Page 11 - DIVYA BHASKAR 040921
P. 11
Friday, April 9, 2021
�
�
ધરતીમાથી સવ� ઊગેલી
ે
�ા�તા (મ�ગોનસ) મન�યન ે �બા પરથી સાખ ગરે �યારે
ુ
ે
ભાવે છ. કરી આખરે શ ુ �
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
છ? એ કરી તો ઉનાળાની
બળબળતી બ�પોરન ુ � ýણવ ક �બો વડવાનો થયો છ �
ખટમધર આ�ાસન છ �
ુ
�
ુ
�
ૂ
ે
�
ૂ
ે
ધ રાઇન ધળમા આળો�ા પછી ચકલી પાખો ફફડાવીન ધળ
�
ુ
ે
�
ે
�
ે
�
ખખરતી રહ છ. આવ ��ય ýઇન ��ાથી છલોછલ ભરલા
ે
ુ
�
�
�દયનો માિલક એવો ખડત પાસ ઊભલા જવાિનયાન કહ છ,
ે
�
ે
ે
‘ઓણસાલ વરસાદ સારો પડવાનો!’ �વ�છ �દય ધરાવતા માણસન આવ ુ �
ે
�
ુ
ે
�
ભોળપણ સવવાનો અિધકાર છ. સત તકારામ કહી ગયા: ‘ભોળપણ તો
ૂ
�
ભ�તનુ ભષણ છ.’
�
�
�ધારાની િનદા કરવી એ તો રચના�મક કાય ગણાય. �ધારાની સામ ે
�
�
�
ટ�ર લવા માટ લોકો દીપાવલીમા ફટાકડા ફોડ� છ. આતશબાø �ધકારને
�
ે
�
ુ
�
�
ુ
ુ
મ�ા મારવામા સફળ તો થાય છ, પરંત એવી સફળતા લાબ ટકતી નથી.
�
�
િદવાળીમા ફટાકડા Ôટ �યાર આપણને �યારક �ધકારનુ અ�હા�ય સભળાય
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
�
�
છ. �ધકાર સામ બાથો�ડયા ભરતી વખત ýમગરીમા દીવાસળી ચાપનાર
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
ે
માણસન �ધકાર ýણ કહ છ : ‘બટમø! હવ તો હ અહીંથી ન જ ટળ!’
�
ે
�
ે
�
�ધકાર �વભાવ હઠીલો હોય છ. એની સાથ કામ પાડવાનો ઉ�મ માગ કયો?
�ધકાર સાથ બોલાચાલી કયા િવના મૌનપૂવક દીવો �ગટાવવો અન તલમા�
�
ે
�
ે
ે
ે
�
�
�
ે
ઝબોળાયેલી વાટન �યોતમા ફરવી નાખવી એ જ ઉ�મ માગ છ. ��યક વાટન ે
�
ે
સાવ સહજ રીત આવી મળ�લો ગીતામય ‘�વધમ’ હોય છ. એ સહજ �વધમ �
�
�
વાટન જડી ýય �યાર �યોત �ગટ થાય છ. એ �યોતનુ આછ અજવાળ � �
�
ે
�
�
ે
�
�
ે
�
ુ
આસપાસ બ-�ણ ચોરસ મીટરમા� �સરત રહ છ.
�
ે
વાટન આવી �કાશદી�ા મળ એ જ વાટનો મો� ગણાય. �કાશદી�ા
�
ે
�
�
ે
પામલી આવી વાટની ધ�યતા અનરી અન એ ધ�યતાને ýળવીન કતક�ય
ે
ે
બનેલ માટીન કો�ડયુ એટલે �કાશનો સા�ા�કાર કરનારં સા�ા� �ýપિતનુ �
ુ
�
�
ુ
�
ુ
ે
�
�
�
�
ે
�
લાડક સ�તાન! આપણે �યા કભારન ‘�ýપિત’ ક�ો છ અન સથારન ે
ુ
�
�
�
�
ે
ે
�
�
ૂ
‘િવ�કમા’ ક�ો છ. ��વી પર ભિમિત અન સ�કિત સમાતર ચાલતા ર�ા �
�
ૂ
ૂ
છ. સીધી લીટી એટલે શ? સીધી લીટી એટલે ભિમિતની સગી માતા! કાટખણો
�
�
ુ
એટલે સીધી લીટીનો સગો મામો! િ�િતજની હો�રેઝ�ટલ સપાટી સાથ ઊભી
ે
ે
�
ે
�
�
રહલી લબરખા (પરપે��ડ�યુલર) પદરમી ક સોળમી સદીમા જ ગોિથક
ે
�
�
ૈ
�
�
ે
�થાપ�યની શલી જ�મી તમા ‘પરપે��ડ�યુલા�રટી’ ક��મા હતી. બગદાદ
�
�
�
ે
જવાન બન તો નગરની બહાર છટ ઊભલી િપરાિમડોના� દશન કરતી વખત ે
ે
ુ
�
�
ૂ
ે
ુ
�
એક િવચાર જ�ર તમને પજવી જશ. ભિમિત અન સ�કિતનો અનબધ
�
�
ે
�યા øવતો થશ અન કાટખણાની કિવતાનો સા�ા�કાર થશ.
ે
ે
ે
ૂ
�
ે
�
ુ
ે
ે
િવ�કમા જવ સ�માન ઘરે આવલા સથારન �યાર મળશ?
ે
ુ
ે
�
ુ
ૂ
�
ે
એના કાનમા પ��સલ જઓ, �યાર ભિમિતમાતાના� દશન િવચારોના
ે
�
ે
�
�
એ પ��સલમા થશ. ખતરમા ક બાગમા� કાથાની દોરી
ે
ે
�
ં
�
તાણીન ક�ડયો �યાર સીધી લીટીમા �ટ ગોઠવે �યાર સીધી �દાવનમા �
ે
ે
ે
ૂ
ે
ે
�
�
�
�
ે
�
લીટીનો મિહમા સમýશ. ‘��ટલાઇન’ શ�દનુ મળ પાસથી પા�યો, ત ખરી પડ�લી સાખ પાસથી પણ પામી મારા �વચનમા 16 �ોતાઓ તો પહલથી હાજર હતા. ઘરની ફરતે લીલી વાડી
ે
ે
�
ુ
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
ે
ે
�
�યા આવલ છ? ‘stratched Linen thread’ (ખચલો ગણવત શાહ શ�યો હોત. ý માણસન �બો એટલે શ ત સમýઇ હતી. તમા આવલા ભ�ય બગલામા પણ પ�રવારની લીલી વાડી સપીન રહતી
ે
ે
�
�
ુ
�
�
ુ
ૂ
ુ
ુ
િલનનનો દોરો) સીધી લીટીનો મળ જનક છ. હોમહવન ýય, તો કદાચ ��ાડને ભદ પણ સમýઇ ýય. તમને હતી. �વચન ‘ભગવાન મહાવીર’ પર હત. થોડ�ક છટ સમ�તા હતી અન ે
�
�
�
ે
�
�
�
�
ે
�
ં
ુ
માટ રચાતી ય�વદીને ભિમિતનો �ારભ ગણવામા આવ છ. �યારક ખરી પડ�લી સાખ પર આછો કાળો ડાઘ ýવા મળ છ. �કનારે આ�તાની સગધ હતી. એ બીચ પર ગયો �યાર ��ીપરષો લગભગ
ૂ
�
ે
ે
�
�
ુ
ુ
ે
ુ
ૂ
ૂ
ે
�
�
�
�
�
�
ે
અર! �બા પર લટકતી કરીની વાત પરથી ફટાઇન આવો �કિતની ગોદમા� øવનારા અ�દિષત �દયના ભિમપ�ને એ ન�ન બનીને �નાન કયા પછી મ�તીમા ફરતા હતા. બીચ પર અમયાદ ન�નતા
�
�
�
ુ
�
�
ૈ
ે
�
ે
�
ે
�
�
�
�
ે
લાબો ચકરાવો શા માટ મારવો પ�ો? કારણ છ અન વળી સોિલડ ડાઘ દખાય છ. એ ડાઘ ýઇન ભોળો ખડત કહ છ : ‘કોયલે કરીને ડાફ � � હતી. જન પ�રવારના િપતાના સખનો પાર નહોતો, કારણ ક આ�તાની
�
ે
�
�
�
�
�
�
કારણ છ. �બા પરથી સાખ (અપ�રપ�વ ક અધપ�રપ�વ કરી) ગરે �યાર ે માય, તનો આ ડાઘ છ.’ િવચારો તો ખરા? ધરતીમાથી સવ� ઊગલી આ�તા સોડમ પ�રવારમા� વતાતી હતી. �
ુ
�
ે
�
�
ે
ે
ે
ુ
�
�
શ બન છ? એ સાખ જ ડીચ પરથી ભ�ય પર પડી �યાર એ બ િબદઓને (મ�ગોનેસ) મનુ�યન ભાવ છ. કરી આખરે શ છ? એ કરી તો ઉનાળાની }}}
�
�
ે
�
ુ
�
ે
ે
ુ
�
ે
�
�
�
�
�
ýડતી લીટી, એ જ �કિતમા� ઊગલો સૌ�થમ પરપે��ડ�યુલર (લબરખા) બળબળતી બ�પોરનુ ખટમધુર આ�ાસન છ. માણસ કવો બવકફ છ? એ પાઘડીનો વળ છડ �
ે
ે
�
ે
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
�
ુ
�
ં
ં
�
ુ
ગણાય. ગર�વાકષણ અન પરપે��ડ�યુલર તો બ સગા ભાઇઓ ગણાય. મýની કરીમાથી મ�યા અથા� બનાવ છ. અથા� એટલે શ? કરી �યાર ે
�
ુ
ે
�
�
ૂ
�
�
�
આઇઝેક �યૂટને જ સફરજન ભ�ય પર પડતુ ýય, ત જ તો ગર�વાકષણની સપણપણે પિતતા બન �યાર એનુ અથા� તયાર થાય છ. િબચારી કરી! એના બ�� િચતક નાગાજન મહાન �ફલસફ હતો. તાિ�ક સાધ હતો.
�
ૈ
�
ૂ
�
ે
�
ં
ુ
ે
ુ
�
ુ
ુ
�
ે
�
�
ુ
ે
ે
�
ુ
ે
�
ુ
ે
�
ે
ૂ
�
�
ુ
ુ
�
�
ુ
�
શોધનુ િનિમ� બની ગય! �બા પરથી યો�ય સમય ખરી પડતી ��યક કરી પર શ શ વીત, �યાર એમાથી અથા� બનત હશ? �બાવાડીની ધળમા � આયવદનો �ાતા હતો, રસાયણશા��ી હતો અન બાગકામ-િન�ણાત
ે
ં
ે
�
ૂ
�
ે
�
�યૂટનમામાની સગી ભાણજ ગણાય. મારી એવી ગાડીગબલી મા�યતા છ ક � �નાન કરતી હોય તમ પાખો ફફડાવતી ચકલીને અથાણાનો પ�રચય �યાથી (હો�ટક�ચ�ર�ટ) પણ હતો. એણ øવનભર શ�યવાદનો �ચાર કય�
�
�
ે
ે
�
ૂ
�
ý મનુ�ય �બા પરથી ખરી પડતી કરીને ýતો રહ, તો જ�ર �ફલસફ બની હોય? આપણે સૌ ��વી પર �યાક વસલા અપ�રચયના નગરમા� øવનારા � હતો. એણ કરીના ચાર �કાર ગણા�યા હતા :
ે
ે
�
�
ે
ે
�
�
ýય. એ ઘટના પરપે��ડ�યુલા�રટીની િદ�ય કિવતા બની ýય. �બા પરથી એવા અથાણા�મી નાગ�રકો છીએ. ર�નાિગ�ર ક વલસાડી હાÓસ કરીનો (1) કાચી હોય તોય પાકી દખાય.
�
ે
�
�
ે
�
�
�
�
ે
ે
ે
�થમ વખત સાખ ગરે તથી ખડતન ખબર પડી ýય છ ક �બો વડવાનો �વાદ અન�ય હોય છ. કરીસમાજમા હાÓસની �ાિત �ચી ગણાય છ. કસર (2) પાકી હોય તોય પાકી ન દખાય.
�
�
�
ે
સમય થયો છ એવી �થમ સાખ તમ ચાખી છ? એ ખાટી પણ નથી હોતી અન ે કરી ઓછી માવજત માગ છ. રાýપરીનો રસ વખણાય છ. કરીના �� ે (3) કાચી હોય અન કાચી દખાય.
ુ
ે
ે
ે
�
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
મધર પણ નથી હોતી. એ તો ‘ખટમધુરી’ કિવતા જ હોય છ. આપણા સસારની પણ વણ�થા ýવા મળ છ. મલગુ�બો કરી અથાણાના �� વખણાય છ. (4) પાકી હોય અન પાકી દખાય.
ે
�
�
ે
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
�
ૂ
ે
ૈ
ે
�
ે
ુ
�
�
ે
�િતિનિધ કરી નથી હોતી અન મરવો પણ નથી હોતો. સસાર કદી પરો મધર અમ�રકામા િમયામી બીચ પર આવલા એક સય�ત જન પ�રવારમા� મને નાગાજન આપણા રોિજદા સપકમા આવતા માણસોન પણ આ જ વાત
�
ે
ુ
ુ
�
ુ
�
�
�
ુ
ુ
�
�
ૂ
ે
�
ે
�
નથી હોતો અન પરો ખાટો પણ નથી હોતો. સસાર ‘ખટમધરો’ હોય છ. કરીનો રસ પીરસવામા આવલો. એ પ�રવારમા� િપતાની સાથ સાત સતાનો લાગ પડ� છ એવ પણ �પ�ટ ક� હત. ુ �
ે
�
ૂ
ે
�
�
એ સાખ સસારની ખરી �િતિનિધ ગણાય. �યૂટન જે ખરી પડતા સફરજન અન સાત પ�વધઓ સતાનો સિહત એક જ ઘરમા �મપૂવક રહતા હતા. આમ લામા દોબમ ત�ક (િતબટનો બ�� સાધ) ુ
ુ
ે
ુ
ૂ
ે
�
�
�
�
�
