Page 15 - DIVYA BHASKAR 100722

Friday, October 7, 2022 | 15

િવભાકરે બાર� આડ કય. પછી એણ મોબાઇલમા આવેલા ‘મસøસ’ વાચવા મા�ા.
ુ
ે
�
ે
ે
�
�
�
�
ં
ે
વા�ચીન એના પગ નીચથી ધરતી સરકી ગઇ
ે
ફકત િદલની સફાઇ માગ છ �
�
ે
�મ �યા� પ�ડતાઇ માગ છ…
�
�
ે
ે
ૈ
�
ુ
ે
�
�
છ � �લા થોડાક િદવસથી પ�નીનુ વતન િવભાકરને સમýઇ ર� ન �કચનમા� �કફા�ટ તયાર કરી રહી હતી. એનો ફોન રણ�યો. િવભાકરના
�
ે
કાન સરવા થઇ ગયા.
ુ
�
�
હત. આિશતા િપ�તાળીસ વષની થવા આવી હતી એટલે બીø
�
ે
ે
ે
ુ
�
�
�
�
�
કોઇ બાબત શકા કરવા જવ કોઇ કારણ ન હત, પણ એનુ સહજ આિશતા બોલી રહી હતી, ‘અ�યાર? મ તને ના પાડી છ ન ક અિગયાર અમ�રકાની મદી
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
�
�
ે
ુ
અજગત તો ચો�સ લાગત હત. � ુ વા�યા પહલા ફોન નહી કરવાનો! એ ઘરમા હોય છ. હા, અ�યાર પણ છ.
�
ં
�
ુ
�
�
ે
ે
�
�
�
ૂ
ે
પાચ િદવસ પહલાની જ ઘટના. િવભાકર �કફા�ટના ટબલ પર અચાનક સાવ પાસ જ છ. ફોન મક. એ ýય ત પછી હ ફોન કરુ. કઇ ખાસ કામ નથી
�
�
�
�
ે
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
પ�નીને િવનતી કરી, ‘આશી, મને તારો મોબાઇલ ફોન આપીશ જરા?’ ન? િમસ તો હ પણ તન કરુ છ પણ એ માટ આવ ગાડપણ ન કરાય. ý મારા ભારતના આઇ. ટી.
�
ુ
�
ે
�
આિશતા આ સાભળીન ગભરાઇ ગઇ હતી. સામા�ય સýગોમા એણે હસબ�ડન ડાઉટ પડી ગયો તો આપ�ં વાત કરવાનુ કાયમ માટ બધ! બાય!
�
�
�
ે
�
ે
ે
ુ
�
તરત જ પોતાનો મોબાઇલ ફોન પિતના હાથમા મકી દીધો હોત, આ વખત ે લવ ય…!’ િવભાકર ન�ી કરી લીધ ક એ હવ વાતના મળ સધી પહ�ચીન જ
ે
�
�
ે
�
ૂ
ુ
ે
ૂ
ૂ
ે
�
�
�
�
ુ
એણે મોબાઇલનો ��ીન અનલોક કરીને થોડી વાર માટ કઇક કયુ અન પછી રહશ. દસક િદવસ એણે ચપચાપ બધ ýયા કયુ. એવી કોઇ હરકત ન કરી ��ન �ભાિવત કરશ ે
�
ૂ
�
ે
ે
�
ુ
ે
જ મોબાઇલ િવભાકરને આ�યો. િવભાકરને લા�ય ýણ આિશતાએ કશક જથી આિશતા ચતી ýય. આખરે એક િદવસ એને તક મળી ગઇ.
ે
�
ે
ુ
ે
‘�ડિલટ’ કયુ હોય! આિશતા �કચનમા� કામ કરતી હતી. એનો મોબાઇલ ફોન બડ�મમા �
�
ે
�
ે
ં
િવભાકરને એક અગ�યનો િબઝનસ કોલ કરવો હતો અન એના પોતાના ચાજ થઇ ર�ો હતો. સાજનો સમય હતો. િવભાકર બાર� આડ� કયુ. પછી પોવેલની આગાહી અન �ચો Óગાવો ભારતીય IT
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
મોબાઇલની બટરી શ�ય થઇ ગઇ હોવાથી એ ‘ચાિજગ’મા હતો. ફોન એણે મોબાઇલમા આવલા ‘મસøસ’ વાચવા મા�ા. વાચીન એના કપનીઓન કવી અસર કરશ? ભારતના આઇટી
ૂ
ે
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
કોલ પતાવીન એણે ફોન પાછો આપી દીધો પણ મનમા જરાક પગ નીચથી ધરતી સરકી ગઇ. જ પ�નીને પોતે આટલા વષ�થી
ે
ે
�
�
ખટકો રહી ગયો. એવ તો શ હશે જ આિશતાએ �ડિલટ કય ુ � પિત�તા અન ચ�ર�વાન માનતો આ�યો હતો એ તો કોઇ સ�ટર માટ આગામી સમય કપરો રહશ ે
ુ
�
ે
ુ
�
ે
�
�
ે
�
�
ુ
�
�
હત? સમિથગ વરી પસનલ? સમિથગ િસ�ટ? જ હોય ત ે રણમા � િશિશર નામના પરષના ગળાડબ �મમા િગરફતાર હતી.
�
ુ
ે
ુ
ે
ે
�
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
�
ુ
�
�
પણ આ પહલા �યારય આવુ બ�ય ન હત. ુ � અલબ�, એ બનની ચટમા કઇ અ�ીલ ન હત પણ �લા બ વરસમા લગભગ સમ� િવ�ની ક��ીય બ�ક Óગાવો
�
ુ
ે
�
ુ
�
ુ
ુ
�
�
ુ
�
�
ુ
�
�
�
�
ે
ે
ુ
�
�
પહલા ભલ એવ ન બ�ય હોય પણ એ િદવસ પછી �ી�ય ગલાબ એટલ તો પરખાઇ જત હત ક એમના મા� ખોિળયા જ છ � તમજ Óગાવાજ�ય પ�રબળોને ડામવા માટ �યાજદર વધારવા
ુ
�
ુ
�
�
�
ુ
�
�
�
ે
�
ુ
�
ે
તો અવારનવાર આવ બનવા લા�ય. િવભાકર ન�ી જદા હતા�, બાકી øવ એક જ હતો. િવભાકરને પોતાના જતા દશની અથ�યવ�થાન મદીમા સપડાતી કમ બચાવવી ત ે
ે
�
�
કય ક એક વાર આિશતાન ખબર ન પડ� તવી રીત એના ડૉ. શરદ ઠાકર સસારનો મજબત દગ પળભરમા ભાગીન ભ�ો થઇ જતો ��ો સામ ઝઝૂમી રહી છ. પહલા કોિવડ અન �યાર બાદ ય�ન ય� બ ે
ુ
ુ
ે
ે
ે
�
�
�
ે
ુ
�
ુ
�
ૂ
�
ે
ે
�
ુ
ે
મોબાઇલ ફોનમા� ડો�કયુ કરી લવ. આજ સધી િવભાકર ે દખાયો. પ�રબળોએ Óગાવો વધારવામા તમ જ �યાજદર વધ તો બýરમા નાણા�વાહ
�
ે
�
�
ુ
ે
�
�
ે
ુ
ે
ુ
ે
�
�
ે
�
�યારય પ�નીની ýસસી કરી ન હતી. એવ કરવાની જ�ર જ િવભાકર બધા મસøસ વા�ચી લીધા. મનમા જ�મેલો ઘટ� અન વ�તઓ ઉપલ�ધ હોય પણ નાણાભીડ રહ તવી પ�ર��થિતનુ િનમાણ
ે
ુ
�
ૂ
�
ે
�
�
ે
ં
ે
�
ે
ે
ઊભી થઇ ન હતી. આિશતા સદર હતી, આ �મર પણ ખબસરત �ારિભક આઘાત ધીમ ધીમ �ોધમા� ફરવાતો ગયો. એને થય ક હવ ે કયુ છ. આ સદભમા અમ�રકાની ફડરલ �રઝવ� �ારા 0.75 પોઈ�ટ જટલો
ે
�
�
�
�
ુ
�
�
�
�
ુ
�
ૂ
ૂ
ે
�
ુ
ે
ે
ે
�
�
ુ
�
દખાતી હતી. કોઇ પણ પરષની �ખમા વસી ýય તવી લાગતી હતી. પણ આિશતાની સાથ તડાફડી કરી નાખવાનો સમય આવી ગયો છ. અ�યાર �યાજદરમા વધારો થતા �યાજદર 3.25 કરી દવામા આ�યો છ જ વષા�ત
�
�
ે
ે
�
ે
�
લ�નøવનના બ દાયકા દરિમયાન આિશતાએ �યારય કોઇને ભાવ આ�યો સધી જ વાતની ફ�ત શકા જ હતી, એ વાતનો પરાવો હવ પોતાની પાસ ે સધીમા 4.5 ટકા સધી લઇ જવાના સકતો છ. �
ુ
ે
�
�
�
ે
ે
ુ
ુ
ુ
ુ
�
�
ે
�
�
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
હોય તવ બ�ય ન હત. માટ જ િવભાકરના શ�દકોશમા શકા, વહમ, ýસસી, હાજર છ. ý આિશતા ખરખર િશિશર નામના કોઇ પરષ ýડ લફર કરી બઠી િ�ટનમા �વતમાન �યાજદર 14 વષના સવ�� �તર છ. ત જ રીત ે
�
ે
�
ુ
ે
ુ
ે
�
�
ૂ
ુ
�
�
ે
ં
ે
�
ે
�
�
ે
�
પીછો જવા શ�દો �યારય ýવા મ�યા ન હતા. હોય તો એને છટાછડા આપી દતા પણ વાર લગાડવી ન ýઇએ. િવભાકર ે ચીનની અથ�યવ�થા વારવાર થતા કોિવડના હમલાન કારણે લોકડાઉન લાગ ુ
�
ે
�
ે
ે
એક િદવસ િવભાકર મોકો શોધી લવાનો િનણ�ય કય�. સવારના પહોરમા� પ�નીને બોલાવવા માટ બમ પાડવાની ચ�ટા કરી �યા જ એની પાછળથી અવાજ કરાતા અસર પામી છ. આ બધાની અસર જન આપણે øડીપી �ોથ કહીએ
ે
ે
ૂ
�
�
ે
ુ
�
�
ં
�
�
�
�
�
ે
ે
�
�
�યાર આિશતા �નાન કરવા માટ બાથ�મમા ýય �યાર બડ�મમા પડ�લો એનો આ�યો, ‘હ અહી જ છ. �યારની તમારી પાછળ જ ઊભી છ. બધ વાચી લીધ?’ ત એટલે ક અથત�ના િવ�તરણ પર પડશ. આની અસર ભારતમાથી મોટી
�
ે
�
�
�
�
ે
ુ
�
�
ુ
ુ
ે
�
મોબાઇલ તપાસી લવાન એણે ન�ી કય. આિશતા નહાવા માટ બાથ�મમા � ‘હા, તારા કાળા કરતૂતની કહાણી…’ િવભાકરનો અવાજ �ચો થવા ગયો. િનકાસ અન ઓફશોર કામગીરી કરતી આઇ. ટી. કપનીઓ ઉપર શ પડશ ત ે
ે
ુ
�
ે
�
�
�
ુ
�
ે
�
ૈ
ગઇ, તરત જ િવભાકર �ખો ખોલી નાખી. અ�યાર સધી આિશતાન �મમા � ‘શાિતથી વાત કરો. હ તમને બધ જ કહ છ. અન બધ સાચુ જ કહ છ.’ વિ�ક સદભમા ચચવા માટનો આ �યાસ છ.
�
ુ
�
ે
ુ
�
�
�
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
ે
ે
�
�
રાખવા માટ એ �ખો બધ કરીને �ઘતો હોવાનો ડોળ કરી ર�ો હતો. હવ એ આિશતાએ મ� ખો�ય. � ુ અમ�રકાની ફડરલ �રઝવ� સતત �ીø વાર �યાજદર વધાયા. સતત
�
ે
�
�
ે
�
�
ે
�
�
ે
�
�
ુ
ે
ે
ૂ
ે
ુ
ુ
ે
�
�
સફાળો બઠો થઇ ગયો અન આિશતાના મોબાઇલન શોધવા માટ ખાખાખોળા ‘રહવા દ. ત શ સાચ બોલવાની? જ હકીકત છ એ તો સામ આવી ચકી �ચા Óગાવાન કારણે અમ�રકાનો િવકાસદર ઘટી ર�ો છ એમ કહતા ફડના
�
�
�
ે
ે
ે
�
ે
ે
કરવા લા�યો. મોબાઇલ ન મ�યો. �લ�ક�ટ નીચ, ઓશીકા હઠળ, બાજના છ. ત લ�ન મારી સાથ કયા અન હવ પરપુરષની �િમકા બની બઠી છો! તન ે અ�ય� જરોમ પોવેલ આગામી સમય માટ �િ�ના �દાજમા ઘટાડો કય� છ,
ે
ે
ુ
�
ુ
ે
ે
�
�
�
�
ે
�
ે
ટબલ ઉપર �યા�ય ન જ�ો. શરમ નથી આવતી?’ બરોજગારી વધવાની આગાહી કરી છ જના
�
�
�
�
િવભાકરે પોતાના મોબાઇલમાથી આિશતાનો નબર લગા�ો. એને એમ ‘તમ મારી વાત સાભળશો? હ ભગવાનના સમ ખાઇન કહ છ ક હ જ કઇ પ�રણામે મદી આવશ એવો સકત આ�યો છ,
ે
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ે
�
ે
�
�
ક �રગ વાગશ એટલ મોબાઇલ જ જ�યા પર હશ ત મળી જશ. બાથ�મમા � બોલીશ ત સ�ય જ બોલીશ. એ વાત સાચી છ ક હ અન િશિશર એકબીýના જ 1980ના દાયકા પછીના સૌથી �ચા
ે
ે
ે
ં
ે
ે
�
શૉવરના અવાજમા આિશતાન �રગ �મમા છીએ; આજકાલથી નહી, પણ વષ� પહલા હતા અન આજે પણ એ �તર ચાલી રહલા Óગાવાન કાબમા �
�
�
�
ં
ે
ં
ે
�
�
ે
ૂ
ે
ે
ે
ે
�
�
�
ે
�
�યા સભળાવાની હતી? �મ બરકરાર છ.’ દશ-િવદશ રાખવા માટ જ�રી છ.
�
ં
ે
�રગ વાગી અન ે ‘તો પછી લ�ન પણ એની સાથ જ કરવા હતા ન? શા માટ મારી સાથ ે ફડના પગલે અ�ય મ�ય ક��ીય
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
આિશતાએ જ સાભળી; પરણીને પીઠમા ખજર ભ��ય?’ ડૉ. જય નારાયણ �યાસ બકો જ પગલા લઈ રહી છ તના કારણે
�
�
�
ુ
�
�
�
�
ે
ે
�
�
િવભાકરને એ વાતનો ‘ઉપકાર માનો એ ઘટનાનો જના કારણે હ અન િશિશર અલગ થઇ વિ�ક મદીની િચતામા વધારો થઈ
�
ૈ
ે
�
�
ે
ુ
ુ
�
�ચકો લા�યો ક � ગયા; ý એ ઘટના ન બની હોત તો મારા જવી �પ-ગણ સપ�ન યવતી ર�ો છ. િવ�ની �મખ અથ�યવ�થાઓ
ુ
�
ે
�
�
�
ે
�
આિશતા પોતાનો તમારા ભા�યમા �યારય આવી ન હોત!’ ý મદીમાથી પસાર થાય છ તો ત યએસ
ે
�
ુ
�
�
�
�
મોબાઇલ ફોન સાથ ે આિશતાની �ખોમા ગૌરવની ચમક હતી, ‘જવાનીની અથત�ને પણ પાટા પરથી ઉતારી શક છ.
ુ
�
�
ે
�
�
લઇને બાથ�મમા � ગ�ધાપચીસીમા અમ એક સાવ ��લક વાત પર ઝઘડી પ�ા. ફડના અિધકારીઓએ તમની િ�માિસક આિથક
�
ે
ુ
�
ુ
�
ગઇ હતી. આ બધ � ુ હ ભાર ગમાની હતી, �રસાઇ ગઇ. િશિશર પણ મને આગાહીમા એવો પણ �દાજ મ�યો હતો ક આિથક �િ� આગામી કટલાક
�
�
ે
ે
�
�
ૂ
�
હમણા-હમણાથી મનાવી લવાની કોિશશ ન કરી. સમ�ના વગવતા � વષ� સધી નબળી રહશ, જમા 2023ના �ત સધીમા બરોજગારી વધીને
ે
ુ
�
�
ે
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
�
ે
�
ે
ુ
�
ૂ
ે
�
ે
જ શ� થય હત. મોýએ અમન દર દર ફકી દીધા. વષ� પછી સોિશયલ 4.4 ટકા થશ, જ તના વતમાન 3.7 ટકાના �તરથી ઉપર છ. અથશા��ીઓ
ૂ
�
�
ે
�
�
ે
�
આ પહલા �યારેય મી�ડયાના �તાપ અમન એકબીýની ભાળ મળી. કહ છ ક ઐિતહાિસક રીત �યાર પણ બરોજગારી કટલાક મિહનાઓમા �
ે
�
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
ુ
આવ બ�ય ન હત. અમ મા� �મની જ વાતો કરીએ છીએ. અમારા એક અડધા પોઈ�ટથી વધી હોય, �યાર મદી હમશા તન અનસરતી હોય છ. ફડના
ે
�
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
ે
�
�
ુ
�
ે
�
�
ે
આનો એક જ અથ � પણ મસજમા તમને સ�સની વાત વાચવા મળી? અિધકારીઓ હવ આ વષ અથત� મા� 0.2 ટકા િવ�તરણની આગાહી કરે
�
�
�
ે
ે
�
નીકળતો હતો : અમ �બ� મળીશ �યાર પણ એકબીýનો �પશ � છ, જ મા� �ણ મિહના પહલાની 1.7 ટકા �િ�ની તમની આગાહી કરતા
ે
ુ
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ે
ે
ે
ં
�
�
ૂ
ુ
�
આિશતા પોતાના નહી કરીએ. તમને ગમે ક ન ગમે પણ હ એને ખબ નીચી છ. અન તઓ 2023થી 2025 સધીમા બ ટકાથી નીચની સ�ત
ુ
�
�
�
ુ
ૂ
મોબાઇલમા કશક ચાહતી જ રહીશ. તમને મજર ન હોય તો �િ�ની આગાહી કરે છ.
�
�
�
�
છ�પાવી રહી હતી. આ જ �ણે હ ઘરમાથી…’ પોવેલની આગાહી અન �ચો Óગાવો ભારતીય IT કપનીઓને કવી અસર
�
�
ે
�
ે
�
�
એ પછી િવભાકર ે ‘ના, આિશતા, એવ � ુ કરશે? ભારતન આઇટી સ�ટર આશરે 50 લાખ લોકોને રોજગારી આપે છ.
ુ
ુ
�ખ-કાન ‘ખ�લા’ કરવાની જ�ર નથી. મને �રઝવ� બ�ક ઓફ ઈ��ડયા �ારા ýરી કરાયલા �કડા અનસાર, ભારતીય
ે
�
ે
ુ
�
ે
ે
ે
�
�
�
ે
�
�
રાખીન ઘરમા રહવાન � ુ સમýય છ ક હ ખોટ�� IT સવા કપનીઓ �ારા સો�ટવર સવાઓની િનકાસના ઑફસાઈટ મોડનો
�
શ� કરી દીધુ. એક િદવસ સમ�યો હતો. મારી િહ�સો નાણાકીય વષ 2021-22મા વધીને 88.8 ટકા થયો હતો, જ પાચ
ે
�
�
�
�
ુ
ે
ુ
એના ખ�લા કાનમા ધીમી જ�યાએ કોઇ પણ પરષ વષ અગાઉ 82.8 ટકા હતો. નાણાકીય વષ દરિમયાન ભારતની સો�ટવર
�
�
�
ુ
ે
�
ૂ
�
ગસપસ સાભળવા મળી હોય તો એ પણ આવ ુ � સવાઓની િનકાસ 17.2 ટકા વધીને 156.7 િબિલયન ડોલર થઈ છ. કલ
�
ૂ
ે
�
ુ
�
ે
ે
ગઇ. િવભાકર શિવગ જ િવચાર. મારી પ�ની સો�ટવર સવાઓની િનકાસમા ક��યટર સવાઓનો િહ�સો બ �તીયાશથી વધ ુ
ે
ે
ે
�
�
�
કરી ર�ો હતો. આિશતા (અનસધાન પાના ન.18) (અનસધાન પાના ન.18)
ુ
�
ુ
�