Page 9 - DIVYA BHASKAR
P. 9

Friday, November 27, 2020









                                                         �
                                                                                                                      �
                                                                         ે
                                                                                                                               �
                                                                                            ે
                         ે
              સરદારને વી.પી. મનન જવા   સરદાર પટલ અન વી.પી. મનનનો સ�બધ કવો?
                             ે
           ��ાિધકારી મ�યા. સરદાર અન  ે
                                                                                �
                                                                                                                       �
                   ે
                    �
           વીપી વ�ે જ સબધ રચાયો, તમા  �
                      �
                             ે
                           ે
          ‘synergy’ �ગટ થઈ તથી દશના   �� શ�દો બસ છ: ‘ક�ર�યે વચન તવ’ (ગીતા)
                         ે
           ન�શાન આજનો આકાર મ�યો
                 ે
                                                                                              �
                                                                                                  ૂ
                                                            �
                                                                                                     �
                                                                                                   ુ
                                                                                                   �
                                                                                                                                        ે
                                                                                        ુ
                                                                                        �
                                             માઈ�ો-એનાિલસીસ કરવુ ýઈએ. એક હતા સરદારના   કથા લખવાન મહાકાય પણ પર કયુ :   પર જવાહર, ઇ��દરા અન િવજયાલ�મી પ�ડત સાથ  ે
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                                            �
                                             જમણા હાથ સમા વી.પી.મનન અન બીý હતા    1 The Transfer of power in India    હતા. જવાહર શાત હતા કારણ ક �દયરોગના હમલા
                                                                                                                                  �
                                                                     ે
                                                                                                                         �
                                                                                                                                                     �
                                                               ે
                                                                                                                                               ે
                                                                                                                                                  �
                                                             �
                                                                          ે
                                                ુ
                                              ે
                                                                 ે
                                             નહરના  વહાલા  સાથી  ક�ણ  મનન.  એક  મનને   2 The Story of Integration of the Indian   પછી સારવાર લઇ ર�ા હતા. ઇ��દરાએ લખ વા�યો હતો.
                                                              ે
                                             સરદારના ઈશારા ઝીલીન દશન એક તાતણ બા�યો   States.                          એમના ગ�સાનો કોઇ પાર ન હતો. તઓએ ઉ� �વર ક�  � ુ
                                                                                                                            ુ
                                                            ે
                                                                ે
                                                                          �
                                                                                                                                                      ે
                                                                                                                                             ે
                                                                        ે
                                                                     �
                                                                                       �
                                             અન  બીý  મનને  ડાબેરી  દભ  આચરીને  દશના   આવા બન �થો લખવાન મનનસાહબ સરદાર પટ�લન  ે  : ‘આ આયગર વળી કઇ બલાન નામ છ? એ સરદાર
                                                               �
                                                                                                         ે
                                                                                         ે
                                                                                          �
                                                                                                   ે
                                               ે
                                                                         ે
                                                                                                 ુ
                                                                                                 �
                                                                                                        �
                                                      ે
                                                                                                                              �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                           �
                                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                 ુ
                                                                     �
                                               ુ
                                                                                                                                 �
                                                                                                                                    �
                                                                                                        �
                                                                                                                                    ુ
                                                                                                                                             ે
                                                                                                                                                  ે
                                                                  �
                                                     �
                                                                                              �
                                                                                                                                              �
                                                               ુ
                                                                                              ુ
                                             શ�ઓની સ�યા વધારી! યનોમા લાબા �વચનો   આખરી વચન આ�ય હત. �કાશનનુ કામ ભારતીય   પટ�લ �ગ આવ બધ શા માટ લખ છ?’ લિખકા ન�ધ  ે
                                                                                                                                         �
                                                                                                 ુ
                                                                                                 �
                                                                                                                             ે
                                                                                                    ુ
                                                           ે
                                                                                                    �
                                                                                                �
                                                       �
                                                                                                                                        ે
                                                              �
                                                                                                                             ુ
                                                                                                                           ે
                                             કૉફીના� કપ પીતા રહીન કયા, ચીનની લડાઈ વખત  ે  િવ�ાભવન �ારા કરવામા આ�ય હત. નારાયણીના આ   છ : ‘નહરએ ખતપૂવક અન �ડી ગણતરીપૂવક સરદાર
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                        �
                                                                                                                                �
                                                                                                       �
                                                                                                       ુ
                                                                                                                                    �
                                                                 ં
                                                                                                                ં
                                                                                                                                                  ે
                                                          �
                                                          ુ
                                             ભારતના પ�ે કોણ હત? કોઈ નહી!        �થના પાન 416 પર વાચવા મળતો એક �સગ ઘ�બધ  � ુ  પટ�લની છિબ લોકોના મનમાથી ભસાઇ ýય તવો �ય�ન
                                                                                                                                           ૂ
                                                                                               �
                                                                                                                                        �
                                                                                                                                           �
                                                                                 �
                                                                                                            �
                                                                �
                                                     ૂ
                                                                           �
                                                                                            ે
                                                                                                                                                  �
                                               આટલી ભિમકા પછી એક �થની વાત કરવી છ,   કહી ýય છ. ભવન�રમા પ�ડતø હદયરોગના િશકાર   શ� કય� હતો.’ આ આ�ેપ નહરના øવનના છ�લા િદવસ
                                                                                                                                        ે
                                                                                                �
                                                                                                  �
                                                                                          ુ
                                                                                       �
                                                                                                                                         ુ
                       �
         સરદાર વ�લ��ાઈ પટલ                   જમા કટલીક એવી વાતો વા�ચવા મળ છ, જ ઝાઝી   બ�યા  પછીની  વાત  છ.  વષ 1960  પછી ‘ઇ��ડયન   સધી એમને વળગલો જ ર�ો હતો.’ વી.પી. મનન આગળ
                                                                      �
                                                                    �
                                                                                                                                 ે
                                                                                                                        ુ
                                               �
                                                                        ે
                                                                                                                                                 ે
                                                                                               �
                                                                                                   �
                                                 �
                                              ે
                                                                                                                                           �
                                             ઉપલ�ધ  નથી : ‘V.P.Menon: The Unsung   એ�સ�સ’ અખબારમા હોમ સ�ટરી �ી એચ.વી.આર.   ન�ધ છ ક : ‘હ આ વાત ý� છ કારણ ક મારી સાથ  ે
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                           �
                                                                                              �
                                                                                                                                �
                                                                                                                         ે
                                                                                                   ે
                                                                                                    �
                                                                                                                                �
                                                                                                                                          ં
                                                                                     ે
                                                                                                                             �
                                                                                                                           �
                                                                                                       �
                                             Architect of Modern India,’ by Narayani   આયગરે એક લખમા સરદાર પટ�લના વખાણ કયા �યાર  ે  પણ આવ વારવાર બનત હત.’ હø આગળ મનનના
                                                                                                                                      ુ
                                                                                                              �
                                                                                                                               ં
                                                                                                                                                    ે
                                                                                                                            ુ
                                                                                                                            �
                                                                                                                                         �
                                                                                                                                         ુ
                                                                                             �
                                                                                   �
                                                                                          ે
                                                                                                                                      �
                                                                                  �
                                                                                                                            �
                                                                                     ુ
                                             Basu, �કાશક: Simon & Schuster, A CBS   શ બ�ય? બીજ જ િદવસ ત�ી ��ક મોરાઇસ દોડતા   શ�દો વાચો: ‘કદાચ એ માટ સરદાર �ગની જબરી ઇ�યા  �
                                                                                     �
                                                                                  ુ
                                                                                                ે
                                                                                                                                               ે
                                                                                                      �
                                                                                                                                       �
                                                                                          ે
                                                                                                  �
                                             Company, (London, New york, Sydney,   આયગરને �યા પહ��યા અન બોલી ��ા : ‘HVR, હવ  ે  જવાબદાર હતી....ý સરદારના øવનકાળ દરિમયાન
                                                                                         �
                                                                                   �
                                                                                                 ે
                                                                                                                                 �
                                                                                  ે
                                                                                                                                       �
                                                                                                                                     ૂ
                                                                                                  �
                                                                                                              �
                                                                                                                       ે
                                                                                                            �
                                                                   �
                                                       �
                                                                                                                                                    �
                                             New Delhi) �કમત-�.799/- પાના-440   તમ વડા�ધાનના �ાનઘરમા (ડોગહાઉસ)મા રહવાના.   દશના એકીકરણનુ કામ પણ થય ન હોત તો પછી હ એકલો
                                                                                                                                                    �
                                                                                                                                         ુ
                                                                                                                                         �
                                                                                                                                            ુ
                                                                                                                                                     �
                                                                                                             �
                                                            ે
                                                                                                                                             �
                                                ુ
                                                         �
                                                                                                                �
                                                                                                             �
                                                                                 �
                                                                                 �
                                                                  �
                                                                          ે
                                                                  ુ
                                                                       ુ
                                                                                                 �
                                               પ�તક પથારીમા રાત વા�ચવાન શ� કય, ત �યા  �  હ અ�યાર સીધો ના�તાના ટબલ પરથી આ�યો છ. ટબલ       (અનસધાન પાના ન.19)
                                                                                      ે
                                                                       �
                                             સધી ક �ઘને કારણે વા�ચવાન અશ�ય બની ગય.
                                                                           ુ
                                              ુ
                                                 �
                                                               �
                                                               ુ
                                                                           �
                                                           ુ
                                                                 ે
                                                                       ે
                                             લિખકા નારાયણી બસ વી.પી. મનનના� �ટ �ા�ડ
                                              ે
                                                               �
                                                                  ે
                                             ડોટર થાય. પોતે ઇિતહાસકાર છ અન િવદશી બાબતોન  � ુ
                                                                     ે
                                             �થ�રણ કરનારા� ત�� છ. એમણે પોતે લાબી રીસચ  �
                                                             �
                                                                       �
                                                          ્
                                                                      �
                                               �
                ે
           વી.પી.મનન                         કયા પછી �તરરા��ીય ક�ાના ઉ�મ �થો આ�યા
                                              �
                                             છ. પોતાના પરદાદાને �યાય મળ તવી ઐિતહાિસક
                                                                 �
                                                                   ે
                                                                   ુ
                                                                      �
                                                                  ્
                                 ુ
                                  ુ
          સ     રદાર  પટ�લ  પરા�મી  પરષ  હતા.  �  સામ�ી એકઠી કરીને એમને આ અ�ભત �થની રચના
                                                �
                પરા�મમા� �ણ બાબતો સતાયલી હોય છ
                                                                �
                                  ે
                               �
                                             કરી છ. પ�તકને �ત દોઢ પાનામા Epilogue લ�યો
                                                                 �
                                                   ુ
                                                         ે
                                                                  �
                                                              �
                                              �
                                               ે
                                  ે
                :  �ાણશ��ત,  સાહસ  અન  દરદશી.   છ ત સૌ�થમ વાચવા યો�ય છ. એમા ભારતના છ�લા
                                    ૂ
                                                      �
                                     ં
                                                                          �
                                     ે
        �ાણશ��ત  હોય  �યા  જબરો  િવલપાવર  હોવાનો.   વાઇસરોય માઉ�ટબટન લખ છ: �
                      �
                                                        ે
                                                             ે
                             �
                                                                         ે
                                                                    �
                             ુ
                   �
                                                     ે
                                               ે
        સાહસ હોય �યા ýખમ હોવાન જ. ýખમ સાવ     મનન અન સરદાર વ�લભભા� પટલ વ�ની
                           ૂ
                  �
                            ં
                         �
                            ે
                  ુ
        ગણતરી િવનાન નથી હોત. દરદશી હોય �યા� લાબા        મ�ી, સથવારો
                                      �
                                                         ૈ
                         ુ
                                                      ે
             �
        ગાળાનુ િહત ýવાની ���ટ હોય. આ �ણ બાબતો      અન સમજણ જ એવી હતી ક �
                                   ે
            ે
                          ે
        �યાર  એક  જ  �ય��તમા  ભગી  થાય  �યાર  દશન  ે  દશી રા�યોનુ ભારતીય યિનયનમા �
                                                                 ુ
                                     ે
                        �
                                                          �
                                                   ે
                                    ે
        ‘સરદાર’ મળ. એવા સરદારમા ચરોતરની માટીની    િવલીનીકરણ �ો�સપણ થઇ શક,
                            �
                                                                       �
                 �
                                                                 ે
                   ુ
                     �
                                  �
                             �
                                                 ે
                       �
                                                       ે
                                              ે
                             ુ
                                                    ે
                                                                 ે
           �
        સુગધ હતી. એ સગધનુ નામ હત: સામ�ય. સરદાર   જ ક��સન અન ભાિવ સરકારન પણ મા�ય હોય...
                                    ૂ
                                       ુ
                   ૈ
                                                             �
                                                     �
                                                          ુ
          ૂ
        ભિમપ� હતા. વિદક ઋિષની ક�પનાનો ભિમપ�   એ બાબત કટલી કરણ છ ક આ મહાન સરકારી
             ુ
                                                               �
                                       ુ
                           ુ
        આખાબોલો  હોય  તોય  ઋજ  હોય.  એ  ભિમપ�   અિધકારીની સવાનો સદપયોગ (સરદારના ગયા
                                                        ે
                                    ૂ
                                                              ુ
        િનખાલસ હોય તોય ભોળો નહી હોય. એ ભ�ત હોય   પછી) ફરીથી ન થયો!
                           ં
                                                               ુ
                                                                    �
                    ુ
                                                                         ુ
                                                                         �
         ે
                                                                   �
                               ે
                                                                       �
                                                              ે
        તથી ‘િનરપે�,  શિચ(પિવ�)  અન  દ�’           આ �કરણને �ત પ�તકનુ છક છ�લ �પ�ટ
        (ગીતા:અ�યાય-૧)  હોવાનો.  સરદાર              વા�ય છ: ‘આવા મનુ�યની ��િતન ýહર
                                                                        ે
                                                         �
                                                                           �
                           ૈ
                                                                         �
        �દરથી �ઢ વરાગી હતા અન વરાગી                   �ýની નજરમા�થી નીકળી જતા બહ  �
                          ે
                 ૈ
                                                                          �
                                                                          ુ
                                                                           �
                                                             ં
            ે
                                                                 ે
                                                                        �
        હતા તથી �યાગ એમનો �થાયીભાવ   િવચારોના          વાર નહી લાગ.’ વા�ય છ�લ છ,
                  ુ
                          ે
                                                                      �
        હતો. કશક જત કરતી વખત પણ                         પરંત સાવ જ સાચ છ. આજની
                                                                    �
              �
              ુ
                  �
                                                           ુ
                                                                    ુ
                                       ં
                                                              �
                                                         ે
                                                            �
        સરદારને �ય�ન કરવો પડતો ન     �દાવનમા    �       પઢીમા  કટલા  માણસો  વી.પી.
                                                                   ે
        હતો. સરદારને વી.પી. મનન જવા                     મનનના નામ અન કામથી પ�રિચત
                                                         ે
                       ે
                           ે
        ઉ�મી, વફાદાર અન કત�યપરાયણ   ગણવત શાહ           હશ? સરદાર પટ�લના �દાનમા આ
                       �
                     ે
                                                          ે
                                      ુ
                                          �
                                                                          �
        એવા ઉ�ાિધકારી (આઈ.સી.એસ.)                      કત��યત�પર �યરો��ટ વઠલા ઉýગરા
                                                                ુ
                                                                   �
                                                                    ે
                                                                     �
        મ�યા.  કવો  સયોગ?  મોડ�ન                     કટલા ઉપકારક હતા? આ �થ વાચીએ
                     ુ
                                                      �
                �
                                                                         �
                                                                      �
                                                             �
                                                                     ૂ
         ે
        મનેજમ�ટમા�  બોસના  હાથ  નીચ  કામ           તો જ સમýય ક હદરાબાદ, જનાગઢ અન  ે
                              ે
             ે
                                                              �
                          �
        કરનાર િસિનયર અિધકારીનુ મહ�વ ઘ� વધાર  ે  કા�મીરની સમ�યાઓ કટલી િવકરાળ હતી અન  ે
                                  ં
                                                             �
                          ૂ
              �
                         ે
        ગણાય છ. એ અિધકારી પૂરપરો િવ�સનીય હોય અન  ે  તમા સરદાર પટ�લની દ�તા પાછળ કોનુ ફળ�પ ભજ  � ુ
                                                                        ુ
                                                                           ે
                                                                     �
                                               �
                                              ે
                                             ે
                                                                     �
        બોસ ��ય �ડો આદર ધરાવતો હોય �યાર જ સીનø  �  દશિહતમા� રાતિદવસ એક કરી ર� હત. એ વી.પી.
                                                                     ુ
                                   ે
                                                                  ુ
                                                                  �
              ે
                                  ે
                           �
                  ે
                                              ે
                                                                           ુ
                           ુ
                                                                ુ
                          ે
        �ા�ત થાય �યાર 2+2=5 જવ સમીકરણ િસ� થાય   મનનની �ા�ડ ડોટર એવા િવદષી નારાયણી બસએ
              ે
                                                                      ે
                                  �
        એમ બન. સરદાર અન વીપી વ� જ સબધ રચાયો,   િપ�ઋણ ચૂકવીને આ �થની રચના કરી તથી આપણે
                               ે
                                                           �
                             ે
                      ે
                                 �
           �
                                                ે
                                                                       �
                                                     �
        તમા ‘synergy’ �ગટ થઇ તથી દશના નકશાને   સૌ લિખકાના ઉપક�ત છીએ. �થ ��øમા છ અન  ે
         ે
                                                                    ે
                                                                �
                            ે
                                                                         �
                               ે
                                   �
                                                               ુ
                                                           �
                                             ે
        આજનો આકાર મ�યો. સમાતર વડા�ધાન પ�ડતøન  ે  દશની બધી ભાષાઓમા અનવાદ થાય ત ઇ�છનીય
                         �
                                             ે
                                                                      ે
                           ે
                ે
                                                       ે
                        ે
         �
                                              �
            ે
                                                    ુ
                                                    �
        ક�ણ મનન જવા ��ટ અન અિવ�સનીય સાથી મ�યા.   છ. ý એવ બન તો સરદાર પટ�લનો આ�મા �યા  �
                        ે
                               �
                 ે
                                                  �
                                                                           �
                                                       ુ
                       �
        પ�રણામે ચીન 1962મા દશ સામે �ચડ આ�મણ કયુ  �  હોય �યાથી અનવાદકો પર જ�ર પોતાના આશીવાદ
        �યાર કારમી હારન કારણે પ�ડતøન આઘાત લા�યો   વરસાવ. િન�� થયા પછી પણ દશમા અન નગરોમા�
                                                                   �
           ે
                    ે
                         �
                                                                      ે
                                                                ે
                              ે
                                                 ે
                                                              ે
                                  ે
                                 ે
               ે
                 ે
                                     ે
                                                         �
        અન  �ત  તમનો  દહિવલય  થયો.  મનજમ�ટના   યોýતા સિમનારોમા વી.પી.મનન પોતાના �વચનોમા�
                                                   ે
           ે
                     ે
                          ે
                                             ે
        િવ�ાથીઓએ �વરાજ મ�ય ત પછીના ભયકર િદવસો   દશના એકીકરણની વાતો �વચનોમા� કરતા જ ર�ા.
             �
                                  �
                        ુ
                        �
                                                      ુ
                                                    ે
                             �
                                       ે
                                                           �
                        ે
        દર�યાન  આ  બ  મનનો  કવા  હતા  તન  � ુ  સાથોસાથ બ પ�તકોમા એમણે દશના એકીકરણની
                     ે
                                                                 ે
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14