Page 11 - DIVYA BHASKAR 031122
P. 11

Friday, March 11, 2022









                               ભાષાનુ� ��યુ એટલે સ��ક�િતનુ� ��યુ

          આપણી લ�ુતા��િથન કારણે
                      ે
              આપણે મા�ભાષાનો
           આદર કરવાનુ� ચૂકી જઇએ
             છીએ. એ માટ� આપ��
        ‘કોલોિનયલ માઇ��’ જવાબદાર
           છ�. વીર નમ�દે ‘દેશાિભમાન’
          શ�દ �યો�યો હતો. ગુજરાતી   મા�યમના ��ે સમાધાન શ�ય છ�? હા
        �ýનુ� ‘ભાષાિભમાન’ નબ� છ�
                        ��


                                                                                                             � જમ�નીમા� યોýયેલી યુને�કોની પ�રષદમા� ભારતનો એકમા� �િતિનિધ
        �વ.     રામ જેઠમલાણીનો વા�ય�યોગ ઉછીનો લઇને કહ�� તો હ��  �ýનુ� ‘ભાષાિભમાન’ નબળ�� છ�. કોઇ બુિ�હીન મનુ�ય પણ ખોટા ��ેøમા�   હ�� હતો. તે વખતે પૂવ� બિલ�નમા� સા�યવાદી શાસન હતુ�. ��નમા� બેઠ�લો કોઇ
                                                 �
                ઇ�ટરનેશનલ એરપોટ� પર આવેલી �ા��સટ લાઉ�જમા બેસીને
                                                          બકવાસ કરે તો આપણે એ મૂખ�થી �ભાિવત થઇ જઇએ છીએ.
                મારી �લાઇટ �ડ�લેર થાય એવી રાહ ýતો બેઠો છ��. િશ�ણનુ�   હવે હ�� એક િવરાટ ચકરાવો મારીને તમને િવ�યા�ાએ લઇ જવા માગુ� છ��.   માણસ ��ેø ન સમજે. કોઇ ��ેø ýણનાર મળી ýય તો �વજન જેવો
        મા�યમ મા�ભાષા હોય એ ý િમશન હોય તો તિબયતની પરવા કયા� િવના   આજે દુિનયાનો એક પણ દેશ મા�ભાષા િદન ઊજવે છ� ખરો? દુિનયાના કયા   લાગે! બધા� અખબારો રોમન િલિપમા �ગટ થાય, ��ેøમા� કોઇ અખબાર
                                                                                                                                  �
                                                             �
        મનીષ પાઠકનુ� આમ��ણ �વીકારવુ� પડ� એવી ભાવના સાથે તમને સૌને મળવા   દેશમા િશ�ણનુ� મા�યમ મા�ભાષા નથી? ચાલો મારી સાથે…  આખા યુરોપમા� ýવા ન મળ�! દુિનયાથી કપાઇ ગયાની લાગણી થાય.
        આ�યો છ��. ����યાનો નવલકથાકાર �ર�ક� ��ેø ભાષા ��યે િધ�ારભાવ   � ટો�કયોની ચુઓ યુિનવિસ�ટીમા� મારુ� �વચન હતુ�. ગ�મત એવી થઇ   � છ��લે એક એવા દેશની વાત કરુ�, જેનુ� કદ આપણા ધરમપુર તાલુકા જેટલુ�
        રાખતો હતો. મને ��ેø ભાષા િ�ય છ�. મ� ��ેøમા� કા�યસ��હ પણ �ગટ   ક� છ��લી ઘડીએ યોજક� ક�ુ� : ‘સર, અહી તમને સા�ભળવા આવેલા 22   હશ. હ�� �યા જવા પા�યો નથી. ડો. ઉષાબહ�ન ઉપા�યાય, ડો. મોતીભાઇ
                                                                                                                   �
                                                                                                              ે
                                                                                    ં
        કય� છ�, જે ધીમી ગિતએ પણ વેચાતો નથી, એ જુદી વાત છ�. સગી �ખે   �ોફ�સરોમા�થી એક પણ �ોફ�સર ��ેø ýણતો નથી. એક દુભાિષયો વા�યે   પટ�લ, ડો. પી. ø. પટ�લ અને ડો. ભ�ાયુ વછરાýનીના સોિલડ ટ�કાથી �યારે
        મુ�બઇમા એક િવિચ� ��ય ýયુ� હતુ�. બાળક ��ેøમા� રડતુ� હતુ� અને એની   વા�યે અનુવાદ કરતો જશે.’ આમ મારુ� �વચન અડધુ� થઇ ગયુ�! શુ� ýપાન   જૂનાગઢથી સુરત (નરિસ�હથી નમ�દ) સુધીની મા�ભાષા વ�દના યા�ા કાઢી
             �
                                                                                                                                                    �
        માતા ગુજરાતીમા� એને છાનો રાખવા મથી રહી હતી! �યારે કોઇ ભાષા મરે   ઇલે��ોિન�સના ઉ�ોગમા� આપણા દેશથી પાછળ છ� ક�?   �યારે આઇસલે�ડ જેવા ટાપુદેશથી એક ફોન આવેલો. �યા સેટલ
        �યારે એક સ��ક�િત ��યુ પામે છ�. કિવ ઉમાશ�કરે ગુજરાતીને ‘ગા�ધીિગરા’   �  જેવુ� ýપાનનુ� તેવુ� જ ન��કયાના મોબાઇલ ફોન માટ�   થયેલો એક ગુજરાતી મને કહ� છ� : ‘સર! અમારા ટાપુ પર બધો
        કહીને િબરદાવી હતી.                                ýણીતા એવા નાનકડા �ફનલે�ડમા� ઉ�પાદન થતુ� ર�ુ� છ�.           જ કારભાર અમારી મા�ભાષા (આઇસલ���ડક)મા� જ ચાલ  ે
                                                                                                                             �
          વષ� 1918મા� કિવ બ. ક. ઠાકોરે ગા�ધીøને એક પ� ��ેøમા� લ�યો   એ દેશની િશ�ણ�થાને સમજવા માટ� િદ�હીના નાયબ   િવચારોના   છ�. અમારા રા���મુખ એક ��ી છ� અને તેઓ લ���બયન
                                            �
                                                                                                                                   ં
        હતો. ગા�ધીøએ તા. 24-7-1918ને િદવસે કિવને જવાબમા લ�યુ� હતુ� :   મુ�ય�ધાન મનીષ િસસોિદયા 20-25 િદવસ �ફનલે�ડમા�   છ�.’ િવ�યા�ા અહી પૂરી થાય છ�.
                                                                                                                                              ુ�
                                                                                  �
          ‘�યારે આપણી પાલા�મે�ટ થશે �યારે ફોજદારી કાયદામા� એક કલમ દાખલ   ર�ા. આજે િદ�હી રા�યની િનશાળોમા જે સુધારા થયા   ��દાવનમા�   ��ેજ કિવ �ક�સના શ�દો સ�ભળાવ? કહ� છ� :
                                                                 �
        કરવામા� આવશે. બે િહ�દુ�તાનીઓ એક જ ભાષા ýણતા હોય છતા કોઇ   તેના મૂિળયા �ફનલે�ડમા� છ�. િશ�ણનુ� મા�યમ મા�ભાષા             ‘���ણન�� ��ેø મા��મ
                                                  �
        માણસ બીýને ��ેøમા� પ� લખ અથવા બીý સાથે ��ેøમા� બોલે, તો   જ હોય તેવો �� કોઇ પણ યુરોિપયન દેશમા ચચા�તો   ગુણવ�ત શાહ      એ ભારત પરની ��ટનની
                                                                                       �
                             ે
             �
        ઓછામા ઓછી 6 માસની સખત મજૂરીવાળી સý કરવામા� આવશે. આવી   નથી.                                                            સૌથી મોટી બૂરાઇ હતી.
               ે
                                                                                                                                  ે
        કલમ િવશ તમારો અિભ�ાય જણાવશોø.’                       � �વીડનમા� મારે આઠ િદવસ �ટોકહોમમા� રહ�વાનુ� થયુ�.                 એણ ગૌરવવ�તી �ýને
                                      �
                                                                                         �
          આપણા દેશના િવ�ાની નારલીકરે વષ� પહ�લા ગિણત            �વીડનની સરકારે આમ��ણ પાઠવીને �યા સેટલ થયેલા                    રંગલા-ý�ગલા જેવી
                                                                                               �
        અને િવ�ાન જેવા િવષયો પણ મા�ભાષા �ારા જ                    ક�ટલાય દેશોના નાગ�રકોને એમની મા�ભાષામા જ ભણવાની      ��મગૌરવ�વહોણી બનાવી દીધી!’
        ભણાવવાની ýરદાર િહમાયત કરી હતી.                                 સગવડ કરી આપી. �ટોકહોમમા� મા� 25 ગુજરાતી   શુ� ગુજરાતી મા�યમનો આ�હ એ ��ેøનો િવરોધ છ�? ના. ના. ના.
                                                                                     �
                                                                                                                                                    �
        અરે!  િવ�ના  મહાન  િવ�ાની                                             ક�ટ��બો હતા. છ��લે િદવસે ન�ી થયુ� ક� બધા   શુ� સમાધાન શ�ય છ�? હા, હા, હા. ��ેø મા�યમની િનશાળોમા ઉ�મ
                                                                                               �
        આ�બટ� આઇ��ટાઇને પોતાની                                                  જ દેશોની મા�ભાષામા ભણાવનારા   ગુજરાતી ભણાવાય અને ગુજરાતી મા�યમની િનશાળોમા ઉ�મ ��ેø
                                                                                                                                               �
        રીલે�ટિવટીની   િથયરી                                                     િશ�કો  સમ�  હ��  �વચન  કરુ�.  મ�   ભણાવાય, તો દોનો હાથ મ� લ�! દુબ�ધ ભાષા લખનારા અને બોલનારા
        મા�ભાષા જમ�નમા� લખી                                                       �વચનમા�  કલાપીનુ� ‘�ામમાતા’   ઉ�નત�ૂ િવ�ાનોને હાથે જ�ર આપણી મા�ભાષા મરવાની છ�. એક વગ�
        હતી,  ��ેøમા�  નહીં.                                                      કા�ય ��ેøમા� મા�તરની અદાથી   સાિહ�યકારોમા ઊભો થયો છ�, જેમને વાચકો ��યે કરુણા નથી. કિવતા, ટ��કી
                                                                                                                    �
        આપણી  લઘુતા��િથને                                                          ભણા�યુ�.  માનશો?  કિવની   વાતા અને િનબ�ધો દુબ�ધ બને એની ýણે ફ�શન ચાલ છ�! સામિયકો કાળ�મે
                                                                                                                                           ે
                                                                                                              �
        કારણે      આપણે                                                            િવ�ભાવના સૌના �દય સુધી   બ�ધ પડતા� જવાના� છ�. પુ�તકોનુ� વેચાણ ઘટતુ� જવાનુ� છ�. સજ�ક અને વાચક
        મા�ભાષાનો   આદર                                                            પહ�ચી!  કિવતાને  સરહદ  નડ�   વ�ેની connectivity ઝડપભેર ઘટતી ýય છ�. �યા�ક ચલણમા� ��ેø હોય,
        કરવાનુ�  ચૂકી  જઇએ                                                         ખરી?                    તોય વલણમા� ગુજરાતી હોવુ� ýઇએ. જે સમાધાન મૂળ� કિવ િનરંજન ભગતે
        છીએ.  એ  માટ�  આપ�ં                                                          � ક�નેડાની  વાત  કરુ�?  �યા  �  વષ� પહ�લા સૂચ�યુ� હતુ�, એ યાદ રાખવા જેવુ� છ� : ‘ઉ�મ ��ેø અને મા�યમ
                                                                                                                  �
        ‘કોલોિનયલ   માઇ�ડ’                                                        ��ેøનુ�  ચલણ  ખરુ�,  પરંતુ   ગુજરાતી.’ આમ દોન� હાથ મ� લ�! કયા ગુજરાતીને આ ન ગમે? હાલમા  �
        જવાબદાર  છ�.  આપણા                                                        સા�કાચવાન �ા�તમા� ���ચનુ� ચલણ   �ધાનમ��ીøએ ઉ.�.ની ýહ�રસભામા ક�ુ� તે સગે કાને ટીવી પર સા�ભળવા
                                                                                                                                   �
                                                                                                                                    �
        વીર  નમ�દે ‘દેશાિભમાન’                                                  છ�. તેથી િશ�ણનુ� મા�યમ ���ચ છ�,   મ�યુ� : ‘મે�ડકલ િશ�ણ પણ મા�ભાષામા આપવાનુ� શ� થાય એ િદવસ દૂર
        શ�દ  �યો�યો  હતો.  ગુજરાતી                                           ��ેø નથી.                                                   (�ન����ાન પાના ન�.18)
               ઇ���યન આમી�ના �પો�સ� �ટાસ�                                                                   ઇ���યન �����સ �ોસી�સ આપણી સરહદોની સુર�ા
                                                                                                                       ે
                                                                                                              કરવા સાથ એ�લી�સ માટ� �� ક�ાનુ� �પો�સ�
                                                                                                                       ���ા���ચર પૂરુ� પા�� છ�
                                                                                                                                                  �
         ભા     રતીય �પો�સ�મા� અલગ અલગ �પો�સ�ના િવિવધ એસોિસએેશન  ફ�કીને ભારતીય ઓિલ��પ�સમા� પોતાનુ� નામ અમર કરી દીધુ� છ�. આ એક   રીતે ભારતનુ� �િતિનિધ�વ કરે છ�. અિમતે 2021મા� રિશયામા યોýયેલ
                                                                                                               ગવન�સ� કપમા� �ો�ઝ મેડલ ø�યો હતો.
                રા�યને હ�તક આવેલા છ�. તે િસવાય રેલવે, િસિવલ સિવ�સીઝ
                                                          જવેલીનના ઘાને કારણે ભારતીય ��ક એ�ડ �ફ�ડના 100 વષ�ના
                અને �ડફ��સના એ�લી�સ પણ િવિવધ �તરરા��ીય ટ�ના�મે�ટમા�   ઇિતહાસમા ભારત �થમ વાર ગો�ડ મેડલ øતી શ�યુ�. નીરજે          અિવનાશ સાબલે
                                                                 �
        ભારતનુ� �િતિનિધ�વ કરે છ�. ઘણા� એ�લી�સ એિશયન ગે�સ, કોમનવે�થ ક�   2016મા� ઇ��ડયન આમી� ýઈન કરી. હાલ તે સૂબેદારના   Ē›¼ğɑ¾©  મહાર રેિજમે�ટના સૂબેદાર અિવનાશ સાબલેને નાનપણથી
        પછી ઓિલ��પકમા� મેડલ øતી આવે છ�, પરંતુ તેમની ઓળખ એક એ�લીટથી   રે�ક  પર 4  રાજપુતાના  રાઈફ�સ  યુિનટમા�  છ�.  ��ક  એ�ડ   ઘરેથી િનશાળ જવા માટ� 6 �કલોમીટર જેટલુ� ચાલવ પડતુ�
                                                                                                                                                     ુ�
        પણ િવશેષ હોય છ�. આજે વાત કરીશુ� ઇ��ડયન �ડફ��સ ફોસી�સના એવા   �ફ�ડમા� નીરજના યોગદાનને કારણે આમી�એ તેને ‘િવિશ�ટ   હતુ�. હાલ અિવનાશ 3000 મીટર ��ટપલચેઝમા� 8:18:12નો
                                                                                                                                        ે
        જવાનો િવશ ક� જેઓએ �તરરા��ીય �તરે ભારતનુ� �િતિનિધ�વ કરીને   સેવા મેડલ’ તેમ જ ‘પરમ િવિશ�ટ સેવા મેડલ’થી સ�માિનત   નીરવ પ�ચાલ  નેશનલ રેકોડ� ધરાવે છ�. અિવનાશ 2019મા� દોહા ખાતે 3000
                ેે
        િતરંગાનુ� સ�માન વધાયુ� છ�. ઇ��ડયન �ડફ��સ ફોસી�સ મા� આપણી સરહદોની   કય� છ�.                                 મીટર ��ટપલચેઝ ઇવે�ટમા� િસ�વર મેડલ ø�યો હતો.
        સુર�ા જ નથી કરતી, પરંતુ એ�લી�સ માટ� એક ઉ� ક�ાનુ� �પો�સ�          અિમત પ��લ                                               મનીષ કૌિશક
        ઈ��ા���ચર પૂરુ� પાડ� છ�.                            મહાર રેિજમે�ટના સુબેદાર અિમત પ�ઘલે 2018 એિશયન ગે�સમા  �  ઇ��ડયન આમી�મા� જુિનયર કિમશ�ડ ઓ�ફસર (જેસીઓ) મનીષ
                           નીરજ ચોપરા                     તેમ જ 2019મા� એિશયન બો��સ�ગ ચે��પયનિશપમા� ગો�ડ મેડલ øતીને   કૌિશક�  2017 નેશનલ ગે�સ બો��સ�ગમા� ગો�ડ મેડલ ø�યો હતો. પછી
          નીરજ ચોપરાએ ટો�કયો ઓિલ��પ�સમા� 87.5 મીટર દૂર જવેલીન   સવ�નુ� �યાન પોતાની તરફ ખ��યુ� હતુ�. અિમત �લાયવેઇટ ક�ટ�ગરીમા� િનયિમત      (�ન����ાન પાના ન�.18)
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16