Page 12 - DIVYA BHASKAR 060421
P. 12
Friday, June 4, 2021 | 12
સામાિજક સ�ક�પ અન િશ�તમા� આપણ ઊણા �
ે
ે
ઊતયા� છીએ. તના એક નહી, અનેક કારણો છ �
ે
�
ં
ુ
�
�
ે
�
�
�
�
છ. આપણે �યા તો ‘લહ�ર’નો અથ ‘મý કરવી’ થાય, આમા તવ કઈ
જ નથી!
મનુ�યના �તદેહોનો ખડકલો એ દરેક આપિ�ઓનો ચો�ખો િહસાબ
�
છ.
ે
�
�
ન ýણ કટલા ધરતીક�પ આ�યા, કવા-કટલા ભીષણ રોગચાળા
�
ુ
આ�યા, ભખમરાનો પડછાયો િવ�તય�, �હય�ો થયા, સમ�તટ� �સનામી
ુ
ૂ
�
ુ
�
�
ે
આવી, �લગ (મરકી) અન બડ �લૂના વાયરા આ�યા, રમખાણો થયા…
ે
�
�
�
ે
કટલા કરોડોની સ�યામા લોકો મયા હશ? આિ�કાના કટલાક દશોના �
ે
�
�
હાડિપજર જવા બાળકો તસવીરો સાથના અહવાલોમા ýવા મળ �યાર ે
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
ે
�
�
�
અરરાટી થાય ક રોિજ�દા øવનની કઈ ��ણાથી તઓ øવતા ર�ા હશ?
ે
આપણો કિવ યાદ આવી ýય ક ‘એકાદ નહી આ ભારતમા, ઈ�સાન
ં
�
�
�
�
કરોડો એવા છ, ના સીમ મહી કો ખતર છ, ના ગામ મહી ઘર રહવા છ,
ં
ે
ં
�
�
આ ર�તપીિતયા, આ ઠબ ચડતા મડદાઓ, મરવુ છ પણ મરાત નથી,
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
ૂ
�
�
ે
øવનના ભ�યા કવા છ?’કિવએ ભલ ભારત શ�દ વાપય�, દારણ ��થિત
�
ુ
�
�
�
�
�
ૂ
�
સવ� છ. કોરોના પવ પણ આવા ��યો દખાયાનો આખો ઈિતહાસ છ.
�
ે
ે
આ સમય તવી ��થિતન બદલી નાખી!
ે
ે
ે
�
ુ
ે
ે
કોરોના સૌનો સમાન શ� છ અન તન સમા�ત કરવામા તમામ દશો
ે
�
કોરોના અન �યકોરમાઈકોિસસ… રિશયાએ પોતાની રસીન ઉ�પાદન કય અન તન �થમ અવકાશયાનન ુ � ે
ે
ે
�
�
લાગી ગયા. તમા પણ ‘મનુ�યના øવવાના અિધકાર’ની ખવના છ.
ૂ
ે
ે
ુ
�
ે
ે
ુ
�
ુ
ુ
�
ુ
‘�પતિનક’ નામ આ�ય. અમ�રકા-��લ�ડ ‘લોકડાઉન-મ��ત’નો આન�દ
ે
ે
�
ે
માણી ર�ા છ. તની પવ સખત મહનત લીધી છ. ભારતમા પણ હવ
�
�
�
ૂ
�
રસીકરણના ઉ�પાદન પર વધ �યાન આપવામા આ�ય છ.
ુ
�
�
ુ
�
ુ
વડા�ધાન ચોવીસ કલાક ‘કોરોના મ��ત’ના ઉપાયો અન
øવવાના અિધકાર સામ પડકાર? અમલીકરણમા� સિ�ય છ, પરંત એવ ઘ� છ, જ આપણી સ�જતાન નબળી ે �
ે
�
ે
ે
ં
ુ
ુ
�
�
�
�
�
�
ે
�
ે
પાડ છ. સામાિજક સક�પ અન િશ�તમા આપણે ઊણા ઊતયા છીએ. તના
�
�
�
ૂ
એક નહી, અનક કારણો છ. મ�ય કારણ આરો�યના� માળખાની મજબતી
ે
ુ
ં
�
અન િવ�તાર છ.
ે
�
આ કામ તો 1950થી જ શ� થવ ýઈતુ હત. કારણ બધારણમા �
�
�
�
ુ
ુ
ે
ુ
ૂ
�
ે
ે
�
ે
ે
�
�
�
�
ુ
ે
ુ
ૂ
ૂ
કો રોના અન હવ તની આડપેદાશ જવી �યકોરમાઈકોિસસ… પાડી અન ક� ક તમ થઈ શક. � � � � ે �થાિપત ‘મળભત અિધકાર’ન મહ�વ જ એ છ ક નાગ�રક તદર�ત
�
ે
�
�
ુ
ુ
આપણો મ�ો- કોઈપણ સýગોમા મનુ�યાિધકારનો છ. પછી ત
ે
ે
ૂ
આમ તો આ બધી જ મહામારી છ. �યકોરમાઈકોિસસને છક
�
ુ
આય�ય ભોગવે અન તની શ��તનો સમાજન માટ ઉપયોગ કરે. એવ ના
ં
ુ
ુ
�
�
ુ
�
ૂ
1897ના ‘એપીડ�િમક �ડસીઝ એ�ટ’ હઠળ મહામારી તરીક� રોગચાળો, �હય�ો, િવ�ય�ો, દકાળ, અિત���ટ, ભખમરો, થય, વ�તી વધતી ગઈ અન માળખ જરીપુરા� ર�. આને કારણે
ે
ુ
ુ
�
ુ
�
ૂ
�
ે
ુ
ે
�
ુ
ýહર કરવામા આવી છ એનો એક અથ એવો પણ થાય ક માનવýતન ે ભકપ, �સનામી, �વાળામખી, રમખાણો અન આજની આજની પ�ર��થિત પદા થઈ છ. આજે પણ રાજકીય પ�ોની
�
�
�
�
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
માટ આવા મોત-તાડવ નવા નથી, પરંપરામા જમ øવવાન મ�ય તમ ઘડીએ કોરોનાની મહામારીમા માણસ ગમાવી દીધેલા સમયના આ�ેપબાø ‘સામુિહક સક�પ’નો અભાવ બતાવ છ. �
ુ
�
ે
�
ુ
�
ુ
મોતની આપદાના પડકારોય ઝીલવાના આ�યા છ. � ‘øવવાના અિધકાર’નો છ. જઓ તો ખરા, અચાનક કોરોના તો સવ�યાપી છ અન મરનારાઓની સ�યા
�
ે
�
�
�
ે
�
ે
આમાથી જ સૌથી મહ�વની વાત એ છ ક મનુ�યન øવવાનો મળભત તમારા ફફસા �ાસ લતા બધ થઈ ýય, વ��ટલેટર અન ે હ�તા�ર દરેક દશોમા લા�ખોની છ. આટલી �યાપકતા તો
�
�
ે
�
�
�
�
ૂ
�
ૂ
ે
�
ે
ુ
�
ે
અિધકાર છ. 1975-76ના �ત�રક કટોકટી સમય ઊઠલા ��- ઓ��સજનના મા�ક સાથ આઈસીયમા ગગળાવ પડ� અન ે િવ�ય�ોની પણ નહોતી! આપણે ભારત-િવભાજન
ુ
�
�
ૂ
�
�
ુ
�
ે
ૂ
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
�
ે
નાગ�રકનો મળભત અિધકાર કટલો હોય? તના ��ય�રમા જ��ટસ એક િદવસ દદી�ન મરલો ýહર કરવામા આવ. અન, િવ�� પ�ા સમય િવ�થાિપતોના હ�યાકાડો િનહા�યા છ. કોરોના આ
ે
ૂ
�
�
ે
�
�
ે
ૂ
�
�
�
ે
ુ
ુ
�
ે
�
ુ
�
�
ુ
�
�
ે
એસ.ક. િસહાએ ચકાદામા જ ક� હત ક બધારણનીયે પહલથી અિધકારો તના સગા-�વજનો તન દરથી જ િવદાય આપી શક. આમા � બધાથી આગળ વધી ગયો! તન સમા�ત કરવાનો પરષાથ�
ે
�
ુ
ે
ે
�
�
�
છ. ýક, ત સમયના સોિલિસટર જનરલને અદાલત તરફથી પછવામા � ��ો જ મર છ એવ નથી. યવાનો પણ છ. ýક, ભારતના પણ કોરોના જટલો જ શ��તશાળી હોવો ýઈએ. ભારત તની
ૂ
ુ
�
ે
ુ
�
�
ે
ૂ
�
ે
ે
ુ
ૂ
ે
�
ે
�
�
આ�ય ક મળભત અિધકાર મોક�ફ ક રદબાતલ કરાયા હોય �યાર કોઈ આરો�ય િવભાગના જણા�યા �માણ તની સ�યા ઓછી છ અન ે પરંપરા, િવિજગીષા, સ�જતા અન ‘િવનાશમાથી િનમાણ’ના
�
�
�
�
ુ
ે
ે
ે
ે
ે
કદીને ગોળીથી ઊડાવી શકાય ખરો? તના જવાબમા સરકારી વકીલ હા હવ બાળકો પણ કોરોનાની ઝપટમા� આવ તવી ‘�ીø લહર’ આવી રહી ડી.એન.એ.ન લીધ તવ કરી શકશ. ે
ે
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
�
ુ
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
છ � �લા 54 કરતા વધ વષ�થી ઇઝરાયલના યહદીઓ અન ે ે આરબો સાથ સતત સઘષ�મા આવવુ પડત હોવાથી આરબ િવ�તારમા� જઈન ýસૂસી કરવા માટ કટલાક
પલ�ટાઇનના આરબો વ� વારંવાર સઘષ થતો રહ છ. બન
ે
ે
�
�
ે
�
�
�
�
તરફ ખવારી થતી રહ છ અન છતા કોઈ સમાધાન શ�ય બનત ુ � યહદીઓ ઇ�લામ ધમ�ના તમામ નીિત-િનયમો પણ શીખેલા� છ �
ુ
ે
�
�
�
નથી. િવ� આખાએ ઇઝરાયલ – પલ�ટાઇન વ� શાિત ýળવવા સકડો
�
ે
�
ે
ે
ે
ે
�
ુ
વખત �ય�નો કયા છ, પરંત એનો કોઈ અથ સય� નથી.
�
�
�
ુ
ે
�
�
ઇઝરાયલ – પલ�ટાઇન સમ�યાનો ઇિતહાસ ખબ લાબો છ, પરંત ટકમા � ઇઝરાયલ - પલ�ટાઇન
�
ૂ
ે
�
�
ે
ુ
�
કહીએ તો 1897મા યહદીઓની કિમટીએ ýહર કયુ હત ક પલ�ટાઇન
�
ે
�
�
�
ે
પર એમનો હક છ અન આથી યહદીઓએ હવથી �યા જ વસવાટ કરવો.
�
�
ે
કય� હતો. ઇઝરાયલમા આવલા આરબ બહમતીવાળા િવ�તારન ગાઝાપ�ી સમ�યાનો ઉકલ સહ�લો નથી
�
�
ુ
શ�આતના તબ� અહી યહદીઓની લઘમતીનો વસવાટ હતો જ, પરંત બીý
�
ુ
ં
ં
�
ુ
�
�
િવ�ય� પછી િવ�ભરમાથી યહદીઓ શરણાથી તરીક� અહી આવી પહ��યા.
ે
ે
પલ�ટાઇનના કબý હઠળનો િવ�તાર 1967ના ય� વખત ઇઝરાયલ કબજે
ુ
ે
ે
�
કહવાય છ. � � ે � ે
�
�
�
ે
ૂ
�
ે
ýક, ગાઝાપ�ી પર પણ ઇઝરાયલના જ લ�કરનુ �ભ�વ છ. સર�ણ, 2006ના વષમા હમાસ ચટણીમા િવજય મળ�યો હતો. હમાસની
�
�
ુ
�
�
�
ે
સરહદો, પાણી અન જ�સલમ શહર પરના� વચ�વ જવા ��ો માટ � લ�કરી પાખ પણ છ. યાસર અરાફત �યાર øવતા હતા �યાર પલ�ટાઇનનો
ે
ે
ે
ે
ે
�
�
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
ે
ુ
�
પલ�ટાઇનના નતાઓ અન ઇઝરાયલ વ� જ સમાધાન થાય છ એ લા�બ ુ મ�ય ચહરો તઓ હતા. એ વખત યહદીઓ અને આરબો વ�ની કટલીક
�
�
ે
�
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
ં
ટકતુ નથી. મ�ણા મહદ�શ સફળ પણ થઈ હતી. ýક આ સમાધાન લાબ ટ�યુ નહી.
�
ુ
�
�
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
જ�સલમ શહરમા યહદીઓ અન આરબ ઉપરાત િ��તી વ�તી છ. ઇઝરાયલન �વત� દશ તરીક� દર�ý આપવા માટ િવ�નો એક પણ મ��લમ
ે
ે
ે
�
ે
�
ૈ
િ��તીઓ સામા�ય રીત યહદીઓના પ�ે રહ છ. પલ�ટાઇની દશ તયાર નથી.
ે
ે
�
ે
�
�
ે
નતાઓન કહવ છ ક, એમને આપવામા આવલા �દશ પર અમ�રકા અન યરોપના દશો હમશા ઇઝરાયલન પડખ ર�ા છ. ýક,
ે
�
ુ
ે
ે
ુ
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
�
�
ુ
�
ે
�
�
ે
ુ
�
�
�
ે
�
ુ
પણ ઇઝરાયલ પગપેસારો કરતુ રહ છ. ઇઝરાયલની વ�તી દીવાન- આ પાછળન કારણ એ પણ છ ક અમ�રકા અન યરોપમા� ધધા-ઉ�ોગ ��ે
�
90 લાખની આસપાસ છ એટલે ક આપણા બ�લોર શહ�ર યહદીઓનો ડકો વાગ છ.
�
�
�
�
�
ે
�
ે
ે
�
ુ
ુ
�
જટલી કહી શકાય. એ-ખાસ ઇઝરાયલની રા��ીય ભાષા િહ� છ, પરંત મોટાભાગના યહદીઓ અરબીક
ે
ુ
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
ુ
ઇઝરાયલ ચાર તરફથી મ��લમ દશોથી ઘરાયલ છ. ભાષા પણ શીખી લ છ. આરબો સાથ સતત સઘષમા આવવ પડતુ હોવાથી
�
�
�
ે
ે
�
�
�
�
ૂ
�
આમ છતા યહદીઓ માટ અ��ત�વનો �� હોવાથી તઓ િવ�મ વકીલ આરબ િવ�તારમા જઈન ýસસી કરવા માટ કટલાક યહદીઓ ઇ�લામ ધમના
�
ે
ે
�
ે
øવ પર આવીને લડ છ. પલ�ટાઇનીઓના પણ અલગ- તમામ નીિત-િનયમો પણ શીખલા છ.
�
�
ે
ે
ુ
�
ુ
ૂ
અલગ જથ છ. તરફ જવ હોય તો ઇઝરાયલની �ણ જટલી ચકપો�ટ પસાર કરવી હમણા થોડા સમયથી ફરીથી હમાસ અન ઇઝરાયલ વ� ય� શ� થય ુ �
�
ે
�
ે
�
�
�
ુ
�
�
�
�
�
�
હમાસ જવા આતકવાદી સગઠન ઉપરાત બીý અનક નાના� પડ� છ. અમક િવ�તારમા� ફ�ત ઇઝરાયલી પાસપોટ�વાળી �ય��તન ે છ. ýક, આ વખતના ય�મા એક નવીનતા એ છ ક ઘણા આરબો હમાસના
ુ
�
ે
ે
ે
સગઠનો છ જના પર પલ�ટાઇની નતાઓનો કાબ નથી. આ પલ�ટાઇની જ જવા દવામા આવ છ. કોઈ આરબ બીમાર હોય ક એને ખાસ જ��રયાત આતકવાદનો ખલીન િવરોધ કરી ર�ા છ. ýક, �તરરા��ીય િન�ણાતો
ે
ે
�
ૂ
�
�
ે
ે
�
ે
ૂ
ે
�
ે
ે
�
�
�
�
ૂ
ે
�
�
ે
�
�
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
ે
�
ુ
�
�
�
ુ
�
ે
ે
સગઠનોએ ઇઝરાયલ સામ જ નથી લડવાન પરંત પલ�ટાઇનના ચટાયલા હોય તો યહદીઓના િવ�તારની હો��પટલો ક બીજ �થળ જવાની એને ખાસ સિહત બધાન માનવુ છ ક ઇઝરાયલ – પલ�ટાઇન વ�ના સઘષનો �ત
ે
�
�
ે
�
ે
ે
ુ
�
નતાઓ સામ પણ એમણે લડવ પડ� છ. ગાઝાપ�ીથી જ�સલમ ક વ�ટબક પરવાનગી આપવામા આવ છ. નøકના ભિવ�યમા તો નહી જ આવ. ે
�
ે
ં
�
ે
�
