ય કલરની મ�ઘી � બક �ારા કરવામા આવલા અ�યાસમા એક ચ�કાવનાર તારણ
ુ
�
ુ
�
�
�
ુ
ે
બોલી ગઇ, યહ ભી ચાલ આઇટમ િનકલા. �પાળી છોકરી ýઇ નથી કાર આવીને ઊભી રહી ગઇ. એક હ�ડસમ યવાન બહાર નીક�યો. િપનાકી િવ આ�ય છ ક 2020મા કોિવડ-19 મહામારીન કારણે ગરીબીમા �
�
ૂ
ૂ
�
�
�
�
�
�
ુ
�
ુ
ક લાળ ટપકાવવાનુ શ� કયુ નથી! એ વધ કઇ પછ ત પહલા � અવા� બની ગઇ. સકશ પોતાના �ોફાઇલ િપકમા જ ચહરો મ�યો ધક�લાઇ ગયલા લોકોમા� લગભગ 80 ટકા લોકો ભારતમાથી
ે
�
ે
ે
ે
�
�
�
સામથી વધ એક મસજ આ�યો� ‘તમ મ�રડ છો ક િસ�ગલ, એ હતો ત સાચો હતો. બાપ ર! કોઇ યવાન આટલો હ�ડસમ હોઇ હતા. વિ�ક �તર અનક કરોડ લોકો કોરોનાને કારણે થયલા આિથક નકસાનને
ે
�
ે
ે
ુ
ે
ે
ે
ે
ે
�
ુ
ે
ે
ુ
ૈ
હ પછતો નથી કારણ ક મને ખબર છ ક તમ મારા માટ જ રણમા � શક? િપનાકીને દોડીને સકશ પાસ પહ�ચી જવાન મન થઇ કારણે ગરીબ બ�યા તમાથી 5.6 કરોડ ભારતીયો હતા. વિ�ક �તર ગરીબીની
�
ુ
ે
�
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
�
ૈ
�
ુ
�
ૂ
�
ુ
ે
�
�
�
�
�
ે
ુ
ે
�
સýયા છો. ત�હ જમી પર બલાયા ગયા હ મર િલય...‘ આ�ય, પણ એ અટકી ગઇ. સકશની કસોટી કરવાનુ તો રખા નીચ øવતા લોકોનુ �માણ 2019મા 8.4 ટકા હત તની સરખામણીમા �
�
ુ
ે
�
ે
�
ે
ુ
�
ુ
ં
�
ુ
ુ
�
ુ
�
�
ુ
આ વાત પર િપનાકી ઓવારી ગઇ. જગતની કોઇ પણ ખી�ય ગલાબ હø બાકી જ હત. સામા�ય દખાવની િચરાગીને ýઇન ે 2020મા ત 9.3 ટકા પર પહ�ચી ગય. 2020ના �ત સધીમા િવ�મા કલ
�
ુ
�
ે
ે
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
�પગિવતાન પોતાની �શસા સાભળવી ગમતી હોય છ�. એ પાચ-દસ િમિનટમા જ મલાકાત પરી કરીને બહાર ગરીબોની સ�યા વધીને 70 કરોડથી વધ થઈ ગઈ હતી. િવ� બક ન��ય હત � ુ
�
ૂ
�
�
�
ુ
ુ
ુ
�
ૈ
�
ુ
િપનાકીને પોતાની �શસા પણ ગમી ગઇ અન સકશની નીકળ �યાર એની સામ �ગટ થવ એવો િનણ�ય િપનાકીએ ક ભારતમાથી ગરીબી �ગના સ�ાવાર ડટાનો અભાવ વિ�ક �દાý તયાર
�
ે
ે
�
ે
ે
ૈ
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
શલી પણ ગમી ગઇ. પછી તો બહ ઝડપથી બન બહ નøક ડૉ. શરદ ઠાકર કરી લીધો. હવ પછી શ થાય છ એ ýવા માટ એ ત�પર કરવામા અવરોધ બની ર�ો છ. 2011થી ભારત સરકારે ગરીબી પર ડટા
ૈ
�
�
�
ે
ે
આવી ગયા. રોજ બ�બ કલાક સધી ચટ કયા વગર ચન ન થઇ ગઇ. સકશ પૌરુષસભર ચાલમા કદમ ભરતો ર�ટોરા�મા � �કાિશત કરવાનુ બધ કરી દીધુ છ. સ�ાવાર ડટાના અભાવન કારણે, િવ�
ુ
�
�
ે
�
ે
�
ુ
�
�
ે
પડ� એવી હાલત સધી પહ�ચી ગયા. � દાખલ થયો. દરના કોન�ર ટબલ પર એણે નજર નાખી. અýણી બક સ�ટર ફોર મોિનટ�રંગ ઈ��ડયન ઈકોનોમી (CMIE’s) ક��યુમર
ૂ
ુ
ે
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
ે
િપનાકી જટલી �પાળી હતી એટલી જ બિ�શાળી હતી. કોઇ યવતીન �યા બઠલી ýઇન એ જરા અચકાયો. પછી છક પાસ જઇન ે િપરાિમડ હાઉસહો�ડ સરવ (CPHS)ના તારણ પર આધાર રા�યો હતો.
ે
ે
ે
ુ
ે
�
ુ
ૂ
�
ુ
�
ુ
�
ૂ
�
ે
�
�
અવળચડા પરષ એક િવધાન કય છ, જ ખબ જ �ચિલત થય છ : ‘�યટી તણ સહજ ઝકીને પ�, ‘આર ય િપનાકી?’ ભારતની અથ�યવ�થાની વાત કરીએ તો સમરક�દમા યોýયલી SCO
ે
ે
ે
ૂ
�
ુ
ે
ૂ
ૂ
�
ુ
�
ે
�
�
�
ુ
�
ુ
�
�
ુ
ે
ે
એ�ડ �ન ડો�ટ ગો ટગધર.’ અથા� �પાળી ��ીઓ બિ�શાળી હોતી નથી. કામદેવ જવા સોહામણા યવાનન પોતાની સામ ઝળબી રહલો ýઇન ે સિમટમા ભારતના વડા�ધાન ક� હત ક ભારત દિનયામા� મ�યુફ�ચ�રંગ
ે
ે
�
ે
ુ
ે
�
�
ુ
�
�
ુ
ુ
ે
ૂ
આ િવધાન સરાસર ખોટ� છ, એનો સૌથી મજબત પરાવો િપનાકી હતી. બાપડી િચરાગી તો આભી જ બની ગઇ. આવો હ�ડસમ પરષ તો એણે હબ બનવાની િદશામા આગળ વધી ર� છ અન આ વષ તનો �િ�દર 7.5
ુ
�
�
�
ે
�
ુ
�
ે
ુ
ે
ે
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
�
�
ુ
સકશ સાથના સબધની બાબતમા એ િદલની સાથ સાથ િદમાગથી પણ કામ સપનામા પણ ýયો નહોતો. એના ગળામાથી માડમાડ અવાજ નીક�યો, ટકા રહવાની આશા છ. વડા�ધાનના આ દાવા િવર� િવિવધ એજ�સીઓ
લઇ રહી હતી. ‘માયસ�ફ… િચ… િપ… આઇ એમ િપનાકી. આવી ગયા તમ? બહ સમયસર ભારતના િવકાસદરનો �દાજ સતત ઘટાડી રહી છ. ગયા નાણાકીય વષમા �
ે
�
ે
�
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
ુ
ુ
�
એ િવચારતી હતી, સકશ આપેલી માિહતીમાથી પોતાના ભિવ�યની આ�યા છો. મ ધાય હત ક તમ મોડા પડશો.’ 8.7 ટકાના દરે �િ� ન�ધા�યા બાદ િવ� બક વતમાન નાણાકીય વષ �
�
ે
�
�
ુ
ં
�
�
�
ે
ુ
ે
�
ુ
�
��થરતા �કી રહી હતી. સકશના કહવા �માણ એ પોતાના �ણેક વષથી ‘મોડા પડવાની આદત ��ીઓન હોય છ, પરષોને નહી. આઇ એમ (2022-23)મા ભારતનો િવકાસ દર 6.5 ટકા
�
ે
ૂ
ે
ુ
�
શ� થયલા િબઝનસમા મિહન પાચક લાખ �િપયા પાડી લતો હતો. ભિવ�યમા � સકશ. ચ�ટગ તો આપણે બહ કય પણ મળીએ છીએ પહલી વાર.’ આટલુ � રહવાનો �દાજ મ�યો છ, જ અગાઉ 7.5
�
ે
ુ
�
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
�
�
ુ
�
ુ
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
�
પાચ લાખમાથી પાચ કરોડ સધી પહ�ચવાની એ ટકોરાબ�ધ ખાતરી આપતો કહીન સકશ જમણો હાથ લબા�યો. િચરાગીએ પણ એવ કરવુ પ�. હફાળા ટકા હતો. અગાઉ એિશયન ડવલપમ�ટ
ુ
ે
ે
ે
ુ
હતો. લ�ન કરવાની બાબતમા એ વચનબ� હતો. શ એ સાચ બોલતો હશ? હ�તધનન પછી સકશ પછી લીધ, ‘તમારા �ોફાઇલ િપકમા દખાતો ચહરો દશ-િવદશ બક પણ મ�ઘવારી અન કડક નાણાકીય
�
ૂ
�
ે
ે
ૂ
ુ
�
�
ુ
�
�
�
ે
�
ુ
ે
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
િપનાકી ýણતી હતી ક સોિશયલ મી�ડયા પર ýતýતન ચી�ટગ ચાલત � ુ બીý કોઇનો છ.’ ‘હા, એ મારી બ�ટ ��ડનો િપક છ. હ એટલી બધી આકષ�ક નીિતઓને �યાનમા લઈન 2022-
ે
�
�
�
ૂ
�
ે
�
ુ
ુ
�
�
�
હોય છ. કટલાય પરણેલા અન મોટી �મરના પરષો ફક એકાઉ�ટ બનાવીન ે નથી. એટલે સોિશયલ મી�ડયા પર હ એનો જ ફોટો મક છ. એટલ તો તમ મને 23માટ ભારતનો િવકાસદરનો
ે
�
ે
�
�
�
�
ૂ
ં
છોકરીઓને ફસાવવાની બદમાશી કરતા હોય છ. સકશ પણ એવો નહી હોય મળવા માટ દોડી આ�યા. ý મારો ફોટો મ�યો હોત તો કદાચ…’ એ પછી પરો ડૉ. જય નારાયણ �યાસ �દાજ ઘટાડીને સાત ટકા કય� હતો.
�
�
ૂ
�
ુ
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
એ કવી રીત ýણવ? ુ � એક કલાક બને વાતો કરતા ર�ા. સકશ પોતાની િવચારધારા �પ�ટ કરી દીધી, ICRAએ ચાલ નાણાકીય વષ માટ �
ે
ુ
ૂ
�
�
ે
ે
ખબ �ડો િવચાર કયા પછી િપનાકીએ ઉપાય શોધી કા�ો. તણ પોતાની ‘તમારી વાત સાચી પણ છ અન ખોટી પણ છ. પહલી નજરે �પાળો ચહરો ભારતનો આિથક �િ�દરનો �દાજ
�
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
ે
બ�ટ ��ડ િચરાગીને િવ�ાસમા લીધી. િચરાગી બહ સાધારણ દખાવની (અનસધાન પાના ન.18) 7.2 ટકા રા�યો છ. તાજતરમા ભારતીય
�
�
ુ
�
�
�
છોકરી હતી. સહજ �યામવણી�, એકવ�ડયા બાધાની, નમણાશ િવનાનો �રઝવ� બક પણ ભારતના �િ� �દાજન ે
�
�
�
ચહરો ધરાવતી અન સામા�ય વ��ો પહરતી એક સરરાશ િમડલ અગાઉના �દાિજત 7.2 ટકાથી સાત ટકા કય� હતો.
ે
ે
�
�
�
�
�લાસ યવતી. �વભાવમા ખબ સરળ અન સ�કારોમા ઉ�મ. વિ�ક અથ�યવ�થા પર સકટના� વાદળો ઘરાઈ ર�ા છ એવ ઇ�ટરનેશનલ
ૂ
�
ે
ૈ
�
�
�
ુ
ુ
ે
ે
�
�
િપનાકી જ કહ એ બધ જ કરવા તયાર. મોનેટરી ફડનુ અનમાન છ. IMF અનસાર િવ�ની અથ�યવ�થાનો લગભગ
�
�
ૈ
ુ
�
�
ુ
ુ
�
ે
�
�
�
િપનાકીએ ટકમા િચરાગીને બધી વાત જણાવી દીધી. એક �તીયાશ િહ�સો ધરાવતા દશો આ અથવા આવતા વષ ઓછામા ઓછા
�
�
ે
�
�
�
ુ
ુ
પછી પોતાની યોજના સમýવી, ‘સકશ મને મળવા સતત બ િ�માિસક એટલે ક છ મિહના સકોચનનો અનભવ કરશે. 2026
�
�
�
માટ ઉતાવળો થયો છ. મ એને કદીયે �બ�મા ýયો સધીમા વિ�ક ધોરણે આિથક ઉ�પાદનમા ચાર િ�િલયન ડોલરનો ઘટાડો આવી
ુ
�
�
�
ૈ
�
ૈ
�
ે
ે
�
�
�
નથી. એને ýણવાની વાત તો દર રહી, એના માટ � શક છ જ વિ�ક અથત� માટ એક મોટો �ચકો હશ. આ �કડો લગભગ
ૂ
�
�
ૈ
ે
�
�
�
ે
માર તારી મદદની જ�ર છ.’ િચરાગીએ તયારી જમન અથત�ના કદ જટલો થાય. ભારતની હાલની øડીપી 2.7 િ�િલયન
ે
�
�
ુ
�
દશાવી, ‘બોલ, માર શ કરવાનુ છ?’ ડોલર છ. દિનયાભરની અથ�યવ�થાઓ આગામી ગાળામા સકોચાય એનો
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ુ
ે
ે
�
‘તાર િચરાગીને બદલ િપનાકી બનીને અથ એ ક દિનયાભરનો વપાર �ભાિવત થાય, બýરમા િશિથલતા ýવા
ે
�
�
ે
ે
સુકશન મળવા જવાન છ. હ એને આવતી મળ, બરોજગારી અન મ�ઘવારી વધ, લોકોની આવક ઘટ� અન બચત ઘસાતી
�
�
ે
ે
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
ે
કાલ સાજ છ વાગ ‘િપનાઝ’ ર�ટોરા�મા � ýય. િવકિસત દશોની સાથ િવકાસશીલ દશો પણ આનાથી �ભાિવત થયા
ે
ે
ે
ે
�
ે
ુ
�
ુ
�
�
�
મળવાન ગોઠવુ છ. ત પણ િનધા�રત સમય ે વગર ન રહ. સમ� દિનયા મદીના ભય સામ ઝઝૂમી રહી છ �યાર આ
�
�
ુ
�
ે
�
�
�
ે
ં
ે
�
પહ�ચી જજ. હ તમારાથી પચાસક મીટસ � બધામાથી ભારત પણ અિલ�ત રહી શક નહી.
�
�
�
�
ે
ે
ે
દર રહીન સકશન અન તની બીહિવયરને ભારતીય �િપયો િદવસ-િદવસ ઘસાતો ýય છ જનો અથ એ થાય ક ભારત
ે
ે
�
ે
ે
�
ૂ
ુ
ુ
�
ે
ુ
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ýતી હોઇશ.’ િપનાકીએ ક�. િચરાગીને િવ�બýરમાથી જ ચીજવ�ત મગાવ છ તની �કમત પણ િદવસ િદવસ વધતી
ે
ં
િપનાકીની યોજના પરપરી સમýઇ નહી, ýય છ. ભારતના બýરમા �યાર ત વચાવાની શ� થાય �યાર મ�ઘવારી મ�
ે
ે
ૂ
�
ે
�
ે
‘આવ કરવાથી શ થશ?’ િપનાકી િચરાગીના ફાડીન ઊભી રહ છ. આ વષ �િપયો 11 ટકા જટલો ઘસાયો છ. ભારતની
�
�
ે
ુ
�
ે
ુ
�
ે
�
�
ભોળપણ પર હસી પડી, ‘ડોબી, (અનસધાન પાના ન.18)
�
�
ુ