Page 13 - DIVYA BHASKAR 021822

Friday, February 18, 2022 | 13

પડોશી, સગા� ક� પા�રવા�રક િમ� �યારે માતા-િપતાને વાતવાતમા� ‘તમારી દીકરીને કોઈ છોકરા સાથ �ઈ હતી’
ે
અથવા ‘જરાક ક��ોલમા� રાખતા ýઓ’ જેવી ટકોર કરે ક� તરત માતા-િપતાનુ� લોહી ઉકળી ��� છ�. ફ�રયાદની

તપાસ કયા� વગર જ દીકરીને ધમકાવી-ધબેડી નાખતા માતા-િપતાની આજે પણ ખોટ નથી!

એ બધ લખાય... કા�ઈ સાચે કરાય?
ુ�

ે
તમન આવા કોઈ

એવોડ�ની ઓફર

થઇ છ�?

પૈસાથી ભલે સુખ ન ખરીદી શકાય,

પણ સ�માન મળ� તો લેવાય ક� નહીં?
તસવીર ूતીકાत्મક છે યપુરની એક સ��થાએ થોડા િદવસ પહ�લા અમદાવાદમા� રહ�તી
�
દુ િનયાની હોય છ�... જ અમારી િમ�નો સ�પક� કય�. રાજ�થાન��થત એ સ��થાના
મોટાભાગના પ�રવારોમા� આપણે ýઈએ છીએ ક� એક ��ી તરીક�
તમામ
�િતિનિધએ ક�ુ� ક� અમદાવાદવાસી બહ�ન �ારા થતા�
ભાષાઓમા � પણ મા પોતાના દીકરા અને દીકરીના ઉછ�ર વ�ે ભેદ કરે છ�. સા�જે પાછા લોકક�યાણના� કાય�થી �ભાિવત થઈને એમનુ� સ�માન કરવાનુ� ન�ી થયુ�
�
�ેમ-��ી પુરુષના �ેમ િવશ ે આવવાના સમયથી શ� કરીને િમ�ો, ઘરનુ� કામ ક� ધ�ા ખાવા સુધીના બધી હતુ�. �તરરા��ીય મિહલાિદને જયપુરની એક મોટી હોટ�લમા યોýનારા
િવપુલ સાિહ�ય રચાયુ� છ�. ‘�ેમ કોઈ પણ �મરે થઈ શક�, જ બાબતોમા દીકરાને વધુ છ�ટછાટ મળતી હોય છ�. (આમા� અપવાદ હોઈ ભ�ય કાય��મમા� દેશ-દુિનયાની બીø અનેક ��ી�િતભાઓને પણ સ�ટ��ફક�ટ
�
કોઈની પણ સાથે થઈ શક�, �ેમ કરવા માટ� કોઈ કારણ નથી હોતા�...લ�ન શક� છ� પરંતુ સામા�ય રીતે પ�ર��થિત આ જ છ�) કહ�વાનુ� તા�પય� એ નથી ક� અને �ડઝાઈનર �ોફી આપીને સ�માિનત કરવાની હતી.
�
પહ�લા, લ�ન પછી, �મરના તફાવત’ ક� બીø અનેક બાબતોને અવગણીને દીકરીને �વ�છ�દ રીતે, ફાવે તેમ ક� બેફામ રીતે ઉછ�રવામા� આવે પરંતુ િપતા િમ�ને ‘�ડઝાઈનર �ોફી’ શ�દ થોડો અøબ લા�યો, એ વળી શુ�? પણ
�
�
ý �ેમ હોય તો કહી જ દેવુ� ýઈએ, સાચો �ેમ મળ� તો øવી લેવો ýઈએ... ક� ભાઈ બહારની દુિનયાના ‘�ગત અનુભવ’ સાથે �યારે પોતાની દીકરી સારા કાય�ની કદર થઇ રહી હતી એવુ� માનીને એમણે સહષ આ સ�માન
ે
ુ�
આવુ� સાિહ�ય અને િસનેમા કહ� છ�. બીø તરફ સમાજને �ેમ સામે મહાિવરોધ ક� બહ�ન િવશ િનયમો બનાવે છ� �યારે એમણે સમø લેવુ� ýઈએ ક�, એમને �વીકારવાની સ�મિત આપી. કો�યુિનક�શન આગળ ચા�ય. છ�વટ� ýણ કરાઈ
છ�! સમાજે �ેમની બાબતમા ક�ટલાક િનયમો ન�ી કયા� છ�, શુ� કરાય અને શુ� થયેલા અનુભવો �િતમ સ�ય નથી. ક� આ સ�માન બદલ એમણે મા� સાડા ચાર હýર �િપયાનો ખચ� કરવાનો
�
ન કરાય... એમણે ન�ી કરેલા િનયમોની બહાર નીકળીને ý કોઈ �ેમ કરે ��ી માટ�ના િનયમો સામા�ય રીતે ઘરની ��ીને બદલે ઘરના પુરુષો બનાવે હતો. મતલબ સ��થાને આપવાના હતા. આવવા જવાનો ખચ� તો સ�માિનત
તો એના િવશ �ોિલ�ગથી ચાલ કરીને ઘરની બહાર દેખાવો કરવા સુધી આ છ�. દીકરો ગમે તેટલી મોટી ભૂલો કરે, પૈસા ગુમાવે, લફરા� કરે, મારામારી �ય��તએ પોતે કરવાનો, એ સમø લેવાનુ�. વધુ દેખાડો ક� શોરબકોર કયા�
ુ
ે
સમાજના ઠ�ક�દારો જઈ શક� છ�. કરે, એની ફ�રયાદ ઘર સુધી આવે તો પણ માતા-િપતા દીકરાનો િવના પોતાનુ� કામ કરતા બહ�નને �ચકો લા�યો. એમણે મને મેસેજ કરીને
આપણો આખો સમાજ દ�ભી અને િવરોધાભાસી છ�. એક બચાવ કરવામા� ક�ઈ બાકી રાખતા નથી �યારે દીકરીની ખોટી પોતાનુ� આ�ય� �ય�ત કયુ�. વા�ચીને મને ýક� એ બહ�નના ભોળપણ પર વધુ
તરફથી વુમન એ�પાવરમે�ટના �યાસનો દેખાડો કરે છ�, એકબીýને ફ�રયાદ પણ સા�ભળવા મળ� તો એનુ� આવી બને છ�! પડોશી, આ�ય� થયુ�. એને ખબર નહોતી ક� આ તો બહ� જૂનો ધ�ધો છ�? પૈસા આપો
�
આપબળ� આગળ વધેલી ��ીને સ�માિનત કરે છ� તો બીø સગા� ક� પા�રવા�રક િમ� �યારે માતા-િપતાને વાતવાતમા � અને એવોડ� લઇ ýવ. ýક�, આ �ક�સામા એવુ� લાગે છ� ક� એ સ��થા હø
તરફ એ જ સમાજ પોતાના ઘરની દીકરી ક� વહ�ને, પ�ની ક� ગમતા� રહીએ ‘તમારી દીકરીને કોઈ છોકરા સાથે ýઈ હતી’ અથવા બહ� ýણીતી ક� �િત��ઠત નહીં બની હોય. બાકી, એમની પાસેથી એવોડ� લેવા
�ેિમકાને તરત ટપારે છ�, ‘એને પોષાય. આપણે આમા�થી ‘હમણા�થી બહ� મોડી આવે છ�’ ક� પછી ‘જરાક ક��ોલમા� માટ� લોકો સામેથી પૈસા આપતા� હોત ક� બીý �કારનુ�
ક�ઈ શીખવાન નથી, આપણા� ઘરમા� નહીં ચાલ...’ મુ�ત રાખતા ýઓ’ જેવી ટકોર કરે ક� તરત માતા-િપતાનુ� લોહી દબાણ લાવતા હોત. જøસને ખુશ કરવાના
ે
�
ુ�
�
મને પોતાના િવચારો રજૂ કરતી ક� ��ી ગૌરવ અનુભવે કાજલ ઓઝા વૈ� ઉકળી �ઠ� છ�. એમને સમાજમા ‘નાક કપા�યા’ની લાગણી પ�તરા કરતા� હોત. એવોડ� કોને આપવા, એ
�
એવી વાત કરતી ��ીઓને ‘બો�ડ’ કહ�વામા આવે છ�. આ થઈ આવે છ�. એટલુ� ઓછ�� હોય એમ આ ટકોર, સમાચાર, ન�ી કરવા બેઠ�લા�ની વળી જુદી ગણતરીઓ
‘બો�ડ’ ��ી આકષ�ક તો બહ� લાગે છ�, પરંતુ સાથે જ એને ફ�રયાદની પૂરી તપાસ કયા� વગર જ દીકરીને ધમકાવી-ધબેડી આપણી વાત હોય. સ�માન આપનાર અને લેનાર વ�ે
અવેલેબલ, ઈઝી, ઘર ભા�ગનારી, સ��ક�િતનો નાશ કરનારી, ઉ�ંડ, નાખતા માતા-િપતાની આજે પણ ખોટ નથી! સેતુ બનવાનો ધ�ધો પણ ધમધોકાર ચાલ ે
�
ં
�વ�છ�દ... અને બીજુ� ઘ�ં કહીને �ોલ કરવામા� ક� ઉતારી પાડવામા પણ આ એક તરફથી આપણે બધા ભણેલી પુ�વધૂ શોધીએ છીએ. દીકરાને ‘મેચ વષા પાઠક છ�. અહી ýક� એવોડ� મેળવનાર ઘણીવાર
�
સમાજના જ લોકો હ�શે હ�શે ýડાઈ ýય છ�! કરે’ એટલી મોડ�ન અને સમજદાર વહ� તો હોવી જ ýઈએ... ને બીø તરફ એ િનદ�ષ હોય છ�. કોઈ સ��થા ક� િનણા�યક
િપતા, પિત, ભાઈ ક� પુ� બહારની દુિનયા સાથે સ�પક�મા� હોય છ� �યારે મોડ�ન િવચારો ધરાવતી, સમજદાર વહ�ને ઘરમા� કોઈ અિભ�ાય આપવાની ક� સિમિતના સ�ય સામેવાળા પાસેથી કોઈ
એમને મળતા પુરુષો, એમના જ િમ�ો ક� એમના સહકાય�કરો ��ીઓ િવશ ે દલીલ કરવાની છ�ટ આપવાની આપણી તૈયારી નથી... એક ��ી બીø ��ીને ફાયદો મળશે એવુ� માનીને આ�હભેર એને
જે રીતે િવચારે છ�, ��ીને જે રીતે જુએ છ� એ ýયા પછી આ બધા જ પુરુષો જગાડ� એ તો દીવાથી દીવો પેટાવવા જેવુ� કામ છ�. પોતાની ýતને પી�ડત, એવોડ� પકડાવી દે છ�. આશા ફળીભૂત ન થાય �યારે
પોતાના ઘરની ��ીઓ િવશ એકદમ �ોટ���ટવ થઈ ýય છ�. ýક�, એમાના� શોિષત ક� અબળા માનતી ��ીને એવી �તીિત કરાવવી ક� એ ક�ઈ પણ કરવા બીý િશકાર શોધવા નીકળ� છ�. દર વખતે પૈસાની લાલચ
ે
ે
ઘણા પોતે ��ીઓ િવશ ગ�દી મýક કરે છ� અથવા પોન� વી�ડયો શેર કરતા (�ન����ાન પાના ન�.18) નથી હોતી. અનેક �કારના લોભ ભાગ ભજવી ýય છ�.
ઠીક છ�, બધા પુર�કાર સામે શ��કત નજરે ýવાની જ�ર નથી. કોઈ �વાથ �
ક� પૂવ��હ િવના યો�ય �ય��તને યો�ય સ�માન આપતી સ��થાઓ પણ છ� જ.
િખલવાડ પહ�લા ડો. પાટ�ડયાએ એમને રો�યા.’ આ ગામમા� ý�િત ýળવી રાખવી સાથે સાથે લેભાગુઓ નીકળી પડ�. આવુ� તો બધે ચા�યા કરે. અને એમા� ખોટ��
�
ે
હશ તો કાયાપલટ બ�ને પ�ે કરવો પડશે ડો�ટર. તમે િશિ�ત છો એટલે
પણ શુ� છ�? આપનારા� ખુશ, લેનારા� ખુશ, એમનો િમલાપ કરાવી આપનારા
તમારા િવચારો એમની પર થોપી નહીં શકાય. દર મ�ગળવારે આ લોકો પૂý
માટ� ભેગા� થતા�, હ�� પણ �યા જવા લા�યો. મારી િવટાિમનની ગોળી માતાøને વચે�ટયા ખુશ, અને એ કાય��મમા� ટાઇમપાસ માટ� ક� જનસ�પક� માટ� આવેલા �
�
લોકો ખુશ. કોઈનુ� નુકસાન તો નથી થતુ� ને? અને ઘણી વાર યો�ય �ય��તનુ�
�
‘�� ટાળી જશો સાહ�બ… આ �ý �યારેય દવાખાનાના પગિથયા� ધરાવીને એમના જ ભૂવા પાસે Ôંક મરાવતો અને એમની દેખતા ગળી જતો. સ�માન થતુ� હોય છ�. જેને ન ગમે એણે દૂર રહ�વાનુ�. મારો આ િસ�પલ ફ�ડા
નહીં ચડ�. એમના માટ� ટ�કરી પરના પેલા માતાøની
એ�ઝાિમનેશન �મમા માતાøની મૂિત� જુઓ છો? એમના ભૂવાના
�
સા�ભળીને બીý એક િમ� થોડા નારાજ થઇ ગયા. એમનુ� કહ�વુ� હતુ� ક� આમા�
ક�પા અને એમના ભૂવાના મ��ેલા દાણા એ જ દવા હાથે જ મ� એમનુ� �થાપન કરાવેલુ�. મારી િવન�તીથી પેલો ભૂવો રોજ તો યો�ય �ય��ત બાજુએ રહી ýય અને જે એવોડ� િવજેતાએ કોઈ મોટી ધાડ
�
..’ નાના ગામના સરકારી દવાખાનાનો ચાજ� ડો. પાટ�ડયાને લઘુકથા આવીને માતાøની આરતી કરી ýય. ન મારી હોય, અરે એના કાય��ે�મા પણ ભા�યે જ કોઈ એને ઓળખતુ� હોય
સ�પતા ડો. ધડ�ક� વા�તિવકતા વણ�વી. હવે ગામના� લોકો સામેથી �હી આવે છ�. તપાસ પછી હ�� એ પણ મોટ�� માન ખાટી ýય. િમ�નો બળાપો સાવ ખોટો નથી. એવા �ક�સા
�
ડો. પાટ�ડયાએ ધૂળ ýમેલા એ�ઝાિમનેશન ટ�બલ તરફ હ�મલ વૈ�ણવ જે દવા આપુ� એ પેલા માતાø પાસે ધરાવે છ� અને એમની ક�પા પણ ýયા છ�, �યા� એવોડ� માટ�ની પસ�દગી સિમિતમા બેઠ�લા મોટાભાગના�
ýયુ�. ýણે વષ�થી એ ટ�બલ વપરાયુ� જ ન હતુ�. ખેર, આ પછાત માનીને લઇ લે છ�. ý તમને લાગતુ� હોય ક� આ એ લોકોની ��ા લોકો કોઈ નામથી અýણ ક� નારાજ હતા, પણ એકાદ-બે સ�યની øદ કામ
�
�
�
િવ�તારમા એક વરસ નીકળી પણ ગયુ�. વરસ પછી નવા ડો. તડવી સાથે િખલવાડ છ� તો એમ માનો, પણ હ�� માનુ� છ�� ક� એક ડો�ટર કરી ગઈ. આવામા� બહારના લોકોના અિભ�ાયની શુ� �ક�મત હોય? અરે,
ચાજ� લેવા આ�યા �યારે તેઓ આ�ય�થી દદી�ઓની ભીડ ýઈ ર�ા. તરીક� દદી�ઓને સાý કરવા માટ� જે કોઈ ર�તો અપનાવવો પડ� એ જેમના નામે, જેમના પૈસાથી એવોડ� અપાયો હોય, એમને પણ િવજેતા ��યે
એમણે ડો. ધડ�ક પાસેથી જે વાત સા�ભળ�લી એનાથી અલગ જ ��ય હતુ�. અપનાવવાની ડો�ટરની ફરજ છ�.’ જતા� જતા� ડો. પાટ�ડયા, નવા ઇ�ચાજ�ની �ણા દશા�વતા ýયા છ�. �યારે કદાચ એમને એવો િવચાર નહીં આવતો હોય
‘સાહ�બ, તમે તો આ લોકોનો કાયાપલટ...’ તડવી આગળ બોલે તે પૂવ�ધારણાઓનો પણ કાયાપલટ કરતા ગયા હતા.� (�ન����ાન પાના ન�.18)