Page 8 - DIVYA BHASKAR 022621
P. 8
¾ }અિ��ય��ત Friday, February 26, 2021 8
ત��ી લેખ �ા�વસીના અિધકાર પર કાયદો બનાવવાનો સમય આવી િહમાલય �ે�મા� મોટા જળ િવ�ુત �ોજે�ટમા� રોકાણ
�ાથિમકતા� ���ટકોણ ગયો ��, પરંતુ તેમા� ક�િ� કાયદા જેવી ઉતાવળ ન થાય નવો િવચાર �વીકાર કરવા ઉિચત નથી
બદલો તો િવકાસ શ�� હવે મળશે આપણી વાત િહમાલયને હાઈ�ો
ક�દકા મારશે ��પાવવાની આઝાદી? �ોજે��સથી દૂર રાખો
ડૉ. વેદ �તાપ વૈિદક ખરીદી લીધુ� હતુ�. આરતી ખોસલા �ોજે�ટ તૈયાર થઈ ર�ા છ�. ઉ�લેખનીય
�
દરેક વો�સએપ સ�દેશા પર એ લખેલુ� છ� ક�, િહ�દુક�શ િહમાલય �ે�મા ભૂક�પની
ભારતીય િવદેશ નીિત હોય છ� ક�, તમારા સ�દેશા કોઈ વા�ચી શકતુ� ���ટએ સિ�ય િવ�તારોમા� બનેલા 25,600
પ�રષદના અ�ય� િનદેશક �લાઈમેટ ����સ
[email protected] નથી, સા�ભળી શકતુ� નથી, પરંતુ આ વષ� �લેિશયર તળાવોના કારણે િવનાશક પૂર
તેણે ýહ�રાત કરી દીધી હતી ક�, 8 ફ��ુ., આવવાનુ� ýખમ પહ�લાથી જ પેદા થયેલુ�
�ણ-ચારસો વષ�થી ’21થી તેના દરેક સ�દેશા ક� વાતચીત ફ�સબુક ચમોલીમા� છ�. એટલે, સૌથી મોટો સવાલ એ છ� ક�,
���લા� દુિનયામા� એક મોટી ýઈ શકશે. આ સમાચારને લઇ હોબાળો ઉ�રાખ��ના �લેિશયર આખરે લોકોના� øવ ýખમમા� ના�યા
લડાઈ ચાલી રહી છ�. જેનુ� નામ છ�, થયો ક� વો�સએપે તારીખને આગળ તૂટવાને કારણે આવેલી ભીષણ આપિ�એ વગર આ િવ�તારનો આિથ�ક િવકાસ ક�વી
અિભ�ય��તની �વત��તા. પરંતુ ચીન, લ�બાવી 15 મે કરી છ�. લોકો વો�સએપના જણાવી દીધુ� છ� ક�, ભારતે િહમાલય રીતે કરવો. સદનસીબે િહ�દુક�શ િહમાલય
રિશયા અને ક�ટલાક આિ�કન તથા અરબ �થાને િસ�નલ અને ટ�લી�ામ જેવા નવા �ે�મા�થી મોટા હાઈ�ોપાવર �ોજે�ટ �ે�ના સમુદાયોમા� ભરપૂર �માણમા�
િહ�દીની કહ�વત છ� ‘બાલ કી ખાલ દેશોમા� હજુ પણ લડાઈ ચાલ છ�. ýક�, મા�યમ પકડી લીધા. દેશમા જેવુ� વાતાવરણ દૂર કરવાની જ�ર છ�. આ ઘટના વધતા પરમા� વીજળી ઉપલ�ધ છ�, જેનો સમુદાય
�
ુ
વા ઉખાડના’ હવે આ કહ�વતને લઇને ખાલ આજકાલ એક નવી લડાઈ આખી દુિનયામા છ�, મોટાભાગના મ��ીઓ, નેતા, પ�કાર તાપમાનને કારણે ýખમના દાયરામા� માઈ�ો હાઈ�ોિસ�ટમ �ારા ઉપોયગ કરી
�
�
ઉખાડનારા િવ�ેષક ભલે ગમે તે કહ�, શ� થઈ છ�. એ છ�, પોતાવી વાત કહ�વાની અને મોટા વેપાર વો�સએપને જ સુરિ�ત આવી ચૂક�લા �ે�મા માળખાગત િવકાસ શક� છ�. જેવી રીતે યુરોપીય સ�ઘની મદદથી
ભારત-ચીન વ�ે તણાવ ઘટવો એ એક મોટી નહીં છ�પાવવાની �વત��તા. માને છ�. એટલે 2018મા� ‘�ય��તગત સાથે ýડાયેલા મોટા �ોજે�ટોના િનમા�ણને નેપાળ તથા ઉ�ર પાક.ના ગામડાઓમા�
ઉપલ��ધ મનાય . કોરોના મહામારીનો સામનો કરોડો લોકો દરરોજ અબý-ખરબો સ�વાદ સુર�ા કાયદા’ના િનમા�ણ પર કારણે પેદા થયેલા ýખમ તરફ ઈશારો કરે અઢી હýર માઈ�ો હાઈ�ોિસ�ટમ
આજે સમ� દુિનયાના મોટા-મોટા દેશો કરી ર�ા સ�દેશાની આપ-લે કરતા રહ� છ�, પરંતુ ચચા� ચાલી. જેમા� ડઝનબ� સુધારા છ�. તેનુ� કારણ સામા�ય છ� : િહમાલય �થાિપત કરાઈ છ�, જેથી �ચાઈ આવેલા
�
,હજુ પણ કોરોનાનુ� સ�કટ પુરી રીતે ટ�યુ� નથી. તેમા�થી મોટાભાગનાને એ ખબર હોતી આ�યા અને સ�સદના આ સ�મા� કદાચ પવ�તમાળામા લગભગ 62 ગીગા ટન દૂરના ગામોમા� 100 �ક.વોટ સુધી વીજળી
કોરોનાની સામે લડવા લેવાયેલા કટ�લાક અટકાયતી નથી ક�, તેમના એક-એક શ�દ પર ક�ટલાક તે કાયદો પણ બની જશે. આ કાયદામા� પાણીનો િવશાળ ભ�ડાર બરફ અને પહ�ચાડાઈ રહી છ�. ýક�, આ �ોજે�ટને
પગલા� તેમજ સરકારી રણનીિત, લોકોના સામૂિહક લોકોની નજર રહ� છ�. કોણ છ�, આ ખાસ પ�થરના �વ�પમા� જમા થયેલો છ�. આ
�યાસ અને એિશયન મૂળના હોવાથી લોકોને લોકો? આ છ� વો�સએપ અને ફ�સબુકના અિભ�ય��તની �વત��તાની જેમ બરફ દેશની નદીઓના પાણીનો �ોત છ�. ભારત પાસે ટ��નો.ના ઉપયોગનો
ે
વારસામા મળ�લી રોગ-�િતકારક �મતાના કારણે અિધકારી! તેમણે એવી યુ��ત શોધેલી છ� ક� �ાઇવસી એટલ ક� ગ��તતાની વષ� 1951થી 2014 વ�ે િહ�દુક�શ સ�� ઈિતહાસ �� અને તેના
�
ભારતને કોિવડ-19 ના� દુ�પ�રણામોથી ઘણી હદ તમારી ગમે તેટલી ગુ�ત વાત હોય, તેઓ �વત��તા માટ� કાયદાકીય ગેર�ટીની િહમાલય �ે�નુ� તાપમાન લગભગ 1.3 ઉપયોગ માટ� USID - DA પાસેથી
સુધી બચાવી લીધુ� છ�. ýવા જઇએ તો હાલ તેને સા�ભળી અને વા�ચી શક� છ�. તેઓ મા�ગ થઇ રહી ��. �ડ�ી સે��સયસ વ�યુ� છ� અને ધ એનø � સારો સહયોગ મળી ર�ો ��
દુિનયાના લગભગ 130 દેશો પાસે વે��સનનો એક તમને મોટ� નુકસાન પહ�ચાડી શક� છ�.માટ� એ�ડ �રસોિસ�સ ઈ��ટી�ુટ (ટ�રી) અનુસાર
પણ ડોઝ નથી, અને ભારત પાસે ક�ટલાક દેશો માગ ઉઠી રહી છ� ક�, અિભ�ય��તની �ય��તગત �ાઈવસીની તો સ�પૂણ� ગેર�ટી આ સદીના મ�ય સુધી તાપમાન 3 �ડ�ી વધુ ýળવણીની જ�ર હોય છ�, જેનાથી
મા�ગણી કરી ચુ�યા છ�. વે��સનના ઉ�પાદન માટ� �વત��તાની જેમ �ાઈવસીની �વત��તાની હશ, પરંતુ રા��િવરોધી અને અપરાિધક સે��સય સુધી પહ�ચી જશે. �થાિનક લોકોને રોજગાર પણ મળ� છ� અને
ે
ે
ભારત તેનો સૌથી મોટો ઉ�પાદક ગણાય છ�. તે પણ કાયદાકીય ગેર�ટી મળ�. આપણા ગિતિવિધઓને પકડવાની છ�ટ હશ. ઈ�ટરનેશનલ સે�ટર ફોર ઈ�ટી�ેટ�ડ સમુદાયોને �ીડ કને��ટવીટી વગર પણ
�
ýતા સરકારે સમ� દેશમા રસીકરણ પૂરુ� કરીને બ�ધારણમા� �ાઈવસીની કોઈ ગેર�ટી આજકાલ સુ�ીમમા� સરકારી વકીલ માઉ�ટ�ન ડ�વલપમે�ટના તાજેતરના ગરમ પાણી મળી શક� છ�. આ �ોજે�ટનો
વે��સનનુ� ઉ�પાદન વધારવુ� ýઇએ.સાથો સાથ નથી. 2017મા� આપણી સુ�ીમમા� આ ફ�સબુકના વકીલો સાથે ýરદાર ચચા� �રપોટ�મા� કહ�વાયુ� છ� ક�, િહમાલય �ે�ના પાયો નાખવા માટ� ��ોિગક �તરનુ�
રોજગાર પણ વધારવા ýઈએ. થોડાક વષ� પહ�લા મુ�ે ýરદાર ચચા� થઈ હતી. હવે 2021મા� કરી ર�ા છ� અને પૂછી ર�ા છ� ક�, તમે �લેિશયર અ�ય�ત ઝડપથી તૂટી ર�ા છ�, ખનન કરવાની જ�ર હોતી નથી અને
નોટબ�ધીએ એમએસએમઈ અને રોજગારની ક�ડ પણ સુ�ીમમા� આ મુ�ો ફરી ઉઠાવાયો છ�. યુરોપમા� જે નીિત બે વષ�થી ચલાવી ર�ા ઓગળી ર�ા છ�. �લેિશયરોને સ�કળાયેલા િવશાળ ડ�મથી િવપરીત માઈ�ો હાઈ�ો
ભા�ગી નાખી હતી.તેના લીધે પણ અથ�ત��ને ફટકો જુલાઈ, 2017મા� ક�ટલાક અરજદારોએ છો, તે ભારતમા� ક�મ ચલાવતા નથી? રાખવા ‘સબ-ઝીરો ટ��પરેચસ�’ની જ�ર િસ�ટમથી પયા�વરણને ઓછામા� ઓછ��
ે
પ�ો હતો. બીø વખત સ�ા �ા�ત થઇ તો માગ કરી હતી ક�, �ાઈવસીન પણ યુરોપીય સ�ઘે �ાઈવસીના ભ�ગ પર કડક છ�. જેની સામે જળવાયુ પ�રવત�નના નુકસાન થાય છ�.
ુ�
કોરોનાએ તેને ઘ�ં નુકસાન પહ�ચા� છ�. આ અિભ�ય��તની જેમ બ�ધારણમા� મૂળ �િતબ�ધ લગા�યા છ� અને તેનુ� ઉ�લ�ઘન કારણે તાપમાનમા� વધારાએ અભૂતપૂવ� િહ�દુક�શ િહમાલય �ે� પોતાના
દરિમયાન નાગ�રકતા સુધારા કાયદા પર હોબાળો અિધકારની મા�યતા મળ�, પરંતુ એ સમયે કરતી ક�પનીઓને મોટો દ�ડ ફટકાય� પયા�વરણીય અને આિથ�ક નુકસાનનુ� બાયોમાસ સળગાવવાના� લાકડા, ઓગ�િનક
મ�યો. સૌથી મોટા રા�યના મુ�યમ��ી સરયુ નદીના સરકારી વકીલે દલીલ આપી હતી ક�, ý છ�. 16 વષ�ની વય પછી જ બાળકો ýખમ વધારી દીધુ� છ�. કાઉ��સલ ઓન તથા પશુધન સ�બ�િધત અપિશ�ટના િહસાબે
�
ે
�કનારે પા�ચ લાખ દીવા �ગટાવવા િવકાસનો �ાઈવસીન મૂળ અિધકાર બનાવી દેવાયો વો�સએપનો ઉપયોગ કરી શક� છ�. સુ�ીમે એનø અે�વાયન�મે�ટ એ�ડ વોટરના એક સ�� છ�. આ સ�સાધન બારમાસી છ� અને
�
માપદ�ડ માનવા લા�યા છ�.ખેડ�તો માટ�ના �ણ તો તેના ઓછાયામા અપરાિધક, રા���ોહી પણ �ાઈવસીના અિધકારની સુર�ામા� �ડો અ�યાસ અનુસાર વષ� 1970ના દાયકાથી ઓછી અસર નાખતા સમુદાય આધા�રત
ક�િષકાયદા ક�ઈક એવી રીતે બ�યા ક� તેના ફાયદા અને આત�કી ગિતિવિધઓ િવના અવરોધે રસ બતા�યો છ�. ઉ�રાખ�ડમા� ભૂ�ખલન, �લેિશયર તૂટવા િવક�પ છ�, જેનો બાયોગેસ �લા�ટ �ારા
કરતા નુકસાનનો ડર લોકોને વધુ દેખાય છ�. ચાલાવી શકાશ. ચીફ જ��ટસ બોબડ�ની અ�ય�તાવાળી અને પૂરની ઘટનાઓમા� ચારગણો વધારો ઉપયોગ કરી શકાય છ�.
ે
ઐિતહાિસક ખેડ�ત �દોલને એક નવુ� અને મોટ�� તેણે સુ�ીમના 1954 અને 1956ના બે�ચે ફ�સબુકના લોકોને ક�ુ� છ� ક�, ‘તમે બે- થયો છ�. સે�ટર ફોર પોિલસી �રસચ�મા� ભારત પાસે ટ��નો.ના ઉપયોગનો
દબાણ જૂથ પેદા કયુ� છ�. સરકારે ખેડ�તોને ડરાવીને બે ચુકાદાનો પણ ઉ�લેખ કય� હતો, �ણ િ�િલયનની ક�પની ભલે હોવ, પરંતુ િસિનયર ફ�લો સુ�ી મ�જૂ મેનના અનુસાર, સ�� ઈિતહાસ છ� અને તેના ઉપયોગ માટ�
ન�ર સમાધાન કાઢવાને બદલે િનદાન તરીક� જેમા� �ાઈવસીના અિધકારને મા�યતા લોકોની �ાઈવસી તેનાથી વધુ �ક�મતી છ�. ‘સરકારોએ ઊý�ના અ��મભૂત �ધણ USID અને ડીએ પાસેથી સારો સહયોગ
�
‘રા���ોહી’ શોધવાનુ� શ� કયુ�. સરકારની અપાઈ ન હતી. ýક�, હવે સરકારી વકીલ દરેક ��થિતમા તેની સુર�ા અમારી ફરજ આધા�રત �ોત તરીક� મોટા ડ�મના મળી ર�ો છ�. ટ��નોલોøમા� સુધારો
�ાથિમકતા શુ� લથ�ડયા ખાતા એમએસએમઈ �ાઈવસીના અિધકાર માટ� સુ�ીમમા� ભાર છ�.’ બે�ચે વો�સએપને ચાર સ�તાહમા � િનમા�ણને ફરીથી મ�જૂરી આપી છ�. જે થવાની સાથે 450 ગીગાવોટ અ�ય ઊý �
સે�ટરને બેઠ�� કરવાની ન હોવી ýઈએ? દુિનયા મુકી ર�ા છ�. શા માટ�? ક�મ ક� વો�સએપ જવાબ આપવા ક�ુ� છ�. ફ�સબુકના વૈિ�ક �તરે જળવાયુ પ�રવત�ન િનય��ણ ઉ�પાદનના ભારતના લ�યને �ા�ત કરવા
ે
�યારે કોરોનાના વળતા હ�મલા સામે સ�ઘષ� કરી રહી અને ફ�સબુક જેવી ક�પનીઓ �ગે ફ�રયાદો વકીલોએ ક�ુ� છ� ક�, ý ભારતીય સ�સદ સ�બ�િધત નીિતગત પગાલા�ના સૌથી માટ� સૌર તથા વાયુ ઊý�નો દબદબો હશ.
�
છ� તો એ સમયે ચીનની સાથે દુિનયાના બýરમા� આવી હતી ક�, તેઓ �ગત સ�દેશાની યુરોપ જેવો કાયદો બનાવશે તો અમે પણ દુભા��યપૂણ� પ�રણામમા�થી એક છ�’. આથી િહમાલય �ે�મા મોટા જળિવ�ુત
પોતાના� ક�િષ અને બા�ધકામ ઉ�પાદનો લઈને ઊભા ýસુસીના ભરપૂર ફાયદા ઉઠાવી ર�ા છ�. તેનુ� પાલન કરીશુ�. હવે આપણી સ�સદ એ સે��લ ઈલે���િસટી ઓથો�રટીનો �ોજે�ટમા� રોકાણ �વીકાર કરવુ� ઉિચત
રહ�વુ� આપણને �યા�થી �યા� પહ�ચાડી શક� છ�. સ�પૂણ� વો�સએપ �ારા મોકલાતા સ�દેશાનો એટલો સાવચેતી રાખવી પડશે ક�, �ાઈવસીનો આ �રપોટ� કહ� છ� ક�, અ�યારે ભારતના નથી. ખાસ કરીને �યારે આપણે આવા
રસીકરણનો અથ� પૂણ� આિથ�ક ગિતિવિધની ફાયદો ઉઠાવાય છ� ક�, ફ�સબુક� વો�સએપને કાયદો બનાવતા સમયે તે ક�િષ-કાયદા જેવી િહમાલય �ે�ના રા�યોમા� 20 ગીગાવોટ �ોજે�ટોનુ� મૂ�યા�કન તેના કારણે સ�ભિવત
�
�
શ�આત, એટલે ક� િવકાસને ગિત. 19 અબજ ડોલર જેવી તગડી રકમ આપીને ઉતાવળ ન કરે. ઉ�પાદન �મતાના ક�લ 65 પરમા� વીજળી અસ��ય ��યુને �યાનમા રાખીને કરીશુ�.
øવનમા� �ીરામ જેવા �યોગ કરતા રહીએ સતોગુણ વધારશો તો તમે સુરિ�ત રહ�શો
બ હ� ઓછા લોકો Ôલો સાથે દો�તી રાખે છ�, પરંતુ �ય��તના �દરનો ભાવ ýણી જતા હતા. તેમના માટ� કો રોના વે��સન લીધી હોય ક� ન હોય, તમારે ફાયદો ક� સ�તુ��ટ મળ�, તે કરી લેવી ýઈએ. જે લોકો
કા�ટા સાથે જેમની દુ�મની હોતી નથી. આપણે
દુ:સાહસી દેખાય છ�, તેમનો રýગુણ વધેલો છ�, જે તેમની
સાવચેતી તો રાખવાની જ છ�. બહારની
વિશ�ઠøએ ક�ુ� હતુ�, રામ નીિત,�ીિત, પરમાથ� અને
�
આવા જ હોવુ� ýઈએ. દુિનયાદારીમા� અલગ- �તમા� �વાથ રાખે છ�. તેઓ �ીિત માટ� �યારેય નીિતનો સાવચેતીની સાથે આ�યા��મક ���ટએ પણ પાસે આવા જ કામ કરાવશે.
અલગ �કારના લોકો આપણને મળશે. ઈ�છતા ન હોઈએ ભ�ગ કરતા નથી. નીિત એવી હોવી ýઈએ ક�, કોઈની સાવચેતી રાખો, જે તમારી �દરની િ�ગુણ�િ�ને હવે વાત કરીએ તમોગુણની. તમોગુણનો અથ� થાય છ�
તો પણ તેમની સાથે સ�બ�ધ રાખવો પડ� છ� અને પછી લાગણીઓને ઠ�સ ન પહ�ચાડીએ અને તેના માટ� તેમની ઓળખવાનુ� છ�. �દરથી આપણે �ણ બાબતોથી બનેલા આળસ, દુગુ�ણોને ઘેરો અને ગિતને રોકનારુ�. આપણા
આપણે િચ�તામા પડી જઈએ છીએ, ક� કોની સાથે વાત ભાવના ýણવી જ�રી છ�. છ�, સતોગુણ, રýગુણ અને સૌમા થોડા-વધુ તમોગુણ હોય જ છ�. એટલે એવો �યાસ
�
�
કરવી, કોની સાથે ન કરવી. આવી જ મથામણમા� િદવસ ગમે �યારે કોઈ પણ �ય��ત તમોગુણ. કરો ક� તમોગુણ વધીને આપણી પાસે એવા ખોટા કામ
પસાર થઈ ýય છ� અને પ�રણામ આપણે દરરોજ રા� એક તમારી સાથે સ�કોચના કારણે øવન-��� �યારે સતોગુણ વધે છ� તો ન કરાવે અને રýગુણ દુ:સાહસી બનાવીને આપણને
ે
િવિચ� બેચેની સાથે �ઘી જઈએ છીએ. øવનમા� જે ક�ઈ બોલી શકતો ન હોય તો ɉ. °¦ §ɉ¡ ªɂ¯ આપણે સારા કાય� કરીએ િનિ��ત ન બનાવી દે. સૌથી સારુ� છ� �દરના સતોગુણ
�યોગ �ીરામ કરતા હતા, તેવો આપણે પણ કરવો આવી ��થિતમા ý તેનો છીએ, આપણી �િ� વધારવા. જેથી આપણે સ�તુિલત øવન øવિનયિમત
�
ýઈએ. રામની િવશેષતા હતી ક�, �યારે કોઈની વાત ભાવ સમøને તેના મનની સા��વક હોય છ�. સરળ øવન, સ�તુિલત ભોજન અને િનય�િ�ત મન, આ �ણ
�
સા�ભળતા તો મા� શ�દ પકડતા નહીં. એ શ�દ પાછળની વાત પૂરી કરી દેશો તો કદાચ એ િદવસે તેને દુિનયાની ભાષામા સ�તુલન અને સાવચેતીનુ� નામ સતોગુણ છ�. બાબતો સતોગુણમા� �િ� કરશે. પછી વે��સન મળ� ક� ન
ભાવના ýણવાનો �યાસ કરતા હતા અને એટલે સામેની સૌથી મોટી ખુશી મળવા લાગે છ�. રýગુણનો અથ� થાય છ� ગિતશીલ રહ�વુ�. જે પણ િ�યાથી મળ�, તમે સુરિ�ત રહ�શો.
