Page 9 - DIVYA BHASKAR 052022
P. 9
¾ }ગુજરાત Friday, May 20, 2022 9
ˡʔʥўʋʚʨʛ... િસલિસલા, ચા�દની જેવી ���મોના સ�ગીતકાર િશવ-હ�રની ��ી તૂટી જૂનુ� અમદાવાદ માહોલ
િશવક�મારે સ�તૂરને શા��ીય બના�યુ�, મારી ��, નવા� ઘરોમા �મ મ� �
�
છ દસકાની જુગલબ��ી તૂટી ઃ ��. હ�ર�સાદ ઘર નહીં : દોશી
મુ�બઈ/નવી િદ�હી : સ�તૂરના તારથી દુિનયાને સ��ીતના એક નવા અવાજનો પ�રચય કરાવનારા
ે
પ��ૂ�ણ પ�. િશવક�માર શમા�નુ� મ���વાર �દયરો�ના હ�મલાથી િનધન થયુ�. તેઓ 84 વ��ના હતા
�
ે
અને �કડનીની િબમારી સામ ઝઝૂમતા હતા. 6 મિહનાથી ડાયાિલિસસ પર હોવા �તા તેઓ સિ�ય હતા.
ે
�
ે
�
વા�સ�ીવાદક પ�. હ�ર�સાદ ચૌરિસયા સાથ તેમણ 1981મા િશવ-હ�ર નામે ‘િસલિસલા’મા સ��ીત
��યુ� હતુ�, ખરી જુ�લબ�ધી 1967થી શ� થઈ. બ�નેએ યશ ચોપરા સિહત િદ�દશ�કોની 8 ���મમા �
સ��ીત ��યુ�. તેમના �િતમ સ��કાર બુધવાર થયા.
ે
મારી અને િશવøની બહ� બનતી હતી. અમે
સાથે હોઈએ �યારે િવશેષ �ેમ અનુભવાતો.
કદાચ પૂવ�જ�મોનો સ�બ�ધ હતો. પહ�લી
મુલાકાત એક રેકો�ડ�ગ �ટ��ડયોમા� થઈ હતી. �યાર પછી
એકવાર અમે 24 કલાક સાથે વીતા�યા. હ�� િપતાની મરø
��. હ�ર�સાદ બી.વી. દોશીનુ� મ�ગળવારે સ�માન કરાયુ� હતુ�.
�
િવરુ� મુ�બઈમા આ�યો હતો અને તેમણે પણ જ�મુમા�
િપતાનુ� ઘર અને આકાશવાણીની નોકરી છોડી દીધી હતી. અમે બ�ને લોકવા�ો, �ા�કર �યૂ� | અમદાવાદ
વા�સળી અને સ�તૂર સાથે ýડાયેલા હતા. િશવøનુ� શા��ીય સ�ગીતમા� સૌથી િવ� �િસ� આ�ક�ટ��ટ બાલક��ણ દોશીને સૌથી �િત���ત
મહ�વનુ� યોગદાન એ છ� ક�, તેમણે સ�તૂર જેવા સીિમત �ે�ના લોકવા�ને રોયલ ગો�ડ મેડલથી સ�માિનત કરવામા� આ�યા છ�. આ
શા��ીય સ�ગીતમા� �ચો દર�ý અપા�યો. આજે સ�તૂરની ઓળખ તેમના એવોડ� આ�ક�ટ��ચર �ે�ના નોબેલ તરીક� ઓળખાય છ�.
કારણે જ છ�, પરંતુ તેનો તેમણે �યારેય �ેય ના લીધો. િશવ-હ�ર નામ પડવાની સામા�ય રીતે આ સ�માન મેળવવા લ�ડન જવુ� પડ� છ�, પરંતુ
કહાની પણ રસ�દ છ�. અમે જુગલબ�ધી તો 1967થી શ� કરી હતી, પરંતુ બી.વી. દોશી 94 વષ�ના હોવાથી પહ�લી વાર એવુ� બ�યુ�
1971મા� �ટોકહોમમા� અમે એકસાથે કાય��મ આ�યો. તેનુ� આલબમ બ�યુ� તો ક�, રોયલ ઈ���ટ�ૂટ ઓફ િ��ટશ આ�ક�ટ��ટના �મુખ
કવર પર આખુ� નામ લખવાથી એવુ� લાગતુ� હતુ� ક�, કોઈ હો�ડ�ગ ચીપકા�યુ� અમદાવાદ આ�યા હતા.
છ�. તેથી સ�િ��તમા� િશવ-હ�ર લખાય. આ નામે જ યશøના આ�હથી અમે એવોડ� બાદ બાલક��ણ દોશીએ ક�ુ�, હાલના
ુ�
�વત�� સ�ગીતકાર તરીક� ‘િસલિસલા’મા� સ�ગીત આ�યુ�. પછી ‘ચા�દની’, આ�ક�ટ��ચરમા� લોકો નહીં, પરંતુ સુિવધા પર ભાર મૂકવામા�
�
‘લ�હ’મા� પણ આ�યુ�, પરંતુ ‘ડર’ પછી અમે ન�ી કયુ� ક�, હવે �ફ�મોમા� સ�ગીત આવે છ�. અ�યારની કમનસીબી એ છ� ક�, હવે આ�ક�ટ��ચરને
સ�તૂરવાદક ‘પ�ભૂષણ’ પ�. િશવક�માર શમા�ની નહીં આપીએ. ખાસ કરીને શા��ીય સ�ગીતના ભોગે તો નહીં જ. આજે મને િબ��ડ�ગ તરીક� ýવામા આવે છ�. તેમણે ઉમેયુ� ક�, જૂનુ�
�
મુ�બઇમા રાજકીય સ�માન સાથે �િતમિવિધ થઇ. બુઝાઈ રહ�લા દીવાથી �ધારુ� થાય એવુ� લાગી ર�ુ� છ�. પરંતુ મને િવ�ાસ છ� ક�, અમદાવાદ એક માહોલ છ�, નવા ઘરોમા� �મ મળ� છ�, પણ
�
અિમતાભ-જયા બ�ન, પ�. હ�ર�સાદ ચૌરિસયા, તેઓ મારી સાથે છ� અને હ�મેશા� મારા �દમયા� રહ�શે.’ ઘર નહીં. હાલની �ડઝાઈનમા� લોકો િવશ વાત કરાતી
ે
ઝા�કર હ�સેન સિહત હ�તીઓએ �િતમ દશ�ન કયા�. (િવ�યાત વા�સ�ી વાદક ��. હ�ર�સાદ ચૌરિસયાએ અિનરુ� શમા�ને જ�ા�યા �મા�ે) જ�મ: 13.1.1938 ��યુ: 10.5.2022 નથી.
અનુસંધાન
�તર ýળવે છ� તે ખોટ�� છ�. આ પછી રાહ�લ ગા�ધીએ
"બૈર' બઢાતે... ગુજરાત, રાજ�થાન સિહતના રા�યોની ચૂ�ટણીઓમા�
મ�િદરોની મુલાકાત કરી હતી.
દરિમયાન ન��યુ� ક� મ�િદરો ક� મ��જદોની મુલાકાતને
કારણે પાટી�ની ઇમેજનુ� ધોવાણ થયુ� છ� અને તેનાથી �ાનવા�ી ��રસરમા�...
ક��ેસના પરંપરાગત મતદાતાઓ દૂર જઇ ર�ા છ�. િચ�તન રખાયા હતા. િહ�દુ પ�ના વકીલે દાવો કય� છ� ક�
િશિબરમા આ મુસ�ો રજૂ કરાયો અને તેમા� �પ�ટ જણાવાયુ� પુરાવાઓ અમારા પ�મા� છ�. અપે�ાથી વધુ પુરાવાઓ
�
ક� રાહ�લ ગા�ધી અને િ�ય�કા ગા�ધી જેવા મોટા નેતાઓની �ા�ત થયા છ�. િવ� વૈિદક સનાતન સ�ઘના વડા િજતે��
કોઇ પણ ધમ��થળની મુલાકાતને કારણે જનતામા� સાચો િસ�હ િબસેને સવ�નો �થમ િદવસ પૂણ� થયા બાદ ક�ુ� હતુ�
સ�દેશ જતો નથી. ક�, કોટ� આ સમ� �િ�યાને સ�પૂણ�પણે ગોપનીય રાખવાનો
રાહ�લ ગા�ધીએ મા� ગુજરાત જ નહીં, રાજ�થાન આદેશ આ�યો છ�.
સિહતના અ�ય રા�યોમા� તથા િ�ય�કા ગા�ધીએ આ પ�ર�ે�યમા� અમે કોઇ ýણકારી ન આપી શકીએ.
ઉ�ર�દેશની ચૂ�ટણી વખતે િવિવધ ધાિમ�ક �થળોની ýક�, તેઓએ ભારપૂવ�ક ક�ુ� હતુ� ક�, �યા જે ક�ઇ પણ હતુ�
�
મુલાકાત લીધી હતી. તે ક�પનાથી પણ વધુ હતુ�. પા�ચ મિહલાઓની �ાનવાપી
આ ઉપરા�ત ક��ેસના રા��વાદની થીયરીને પણ મ��જદની બા� દીવાલો પર બનેલા દેવી-દેવતાઓની
અહી �સા�રત કરવાનો મુસ�ો રજૂ કરાયો હતો. ભાજપ પૂýની અનુમિત મા�ગવા માટ�ની અરøના મામલામા �
ં
રા��વાદના મુ�ે ક��ેસ સામે ચૂ�ટણીમા� �ચાર અિભયાન વારાણસીની કોટ� સવ�નો આદેશ આ�યો હતો, પરંતુ
ચલાવ છ�, તેની સામે ક��ેસ હવે ભારતની આઝાદી, ગત સ�તાહ મુ��લમ પ�ોના િવરોધને કારણે સવ�નુ� કામ
�
ે
બા��લાદેશનુ� સજ�ન સિહતના મુ�ાઓને આગળ ધરશે, અટ�યુ� હતુ�.
તેવુ� પાટી�ના સૂ�ો જણાવે છ�. આ બાદ ફરીથી અદાલતે કોઇ પણ રીતે સવ� ýરી
સોમનાથ મ�િદરની મુલાકાતમા રાહ�લે પોતાને િબન રાખવા તેમ જ 17 મે સુધી સવ� �રપોટ� જમા કરાવવાનો
�
િહ�દુ મુલાકાતી ગણા�યા હતા : ગુજરાતની ગઇ ચૂ�ટણીમા� આદેશ આ�યો છ�. સુ�ીમ કોટ� પણ સવ� પર રોક
રાહ�લ ગા�ધીએ ગુજરાતની મુલાકાત �ારકાધીશ મ�િદરથી લગાવવાનો ઇનકાર કય� હતો. સવ� માટ� મ��જદ
�
શ� કરી હતી. તે પછી તેમણે સોમનાથ, ખોડલધામ, પ�રસરની આસપાસના 1 �ક.મી.ના િવ�તારમા 1500થી
�ઝા ઉિમયા માતા મ�િદર, કબીર મ�િદર, �બાø મ�િદર, વધુ પોલીસકમી�ઓ તેમ જ PAC જવાનો તહ�નાત હતા.
ુ
જગ�નાથ મ�િદર, અ�રધામ, ચોટીલા ચામુ�ડા માતા રિવવારે પણ સવ�ની કામગીરી ચાલ રહી હતી.
મ�િદર, શ�ખે�ર જૈન મ�િદર, વીર મેઘમાયા મ�િદર સિહતના
27 મ�િદરોની મુલાકાત લીધી હતી. સોમનાથ મ�િદરની બોલવાનો હક...
મુલાકાત વખતે તેમણે મ�િદરના મુલાકાતી રિજ�ટરમા� પોતે ન સરી જતા, ક�મ ક� લડાઇ લા�બી છ�. બોલવાનો અિધકાર
િબન િહ�દુ મુલાકાતી હોવાનો ઉ�લેખ કય� હતો જેને કારણે ક��ેસના ડીએનએમા� છ�. ઓ�ટોબરમા� આખો ક��ેસ
િવવાદ પણ થયો હતો. પ� જનતા વ�ે જશે. જનતા સાથેનો પ�નો જે સ�બ�ધ
એ.ક�. એ�ટોનીએ જણા�યુ� હતુ� ક� િબનસા��દાિયક છ� તે ફરી મજબૂત કરીશુ�. આ લડાઇ �ાદેિશક પ�ો નહીં
ઇમેજના કારણે ક��ેસને નુકસાન થયુ� છ�... : 2017ની લડી શક�, મા� ક��ેસ જ લડી શક�. �ાદેિશક પ�ો પાસે
ગુજરાત િવધાનસભા ચૂ�ટણી પહ�લા ક��ેસના પીઢ િવચારધારા ન હોવાથી તેઓ ભાજપને નહીં હરાવી શક�.’
�
નેતા એ. ક�. એ�ટોનીએ ક�ુ� હતુ� ક� ક��ેસને તેના ક��ેસની િચ�તન િશિબરમા 10 રા�યની ચૂ�ટણી
�
િબનસા��દાિયક હોવાની છિબને કારણે મોટ�� નુ�સાન થઇ પર ફોકસની અપીલ : ક��ેસનુ� ફોકસ 2024 પહ�લા �
ર�ુ� છ�. થનારી 10 રા�યની િવધાનસભા ચૂ�ટણી પર છ�, જેમા�
2014ની લોકસભા ચૂ�ટણીમા� ભાજપે િહ�દુ�વની લહ�ર ગુજરાત, રાજ�થાન, મ�ય �દેશ, કણા�ટક, છ�ીસગઢ,
ઊભી કરીને મતદાતાઓને રીઝ�યા હતા અને øત મેળવી િહમાચલ �દેશ, િ�પુરા, મેઘાલય, નગાલે�ડ અને
હતી, તેનાથી િવપરીત ક��ેસ િહ�દુઓ અને ધમ��થાનોથી તેલ�ગણા સામેલ છ�.