Page 12 - DIVYA BHASKAR 010121
P. 12
¾ }ગુજરાત Friday, January 1, 2020 12
Friday, January 1, 2021 | 12
��ીન સ�માન કરવુ એ ‘ભારતીય’ હોવાની ઓળખ છ. આજ �યારે નાની બાળકીઓ પર બળા�કાર થાય
�
�
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
ુ
�
ે
ે
�
છ ક ડોમ��ટક વાયોલે�સ, સ��યઅલ હરસમે�ટ, જ�ડર બાયસ ક ઓનર �કિલ�ગના નામ ��ીન અપમાિનત
ે
ે
�
કરવામા� આવે છ અથવા મારી નાખવામા� આવે છ �યારે આપણી ભારતીયતા �યા� ýય છ ?
�
�
�
અ�તઃ પર�પરનુ સ�માન શીખીએ!
ૈ
�
�
ૈ
ે
ભારતીય દશનશા�� અન ઉપિનષદોમા� ગાગી, મ�ેયી જવી ��ીઓન ે
ે
�
�
મહ�વનુ અન આદરણીય �થાન આપવામા આ�ય છ. એમના �ાન અન ે
ુ
�
ે
�
દશનશા��ના િવચારોને �વીકારીન આવનારી પઢીઓ માટ એને સ�િહત
�
�
ે
�
ે
કરવામા આ�યા છ. એનો અથ એ થયો ક ભારત જવો દશ ��ીઓના �ાન
ે
�
�
ે
�
�
�
�
ે
ે
�
અન દશનશા��ન આજથી હýરો વષ પહલા� પણ સ�માન આપવામા � નોટબધી જવા મ�ાન પણ િવરોધ પ� ચગાવી ��યુ નહી અન ે
�
�
ુ
ે
ં
ે
ે
પોતાની કત�તા માન છ. ��ી શા��ાથ કરી શક. વદ અન ઉપિનષદો ફાયદો લઈ ��યુ નહી. નોટબધી અન øએસટી જવા િનણયોથી
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
�
ે
ં
�
�
ે
ે
િવશ એક ��ીના િવચારોને હસી કાઢવા ક અપમાિનત કરવાને બદલ એના
ે
�
ૂ
�ાનન સ�માન આપવાની આપણી પરંપરા છ. આજના સમયમા, ‘ત ચપ ભાજપના મતદારો પણ નારાજ થયા હતા આમ છતા સામ કોઈ
�
�
�
ે
ુ
ે
�
ં
�
ુ
�
ે
�
ૈ
રહ.’ અથવા ‘બરાન શ સમજણ પડ� ?’ કહીન પોતાની �હલ�મીન, બહન સ�મ િવરોધી નહી હોવાથી એમણ મોદી પર જ પસદગી ઉતારી
ે
ે
�
�
ક દીકરીને ઉતારી પાડતા પરષો કોઈ એક �ય��તન નહી પણ આ દશની
ે
ુ
ુ
ં
�
ુ
ે
�
�
પરંપરાનુ અપમાન કરે છ. �
ે
ે
�
ે
�
એક ��ી પાસ કવી અન કટલી શ��તઓ છ એ તો �યાર જ સમø શકાય શા માટ નર�� મોદી
�
�
ે
�યાર એને પોતાની એ શ��ત ક સજના�મકતા અિભ�ય�ત કરવા દવામા�
�
ે
�
ુ
આવ. ��ીન કામ મા� ભોજન પકાવવાન ક સતાનોને જ�મ આપવાનુ નથી.
�
�
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
ૂ
�
ુ
ે
એ કામ ��ીન કદરત અથવા પરમત�વએ પરા આદરથી સ��ય છ અન સૌથી
�
�
મહ�વની વાત એ છ ક િવ�ાન ગમે તટલા �યોગો કરે તમ છતા પરષમા� અજય લાગે છ ?
ે
ુ
�
�
�
ે
ુ
�
સતાનન જ�મ આપવાની શ��ત ઉ�પ�ન કરી શકાઈ નથી! માનવýતન ે
ે
�
�
ુ
ુ
�
øવતી રાખવાન, સૌથી મહ�વના સજનનુ કામ જન સ�પાય છ એ મખ અથવા
�
ે
ે
�
�
ૂ
�
�
�
�
બવકફ કવી રીત હોઈ શક? � ડા�ધાન બ�યા પછી નરે�� મોદીએ સાડા છ વષનો કાયકાળ
ે
ે
�
ે
��ીએ પોતે જ પોતાની ýતન ઓછી �કવાનુ બધ કરવુ પડશ. ગાગી � વ પરો કય�. સામા�ય રીત સ�ાના એક, પાચ ક દસ વષ પરા �
�
�
ે
�
ૂ
ે
ૂ
�
�
ે
ે
�
ે
�
�
�યાર યા�વ��ય જવા મહાિવ�ાન �ય��તન શા��ાથ માટ િનમિ�ત કરનાર સ�ાિધશના કામનુ સરવય કરાય છ. આપણે અહી ં
ૈ
�
�
�
ુ
કરે છ �યાર કદાચ હારી જવાની ક ખોટા પડવાનો ભય ગાગીન ે નરે�� મોદીની કામગીરીનુ સરવય નથી કરવાનુ. સ�ા પર આ�યા પછી
�
�
�
ે
�
ૈ
�
ુ
�
ુ
�
ુ
ુ
�
�
ે
ે
હોઈ શક છ. સામ પ�ે આખ િવ� અન મહારાજ જનક પણ (ગજરાતના મ�યમ��ી ક દશના વડા�ધાન) મોદીની કાર�કદી�મા ઘણા
ે
�
�
એકબીýન ે જના પરમ�ાન સામ મ�તક નમાવ છ એવા યા�વ��ય �પીડ�કરો આ�યા છ. હમણા ચાલત �કસાન �દોલન મોદી માટ વધ એક
�
ુ
ે
�
�
ે
�
�
ે
ે
ુ
ુ
�
�
�
ે
ુ
�
�
�
ગમતા રહીએ ગાગીન અપમાન કરી શ�યા હોત. પર�પર સ�માનની ે �પીડ�કર છ. �મતા ચકાસવા માટની વધ એક પરી�ા છ. આપણે થોડા વષ�
પાછળ જઈન મોદીએ સામનો કરેલી ચલ�ýને ýઇએ.
ે
�
ે
ે
આ ભાવનામાથી િવ�ના સૌથી મોટા દશનશા�� અન
�
�
�
સવાદનો જ�મ થયો છ. એવી જ રીત યા�વ��યની પ�ની 2001 સધીનો ગાળો નરે�� મોદીની રાજકીય કાર�કદી�મા ખાસ ન�ધ
�
ુ
ે
�
મ�યી �યાર પોતાના પિતને અ�ત અથવા અમર�વ િવશ
ુ
ે
ે
�
ે
ૈ
ુ
�
ે
ે
આ જ કઈ ધન અન સપિ� આપ મને આપી કાજલ ઓઝા વ� ��ો પછ છ �યાર, ‘હ ઋિષ છ, તન સમજણ ના પડ�.’ ે લવા લાયક નહોતો. એમના ખાસ ગણાતા ત�કાલીન મ�ય�ધાન કશભાઈ
ૈ
ર�ા છો, એનાથી હ અ�ત બનીશ?’ મ�યી
ે
�
�
ે
પટ�લ પણ એમનો સાથ છોડી દીધો હતો. બીø તરફ સઘ અન ભાજપના
�
�
ે
�
�
ે
�
ૈ
ે
�
ૂ
�
�
�
ૂ
ૂ
પછ છ, એના પિત મહાન ઋિષ અન �ાની કહીન એને ચપ કરી દવાન બદલ એક પિત પણ આદર અન ે હાઇકમા�ડમા પણ અડવાણી િસવાય એમના માટ કોઈને ખાસ કણો ખણો
ે
�
ે
�
ે
�
ે
�
ૂ
�
ે
ૂ
યા�વ��યન... �નહથી પોતાની પ�નીને "અ�ત" અથવા "અ�ત" (પરમત�વ નહોતો. 2001મા �યાર કશભાઈ રાજકીય રીત નબળા પ�ા અન એમને
ે
�
�
ે
ે
ે
ુ
ે
ૈ
�
ુ
ે
�
�
‘ના.’ યા�વ��ય �િતઉ�ર આપે છ. કોઈપણ ધનવાન અન સપ�ન સાથ એકાકાર થઈન શરીરથી પર બનવ. આ�મા અમર છ અન એ અમર બદલવાની વાત થઈ �યાર િદ�હીમા દરેક �કારનુ લોિબગ કરીને નરે�� મોદી
ે
�
�
�
�
ે
ે
ે
ુ
ે
ે
�
ે
�ય��ત જવ તમાર øવન હશ. િવ�ભરની સપિ�ની સામ પણ અ�ત આ�માન ý પરમત�વમા� ભળવી દવામા આવ તો અ�ત અથવા અમર�વની ગજરાતના મ�ય�ધાન તરીક� આવી ગયા. એડિમિન��શનનો કોઈ અનભવ
�
�
ુ
ે
ુ
�
ે
ે
ે
ુ
�
ુ
�
�
ે
ે
ં
બનવાની આશા રાખી શકાતી નથી. �ા��ત થાય છ.) જવી ગહન વાત સમýવવાનો �યાસ કરે છ. � નહી હોવા છતા એમણે તરત જ અિધકારીઓ પર અન સગઠન પર પણ પોતાની
ે
�
‘તો પછી, માર આ સપિ� અન ધનનો શો ઉપયોગ? આપ જ ýણો છો, ભારતીય પરંપરાએ લીલાવતી અને શકતલાદવી જવા ગિણત� આ�યા � પકડ જમાવી દીધી. ફ�આરી, 2002મા ગોધરાકા�ડ પછી ગજરાતમા જ હ�લડો
�
�
�
ે
ે
ુ
ે
�
ે
�
�
�
ે
ુ
�
�
ુ
ૂ
�
ે
�
�
�
�
�
ે
ુ
ે
�
ે
ત મને જણાવો. અ�તમય બનવાનો એકમા� માગ �ાન છ, માટ મને સપિ� છ. કકયી જવી શરવીર રાજક�મારી અન ઝાસીની રાણી આપી છ. સીતા અન ે ફાટી નીક�યા એને કારણે દશન સ�યલર મી�ડયા એમની પાછળ આદુ ખાઈન ે
�
ે
ે
નહી �ાન આપો.’ મ�યી કહ છ. � �ૌપદી જવી �માશીલ પ�નીઓ આપી છ. ��ીન સ�માન કરવુ એ ‘ભારતીય’ લાગી ગય. નરે�� મોદી માટ આ પહલી પરી�ા હતી. દશ અન દિનયામા�થી
ુ
ુ
ુ
ં
�
�
�
�
ે
ે
�
ે
ૈ
�
�
ે
ે
ં
ે
ૂ
ે
�
યા�વ��ય પોતાની પ�નીને આદરથી આવકારે છ, ‘તમ આ જ કારણે હોવાની ઓળખ છ. આજે �યાર નાની બાળકીઓ પર બળા�કાર થાય છ ક � થયલા તમામ �કારના હમલાઓ અન દબાણો સામ મોદી ઝ�યા નહી.
�
ે
�
�
ે
મને અિત િ�ય છો. તમારા શ�દો મને િ�ય છ. આવો, બસો. હ તમને મારી ડોમે��ટક વાયોલ�સ, સ��યઅલ હરસમ�ટ, જ�ડર બાયસ ક ઓનર �કિલગના બધાન ખબર છ એમ એક તબ� વાજપયીએ તો
�
ે
ે
�
�
�
�
ે
�
ે
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
ુ
�
ુ
ે
ે
ે
ે
ે
ે
ે
પાસ જ છ ત આપીશ... પરંત હ �યાર આપને એ જણાવ �યાર તમાર એને નામ ��ીન અપમાિનત કરવામા આવ છ અથવા મારી નાખવામા આવ છ � એમને હટાવવાન ન�ી કરી જ ના�ય હત, પરંત ુ
�
ુ
ે
ે
�
�
ુ
�
ુ
�
�
�
�
ે
�
ુ
�
ે
ે
�
ે
ે
ે
�
�
િઝલવ પડશ, આ�મસાત કરવુ પડશ.’ �યાર આપણી ભારતીયતા �યા ýય છ? દીવાન- અડવાણીના ટકાન કારણે તઓ બચી ગયા.
ૂ
ે
�
ુ
ુ
ે
ે
�
�હદાર�યક ઉપિનષદમા આ પિત-પ�નીનો સવાદ સ�હાયો છ. આપણે મિદરમા પ�થરની મિત �વ�પ દવીની પý કરીએ છીએ, પણ લગભગ 12 વષ સધી તઓ ગજરાતના
�
�
ૂ
�
�
�
�
�
ુ
ુ
ૂ
ે
�
ે
�
�
�
ૈ
ે
ે
�
�
�
ુ
�
�
�
�
ે
ઋ�વદમા મ�યીન કટલાક �ોકોમા� �થાન મ�ય છ. સ�કત પાસ એક શ�દ ઘરની અ�નપૂણા, �હલ�મી ક કળન આગળ વધારનાર કળવધ પર અ�યાચાર એ-ખાસ મ�ય�ધાન ર�ા �યા સધી મી�ડયા ક િવરોધ
ુ
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
છ, ‘આ�મ�’ એનો અથ થાય છ, આ�મા સાથ ýડાયલા અથવા આ�માના કરીએ છીએ. આ બવડા ધોરણ આપણી ખોખલી ધાિમકતાન �ગટ કરે છ. પ�ોએ 2002નો મ�ો સળગતો જ રા�યો
ે
ં
ે
સાથી (સૉલમટ)! યા�વ��ય અન મ�ેયીનો સબધ આ ‘આ�મ�’ના અથન ે નવરાિ�ના નવ િદવસ ઉપવાસ કરીએ ક નહી, એનાથી બહ ફરક નથી િવ�મ વકીલ હતો. મોદીને અમ�રકાના િવઝા ન મળ �
�
�
�
�
�
ે
ૈ
ે
�
ુ
�
�
ુ
ે
�
સøવન કરે છ. યા�વ��ય િવ�ાન હતા. ર�ઢ, રીત-�રવાજ અન કમ�કાડની પડતો, પરંત øવનભર આપણા �ોધનો, િહસાનો ઉપવાસ આપણી સાચી એ માટ તમામ િવરોધ પ�ોએ ýર લગા�યુ �
�
ે
ે
ે
ે
�
બહાર નીકળીને એમણે િવશ� અન િવ��ાપણ �ા�ણ�વન �િતપાિદત કયુ � સ�કિત અન ધમન પાલન છ. એક દીકરી અથવા ��ીન જ�મ પહલા જ મારી અન એમા સફળ પણ થયા. મોદી તમામ ઝરી
�
ુ
�
ે
�
ુ
�
ૂ
�
�
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ુ
ે
ુ
ુ
ે
ે
�
ે
હત. એમણે કમ� અન પનજ��મ, અ�યા��મક �વાય�તા તથા �મ અન આ�મા નાખવામા આવ �યાર આપણે એક સર�વતી, એક શૌયવાન ��ી અથવા એક ઘટડા પીતા ર�ા અન અજનની જમ ફ�ત એક જ
�
�
ૂ
�
�
�
ૂ
ૂ
ે
િવશ પોતાના િવચારો િનિભકતાથી �ગટ કયા છ. ઈસવીસન પવ સાતમી �ાની અિભ�ય��તન �ગટ થતા પહલા જ ભસી નાખીએ છીએ. આવા સમય ે િનશાન (વડા�ધાનની પો�ટ) તરફ �યાન રાખતા ર�ા.
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
ુ
�
�
�
�
�
અથવા આઠમી શતા�દીમા યા�વ��યએ શ�લ યજવદ, શતપથ �ા�ણ, આપણી ધાિમકતા, સ�કિત, સ�યતા ક પરંપરા, રીિત-�રવાજ, કમ�કાડ �યા � 2009મા ‘ગજરાત વાઇ��ટ સિમટ’ન આયોજન કયુ �યાર દશભરમાથી
ુ
ે
�
�
ુ
ુ
ે
�
ૂ
�
�
�
�
ૂ
ે
ે
�
�
ે
ુ
ે
�
�
�
ં
ે
�
�હદાર�યક ઉપિનષદ અન ધમશા��, યા�વ��ય ��િત જવા �થો આ�યા. ýય છ ? મિદરોમા� ક ધમ�થાનોમા દશન કરવા માટ દર દર સધી નહી જઈએ તમામ મોટા ઉ�ોગપિતઓ અન િબઝનસમનોને બોલા�યા. ýહર મચ પરથી
�
�
ુ
�
ે
�
ુ
�
�
ે
એ જ�મથી જ �વત� િવચાર ધરાવતા હોવા ýઈએ કારણ ક વચકનૂ ઋિષની તો ચાલશ, પરંત ઘરમા વસતી આપણી પ�ની, મા, બહન, દીકરી ક ર�ત ે આ તમામ ઉ�ોગપિતઓએ એવ ક� ક વડા�ધાન તો મોદી જવા જ હોવા
�
�
ુ
�
ુ
�
ુ
ુ
�
પ�ી એવી એક નાનકડી છોકરી �યાર એમને જનક રાýની સભામા પડકાર ચાલતી ��ીન સ�માન આપીએ તો આપણી ભારતીયતાન ýળવી શકીશ. ýઇએ. બસ, આ જ �ણે મોદીનુ વડા�ધાન બનવાન ન�ી થઈ ગય હત.
ુ
�
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
�
ે
ૂ
ૂ
�
ૈ
�
ફક છ� �યાર એ પણ ન�તાથી એના ��ોના ઉ�ર આપે છ. મહા�ાની અન ે મ�ેયીનો �� િવ�ની દરેક ��ીએ પોતાના પિતને પછવો ýઈએ, મોદીના ઝાઝા �ય�ન વગર દશભરમા એમની ઇમજ આિથક રીત િલબરલ
ે
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
ે
ે
પ�ય એવા ઋિષન એક નાનકડી છોકરી િવ�ાન �ા�ણોની સભામા �� ‘તમામ સપિ�થી હ અ�ત બની શકીશ?’ મોટાભાગની ��ીઓ લાલચ અન ે અન રોકાણકારો માટના ‘ભગવાન’ જવી થઈ ગઈ.
�
ૂ
�
�
�
ે
ે
ે
�
પછ �યાર અહકારથી એનુ અપમાન કરવાને બદલ ��ીદાિ��ય અન ન�તા ઈ�યામા પોતાના ��ી�વનુ અપમાન પોતે જ કરે છ. અ�યો સાથ સરખામણી 2014મા �યાર મોદીને વડા�ધાન પદના ઉમદવાર તરીક� ýહર કરવામા �
ે
ે
�
�
�
�
�
ૂ
�
ે
�
�
�
ુ
દાખવનાર યા�વ��ય ભારતીય પરાણો અન ઉપિનષદોમા� અ�યત આદરણીય કરીને પિતને વધ સપિ� લાવવા ઉ�કર છ. પર�પર ઈ�યા કરે છ. એકમેકના આ�યા �યાર પણ મોદી સામ ઓછી મ�ક�લી નહોતી આવી. ભાજપમા અરણ
ે
ે
�
�
ે
�
ુ
ુ
�
ે
�
ુ
ે
ે
ે
ે
�
ે
ે
�
�
�
ે
�
પા� છ. યા�વ��ય અન ગાગીનો સવાદ િવ�ના ઉ�મ શા��ાથમાથી એક ��ી�વન સ�માન કરવાને બદલ ��ી�વન જ અપમાિનત, ઉપિ�ત કરે છ. એક જટલી િસવાય એમના કોઈ િમ� નહોતા અન સઘમા પણ એમની તરફ�ણ
�
�
�
�
ે
�
�
ે
�
માનવામા આવ છ. ગાગી પછ છ, ‘આ સમ�ત પાિથવ પદાથ જમ જળમા � ��ીએ આમાથી પોતાની ýતન બહાર કાઢવાની છ. ��યક ��ીમા એક મ�યી, કરનારાઓ કરતા િવરોધીઓ વધ હતા. નરે�� મોદી વડા�ધાન બન એમ કોઈ
�
ે
�
ૈ
�
ે
�
�
ે
ૂ
ુ
ે
�
�
�
ુ
�
�
�
ે
�
�
ે
ે
ઓત�ોત છ, તમ જળ શમા ઓત�ોત છ ?’યા�વ��ય ઉ�ર આપે છ, ‘જળ એક ગાગી, એક લીલાવતી ક એક સીતા �સ છ. પોતાની ભીતર વસતી આ પણ માનવા તયાર નહોતુ. ýક, પ�કાર �વ. િવનોદ મહતાએ લ�ય હત � ુ
�
�
�
ૈ
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
ે
�
�
ુ
ે
�
ે
�
�
ે
વાયમા ઓત�ોત છ...’ ગાગીના ��ો વધન વધ ગહન થતા ýય છ. �ત, ભારતીયતા, સ�કિત અન આ�મસ�માનની ભાવનાન પહલા ��ીએ પોતે એમ, હવામા ચાર તરફ મોદીનો વવ દખાતો જ હતો અન ફ�ત બાય�ડ લોકો
ે
ુ
ુ
�
ગાગી પછ છ, ‘��લોક શમા ઓત�ોત છ ?’ અન �યાર યા�વ��ય કહ છ, �વીકારવાની અન �ગટ કરવાની છ. એ પછી પરષ એને આવકારવાની અન ે જ એ વવ ýવામા િન�ફળ ગયા હતા. એવ નહોતુ ક વડા�ધાન પદ મોદીને
ુ
�
�
�
�
ૂ
ે
ે
�
ુ
ે
�
�
�
�
ે
ુ
ે
�
ે
�
ે
‘ગાગી, આનાથી આગળ ન પછશો...’ એ પછી યા�વ��ય ��વાિદની �ો�સાિહત કરવાની છ. આ રીત જ øવનમા આગળ વધી શકાશ. ે તાસક પર મળી ગય. 2014 અન 2019ની ચટણીમા ભાજપ ભાર બહમિતથી
�
ે
�
ૂ
�
�
�
ુ
�
ે
ે
�
ૂ
ે
�
ગાગીને વદાતત�વ અન અ�યા��મક િવચારોની �વાય�તા િવશ સમýવ ે અ�તનો અથ જ ��ી-પરષન એક�વ અથવા આ�મ� છ. પરષમા થોડી િવજય મળ�યો �યાર તમામ િવરોધ પ�ોએ મોદીને હરાવવા માટ બધ જ ýર
�
ુ
ે
ુ
�
ુ
�
ુ
ુ
ે
ુ
ૈ
�
ે
�
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
�
ુ
�
�
ુ
�
�
�
છ. ગાગી એમને �ણામ કરીને પોતાનુ �ાન એમના ચરણમા� અપણ કરે ��ી અન ��ીમા થોડો પરષ છ. િશવશ��તના આ સિહયારા �વ�પન ��યક લગાવી દીધુ હત. એક તબ� તો ચ�ાબાબ નાયડન નામ પણ વડા�ધાન
�
�
ુ
�
ૈ
ે
ે
�
�
છ. યા�વ��યન બ પ�નીઓ છ, મ�યી અન કા�યાયની. ‘અ�ૈતવાદ’ િવશ ે ઘરમા ��થાિપત કરવામા આવશ તો જ આપણી સાચી ભારતીયતાની ઓળખ તરીક� િવરોધ પ�ોએ ન�ી કરી ના�ય હત. અિખલશ યાદવથી માડીન રાહલ
�
�
�
�
ુ
ે
ે
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
�
એમના િવચારો સાભ�યા પછી ગાગી આøવન અપ�રણીત ર�ા. � આપણે સમ� િવ� સધી પહ�ચાડી શકીશ. ુ � (અનસધાન પાના ન.19)
ુ
ુ
�
�