Page 8 - DIVYA BHASKAR 012122
P. 8
¾ }�િભ�ય��ત Friday, December 21, 2022 8
આ વ�િ�ક સ�કટનો કોઈ કાયમી �ક�લ શોધવાની જ�ર
�
ે
�
�ખમ �ાર છે �ાર તમન ખબર િવપદા હ�� ભલી ý થોરે િદન હોય, િહત-અનિહત યા જગત મ� ભારતમા� પણ ઈ�સાક�ગ સ��થાએ મહારા��મા ડ��ટા ગુણ ધરાવતા નવા ઓિમ�ોનની
�
�
ે
હોતી નથી ક તમ ��� કરો છો. તમારા ‘રિહમન ýન પડત સબ કોય’. રહીમ આફત તો ઈ�છતા હતા, પરંતુ મા� પેટા-�ýિતની પુ��ટ કરી છ�. સવાલ એ નથી ક� કયો વે�રય�ટ ક� �યૂટ�શન ક�ટલો ઘાતક છ�
�ન���ો પર અડગ રહ�ા��� શીખો. થોડા િદવસની, જેથી પોતાના�-પારકા ઓળખી શકાય. આજે કોરોના મહામારી કાયમી ક� તેના ફ�લાવાની �મતા ક�ટલી છ�. શુ� આખી દુિનયા દર છ મિહને એક નવા વે�રય�ટનો
�
�
�થાન લઈ રહી છ�. જેમા� આપણે ‘øવવા (ક� મરવા)ની રીત’ બદલવી પડશે. િવ�ાન �થમ સામનો કરશે અને પછી �યા� સુધી િવ�ાન તેનો તોડ શોધે �યા સુધી ક�ટલાક લાખ લોકો
વખત પા�ગળ� દેખાઈ ર�ુ� છ�. �રસચ� �દર-િબલાડીની દોડ બની ગયા� છ�. એક વાઈરસ મરી જશે અને ક�ટલાક કરોડ લોકો �િશક ક� પૂણ� �િતબ�ધને કારણે રોø-રોટી ગુમાવી દેશે
�
- ���� બફ�� આ�યો, તમામ મથામણ પછી તેની રસી બની, �યા સુધી ઓિમ�ોન નામથી નવો વે�રય�ટ અને તેમના બાળકો તાલીમ છોડી મહામારીના ઓછાયા હ�ઠળ મોટા થશે? આપણે ýયુ�
�
�
પેદા થયો, જેના પર વત�માન રસીની અસર નિહ�વત છ�. આ દરિમયાન સાઈ�સની એક ક�, �યારે ��યુ ઓછા� હતા તો લોકોએ સમારોહ આયોિજત કરીને સ��મણને હવા આપી,
�ન�ત ઊý � સ��થાના િવ�ાનીને øનોમ િસકવ��સ�ગમા� ýણવા મ�યુ� ક�, ડ��ટા અને ઓિમ�ોનના હવે �યારે ��યુ વ�યા તો ભયના ઓથાર હ�ઠળ �વજનો-પડોશીઓના �િતમ સ��કારમા�
�
ગુણોને સાથે રાખતો એક નવો વે�રય�ટ છ�, જેને તેમણે ‘ડ��ટા�ોન’ નામ આ�યુ� છ�. પણ પહ��યા નહીં. ભય માનવીય સ�વેદનાઓ પર ભારે પડી ર�ો છ�.
મા� આઠ શ�દ બામુલાિહઝા : વડા��ાનની સુર�ાને રાજકીય �ુવીકરણનો મુ�ો ન બનાવવી ���
તમાર નસીબ
ુ�
બનાવી શક� �� PMની સુર�ામા� ચૂક સુર�ાત��ની િન���તા ��
અ�યાર સુધી સૌથી મોટો બોધપાઠ એ
મ� લીધો છ� ક�, આપણે જે િવચારીએ છીએ
તે મહ�વનુ� હોય છ�. ý હ�� એ ýણી શક�� શેખર �ુ�તા એસપીøને તા�કાિલક કરાઈ હતી? કરમøત િસ�હ નામની �ય��તની ધરપકડ કરી
ક� તમે શુ� િવચારો છો તો એ આ સવાલના જવાબથી ખબર પડશે ક�, હતી, દેશી ખ�ા સાથે, જેની મદદથી કદાચ
પણ ýણી જઈશ ક� તમે શુ� નૈિતક સાહસ એ�ડટર ઇન ચીફ, ‘ધ િ��ટ’ ષડય��નો કયો દાવો વધુ સાચો હોઈ શક� છ� : જ કોઈ િનશાન પર ગોળી ચલાવી શકાય
છો. આપણો માનિસક બતાવવુ� Twitter@ShekharGupta પહ�લો દાવો તો BJPનો છ� ક�, રા�યની ક��ેસ એમ હતી. ýક�, �યારે પછીનો હ�મલો જરા
�
���ટકોણ એ અ�ાત શ��ત સરકારે ýણીýઈને PMને ýખમમા મૂ�યા પણ હા�યા�પદ કહી શકાય નહીં. જે.આર.
ડ�લ કાન�ગી, છ�, જે નસીબ બનાવે ક� જ�રી બ�ઠ�ડા-�ફરોજપુર છ�. બીý દાવો ક��ેસનો છ� ક�, થોડી િમિનટ જયવધ�ને અને વે�લુિપ�લઈ �ભાકરણને
��યાત લેખક બગાડ� છ�. ઈમસ�ને ક�ુ� હતુ�, પ�ýબના વ�ે હાઈવે પર પહ�લા જ PMને કહ�વાયુ� ક�, જે રેલીને તેઓ ‘રાø’ કયા� પછી રાøવ ગા�ધીને કોલ�બોમા�
‘મનુ�ય એ જ હોય છ� જે �વીકારવ પડશે PMના કાફલા સાથે હકીકતમા� શુ� થયુ�, તેના સ�બોિધત કરવા જઈ ર�ા છ�, તેમા� ઓછી ભીડ 30 જુલાઈ, 1987મા� �યારે ‘ગાડ� ઓફ
ુ�
આખો િદવસ િવચારતો રહ� છ�.’ તમારી અને મારી ક� આ બાબતે �ગે તમારી સમજ એ વાત પર િનભ�ર છ� ક� એકઠી થઈ છ� (આ સાચ છ�) એટલે તેમને �યા � ઓનર’ અપાઈ ર�ુ� હતુ�, �યારે પરેડમા� સામેલ
ુ�
સૌની મોટી સમ�યા અને કદાચ એકમા� સમ�યા- તમે કયા રાજકીય વગ�ની પ�મા� છો. જવામા શરમ આવી, અને પછી આ નાટક એક નૌકાદળના સૈિનક િવજેમુણી રોહના �ડ
�
સાચો િવચાર પસ�દ કરવો છ�. ý આપણે આમ કરી સુર�ા ત�� િન��ળ ચાલો હકીકતો પર નજર નાખીએ. સૌથી કરાયુ�. િસ�વાએ પોતાની રાઈફલ તેમની સામે તાણી
શકીએ, તો આપણે પોતાની તમામ સમ�યાઓને ર�ુ� ��, એટલ ે પહ�લી વાત એ ક� આ સુર�ામા� મોટી, માફ ન નાથુરામ ગોડસેએ ગા�ધીøની હ�યા કરીને દીધી હતી, જેણે 1981મા� ઈિજ�તના રા��પિત
ઉક�લવાના માગ� આગળ નીકળી શકીએ છીએ. સુધારાના� પગલા� કરાય તેવી િન�ફળતા છ�. વાત મા� એટલી આપણી લોકશાહીના પાયાને �ારંભમા� જ સાદાત પર થયેલા હ�મલાની યાદ અપાવી
રોમન સા�ા�ય પર શાસન કરનારા મહાન દાશ�િનક લેવા ýઈએ. નથી ક� સુર�ા �ોટોકોલ તોડવામા� આ�યો છ�. ઝટકો આ�યો હતો. 1965ની શ�આતમા�, હતી. ઈ��દરા ગા�ધીની હ�યા પછી �પે.
ે
માક�સ ઓરેિલયસ આઠ શ�દોમા� આ વાત સમýવી કોઈ PMની પુલ પર PMની ગાડી ફસાઈ �યાર પછી જે ક�ઈ પ�ýબના શ��તશાળી મુ�યમ��ી �તાપ િસ�હ �ોટ��શન �ૂપની રચના કરાઈ. તેમના પર
હતી, આઠ શ�દ જે તમારુ� નસીબ બનાવી શક� છ� - સુર�ાને રાજકીય થયુ� તેના પર પણ �યાન આપવાની જ�ર છ�. ક�ર�ને તેમના રાøનામાના ક�ટલાક મિહના થયેલા દરેક હ�મલાની સાથે સુર�ા �ોટોકોલમા�
‘આપણા િવચારોથી જ આપ�ં øવન બને છ�.’ ý ગાડી પુલના એક �કનારે અનેક િમિનટ સુધી પછી જ સોનીપત (હ�રયાણા)ની નøક સુધારો થતો ર�ો.
�
આપણા િવચાર સુખદ હશ તો આપણે સુખી હોઈશુ�. �ુવીકર�નો ઊભી રહી, એટલે ક� એક તરફથી તે એકદમ મારી નખાયા હતા. હકીકતમા�, પ�ýબમા બે બીø તરફ હ�યાના �યાસના નામે
ે
ý આપણા િવચાર દુ:ખદ હશ તો આપણે દુ:ખી મુ�ો ન બનાવવી અસુરિ�ત હતી. એ તરફ પુલના નીચે જમીન મુ�યમ��ીની હ�યા થઈ છ�. બીý હતા, બે�ત રાજકીય હોબાળો ક� નાટક તો કાયમ કરાય
ે
રહીશુ�. ý આપણા મગજમા� ડરના િવચાર હશ તો ýઈએ. અ�યારે પર ક� કોઈ ઝાડ પર ક� ગાડીમા� કોઈ પણ હોઈ િસ�હ, જેમની હ�યા 1995મા� કરાઈ, �યારે છ�. આપણા ઇિતહાસમા આવી સૌથી ��યાત
ે
�
આપણે ડરતા રહીશુ�. ý આપણે િન�ફળતા �ગે �ા�ત માિહતીન ે શકતુ� હતુ�. સામા�ય રીતે તેમની ગાડી સડકની તેઓ સ�ામા જ હતા. ક� બદનામ ઘટનાને ભૂલાવી દેવાઈ છ�.
�
ુ�
િવચારીશ તો આપણે ચો�સપણે િન�ફળ થઈ આધાર હ�� એટલ ુ� વ�ે હોવી ýઈતી હતી, જેને ચારેય તરફથી િબહારમા 1975મા� ક���ીય રેલમ��ી લિલત એક ચૂ�ટણીમા�, જેમા� ક��ેસને �થમ વખત
�
ે
ે
જઈશુ�. ���ટહીન િમ�ટને લગભગ �ણસો વષ� કહીને સમા�ત SPGની ગાડીઓ ઘેરેલી હોય છ�. આપણે ýયુ� નારાયણ િમ�ની હ�યા સમ�તીપુરમા� એક હારવાની ��થિત લાગતી હતી, મતદાનના
અગાઉ આ વાત લખી હતી - ‘મગજનુ� પોતાનુ� એક ક�, SPGના લોકો હ�મેશા તેમની આજુબાજુમા� બો�બકા�ડમા� કરાઈ હતી. 1980નો દાયકો એક િદવસ પહ�લા, 15 માચ�, 1977ના રોજ
ચો�સ �થાન હોય છ� અને તે પોતે નક�ને �વગ�મા� કરીશ ક�, આ ઊભા હતા, સામેની તરફથી પૂરતુ� કવર ýહ�ર હ��તઓ માટ� સૌથી કપરો ર�ો, �યારે સમાચાર આ�યા ક� અમેઠીની પાસે કોઈએ
બદલી શક� છ� અને �વગ�ને નક�મા�.’ બાબતે વાયુસેનાએ અપાયુ� ન હતુ�. તેમા�થી અનેક �ાસવાદનો ભોગ બ�યા. સ�જય ગા�ધીની કાર પર �ણ ગોળીઓ ચલાવી
- પુ�તક ‘હાઉ ટ� �ટોપ વ�ર��, �ટાટ� િલિવ��’મા��ી સાચો �યવસાિયક �ોટોકોલમા� સૌથી પહ�લી ચૂક એ હતી ક�, ઈ��દરા ગા�ધીની 1984 અને રાøવ ગા�ધીની છ�. આ ઘટના માટ� �યારેય કોઈની ધરપકડ
સાભાર ���ટકો� હાઈવ ‘સેિનટાઈઝ’ કરાયો ન હતો, �યારે ક� 1991મા� હ�યા કરાઈ. રાøવ ગા�ધી �યારે કરાઈ નથી, તેનો ગ�ભીર �યાસ પણ કરાયો
ે
અપનાવતા બોસને આ કવાયત દાયકાઓથી કરાય છ�. આ કામ PM હતા �યારે તેમની હ�યાના �ણ �યાસ નથી અને તેને મýકમા� ઉડાવી દેવાઈ છ�. આ
એક સ�તી ચાલ હતી, જે િન�ફળ રહી હતી.
કરાયા, 14 મે, 1985ના રોજ વોિશ��ટનમા�,
રા�ય પોલીસનુ� હતુ�. શુ� પ�ýબ પોલીસ એ
øવનની �દાલતમા� આવા હવામાનમા � � ýણતી ન હતી ક� PM એ ર�તેથી જવાના જૂન-1986મા� લીસે�ટરમા� અને એજ વષ� એટલે ક�, આવુ� પણ થાય છ�. ે
ુ�
�પ�ટ કહી દીધ ક
ગા�ધી જય�તી (2 ઓ�ટોબર) પર રાજઘાટમા�
હતા? માની લો ક� તેને તેના �ગે ખબર હતી,
હવે ફરી વાત કરીએ હાઈવ પર ફસાયેલા
આપણા વકીલ તે ��યન નહીં ભરે. પરંતુ �દોલનકારી અચાનક એ�ઠા થઈ ગા�ધી સમાિધ ખાતે �ાથ�ના પછી હા�યા�પદ વડા�ધાનની. માનવુ� પડશે ક� આ બાબત ે
સુર�ા ત�� િન�ફળ ર�ુ� છ�, એટલે સુધારાના�
�કારનો �યાસ. �ણ વખત ગોળી ચાલવાનો
�
ગયા, જેવુ� ક� તેમના બચાવમા કહ�વાઈ ર�ુ�
છ� તો એ ýણવુ� જ�રી છ� ક�, શુ� તેની ýણ અવાજ આ�યો, પોલીસે એક �� પર ચ��લા પગલા� લેવામા આવે.
�
øવન-���
ɉ. °¦ §ɉ¡ ªɂ¯ વુમન �����
આ પણી પાસે બે �કારના વકીલ હોવા �રસચ� : �ે�ટ ક��સર માટ� તડકો સારો
ýઈએ. એક એ, જેમણે કાયદાનો
અ�યાસ કય� હોય અને બીý માતા-
િપતા, ભાઈ-બહ�ન અને િમ�. ýક�, િજ�દગીના િવટાિમન ડી : ક��સર�ી બચાવવામા� મદદ કરે ��
અનેક �ે� એવા છ�, �યા� આપણે ખુદને એક અલગ
જ અદાલતમા ઊભેલા ýઈશ અને �યા માતા-િપતા,
ુ�
�
�
ભાઈ-બહ�ન અને િમ� જ આપણી સારી રીતે િજ�દગીમા� ýવા મળી. બફ�લોમા� ભીષણ ઠ�ડી પડતી હોય છ�, �યારે
વકીલાત કરી શકશે. આપણે �યારે પણ øવનની ભાગદોડવાળી મોટાભાગની �યૂટ� �રકોમા� તડકો સારો હોય છ�. આથી �રસચ�રોએ આ
�
�
�
અદાલતમા ઊભા રહીએ છીએ �યારે આપણા આ મિહલાઓ પાસે િશયાળામા તડકામા� બેસવાનો સમય બ�ને દેશની ��ીઓને આ અ�યાસમા સામેલ કરી હતી.
વકીલ �યારેક આપણને �યાયાિધશ બનાવીને હોતો નથી. ક�ટલીક મિહલાઓ ટ�િન�ગ અને કાળા પડી �રસચ�રોએ ýયુ� ક�, તડકામા� ન રહ�તી ��ીઓની તુલનામા �
પોતાની વાત રજૂ કરશે, �યારેક ફ�રયાદીની તરફથી જવાના ડરે તડકાને બદલે �મ હીટરમા� બેસવાનુ� પસ�દ તડકામા� રહ�તી��ીઓમા �ે�ટ ક��સરનુ� ýખમ ઓછ�� હતુ�.
�
ઊભા રહ�શે અને �યારેક આરોપી બનાવીને આપણી કરે છ�. ý તમે પણ આમ કરો છો તો સાવચેત બની જý. નેશનલ ઈ��ટી�ૂટ ઓફ ક��સર િ�વે�શન એ�ડ
વકીલાત કરશે. માતા-િપતા તો કમાલના વકીલ હોય ક��સર એિપડ�િમયોલોø, બાયોમાક�ર એ�ડ િ�વે�શન �રસચ�ના પૂવ� �ડરે�ટર અને સે�ટર ફોર હ��થ ઈનોવેશન
�
છ�. પોતાના� બાળકોના� િહતોને આøવન સાચવીને જન�લમા �કાિશત એક �ટડીમા� દાવો કરાયો છ� ક�, અનુસાર, તડકામા� રહ�તી ��ીઓમા �ે�ટ ક��સરનુ� ýખમ એ�ડ પોિલસીના ફાઉ�ડર ડો. રિવ મ�હો�ાના અનુસાર,
�
રાખે છ�, ýણે કોઈ દીવાની વાટ. બહારની દુિનયામા � તડકામા� સમય વધુ સમય સુધી રહ�વાથી ��ીઓમા �ે�ટ ઘ�ં ઓછ�� હોય છ�. �રસચ�રોએ �વચાના િપગમે��સની તડકામા� રહ�તી ��ીઓમા િવટાિમન-ડીની ઉણપ હોય છ�
�
�
તમારી ગમે તેટલી મુ�ક�લીઓ હોય, ýણકાર વકીલો ક��સરનુ� ýખમ ઓછ�� થાય છ�. તુલના કરવા માટ� �ોમામીટરનો ઉપયોગ કય� હતો. અને િવટાિમન-ડી ક��સરના ýખમને ઘટાડ� છ�. ભારતમા�
�
તેનો સામનો કરતા રહ�શે, પરંતુ øવનની અદાલમા � યુિન. ઓફ બફ�લો અને યુિન. ઓફ �યૂટ� �રકોના જેમા� 328 ક�સમા િપગમે��સ િનય��ણમા� હતા. �યારે મિહલાઓમા થતા ક��સરના ક�લ ક�સોમા�થી 27% �ે�ટ
�
�
�
આ વકીલોને હ�મેશા પોતાની સાથે રાખો. િવ�ાનીઓએ પોતાના અ�યાસમા દાવો કય� છ�. જેના 307 �ક�સામા �વચાના િપગમે��સ પર તડકાની અસર ક��સરના હોય છ�.