Page 8 - DIVYA BHASKAR 61121
P. 8
¾ }�િભ�ય��ત Friday, June 11, 2021 8
�ન�ત ઊý �
øવનમા એનø સૌથી મોટો દુિનયા બચાવવી છ� તો ચીનની જવાબદારી ન�ી કરો
�
�
ે
ગુણ છ�. તમ તેને બીýને
�
ે
ે
આપી શકો છો. øવનમા ક�ઈ મ તભેદ એ બાબત નથી ક� કોરોના વાઈરસ �યા�થી આ�યો? ચીનના પોતાના આ શોધમા� ક�ટલીક મા�યતાઓ �યાનમા રાખશ, જેમક� વુહાન ઈ���ટ�ુટ ઓફ
�
�રસચ�રોના �કાિશત સ�શોધન, અમે�રકા અને ઈઝરાયલના ગુ�તચર
વાઈરલોýના� ક�ટલાક �રસચ�રોમા� કોરોના� જેવા લ�ણની સાથે આ બીમારીનો �થમ �રપોટ�
�
�ા�ત કરવા માટ અમયા�િદત અહ�વાલો, ýપાની િવ�ાનીઓ અને ડબ�યુએચઓનો �રપોટ� �પ�ટ રીતે આવતા પહ�લા બીમાર થયા હતા. આ સ��થાના 2016ના �રસચ�રોએ ચામાચી�ડયા�ના
ઊý�નો �ોત બનો. સાિબત કરી ચુ�યા છ� ક� વાઈરસ ચીનના વુહાનમા જ પેદા થયો છ�. મતભેદ મા� એ છ� િવ�ટામા�થી મળ�લા એક ખાસ વાઈરસ પર �રસચ� દરિમયાન જે લ�ણ ýયા તેમા� 96.2%
�
ક�, તે પશુ-પ�ીઓ, ખાસ કરીને ચામાચી�ડયા �ારા ફ�લાયો ક� વુહાનની લેબમા�થી લીક કોરોનાને મેળ ખાય છ�. આ વાઈરસને વષ� 2013મા� જ શોધ માટ� અલગ પડાયો હતો,
�
સ�યા નડ�લા, સીઈઓ, માઈ�ોસો�� થયો છ�. મતભેદ એ વાતનો પણ છ� ક�, આ લીક�જ પાછળ શુ� અસાવધાની હતી ક� øને�ટક ક�મક� તેનાથી સ��િમત છ મજૂર મરી ગયા હતા. તપાસનો મુ�ો એ પણ રહ�શે ક� શુ� વુહાનની
પ�રવત�ન કરીને તેનો હિથયાર તરીક� ઉપયોગ કરવાનો ઈરાદો હતો. અમે�રકાના સ��થા ચીનની સેનાના આદેશ પર આ �કારનુ� �રસચ� કરી રહી હતી? ýક�, ડબ�યુએચઓના
બીýની નજરે રા��પિતએ પોતાની ગુ�તચર સ��થાઓને 90 િદવસમા� શોધી કાઢવા આદેશ આ�યો છ� ક�, �રપોટ� મા� એટલુ� કહીને મુ�ાને સ�ક�લી લીધો છ� ક�, ‘શ�ય છ� ક� વાઈરસ પશુ �ારા થઈને
કોઈ ઈ�ટરમી�ડયેટ હો�ટ �ારા મનુ�ય સુધી પહ��યો હોય’.
વાઈરસ પશુ �ારા ફ�લાયો ક� કોઈ �યોગશાળામા�થી દુઘ�ટનાને લીધે? ગુ�તચર સ��થાઓ
દુિનયાને જુઓ,
ઊý�નો �ોત બનો નવો િવચાર : ચાર દાયકા બાદ �થમ વખત �થ�ત��ની િવપરીત ચાલ
ઈ�ોસો�ટમા� મારો આઠ કલાક ઈ�ટર�યૂ
મા ચા�યો હતો. પેનલમા� સામેલ એક 7 મી વ���ા��ના મોઢ�� ચઢાવતા 7 �કડા
ઈ�ટર�યૂકારે પૂ�ુ� ક�, સડક પર પડી
ગયેલા બાળકને ýઈને પહ�લા તમે શુ� કરશો? મ�
જવાબ આ�યો ક�, ઈમરજ�સી ન�બર 911ને ફોન
કરીશ. ઈ�ટર�યૂકાર ઊભા થયા અને બો�યા, �યારે યો�ે�� યાદવ
�
�
બાળકને નીચે પડ�લો ýશો તો સૌથી પહ�લા દોડીને સરકાર ક��ા� થઈ રહી છ� : થોડા� વ� પહ�લા દુિનયાની સૌથી તેજ ગિતએ આિથ�ક �િ� કરતુ�
ગળ� લગાવશો. મારો પુ� જેન �ી-મે�યોર જ��યો. સેફોલોિજ�ટ અને અ�ય�, આપ�ં અથ�ત�� 142મા �થાને પહ��યુ� છ�.આજે સમ� ભારતની તસવીર જુઓ. દેશ ચીંથરેહાલ થઈ
�વરાજ ઈ��ડયા
�યાર પછી સેરે�લ પા�સીની ખબર પડી. મારી પ�ની Twitter :@_YogendraYadav ર�ો છ�, સરકાર ક�ગા� થઈ રહી છ�, જનતા બેરોજગારી સહન કરી રહી છ�, મ��વારી મ� ફાડી રહી
અનુ પુ�ના જ�મ પછી તરત જ તેને થેરિપ�ટ પાસે છ�. �ક�, દેશની બરબાદીના આ ��ય વ� ક�ટલાક ધિનકો માલામાલ થતા જઈ ર�ા છ�.
ે
લઈ જવા લાગી. હ�� િવચારતો જ રહી ગયો ક� મારા બાજુ સરકાર પોતાની સાતમી વષ�ગા�ઠ
øવનમા� શુ� થઈ ગયુ� છ�, મારુ� ભિવ�યનુ� �લાિન�ગ શુ� આ મનાવવાનો હા�યા�પદ �યાસ કરી રહી
�
ે
હશ. આ સમજવામા મને બે વષ� લાગી ગયા ક� હતી, સામે ગયા વષ�મા� અથ�ત��ના સાત �કડા મોઢ�� �ી� �કડો : સ�ભવત: �થમ વખત સરકારે પોતાની િનયિમત રીતે બહાર પડાતા સૂચકા�કનો અથ� છ� ક�, ý
ખરેખર મારી સાથે ક�ઈ થયુ� નથી, થયુ� તો જેનને છ� ચઢાવી ર�ા હતા. આ બાજુ દેશ કોરોના વાઈરસના આવકની તુલનામા બમણો ખચ� કય� છ� (�ોત- ભારત �ડસે�બર-2015મા� 100 લોકોને ભિવ�યમા� પોતાની
�
અને મારે એક ડગલુ� આગળ વધારીને તેની નજરોથી �ધળા ક�વામા�થી બહાર નીકળવાની આશા લગાવતો સરકાર). ગયા વષ� સરકારની ક�લ આવક �.16.3 આવક સુધરવાનો િવ�ાસ હતો તો હવે તે સ��યા 48
દુિનયાને ýવાની જ�ર છ�. એ ઘટનાએ મને જણા�યુ� હતો, સામે અથ�ત��ની ખીણ તેની રાહ ýઈ રહી હતી. લાખ કરોડ હતી, �યારે તેનો ક�લ ખચ� �.35.1 લાખ થઈ ગઈ છ�. ગયા વષ�ના મે-જુન જેટલી.
ક�, હ�� કોણ છ��. તેનો અહ�સાસ કરા�યો ક� બીýની છ��લા ક�ટલાક િદવસમા� ýહ�ર થયેલા આ સા�ત �કડા કરોડ થયો છ�. ક�લ ખાધ �.18.8 લાખ કરોડ હતી, જે
ુ
�
નજરે પણ દુિનયાને ýવાની જ�ર છ�. માઈ�ોસો�ટમા� દેશની ખરાબ ��થિતની તસવીર રજૂ કરે છ�. આપણા øડીપીના 9.2% છ�. આમા� કશુ� ખોટ�� નથી. સાતમો �કડો : ચાલ એક વષ�મા� દેશમા ડોલર
અમારી સવ��ે�ઠ �ોડ�ટની પાછળ એ�પથીની �ેરણા મ�દીના સમયે સરકારે ઉદાર હાથે ખચ� કરવો ýઈએ. અબજપિતની સ�પિ� લગભગ બમણી થઈ (�ોત-
�
કામ કરે છ�. �ોડ�ટ અને ટ��સ એ સામા�ય લોકોને �થમ �કડો : ગયા વષ� દેશમા આિથ�ક �િ�ના બદલે ýક�, તેનો અથ� એ થયો ક� હવે સરકાર પાસે આગામી ફો�સ�). ગયા વષ�ની શ�આતમા� 100 કરોડ ડોલર
કામ લાગે, જેમની પાસે સ�સાધન નથી અને જેમની માઈનસ 7.3%ના દરે મ�દી ન�ધાઈ. (�ોત- ભારત લહ�રનો સામનો કરવા પૈસા બ�યા નથી. (લગભગ �.7300 કરોડ)થી વધુ સ�પિ� ધરાવતા
જ��રયાતો પૂરી થઈ શકતી નથી. લોકોની મુ�ક�લીઓ સરકાર). ચાર દાયકા પછી �થમ વખત અથ�ત�� લોકોની સ��યા 102 હતી. મહામારીનુ� વષ� પૂરુ� થતા�
ુ�
ુ�
અનુભવવી જ�રી છ�. િવપરીત િદશામા ચા�ય. એ સાચ તેનુ� કારણ ચોથો �કડો: મે, 2021મા� બેરોજગારીનો દર 11.9% સુધીમા� આ સ��યા 140 થઈ ગઈ અને તેમની ક�લ જમા
�
િબલ ગે�સ અને �ટીવ ý�સ બ�ને પાસેથી મને કોરોનાની �થમ લહ�ર અને લૉકડાઉન હતુ�, પરંતુ એ થઈ ગયો છ� (�ોત-સીએમઆઈઈ). ý �થમ સ�પિ� �.43 લાખ કરોડથી વધુની થઈ છ�. મા� એક
સૌથી સારી સલાહ મળી. બ�નેએ ક�ુ� ક�, અમારા તો દુિનયાના બીý દેશોમા� પણ હતુ�. બીý દેશોની લૉકડાઉનના ગયા વષ�ના એિ�લ-મે મિહનાને બાદ વષ�મા� મુક�શ �બાણીની ક�લ સ�પિ� �.2.6થી વધી
�
જેવા બનવાનો �યાસ ના કરો. આપણી પાસે જે �ણ સરખામણીએ ભારતમા� મ�દીની અસર વધુ તેજ રહી. કરીએ તો દેશમા આટલી બધી બોરોજગારી �યારેય 6.2 લાખ કરોડ થઈ છ�, �યારે ગૌતમ અદાણીની
હોય તેમા� સવ��ે�ઠ આપવાનો �યાસ કરવો ýઈએ. થોડા વષ� પહ�લા દુિનયાની સૌથી તેજ ગિતએ આિથ�ક ýવા મળી નથી. શહ�રી િવ�તારોમા� બેરોજગારી સ�પિ� મા� �.58 હýર કરોડમા�થી વધીને �.3.7
તમે પોતાની આજુબાજુ જેવી એનø પેદા કરો છો, �િ� કરતુ� આપ�ં અથ�ત�� 142મા �થાને પહ��યુ� લગભગ 15% સુધી પહ�ચી છ�. અ�યારે દેશમા 5.2થી લાખ કરોડ થઈ ગઈ છ�. આ દરિમયાન શેરબýર પણ
�
�
જે તમે બીýને આપી શકો છો. øવનમા� બીý માટ� છ�. નવે�બર, 2016મા� નોટ�બધી લાગુ થઈ �યારથી 8 કરોડ જેટલા બેરોજગાર છ�. �ચે ગયુ� છ�.
ઊý�નો �ોત બનો. અ�યાર સુધી દેશની માથાદીઠ વા�તિવક આવકમા�
- સ�યા નડ�લાના િવિવધ ઈ�ટર�યૂમા�થી શૂ�ય ટકાનો વધારો થયો છ�. આ �કડા કોરોનાની પા�ચમો �કડો : ગયા મિહને મ�ઘવારી જ�થાબ�ધ આ સાતમા �કડાને તમે બાકી છ સાથે સા�કળીને
બીø લહ�ર શ� થવાના પહ�લાના છ�. એટલે ��થિત સૂચકા�ક 10.5% થઈ ચૂ�યો હતો (�ોત - ભારત જુઓ અને આજે સમ� ભારતની તસવીર જુઓ. દેશ
વધુ ખરાબ થઈ શક� છ�.
મતભેદ છોડો, બી� �કડો: ગયા વષ� આિથ�ક ગિતિવિધમા� ક�લ સરકાર). મ�ઘવારી પર લગામ કસવાને આ સરકાર ચીંથરેહાલ થઈ ર�ો છ�, સરકાર ક�ગાળ થઈ રહી છ�,
જનતા બેરોજગારી સહન કરી રહી છ�, મ�ઘવારી મ� ફાડી
પોતાની એક ઉપલ�ધી ગણાવે છ�. ýક�, હવે તેમા�
રહી છ�. ýક�, દેશની બરબાદીના આ ��ય વ�ે ક�ટલાક
ખતરાની ઘ�ટડી વાગી ચૂકી છ�. �ાહક સૂચકા�ક અ�યારે
øવનની આશા વધારો રોકાણ 10.8% ઘટી ગયુ�. (�ોત- ભારત સરકાર). 6%થી નીચે છ�, પરંતુ તેમા� પણ સતત વધારો થયો છ�. ધિનકો માલામાલ થતા જઈ ર�ા છ�.
આઝાદી પછી કોઈ પણ એક વષ�મા� રોકાણને આટલો
મોટો ધ�ો �યારેય લા�યો નથી. રોકાણની સાથે છ�ો �કડો : અથ�ત��ના ભરોસે સૂચકા�ક ઘટતા-ઘટતા દેશ પ�છ� છ� : �યા�ક આ બ�ને વ�ે કોઈ કડી ýડાયેલી
øવન-��� વપરાશકારોનો ખચ� પણ ઘ�ો છ�. મા� સરકારનો 48થી નીચે આવી ગયો છ� (�ોત : સીએમઆઈઈ). તો નથી? દેશની આ આપિ�મા� અબજપિતઓ માટ�
ɉ. °¦ §ɉ¡ ªɂ¯ ખચ� વ�યો છ�. સે�ટર ફોર મોિનટ�રંગ ઈ��ડયન ઈકોનોમી �ારા અવસર બનાવનારા કોણ છ�?
મ હામારીનો સામનો કરતા-કરતા આપણે
લોકો પોતે જ સામ-સામે આવી ગયા
ે
છીએ. નેતાઓનો તો ધમ� જ છ� ક� સામ-
સામે રહ�વુ�. ýક�, આવા િવપરીત સમયમા� ડો�ટર તમારા� કાય�થી જ ચ�ર� બન છ� મહ�વાકા��ાઓની યાદીની સમી�ા કરો
અને અિધકારીઓ સામ-સામે આવી ગયા! મતભેદ
પેદા થવા �વાભાિવક છ�. આપણે �યા તો સાધુ-સાધુ તાનુ� મૂળ સૂ� છ� - સતત કમ� કરતા રહો, પરંતુ તેમા� ડ�બી ના ýઓ. ý દુિનયામા કોણ છ� જે શા�િત ઈ�છતુ� નથી? પરંતુ આપણે જે કરીએ છીએ
�
�
પણ �દરો-�દર લ�ા છ�. પિત-પ�ની લ�ા, ગી મનને એક તળાવ માની લઈએ તો તેમા� ઊઠતી દરેક લહ�ર શા�ત થયા પછી આ તેનાથી અશા�િત વધે છ�. મહ�વાકા��ા અશા�િતનુ� મૂળ છ�. શા�િતનો �ારંભ
પડોશીઓના ઝઘડા પણ ýયા છ�, પરંતુ મહામારીના પણ સ�પૂણ�પણે સમા�ત થતી નથી. તે એક �કારના િચ� છોડી ýય છ�, સાથે �યા�થી છ�, �યા� મહ�વાકા��ાનો �ત થાય છ�. અમે�રકન લેખક ýશુઆ
સ�કટમા� આયુવ�દ અને એલોપથી સામ-સામે આવી જ એવી સ�ભાવનાનુ� િનમા�ણ કરતી ýય છ�, જેથી એ લહ�ર લીબમેને લ�યુ� છ� ક�, ‘હ�� �યારે યુવાન હતો �યારે øવનમા�
ýય તો તેને શુ� કહીશુ�? આ આ��તકતામા� જ સાકાર ફરીથી ઊઠી શક�. લહ�રના ફરીથી ઊઠવાની સ�ભાવનાને શુ� �ા�ત કરવુ� છ�, તેના ઘણા �વ�નો ýતો હતો. પછી એક
અને િનરાકારનો ઝઘડો છ�. ��રનુ� �વ�પ સાકાર િમલાવીને આપણે સ��કાર કહી શકીએ છીએ. આપ�ં દરેક િદવસ મ� એ તમામ બાબતો મેળવવાની યાદી બનાવી જેને
ે
હોય ક� િનરાકાર, બ�ને પૂજનીય છ�. કોરોનાએ કામ, ��યેક �ગ-સ�ચાલન, દરેક િવચાર આપણા મન પર મેળવીને �ય��ત ધ�ય અનુભવે છ�. �વા��ય, સ�ુદરતા,
પહ�લાથી જ ભયનુ� વાતાવરણ બનાવેલુ� છ�. આ એક �કારના સ��કાર છોડી ýય છ�. ભલે આ સ��કાર ઉપરની શ��ત, સ�પિ�.. યાદીમા� બધુ� જ હતુ�. એ યાદી લઈને હ�� એક
��થિતમા �યારે �થમ પ���તના લોકો �દરો-�દર ���ટએ �પ�ટ ના હોય, પરંતુ અ�ાત રીતે �દરને �દર કાય� વડીલ પાસે ગયો અને તેમને ક�ુ� ક�, શુ� આ બાબતોમા �
�
ઝઘડ� તો સામા�ય �ય��તના મનમા� િનરાશાની કરવામા� િવશેષ �બળ હોય છ�. આપણે દરેક �ણ જે ક�ઈ છ�, øવનની તમામ ઉપલ��ધઓ આવી ýય છ�? મારી વાતો
ભાવના આવી ýય છ�. એક શાયરે લ�યુ� છ�, ‘હમ તે આ સ��કારોના સમુદાયથી જ િનયિમત થાય છ�. હ�� આ �ણે સા�ભળી યાદી ýઈને એ ��ે ��મત આ�યુ� અને બો�યા, બેટા
સમજે થે હમ હી તેરે િદવાને હ�, પર તેરે ચાહનેવાલ� જે છ��, તે મારા øવનના ભૂતકાળના તમામ સ��કારોનો �ભાવ છ�. તેને જ ‘ચ�ર�’ કહ� અ�ય�ત સુદર યાદી છ�. પરંતુ સૌથી મહ�વની બાબત છોડી દીધી છ�, જેના અભાવમા �
�
કા તો કા�ફલા િનકલા. સોચા ખુદા સે િશકાયત કર છ� અને ��યેક મનુ�યનુ� ચ�ર� આ સ��કારોની સમ��ટ �ારા જ િનયિમત થાય છ�. ý બાકીનુ� તમામ ન�ામુ� છ�. મ� પૂ�ુ�, એ શુ� છ�? ��ે જવાબમા મારી આખી યાદીને
દ�, પર ખુદ ખુદા ભી તેરા ચાહનેવાલા િનકલા..’. સારા સ��કાર �બળ રહ�, તો મનુ�યનુ� ચ�ર� સારુ� છ� અને ý અશુભ સ��કાર બળવાન િનદ�યતાથી કાપી નાખી અને એ તમામ શ�દોના �થાને નાનકડા �ણ શ�દ લ�યા,
મતભેદ છોડો, øવનની આશા વધારો. હોય તો ચ�ર� ખરાબ. - �વામી િવવેકાન�દના ‘કમ�યોગ’ પુ�તકમા�થી સાભાર ‘મનની શા�િત’’. �ોત : ઓશો ઈ�ટરનેશનલ ફા��ડ�શન