Page 19 - DIVYA BHASKAR 091021
P. 19

Friday, September 10, 2021   |  16



                                                                                                                                                 �
                                                                                                             ઉ�ર ગુજરાતના અરવ�લીના િવ�તારોમા� ક� સૌરા��મા િગરનારની
                        અરવ�લીના પહાડોમા�થી ક�ટલા મસમોટા ટ�કરા ક� નાના પહાડો હવે સમતળ                      િગ�રક�દરાઓની આસપાસના ગાયબ થઇ ગયેલા ક� હવે સમતળ જમીન બની
                               જમીન બની અન મકાનો ક� �પોટ�સ �ા��ડ બની ગયા છ�                                ગયેલા ટ�કરા અને નાના પવ�તો હોય ક� પછી એલોન મ�ક �ારા િનિમ�ત હýરો
                                              ે
                                                                                                           �ટારિલ�ક સેટ�લાઇટસનુ� ક��ટલેશન, એટલે ક� જેનુ� માનવિનિમ�ત ન��, ક�
           આપણે ક�ટલી ઝડપથી ��વીનો                                                                         જેના પરાવિત�ત �કાશથી િવ�ભરમા� રાિ�ઓનો �ધકાર ઉýિસત થવાની
                                                                                                           શ�યતા હોય. આવી અનેક માનવીય ��િ�ઓથી આપણે ઝડપભેર અને
                                                                                                           અગાઉ �યારેય ન થયુ� હોય તેમ ��વીના ચહ�રાને પ�રવિત�ત કરી ર�ા છીએ.
                                                                                                           જેનુ� પ�રણામ શુ� આવી શક� છ� અને અ�ય પ�રબળો સાથે ભળી અને ��વી
                    ચહ�રો બદલી ર�ા� છીએ!                                                                   પરના øવનમા� ક�વા ફ�રફાર ભિવ�યમા� આવશે આવી ��િ�ઓના કારણે
                                                                                                           આવશે, તે કહ�વાની ��થિતમા કોઇ વૈ�ાિનક નથી.  મોટા ભાગના ફ�રફારોને
                                                                                                                             �
                                                                                                           આપણે નøવા ગણી તેની ઉપે�ા કરતા હોઈએ છીએ.
                                                                                                             પરંતુ તેની અસરો નાની ક� મોટી હોય, પરંતુ સમજવી જ�રી છ�. જેમ ક�,
                                                                                                           નાના-મોટા 42 હýર જેટલા ઉપ�હો છોડવાનુ� મ�કનુ� �વ�ન પૂરુ� થાય તો
                                                                                                           એવો સમય પણ આવી શક� ક� રાત અ�યારે છ� તેવી �ધારી ન રહ� અને વધારે
                                                                                                           ઉýસીત બની ýય. મ��ત�કની સફળતાથી �ેરાઈને કદાચ અ�ય ક�પનીઓ
                                                                                                           પણ આવી જ અવકાશી દોટ લગાવી શક� છ� અને આમ, ઘનઘોર �ધારી
                                                                                                                        �
                                                                                                           રાત ભિવ�યમા� વાતા અને ઇિતહાસનો િવષય થઈ શક� છ�. તેના પ�રણામે
                                                                                                           ટ�િલ�કોપ લગાવી અને અવકાશી પદાથ�, �હો અને સૂય�માળાનો અ�યાસ
                                                                                                                કરતા ખગોળશા��ીઓ આ આ�ટ��ફિશયલ ઉýસને કારણે અવલોકનો
                                                                                                                  નહીં કરી શક�. ��વી ઉપર માનવýતનો વસવાટ શ� થયો �યાર
                                                                                                                    બાદ �યારેય આવુ� પ�રવત�ન થયુ� નથી. રાિ�ના અભાવમા ક�
                                                                                                                                                       �
                                                                                                      ડણક            પછી ઓછી �ધારી રાતથી માનવ �વા��ય પર તથા સમ�ત
                                                                                                                     øવજગત પર ક�વી અસર પડશે એની ધારણા કરવી પણ
                                                                                                                     શ�ય નથી, પરંતુ ઉ�રીય �ુવ �દેશોની નøકના યુરોપીય
                                                                                                   �યામ પારેખ        અને ઉ�રી અમે�રકી િવ�તારોમા� મિહનાઓ સુધી અજવાળી
                                                                                                                    રાત હોય છ� અને લોકોએ આ બરફા�છાિદત િવ�તારોમા� રા�   ે
                                                                                                                   કાળા પડદા ચડાવીને ક�િ�મ રીતે �ધારુ� કરીને રહ�વુ� પડ� છ�. આ
                                                                                                                િવ�તારોમા� ઉ�ણતામાન ખૂબ જ નીચુ� રહ�તુ� હોય, �યા�નુ� પયા�વરણ
                                                                                                           ખૂબ જ અલગ છ�. વૈ�ાિનકો આવી પ�ર��થિતની અસરનો અ�યાસ કરી શક�,
                                                                                                           સમ�યા સામે ઝઝૂમવા માટ� તૈયાર થાય, એ પહ�લા તો એલોન મ�કનુ� ન��
                                                                                                                                         �
                                                                                                           પ�રવત�ન લાવી દેશે.
                                                                                                             વળી, મા� ઘોર �ધારી રાતનો અભાવ જ સમ�યા નથી. ��વીના ચહ�રા
                                                                                                           પર બીý પણ અનેક બદલાવ આપણે લાવી ર�ા� છીએ.  નાના-મોટા ટ�કરાઓ
                                                                                                           ક� પવ�તીય િવ�તારો ગાયબ થઇ ગયા છ� અને આ �િ�યા હજુ પણ ચાલ  ુ
                                                                                          �
                              �
                                                                                                                                             �
         ���    રે સતત બદલાઈ રહ�લા ક�દરતી પ�રબળોમા� આપણા ઇજનેરી  પ�રબળોની સાથે સાથે માનવીય પ�રબળો પણ ભ�યા છ�. જેમ ક�, માનવીય   છ�. આ િવ�તારોમા� �વાસ કરેલા અનેક લોકોને �યાનમા આવશે જ ક� ઉ�ર
                                                          ઇજનેરી કૌશ�ય �ારા સý�યેલ એક અýયબી સમાન રચના એટલે ચીન �ારા
                કૌશ�ય, િવકાસ અને �િ�ની ભૂખ અને નાણા�નો ધોધ ભળ� છ�
                                                                                                           ગુજરાતના અરવ�લીના પહાડોમા�થી ક�ટલા બધા મસમોટા ટ�કરાઓ ક� નાના-
                                                                           �
                �યારે િવકાસની સાથે િવનાશ પણ સý�ઇ શક� છ�...     યા�ગ�સે નદી પર બનાવવામા આવેલો િ� ગોરøસ ડ�મ, ક� જેની રચના બાદ   નાના પહાડો હવે સમતળ જમીન બની અને મકાનો ક� �પોટ�સ �ાઉ�ડ બની
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                       �
          ��વીની રચના થઇ �યારથી લઈને અ�યાર સુધીમા� વાતાવરણીય ફ�રફારો,   ��વીના પ�ર�મણની ગિતમા� 0.06 માઈ�ોસેક�ડનો ઘટાડો ન�ધાયો છ� અને   ગયા છ�. સૌરા��મા ýઈએ તો, િગરનારની આસપાસના �ે�મા થોડા દસકા
        ધરતીક�પ, પૂર, વાવાઝોડા�, દુકાળ અને દ�રયાના સતત બદલાતા રહ�તા નકશા   પ�રણામે િદવસ એટલો લ�બાયો છ�. અ�ય ઉદાહરણ લઈએ તો  દ�રયાકા�ઠાના   પહ�લા�ના ફોટા ýઈએ અને હાલના ýઈએ, તો તરત �યાલ આવી ýય ક�
        જેવા� પ�રબળોને કારણે ��વીનો ચહ�રો સતત બદલાતો ર�ો છ�, પરંતુ છ��લી   શહ�રોમા� �ા�ય જમીન અપૂરતી જણાય, �યારે કા�ઠાના િવ�તારમા ભરતી ભરી   અનેક ટ�કરાઓ અને નાના-નાના પવ�તો િસમે�ટ, કપચી ક� પ�થરો બનીને,
                                                                                               �
        એકાદ સદીથી, ��વીના ચહ�રાને અનેક રીતે બદલાવવાની �િ�યામા, ક�દરતી   અને નવી જમીન ઊભી કરવાની ��િ� હોય.                               (�ન����ાન પાના ન�.18)
                                                �
         ý      ણીતો �સ�ગ છ� : એક નાની છોકરી રોજ સવારે મ�િદરમા� આવતી.   દરેક �ાથ�નામા� ઊý રહ�લી છ�. �ાથ�ના કરવાથી એ ઊý આપણામા� વહ�વા લાગે છ�. સાચા િદલથી, શ�� આશયથી, કરવામા� આવેલી
                                                                          �
                                                                                                  �
                �ખો બ�ધ કરી, બે હાથ ýડી, થોડી વાર મનમા� કશુ�ક બોલતી.
                                                                                                               ે
                પછી �ખ ખોલી, નીચે વળી, ભગવાન સામે ��મત કરતી અને    �ાથ�નાથી આપણામા� ચો�સ �કારનો ભાવ વહ�વા લાગે છ� અન આપણી વૈચા�રક, ભાવના�મક શ�િ� થાય છ�.
        બહાર દોડી જતી. મ�િદરના પૂýરી એ ýતા અને િવચારતા ક� આટલી નાની                �ય��તની øવન øવવાની શૈલી પણ એમા� મોટો ભાગ ભજવે છ�
                ં
        છોકરી અહી આવીને શુ� કરે છ�? એને ધમ�ના ગૂઢ અથ�ની ખબર નહીં હોય,
        કોઈ �ાથ�ના પણ આવડતી નહીં હોય. તો પછી એ બોલે શુ� છ�? શા��ોના
        મહાપ��ડત પૂýરીની િજ�ાસા વધતી જતી હતી. છોકરીની સાથે કોઈ આવતુ�   �ાથ�નાની કોઈ ભાષા હોતી નથી
        હોત તો એને પૂછી લેત, પરંતુ એ એકલી આવતી અને એકલી પાછી જતી.
        એક િદવસ પૂýરીએ છોકરીને જ પૂછવાનુ� ન�ી કયુ�. એ મ�િદરના ખૂણામા�
        ઊભા ર�ા. છોકરી આવી, રોજની જેમ �ખ બ�ધ કરી, બે હાથ ýડી, હોઠ   થાય છ�. �ય��તની øવન øવવાની શૈલી પણ એમા� મોટો ભાગ ભજવે છ�.   ખરાબ ગયો નથી, કારણ ક� હ�� કોઈ પણ બાબતથી િવચિલત થતી નથી. મારા
        ફફડાવી કશુ�ક બોલી અને જવા લાગી. પૂýરીએ એના� માથે હાથ મૂ�યો અને   જેમ મિલન વાતાવરણમા� વસતા લોકોમા� આસપાસના લોકોના� વાણી-વત�નની   મગજે સારુ� અને ખરાબ બધુ� જ �વીકારી લેવાની આદત પાડી છ�.’
                                   ં
        પૂ�ુ� ક�, એ છ��લા પ�દર િદવસથી રોજ અહી આવીને શુ� કરે છ�? છોકરીએ   અસર પડ� છ�, તેમ સુ�દર, �વ�છ, િનમ�ળ, પિવ� વાતાવરણમા� રહ�તા લોકો   િવચારકો કહ� છ� ક� �ાથ�ની શ��તથી માણસની વધતી �મરની �િ�યા પર
        જવાબ આ�યો : ‘�ાથ�ના કરુ� છ��.’ પૂýરીએ પૂ�ુ� ક�, એને કઈ-કઈ �ાથ�ના   પર એની સકારા�મક અસર થાય છ�. એ જ રીતે �ાથ�નામા� રહ�લો ભાવ પણ   પણ સવળી અસર થાય છ�. �ાથ�નાથી મળતી ઊý અને સકારા�મકતા નબળાઈ
                                                                                                                                        �
        આવડ� છ�? છોકરીએ ક�ુ� ક�, એને એક�ય �ાથ�ના આવડતી નથી. ‘તો પછી તુ�   આપણા િવચારો, વત�ન અને øવનશૈલી પર �ભાવ પાડ� છ�. �ાથ�ના સૌથી   અને બીમારીથી બચાવ છ�. વધતી વયની સાથે મનમા� આવતા િનરાશજનક
                                                                                                                         ે
        શુ� બોલે છ�?’ છોકરીએ ક�ુ� : ‘હ�� રોજ આખી બારાખડી પા�ચ વાર બોલી ý�   સરળ બાબત છ�. આપણે જ આપણી ધાિમ�ક મા�યતાઓ અનુસાર એમા�   ભાવો, øવનમા� િનરસતા, એકલવાયાપણા સામે ર�ણ મળ� છ�. �ાથ�ના
        છ��, પછી ભગવાનને કહ�� છ�� ક� મને આપની કોઈ �ાથ�ના આવડતી નથી,   ગૂ�ચવાડા ઊભા કયા� છ�. �ાથ�ના કોઈ રુ�ટન નથી, બા� દેખાડો નથી, મા�   તાજગી આપે છ� અને થાક દૂર કરે છ�. આપણા �ત:કરણમા�થી સાહિજક રીતે
        બારાખડી બોલતા� આવડ� છ�. આપની કોઈ પણ �ાથ�નામા� આ        લાભ મેળવી લેવાની ટ���નક નથી. એ આપણામા� રહ�લી ��ાનો   �ગટતી �ાથ�ના નવુ� માનિસક તેજ બ�ે છ�. �ાથ�ના કરતી વખતે આપણા
        બારાખડીમા�થી જ શ�દો આવતા હશ. આપ એમા�થી તમને ગમે           પડઘો છ�. ઘણા લોકો મોટ� પાયે �ાથ�નાની િવિધ કરે અને   મનમા� કોઈ મહાન શ��ત સામે ઊભા હોઈએ એવી ક�પના કરવી ýઈએ,
                              ે
        એવી �ાથ�ના ગોઠવી લેý.’ પૂýરી મૂ�ગા થઈ ગયા અને છોકરીને      કરાવે છ�, ચૂ�યા િવના દેવદશ�ને ýય છ�. એ સારુ� છ�,   પછી ભલેને તમે એને ઈ�ર માનતા ન હો. કોઈ મહાન શ��તનો
        ýતા ર�ા.                                                   પરંતુ એ સમયે એમના મનમા� રોિજ�દા øવનના           �વીકાર કરવાથી આપણામા� એ શ��તની ઊý �વાિહત થવા
                                                                                                                                               �
          નાની છોકરીને જે સમýયુ� એ મોટા ભાગના લોકોને               ��ોની િચ�તાની વણઝાર ચાલતી હોય છ� અને   ડ�બકી     લાગે છ�. ભરોસો બેસે છ� ક� આપણે એકલા નથી, કોઈ ત�વ છ�,
        સમýતુ� નથી. �ાથ�નાને કોઈ પણ ધાિમ�ક િવિધ સાથે સ�બ�ધ        �ુ�લક ઇ�છાઓની પૂિત� માટ�ની �વાથ��િ�               જે આપણને સાચા માગ� દોરી જશે. દરેક નાની નાની બાબતમા  �
        નથી. એમા� કયા શ�દો, કયા� વા�યો બોલાય છ�, કઈ                રહ�લી  હોય  છ�.  સાદામા  સાદી  �ાથ�ના            િચ�તા કરવાની આદત ધરાવતા એક ભાઈને કોઈ શાણા માણસે
                                                                                    �
             �
        ભાષામા બોલાય છ� એનુ� પણ મહ�વ હોતુ� નથી. �ાથ�નામા�           આપણાથી મહાન, કોઈ ઉ�તર ત�વના   વીનેશ �તાણી       સલાહ આપી ક� તમને કશાકની િચ�તા થાય �યારે તમે એને દૂર
        �દયના ભાવો અગ�યના છ�, કશુ�ય બો�યા િવના પણ                     આશીવા�દ મેળવવા માટ� હોય છ�. �ાથ�ના           કરવા સાચા મનથી �ાથ�ના કરો, તમને ચમ�કારની જેમ રાહત
        �ાથ�ના કરી શકાય. ખિલલ િજ�ાને ક�ુ� છ� : ‘�ાથ�ના                 �ય��તમા� �બળ આ�મિવ�ાસ જ�માવે છ�,           મળશે અને િચ�તાનુ� કારણ રહ�શે નહીં. �ાથ�ના આપણને �દરથી
        સીધુ� �દયમા�થી �ગટતુ� ગીત છ�.’ �ાથ�ના કોઈ અ�ાત                 ýત પર ��ા જગાવે છ�, ઊý�વાન બનાવે છ�     બળ આપે છ�. સાચા િદલથી કરવામા� આવેલી સાદી �ાથ�ના પણ �યા�ક
        પરમ ત�વ સાથે કરવામા� આવતુ� સીધુ� ýડાણ છ�, જેમા� કોઈ            અને િચ�તાથી મુ��ત અપાવે છ�.         તો પહ�ચે જ છ�, આપણને સકારા�મક િવચારો આવે છ�, એક ýતનુ� �કાિશત
        ભ�ત નથી હોતુ� ક� લોકોએ આપેલા નામોવાળો ઇ�ર નથી                     કોઈએ ક�ુ� છ� ક� �ાથ�ના કરવાથી તમારો દરેક   વતુ�ળ રચાય છ�.
        હોતો. એ એક એવો પુલ છ�, જે આપણને આપણી ઉ�તમ                       િદવસ  અ��ભુત  બની  જશે.  એક  ��ીએ  એનો   સકારા�મક િવચારસરણીના �ણેતા નોમ�ન િવ�સેટ પીલે સરસ વાત કહી
        ચેતના સાથે ýડ� છ�.                                               અનુભવ જણા�યો, ‘હ�� રોજ સવારે ઊઠીને સૌથી   છ�. ‘સાદા અને સહ�લા શ�દોમા� �ાથ�ના કરો. �ાથ�ના માટ� તમારે ચીલાચાલ  ુ
          દરેક �ાથ�નામા� ઊý રહ�લી છ�. �ાથ�ના કરવાથી એ ઊý  �              પહ�લો િવચાર કરુ� છ�� ક� મારો આજનો િદવસ શુભ   �કારના ધાિમ�ક શ�દોનો �યોગ કરવાની જ�ર નથી. તમારી જ ભાષામા  �
                       �
        આપણામા� વહ�વા લાગે છ�. સાચા િદલથી, શુ� આશયથી,                    િદવસ હશ, મારી સાથે જે બનશે એ બધુ� જ મારા   ઈ�ર સાથે વાત કરો. ઈ�રને એ ભાષા આવડ� છ�.’ પેલી બાળકીને િવ�ાસ
                                                                                ે
                                                                                  ે
        કરવામા� આવેલી �ાથ�નાથી આપણામા� ચો�સ �કારનો ભાવ                   સારા માટ� હશ. હ�� ખાતરીપૂવ�ક કહી શક�� છ�� ક� એ   હતો તેમ મા� બારાખડી બોલીને પણ �ાથ�ના કરી શકાય. ઈ�ર પોતે એ
        વહ�વા લાગે છ� અને આપણી વૈચા�રક, ભાવના�મક શુિ�                   �ાથ�ના શ� કરી �યાર પછી મારો એક પણ િદવસ   મૂળા�રોને ગોઠવી �ાથ�નાનો મમ� પામી જશે.
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24