Page 21 - DIVYA BHASKAR 101521
P. 21

Friday, October 15, 2021   |  16



             મ���ાશેવે ક�લાશ પવ�તના સમ� માળખાને માનવના ડીએનએ (ર�ગસ��ની �ડ) સાથ સરખા�ય�� ��!
                                                                                      ે
        કાળની ગતા�મા� ધર�ાયેલ�� પૌરાિણક ર��ય





             રિશયન ડો�ટર પાસે શી રીતે પ���ય��?





          દ     �રયાની સપાટીથી 6638 મીટરની �ચાઈ પર આવેલા િતબેટના   તદુપરા�ત, ક�લાશ તમામ �કારની પરાલૌ�કક શ��તઓનુ� ક����થાન હોવુ�  ે
                                                          ýઈએ! મુ�દાશેવ �ારા �કાિશત થયેલા એક�ડ�િમક પેપરમા� આ િવશ
                ક�લાશ પવ�તને િહ�દુ, બૌ� અને જૈન ધમ�ના લોકો અ�ય�ત
                પૂજનીય ગણે છ�. આજ િદન સુધીમા� એક પણ �ય��ત ક�લાશની   �ડાણપૂવ�ક માિહતી અપાઇ છ�. તેમણે અને તેમની ટીમે ઘણી વખત ક�લાશના
                                                                                                ે
        ટોચ પર નથી પહ�ચી શકી. એવુ� કહ�વાય છ� ક�, જેમણે ક�લાશ પર છ�ક સુધી   નાિભ�થાનમા�થી આવતા અવાý સા�ભ�યા હતા. અડધી રા� સ�ભળાતો
                                                                                           ે
        ચડવાની કોિશશ કરી છ� તેઓ ��યુને આધીન થયા છ�. આજની તારીખે કોઈ   એ નાદ જુદા �કારનો અને રહ�યમય હતો. એક રા� એવુ� પણ બ�યુ� ક�
        પણ સાહિસક �ય��ત ઇ�છ� તો પણ પવ�ત ન ચડી શક� એ માટ� ચીનની સરકારે   ટીમના સ�યોએ પવ�તના વચલા િવ�તારમા�થી �દરખાને પ�થરો ગબડતા
                                                                                                �
        ચડાણ માટ�ની સદ�તર મનાઈ ફરમાવી દીધી છ�.            હોય એવા અવાજ સા�ભ�યા. તેમને એવુ� લા�ય, ýણે ક�લાશમા હજુ �યા�ક
                                                                                      ુ�
          રિશયનોને પણ ભારતીયોની જેમ પવ�તો માટ� બહ� જ લગાવ ર�ો છ�.   માનવ-વસવાટ હોવો ýઈએ, જે સદીઓથી �યા છ�પાઈને øવન �યતીત કરે
                                                                                      �
        તેઓ ઘણા વ��થી િવ�ના અલગ અલગ રહ�યમય પવ�તો પર સ�શોધનો   છ�! મુ�દાશેવ આ �તગ�ત જણાવે છ� ક�, ‘િતબે�ટયન સાિહ�યોમા ક�લાશની
                                                                                                 �
        આદરી ર�ા છ�. એવુ� કહ�વાય છ� ક�, ઓગણીસમી અને વીસમી સદીમા� પુ�કળ   ઉ�ર-પિ�મે આવેલા સ�ભાલા નામના પિવ� ગામનો ઉ�લેખ ýવા મળ� છ�,
        રિશયનોએ ક�લાશ પવ�તની ટોચ પર પહ�ચવાની કોિશશ કરી, પરંતુ   પરંતુ એને વૈ�ાિનક ���ટકોણથી સમýવવુ� મારા માટ� મુ�ક�લ છ�.
        કોઈક અગ�ય કારણસર તેઓ લાપતા થઈ ગયા. તેમનો કોઈ             હા, એટલુ� ખરુ� ક� અમને જે પુરાવાઓ મ�યા, એના પરથી એટલુ�
        પતો મેળવી શકાયો નથી. હવામા ફ�લાતા ધુમાડાની માફક            તો કહી જ શકાય ક� ક�લાશમા અમુક રહ�યમય માનવ-વ�તી
                             �
                                                                                    �
                       �
        તેમનુ� અ��ત�વ ક�લાશમા �યા�ક ઓગળી ગયુ�! સાઈિબ�રયન   િવ�ાનધમ�  આિદકાળથી વસવાટ ધરાવતી હોવી ýઈએ.’ તેમણે ક�લાશ
                                                                                   ે
        પવ�તારોહકના જણા�યાનુસાર, એક વખત કોઈક આખા                    પવ�તના સમ� માળખાન માનવના ડીએનએ (રંગસૂ�ની
        સમૂહ �ારા ક�લાશ પવ�ત ચડવાની કોિશશ કરવામા� આવી   પરખ ભ�      ýડ) સાથે સરખા�ય છ�!
                                                                                ુ�
        હતી. તેઓ િનિ�ત કરેલા િબ�દુથી આગળ તો વ�યા, પરંતુ              મુ�દાશેવે પોતાના સ�શોધનોમા� વણ��યુ� હતુ� ક�, ‘આ
        તેમની �મર અચાનક વધી ગઈ! ભરજવાનીમા� તેઓ �� થઈ              િપરાિમડની  રચના  પૌરાિણક  કાળના  અ�ય�ત  એડવા��ડ
        ગયા. માથા પર સફ�દ વાળથી મા�ડીને શરીર પર કરચલીઓ આવી       ટ��નોલોø ધરાવતા લોકોએ કરી હોવી ýઈએ એમા� શ�કાને �થાન
        ગઈ. એક જ વ��મા� તેઓ ��યુ પા�યા! આ ઘટનાની પાછળ છ�પાયેલ   નથી.’ ચીનની સરકારે મુ�દાશેવની આ િથયરીને વખોડી કાઢી હતી.
                   ે
        હકીકત ક� તક� િવશ કોઈને કશો �દાજ નથી!              અસલી વાત હવે શ� થાય છ�. ક�લાશ પર સ�શોધન કરીને આ�યા બાદ ફ�ત
                    �
          1999ની સાલમા રિશયન ઓ�થે�મોલોિજ�ટ (�ખના િન�ણાત) અન��ટ   એક વ��ની �દર મુ�દાશેવે એક એવી ખોજ કરી, જેણે આધુિનક િચ�ક�સાની
        મુ�દાશેવે િતબેટ જઈને ક�લાશ પર સ�શોધનો કરવાનુ� ન�ી કયુ�. ભૂ�તરશા��,   પ�િતને નવી િદશા �દાન કરી. પોતાની હો��પટલમા� તેમણે એક �ધળી
        ભૌિતક િવ�ાન અને ઈિતહાસના િન�ણાતોથી ભરેલી એમની ટીમનો હ�તુ   ��ીની �ખોનુ� ઓપરેશન કયુ�, જેમા� કોિન�યા (�ખનો પારદશ�ક પડદો)
        �પ�ટ હતો : ક�લાશની પવ�તમાળામા છ�પાયેલા ગિભ�ત રહ�યો શોધી કાઢવા!   અને રે�ટના (ને�પટલ)નો સહારો લેવામા આ�યો. મે�ડકલ ટમ�મા� જેને
                                                                                    �
                             �
                                   �
        મિહનાઓ સુધી એમણે િતબે�ટયન લામા સાધુ સાથે વસવાટ કય�, ક�લાશ   ‘એ�લો�લા�ટ’ કહ� છ� એવા, �ખ માટ� જ�રી ભાગને રાસાયિણક �યોગો
                                                                                                               �
                                                                                                                                             �
        પવ�તને અથથી ઈિત સમજવાની કોિશશ કરી અને તેની તળ�ટીમા� રહીને   થકી માણસના સડી ગયેલા મા�સમા�થી બના�યો! આ ઘટના મે�ડકલ જગત   દેવામા આ�યો. તેને મા�યતા �ા�ત ન થઈ. ’48ની સાલમા જ�મેલા મુ�દાશેવ
        સ�શોધનો કયા�. ઘણી શોધખોળને �તે તેઓ એવા િન�ક�� પર પહ��યા ક�   માટ� ચ�કાવનારી હતી. િવ�ની મહાસ�ાઓએ ભારતના� રહ�યોને દાબી   રિશયાના ‘યુફા (UFA)’મા� આજે પણ ‘એ�લો�લા�ટ રિશયન આઈ અને
                                                                                                                                      ે
                             �
                                                                                               �
        ક�લાશ વા�તવમા પૌરાિણક કાળમા માણસ �ારા બનાવાયેલો એક િપરાિમડ   દેવાની અને પોતાના દેશ માટ� ઉપયોગમા� લેવાની ભૂતકાળમા ઘણી કોિશશ   �લા��ટક સજ�રી’ નામે મે�ડકલ સે�ટર ચલાવ છ�. ક�ટલાક લોકોનુ� કહ�વુ� છ� ક�
                  �
        છ�, જેની આસપાસ બીý ઘણા નાના-મોટા િપરાિમ�સનુ� અ��ત�વ છ�.   કરી છ�. રિશયન સ�શોધકના આ �યોગને પણ યુ.ક�. ગવ�મ��ટ તરફથી નકારી   મુ�દાશેવને આ �ેરણા ક�લાશ પવ�તોમા�થી મળી હતી!
                                                                                                           ‘�કાય ઇઝ ધ િલિમટ.’ એ વા�ય સકારા�મક અથ�
                                                                                                           ધરાવે �� અન øવનમા� કશ��ય અશ�ય નથી એવી
                                                                                                                       ે
                                                                                                           �ેરણા આપે ��. તેમ �તા� એનો શા���ક અથ� પકડી
                                                                                                           ખરેખરા આકાશને ��વાનો �ય�ન કરનાર
                                                                                                           �ય��ત કોઈ ન�ર �થળ� પ���તી નથી, ��ક      �
                                                                                                           ‘અવકાશ’મા� ��ગોળાયા કરે ��.  ‘�કાય ઇઝ ધ
                                                                                                           િલિમટ’મા� એક ગોિપત સ��ેશો ��

                                                                                                           �ય�ન કરનાર �ય��ત કોઈ ન�ર �થળ� પહ�ચતી નથી, બ�ક� ‘અવકાશ’મા�
              સીમા એક �કારની મોકળાશ ��                                                                     થાય છ�. ‘�કાય ઇઝ ધ િલિમટ’મા� એક ગોિપત સ�દેશો છ�. આપણી �મતા
                                                                                                           ફ�ગોળાયા કરે છ�. ‘આકાશ’નો એક અથ� ‘ખાલી શૂ�ય �થાન, પોલાણ’ પણ

                                                                                                                                           �
                                                                                                           મુજબ ન�ી કરેલો િવ�તાર આપ�ં આકાશ છ�. �યા પહ�ચવા બધુ� કરીએ,
                                                                                                           પરંતુ વધારે �ચી છલા�ગ પછડાટમા� પ�રણમે છ�. કિવ હરી�� દવેના ýણીતા
                                                                                                           ગીત ‘એક રજકણ સૂરજ થવાને શમણે’ના મુખડાની પ���તઓમા� આ વાત
         િસ     �ેર વ��ના ધના� પુરુ�નુ� બાળપણ ગરીબી અને અભાવોમા�  વધારે મેળવવા øવનભર દોડતા� રહ� છ�. માણસની લાલસાનો �ત નથી. ઘણી  �  સ��ટા�ત સમýવી છ�. સૂરજ થવાની મહ�વાકા��ા સેવતુ� એક રજકણ ‘ઉગમણે’
                                                                                                           ઊડ� છ� અને પલકવારમા� ‘આથમણે’ ઢળી પડ� છ�. રજકણ તો રજકણ જેટલુ� જ
                                                          વાર એની હ�ડયાપ�ી પાછળ કોઈ ચો�સ �યેય પણ હોતુ� નથી. વા�તવમા
                વી�યુ�. એ બીý છોકરાઓને ýતો, મળતો, એમને ઘેર જતો,
                �યારે  એનુ�  મન  અભાવોથી  ભરાઈ  જતુ�.  ભણવામા�  બહ�   એ શુ� મેળવવા માગે છ�, તે પણ ýણતો હોતો નથી. એવા લોકો સફળતાના   ઊડી શક�. એનુ� આકાશ સૂરજનુ� આકાશ નથી.
        હોિશયાર, ચબરાક છોકરો. થોડો મોટો થયો પછી એણે ન�ી કયુ� ક� ગરીબીમા�   નામે શૂ�ય રહ� છ�. એ કારણે જ શાણા માણસો øવનમા� દરેક બાબતનુ� �યેય   આપણે મોટા� સપના� અવ�ય સેવવા� ýઈએ, પરંતુ એની સીમા પણ બા�ધવી
        સબડવાનો અથ� નથી. એણે નાની વયથી કામ કરવાનુ� શ� કયુ�. બીડી વાળી,   િનધા��રત કરવા પર ભાર મૂક� છ�. �યેય િનધા��રત કરવાનો અથ� છ�   ýઈએ. �ેરણા�મક øવનસ�દેશના અમે�રકન લેખક હ�નરી �લાઉડ  �
        શાકભાøની રંેકડી ચલાવી, રસકસની નાની દુકાન કરી. એનામા� ધ�ધો   આપણે શુ� કરવા માગીએ છીએ અને શુ� નથી જ કરવા માગતા એ   ક�ુ� છ� : ‘મારી �મતા �માણે મ� બા�ધેલી સીમાથી મારુ� કાય��ે�
        કરવાની સૂઝ હતી. ધ�ધો િવ�તારતો ગયો. પર�યો. સ�તાનો થયા�. આજે એની   ન�ી કરીને મયા�દા બા�ધવી.                  �પ�ટ થાય છ�. હ�� સમø શક�� છ�� ક� હ�� શુ� છ�� અને શુ� નથી. સીમા
        પાસે ભ�ય બ�ગલો, નોકરચાકર, ગાડી, વૈભવી ફિન�ચર બધુ� છ�. તેમ છતા  �  ઘણા લોકો અનેક સપના� સેવે છ� અને એકસાથે એના પર   ડ��કી  િનધા��રત કરવાથી મારે �યા� અટકવાનુ� છ� અને સફળ થવા માટ�
        એને સ�તો� નથી. ભૌિતક સુખ મ�યુ�, પરંતુ �દરથી એ ખાલી થઈ ગયો છ�.   કામ કરે છ�. પ�રણામે તેઓ એક પણ કાય� સફળતાપૂવ�ક પૂરુ�   મારે શુ� કરવાનુ� છ� એનો મને �યાલ રહ� છ�…’સીમા એ કોઈ
        એકલે હાથે ચલાવેલા સ�સારના ભારથી પ�ની વહ�લી �� થઈને બીમાર રહ�   કરી શકતા નથી. ક�ટલાક લોકો નૂતન વ�� નવા સ�ક�પ લે છ�.   વીનેશ �તાણી  બ�ધન નથી, એક �કારની મોકળાશ છ�. તેઓ માને છ� ક� એમ
                                                                                                                                                      �
        છ�. એ પ�નીને જુએ �યારે અપરાધભાવ ýગે ક� આવી �ેમાળ, સમજુ,   વધારે પડતા ઉ�સાહી લોકો દસ-પ�દર નવા� �યેય ન�ી કરે અને   કરવાથી જ એમના િવચાર લોકો સુધી પહ�ચશે.  િવદેશમા એક
        ઘરર�ખુ પ�નીને �ેમ કરવાનો સમય જ એને મ�યો નહીં. સ�તાનો પણ ýણે   એક પણ પૂરુ� કરી શક� નહીં. �યારે મા� બેથી �ણ સ�ક�પ લેનાર   �યોગ થયો. સુ�િસ� અને ઓછી ýણીતી �ય��તઓને એક જ
                                                                                                                       �
                                               �
        િપતાની ગેરહાજરીમા� મોટા� થઈ ગયા� અને હવે એમના સ�સારમા �ય�ત થઈ   સ�તો� અને આન�દ સાથે એના� કામ સ�પ�ન કરે છ�. એને હતાશ   વા�યમા એમના øવનનો સાર જણાવવા ક�ુ�. એમી માન નામની
        ગયા� છ�. િજ�દગીની દોડધામમા� એ િમ�ો પણ બનાવી શ�યો નહીં. એણે કામ   થવુ� પડતુ� નથી. મયા�દા બા�ધીને કરેલુ� કામ પૂરુ� થાય પછી િનરા�તનો   ગાિયકાએ લ�યુ� : ‘અસ� થઈ પ�ુ� એથી મ� ગીતો ગાયા�.’ એકલી પડી
        કરતા� રહ�વાની ઘેલછા પર �યારેય �ેક મારી નહી. એ કોઈ જ�યાએ અટ�યો   �ાસ લઈ નવી િદશાની યોજના બનાવી શકાય છ�.   ગયેલી એક મિહલાએ લ�યુ� : ‘હ�� હø પણ બે જણ માટ� કોફી બનાવુ� છ��.’
        હોત,  પૈસાની  �હાયમા  િલિમટ  બા�ધી  શ�યો  હોત  તો  ��ાવ�થાના   આપણને વારંવાર કહ�વામા આવે છ� ક� ‘�કાય ઇઝ ધ િલિમટ.’ એ વા�ય   આ બ�ને મિહલાઓએ એમની øવનભરની પીડા �ય�ત કરવા લા�બુ� કહ�વાની
                       �
                                                                            �
        ખાલીપણામા�થી બચી શ�યો હોત અને øવનનો આન�દ માણી શ�યો હોત.  સકારા�મક અથ� ધરાવે છ� અને øવનમા� કશુ�ય અશ�ય નથી એવી �ેરણા   જ�ર પડી નથી, મયા�િદત શ�દોમા� જ કહ�વાઈ ગયુ�. િલિમટ બા�ધીને કરેલા  �
          આ ��ટા�ત ગરીબીમા� મોટી થયેલી �ય��તનુ� છ�. બધી રીતે સ�પ�ન લોકો પણ   આપે છ�. તેમ છતા એનો શા��દક અથ� પકડી ખરેખરા આકાશને �બવાનો   કામની આ પણ એક મý છ�.
                                                                     �
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26