Page 8 - DIVYA BHASKAR 030422
P. 8
¾ }અિ��ય��ત Friday, March 4, 2022 8
Ō¸¡¯ િવચાર : નીિત-િનમા�તા� AIના અનુયાયી તરીક� વત�ન ન કરે પ�રવત�ન : બોિલવૂડ ��ારમા� �ડ�ે�ન કોઇ નવી વાત નથી
�
AI �� ��યે લોકોની ���મોમા મનોરોગોની
��દન ��યા વગર અને અંદરની
ે
કાય����તને ���ા વગર ����ય
�
�ાર�ય ��ત થઈ શકતો નથી. �િતિ�યાના બે પાસાઓ રજૂઆત િ��તા ઉપýવનારી
˓ɎЭи ΅Ɇȹ҇ЭȚȴ, ર�શયન દાશ��નક રાøવ મ��ો�ા મોટાભાગના લોકશાહી દેશોમા� કાવેરી બામજેઈ ડો�ટસ� તેના પર મનોરોગના નામોનો
લેખક અને િવચારક
અન�ત ઊý � rajivmalhotra2007@ લોકો એ માનવા જ તૈયાર નથી ક� પ�કાર અને લેિખકા વરસાદ વરસાવે છ�, જેમક� ��ીઝો��િનયા,
બાયપોલર �ડસઓડ�ર, ઓસીડી વગેરે.
�
gmail.com તેમન�� �ડિજટલ વસાહતીકરણ [email protected] ‘ગહ�રાઈયા’મા� દીિપકા પાદુકોણે અલીશાન ુ�
ે
�
થઈ ર��� ��. એટલ લોકોમા એ પા� ભજ�યુ� છ�, જે ��ઝાયટીથી સ�ઘષ�
�
આ ય�� ભારત માટ � વત�માન આ�ટ��ફિશયલ િવ�ાસ પેદા કરવો પડશે ક�, તેમને વ� �યારે દુિનયાને જણા�યુ� ક�, દવા લે છ�. �ફ�મમા� એ �પ�ટ કરાયુ� નથી
2015મા� દીિપકા પાદુકોણે કરી રહી છ� અને ખુદને શા�ત રાખવા માટ�
સમયમા�
આ�મ-���ટના કરોિળયાના
પણ મ�� સાિબત થશે ઈ�ટ�િલજ�સ (એઆઈ) ટ��નીક, �રસચ�ની ýળામા સતત ���વામા આવી તે �ડ�ેશનમા�થી પસાર થઈ ચૂકી છ� અને ક� તે કોઈ થેરિપ�ટની સેવા લઈ રહી છ� ક�
�
�
�
�
એક નવી શ��ત તરીક� નવો જ�મ લઈ
માનિસક બીમારીઓનો સામનો કરી નહીં, જેવુ� ક� ‘�ડયર િઝ�દગી’મા� આિલયા
ચૂકી છ�. જે મનુ�યની ચતુરાઈ અને ર�ા ��, જે મૂળ પડકાર ��. રહ�લા લોકોની મદદ કરવા માટ� ‘િલવ ભ� �ારા ભજવવામા� આવેલા પા� એ કયુ�
િ�કરણના વત�માન સમયમા� કોઈ ઘટના સ�શોધન �મતામા� વધારો કરી રહી છ�. લાફ ફાઉ�ડ�શન’ શ� કરવા જઈ રહી હતુ�. એ �ફ�મમા� થેરિપ�ટની ભૂિમકામા�
વૈ �યા�ક એક �થાને ઘટ� તો પણ તેની અસર આ એક રીતે એવુ� એ��જન બની ગયુ� છ�. દરેક યુ� �ે�મા� રહ�લુ� સ�તુલન તૂટી છ� .પહ�લા લોકોએ તેના પર િવ�ાસ શાહરુખ હતો, એટલે તે સામા�ય થેરિપ�ટ
દુિનયા પર થાય છ�. ભારત માટ� આ યુ� છ�, જે આધુિનક ટ��નીકલ પ�રવત�નોને ર�ુ� છ�, જેના પ�રણામે જે પ�ોમા� અગાઉ મુ�યો ન હતો. ધીમે-ધીમે તેને ઈ�ડ��ીમા� જેવો હોઈ શક� નહીં. તેની થેરપીમા� બાઈક-
અનેક સમ�યાઓ પેદા કરવા જઈ ર�ુ� છ�. ��ડ ચલાવી રહી છ� અને તેના �ારા ચૂપચાપ સા�મજ�ય હતુ�, એ તમામ વ�ે પણ હવે સમથ�ન મળવા લા�ય હતુ�. �યાર પછી રાઈ�સ અને બીચ વો�ક�ગ પણ સામેલ
ુ�
ઓઈલના ભાવમા વધારાથી પે�ોલ, ડીઝલના સમાજના પાયાને હચમચાવી રહી છ�. હ�� તણાવ પેદા થતા જઈ ર�ા છ�. અ�યારે કરણ ýહરે પણ �ડ�ેશન સાથેની પોતાની હોય છ�. નેટ��લ�સ પર ટ��ક સમયમા� જ
�
ભાવમા ઉછાળો ભલે ચૂ�ટણીને કારણે ક���ના �યારે AI કહ�� છ�� તો મારુ� તા�પય� મા� એઆઈ ��યે લોકોની �િતિ�યા બે લડાઈ �ગે જણા�યુ�. ઋિષ કપૂરે પણ આવનારી સી�રઝ ‘ધ ફ�મ ગેમ’મા� માનવ
�
�
દબાણમા� હાલ અટકાવી દેવાયો હોય, પરંતુ ચૂ�ટણી ટ���નકલ રીતે સમજવામા આવતા આ િવરોધી છ�ડામા�થી એક પર રહ� છ�. ક�ટલાક પોતાની આ�મકથામા� આ �ગે લ�યુ� કૌલ એક એવા સુપર�ટારની ભૂિમકામા� છ�,
પછી ભાવ વધવા ન�ી છ�. આ બાજુ ભારત શ�દના મયા�િદત અથ� સાથે નથી. હ�� AI આશાવાદી લોકો એઆઈને ýદુઈ ટ��નો. છ�. બોિલવૂડની મુ�યધારા આ િવષય પર જેને ઘણા સમય પછી ખબર પડ� છ� ક� તેને
સૂય�મુખીના તેલની આયાતના 70% યુ��ન પાસેથી �તગ�ત એ તમામ ટ��નોલોøને સ�પૂણ� તરીક� મિહમામ��ડત કરે છ�. બીý લોકો �ફ�મો બનાવવા લાગી. આ �ફ�મો મા� બાયપોલર �ડસઓડ�રની બીમારી છ� અને તે
ખરીદતુ� હતુ�. સીધી અસર એ થશે ક�, હવે ખા� પ�રત��ને સામેલ કરુ� છ��, જેનો િવકાસ તેને અશુભ ટ��નો. તરીક� જૂએ છ�. આ ‘તારે જમીં પર’ (2007)ની જેમ લિન�ગ પોતાના લ�નની િન�ફળતા માટ� બીમારીને
તેલની આયાત પાછળ વધુ ખચ� કરવો પડશે. રિશયા કરીને AI આગળ વધારી રહી છ�. આ બ�ને છ�ડા એ �યવહા�રક વા�તિવકતાઓને �ડસઓડ�સ�ની ચચા� કરતી નથી, પરંતુ જ દોષ આપે છ�.એક તરફ બોિલવૂડમા� આ
�
સાથે વેપાર સ�તુલન આપણી તરફ�ણમા� ર�ુ� છ� અને સમ� �યવ�થામા �વો�ટમ ક��યૂ�ટ�ગ, નજર�દાજ કરે છ�, જેનો આપણે સામનો િવિનલ મે�યુની ‘હ�સી તો ફ�સી’ (2014) �કારનુ� પ�રવત�ન �વાગત યો�ય છ�, �યારે
�
આ ��થિતમા �યારે �િતબ�ધોને કારણે યુરોપ અને સેમીક�ડ�ટર, નેનોટ��નોલોø, તબીબી કરવાનો છ�. આપણને એવી સ��થાઓ અને જેવી �ફ�મમા� ડીપ ��ઝાયટીને પણ િવષય િહ�દી �ફ�મોમા� જે રીતે મનોરોગોને સરળ
અમે�રકા રિશયા સાથે વેપાર નહીં કરે તો ભારત �ે� સાથે સ�કળાયેલી ટ��નીક, �ેઈન- િનયમની જ�ર છ�, જે આિથ�ક એકાિધકાર બનાવાયો છ�. જેમા� પ�રણીતી ચોપડાને રીતે બતાવાય છ� તે િચ�તા પણ ઉપýવે છ�.
રિશયાને ચા, દવાઓ, મોબાઈલ અને બીø અનેક મશીન ઈ�ટરફ�સ, રોબો�ટ�સ, એરો�પેસ, અને પયા�વરણ િવનાશથી આપણને ‘મે�ટલ’ તરીક� રજૂ કરાઈ હતી. બોિલવૂડ �ટારમા� �ડ�ેશન નવી વાત નથી.
વ�તુઓની િનકાસ વધારી શક� છ�. રિશયા આ 5ø અને આ �કારના અ�ય �ે� સામેલ બચાવી શક�. 2019મા� �યારે ‘મે�ટલ હ� �યા’ િદલીપક�માર સુ�ધા� તેનો ભોગ બની ચૂ�યા
�
�
��થિતમા ભારત-ચીન પાસેથી વધુને વધુ માલ છ�. આજે એક તરફ એઆઈ ટ��નોલોø સામાિજક િવચારક અને નેતાઓ આવી, �યા સુધી આ િવષય પર �ફ�મો છ�. તેમને મનોિચ�ક�સકની મદદ લીધી
ખરીદશે અને તેના સ�ક�ત પણ ભારતમા� રિશયાના એક ક�પ�� સમાન છ�, જેના �ારા લોકો એઆઈનો એમ સમýવીને �વીકાર અગાઉથી વધુ પ�ર�ક�ત થઈ ચૂકી છ�. હતી. એવા પણ કલાકાર હશે, જેની �ટોરી
�િતિનિધએ આ�યા છ�. ýક�, યુ�ે દેશ-દુિનયાના પોતાના øવનની દરેક સમ�યાનુ� સમાધાન કરી ર�ા છ� ક� તે કોઈ ટ�કનીકલ �વગ�નો �યાર પછી �ફ�મનુ� નામ બદલીને સામે આવી નથી. 1993મા� આવેલી �ફ�મ
અથ�ત��ને નવા સ�કટમા� નાખી દીધુ� છ�. મેળવવાની આશા રાખે છ�. બીø તરફ �વેશ�ાર છ�. તે એ બે�ડ-બાýવાળા જેવા ‘જજમે�ટલ હ� �યા’ કરી દેવાયુ�. જેમા� ‘ડર’ની �ટોરી તેના નાયકના માનિસક
તેના ઘાતક પ� પણ છ�. તે સ���ટ અને છ�, જે �યારે પણ ટાઈટ�િનક જહાજની છત મુ�ય પા�ને એ�યુટ સાઈકોિસસથી મા�ડીને અસ�તુલનનુ� જ પ�રણામ હતી.��લિનકલ
સમાજના અનેક નાજૂક સ�તુલનોને અ�ત- પર પોતાની ધુનો વગાડતા ર�ા હતા �યારે �ડસોિસએ�ટવ �ડસઓડ�ર સુધી અનેક સાઈકોલોિજ�ટ વરખા ચુલાની કહ� છ� ક�,
�
ુ�
ચીન િવરુ� કવરેજ મા�� અમે�રકા �ય�ત કરીને િવિવધ �ે�ોમા� અથડામણ એ ડ�બી ર�ુ� હતુ�. તેમના મેળાપીપણા�ને �કારની �યાિધઓથી ��ત બતાવાય છ�. ભારતીય િસનેમામા મનોરોગોને સામા�ય
પણ પેદા કરી રહી છ�. એઆઈથી થતી પડકારવો જ�રી છ�, જેથી આમ જનતાને
2020મા� સુશા�ત િસ�હ રાજપૂતના મોત રીતે ગા�ડપણ સાથે સા�કળીને ýવામા આવે
�
પૈસા આપી ર��ુ �� અસરોને આપણે ભારતીયો 5 યુ� �ે�ો એ વાતની ઝલક બતાવી શકાય ક�, એઆઈ પછી ýણે ýહ�ર ચચા�ઓમા� �ડ�ેશન જેવા છ�, જેમા� દદી� િવિચ� �કારની હરકતો
US સ�સદે ‘અમે�રકા કો��પટ�સ એ�ટ’ પસાર તરીક� ýઈને સમø શકીએ છીએ. તેની આપણા સમજના નબળા પાયા માટ� િવષયનુ� પૂર આવી ગયુ� હતુ�. ખુદ સુશા�તે કરે છ�. બોિલવૂડના પટકથા લેખકો અને
કય� છ�. જેમા� ચીનને બદનામ કરવાના ઉ�ેશ સાથે સાથે સ�બ�િધત છ� : (1) આિથ�ક િવકાસ સ�ભિવત ýખમ છ�. નીિત-િનમા�તાઓ ýહ�ર રીતે પોતાના �ડ�ેશનને �વીકાયુ� ન િનદ�શકોને એ સુઝતુ� નથી ક� અમારા જેવા
સમાચાર કવર કરવા 500 િમિલયન US ડોલર અને નોકરીઓ માટ� યુ�, (2) નવી વૈિ�ક તથા ઉ�ોગો અને ýહ�ર øવનના અ�ય હતુ�, તેને ડર હતો ક� તેનાથી તેની કાર�કદી� નાઈસ-�યૂરો�ટ�સ પણ ભાવના�મક રીતે
�
�
આપવા િવચારણા છ�. િબલમા વૈિ�ક મી�ડયા માટ� �યવ�થામા વચ��વ માટ� યુ�, (3) ઈ�છાઓ નેતાઓએ એઆઈના અનુયાયી તરીક� પર ખરાબ અસર થશે. અસ�તુિલત હોઈ શક� છ�. દુિનયામા એવી
�
US એજ�સીને ��ય� ફ��ડ�ગની ýગવાઈ છ�, અને �વત�� ક���વ પર મનોિવ�ાિનક �યવહાર કરવાનુ� બ�ધ કરવુ� ýઈએ. ýક�, હવે બોિલવૂડ �ફ�મો ��ીન પર અનેક નાની-મોટી પ�ર��થિતઓ હોય છ�
જેમા� ચીન િવરોધી ચીનના ��તાિવત ‘બે�ટ & રોડ િનય��ણ માટ� યુ�, (4) આ�યા�મ િવ�ાન એઆઈના આગમનથી દુિનયા પર જે સ�કટ દરેક �કારના મનોરોગોને �દિશ�ત કરી - જેમક� કોઈ િવ�ાથી�નુ� પરી�ા દરિમયાન
ઈિનિશએટીવ’ની ટીકા કરવા માટ� �ે�રત કરાયા છ�. અને તેની સાથે સ�કળાયેલી નૈિતકતા માટ� પેદા થઈ શક� છ�, તેના �ગે પૂરતુ� લખાય ુ� રહી છ�. છ��લા બે વષ�ને જ ýઈએ તો �ત�ધ રહી જવુ�, એક મિહલાનુ� પોતાના
યુ� અને (5) ભારતના ભિવ�ય માટ� યુ�. નથી. મારો ઉ�ે�ય એકપ�ીય ચચા�મા� ‘અતરંગી રે’મા� સારા અલી ખાને એક સાથીદારો સાથેના ýિતય સ�બ�ધોમા� સહજ
તમામ યુ� �ે� પહ�લાથી જ થોડ�� સ�તુલન લાવવાનો છ� અને એઆઈ
પોતાની લાયકાતનો અ��ત�વમા હતા, પરંતુ હવે AI ના સ�બ�િધત સ�ઘષ�મા� પી�ડત �ય��તઓની ��ીઝો��િનક છોકરીનુ� પા� ભજ�યુ� છ�, ન હોવુ�, કોઈ યુગલ વ�ે લા�બા અબોલા
�
જેના કારણે તે એક વૈક��પ વા�તિવકતામા હોવા, વગેરેને િવિ��તતા સમýતી નથી,
�
øવવા લાગે છ�. �ફ�મના એક િચ�િતત પરંતુ આ બધા માનિસક �યાિધઓની જ
સામેલ થયા પછી તે વધુ ભીષણ થયા તરફથી બોલનારા લોકોને સશ�ત કરવાનો
�વય� સદુપયોગ કરો છ� અને તેમનુ� �વ�પ પણ બદલાઈ ર�ુ� છ�. કરી દેનારા ��યમા� ક�ટલાક ��ઈની �ેણીમા� આવે છ�.
øવન-��� વેબ ����� �ેમ�ય� �પ�� : �થમ વખત અનાથ રાઈનો સાથ મનુ�યની મુલાકાત
ે
ɉ. °¦ §ɉ¡ ªɂ¯
આ તસવીર ઉ�ર ક��યાની છ�.
સુ�બુરુ જનýિતના સ�યોની
બુ કાપડની દીવાલ બનવામા �યા� મોડ��
�
ત� થાય છ�. હવે થોડ�� એવુ� પણ સમø લો �યારે �થમ વખત આ �લેક
ક� આ બ�નેમા� શુ� �તર છ�. એક મોટ�� રાઈનો સાથે મુલાકાત થઈ
�તર એ છ� ક�, ત�બુ પોતે એક છત છ�, દીવાલ છત તો તેઓ તેને �પશ� કરતા�
ખુદને રોકી શ�યા નહીં. લેવા
વગરની હોય છ�. આપણે �યારે øવનમા� સફળ વ�યøવ સ�ર�ણ ક���મા� થયેલી
થઈએ છીએ તો એ સફળતા આપણા માટ� એક છત મુલાકાત િવશેષ હતી, ક�મક�
ે
બની ýય છ�. પછી આપણે ભૂલી જઈએ છીએ, ક��યામા� હવે રાઈનો લગભગ
અહ�કારમા� ડ�બી જઈએ છીએ તો કોઈ િદવસ એ છત િવલુ�ત થઈ ચૂ�યા છ�. આ
પણ ઊડી શક� છ�. એટલે �યારે સફળ થાઓ, તમારી યુવા રાઈનો અનાથ છ� અને
પાસે કોઈ જવાબદારી, કોઈ સ�ા હોય તો �યાન તેની માતાને િશકારીઓએ
રાખો ક� એ સ�ાને ચલાવવા માટ� પોતાની મૌિલક મારી નાખી હતી. આથી
લાયકાત હ�મેશા ટક�લી રહ�વી ýઈએ. ઘણા બધા આ��મયતાથી ભરપૂર હાથોએ
કામ બીýના ભરોસે ન છોડો. સ�ા પ�રવારની �યારે આ રાઈનોને �પશ� કય�
હોય, વેપાર જગતની હોય ક� રાજકાજની હોય, એ �ણ યાદગાર બની. ક��યાની
અસાવધાની પણ ન રાખો ક� તમને કોઈ અ�ય ચલાવી સુ�બુરુ જનýિત વ�યøવ
લે, ક� એ વાતનો અહ�કાર ક� ગેરસમજ પણ ન રાખે સ�ર�ણ માટ� ઓળખાય છ�.
ક� હ�� પોતે જ બધુ� સ�ચાિલત કરી ર�ો છ��. કોઈ અ�ય
પણ શ��ત હોય છ�, જે તમારી મદદ કરતી હોય છ�. }Ami Vitale