Page 12 - DIVYA BHASKAR 101422

Friday, October 14, 2022 | 12

આઈ એમ �યોિજ�યા… કરી. કટલક ��ઢચ�તપ� આ પ�ે દાખ�ય છ. તઓ �ણહ�યાના િવરોધી
ં
�
�
ુ
�
ુ
ે
ૂ
ુ
�
છ, એબોશન મજર નથી, સýતીય સબધોના ઘોર િવરોધી છ.
�
�
�
�
�
�
ૂ
�
ે
એ��ટ-એલøબીટી િવચારો ધરાવ છ. રઝી સરકારના
�
ુ
સધારા આ દશન અનકળ નથી એમ ગણાવીને �દોલન
�
પણ કયુ. ે ે ુ � ૂ � � ે ે � ે
2022ની ચટણીમા ત ભાર બહમત મળવશે
ýણવા જવો એક રાજકીય અવાજ! તનો અણસાર આવી ગયો હતો. ઈટાલીના
ે
ે
�
�
સમ� ઈિતહાસમા આવી ઘટના પહલી
ે
ે
�
વાર બની છ. દશન �થમ મિહલા
વડા�ધાન મળી. તણ પોતાના િવશ ે
�
ે
ે
�
ૂ
ુ
ે
�
�
�
�
ુ
ે
�
ે
ુ
ે
�
ે
�
સ �ટ�બર મિહનામા ઈટાલી જવા દશના ચટણી ય�મા િવજતા � પ� તરીક� �થાન મળ�ય. 1977ની 15 ક� : ‘હ મઇન ��ીમ ક�ઝવ��ટવ
ે
ે
�
�
�
�
�
ý�યઆરીએ રોમમા� ત જ�મી હતી.
ે
છ. બધારણમા ફરફારો જ�રી
ે
�
બનીને વડા�ધાન બનલી �યોિજ�યા મલોની િવશ આપણે �યા
ુ
ૈ
ે
�
ુ
�
ે
ે
ે
ુ
�
ુ
�
કશ ખાસ લખાય નથી, કદાચ વિ�ક મી�ડયાએ તન નીઓ- બાળકોની આયા, હોટલમા વઇટર છ અન �મખકીય શાસનની
ફાિસ�ટ તરીક� ઓળખાવી અન મસોિલનીની અનગામી કહી એટલ ે અન પાઇપર �લબમા નોકરી કરનાર તરફ�ણ કરુ છ.’ ગરકાયદે
ે
�
ે
ે
ુ
�
ુ
ુ
�
ે
ૂ
ે
�
ે
આપણા ‘િલબર�સ’ તના િવશ લખવાથી દર ર�ા હશ. ý �યા મલોનીને �યોિજ�યા પાસ એકમા� સ� હત ુ � આવીને વસી ગયલા�ઓ અન ે
ે
ે
ે
ૂ
ે
�
�
ે
ે
ે
�
�
�
બદલ સામની ડાબરી પાટી øતી હોત તો પાનાના પાના ભરીને વાચવા મ�ય � ુ અન છ : ‘પરમ કપાળ � બળા�કારની ઘટનાઓનો
�
�
ે
ે
હોત! હા, �યોિજ�યાએ ખ�લી રીત તન ગમતી બાબતોનો �વીકાર કય� હતો. પરમા�મા, િપ�ભિમ ઈટાલી અન ે તણે િવરોધ કય�. તમના માટ �
ે
ૂ
ે
ે
ુ
ુ
ે
ે
ે
ે
ે
�
�
ે
ે
ઈટાલી નામ પડતા એડો�ફ િહટલરની સાથ પિ�મે ખલનાયક અન દ�ટ નતા િ�ય પ�રવાર.’ તણ 1996મા કશો કતાર અન સાઉદી અરિબયા
ે
�
ે
ુ
ે
ે
�
ુ
ે
�
ુ
ગણેલા બિનટો મસોિલનીન નામ હોઠ આવ. તની રીતરસમે ફાસી�મના દભ રા�યા િવના ક� ક હા, મસોિલની જવા ‘ફ�ડામ�ટિલ�ટ’ સાથ ે
�
�
ુ
ુ
િવચારન વહતો કય�. ભારતીય રા��વાદી નતા સભાષચ� બોઝ એક વાર એક સારો રાજનીિત� હતો અન છ�લા � રા�યએ સબધ રાખવાની જ�ર
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
�
�
તમને મ�યા હતા. ભારતની �વત�તા માટ ત સહયોગી હતો. 50 વષ�મા ઉ�મ નતા હતો. નહી. ં
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
�
ભારતીય સ�કિતનો ચાહક એટલ પ�ડત ઓમકારનાથ ઠાકરનુ � બસ, પછી તો તના પર તન એક પ�તક બહચિચત
ે
ુ
�
ે
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
ુ
ે
રાજકીય �વાગત કયુ હત. તણ પણ િહટલરની જમ પોતાની સમયના ફાિસ�ટની છાપ લાગી ગઈ, છ. ‘આઈ એમ �યોિજ�યા’ પ�તકમા �
ુ
�
આ�મકથા લખી છ. હવ કટલાક રાજકીય સમી�કો એવ ુ � પણ ત િહમત હાયા િવના રાજકીય તણ ક� : ‘હ �યોિજ�યા છ, હ એક
ે
�
�
�
�
ે
�
�
�
�
ે
�
ુ
�
ે
�
�
�
�
�
માનતા થયા છ � ક � બીý િવ�ય�મા � હ�તા�ર રીત આગળ વધતી રહી. મિહલા છ, માતા છ અન હ એક ઈસાઈ છ...’
ે
�
�
�
ુ
ે
ુ
�
ુ
�
ે
�
�
ે
ુ
ુ
િહટલર, િહરોિહતો, મસોિલનીએ પોતાની નીિતમા કટલાક 2022મા તો સૌથી વધ મત �ા�ત દરેક દશ અન દરેક યગની પોતાની ખાિસયત હોય
ે
�
ે
ુ
ે
�
ે
�
ે
ે
અમાનષી કાય કરવાની �િ� દાખવી ના હોત તો તઓ િવ�� પ�ા કરનાર પ�ની નતા હતી. તની ઓળખ ‘ક�ર છ. માકવઝ આપણો મોટો નવલકથાકાર અન નોબલ િવજતા
�
�
ે
ૂ
�
�
ૂ
ે
�
ૂ
ુ
ે
�
દિનયાના બીý દશોના રાજનેતાઓની જમ �થાિપત થયા જમણેરી’ તરીક�ની છ પણ ત કહ છ ક ફાસીવાદ તો ભતકાળ લખક, મળ øવ પ�કારનો એટલે કોઈ પણ ઘટનાના મળમા જઈન તની ચાર ે
ે
ે
ે
�
�
ુ
હોત. બીý િવ�ય�મા � િમ�દશોને બદલ ે બની ગયો છ. હા, હ ઇટાિલયન રા��વાદી જ�ર છ. બહ- � તરફના� પ�રબળોને ýઈ-પારખીન તના િવશ બોલ. રા�ય, રાજનીિત, સ�ા
ે
ે
�
�
ે
ે
ુ
ે
ે
ે
�
ે
�
ýપાન, જમની, ઈટાલી સફળ હોત તો? બહાવરા બનવાની સ�કિતવાદના નામ મારા દશમા બીજથી િહજરતીઓ આ�યા કરે ત ે અન �ý િવશન તન િવ�ષણ સમજવા જવ છ. ત કહ છ ક ઘણી બાબતોમા �
�
ુ
�
ે
ે
ુ
�
�
�
ે
ે
ુ
ે
�
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
ે
ે
જ�રત નથી. કિથત લોકશાહી-�મી િ�ટન આિ�કા અન એિશયા પર ઓછા મને મજર નથી. નો માઈ�શન. ઇ�લામના નામ જ પાન-ઇ�લામ ફલાઈ આપણા પરોગામી સ�ાપરષો આગવી શલીનો િમýજ ધરાવતા હતા. તમણે
ે
ૈ
�
�
ૂ
ુ
ુ
ુ
ે
ે
�
�
�
�
�
�
�
અ�યાચારો નહોતા કયા. અ�યાચારો બન બાજ હતા પણ નાઝી અન ફાસીની ર�ો છ તની િવરોધી છ. મને એ વાતની કોઈ નાનમ નથી ક હ ઈસાઈ છ � � ભોગવેલી સ�ા દરિમયાનના પ�રવત�નો, પડકારો, રાજકીય કનહ, દમન,
�
�
�
ે
ુ
ે
ે
કથાઓ, મક�માઓ, �ફ�મોનો ખડકલો થયો. એટલે �યાર ઇટાલીની અન ક�ઝવ��ટવ છ. � ુ શોષણ, �યહરચનાઓ, �તરિવ�હો અન સરહદ પરના સઘષ�, િવવાદ,
�
ે
ે
ુ
ે
ૂ
ે
ે
ે
�
ુ
ે
�
ુ
ે
ુ
�
ે
�
ૂ
�
ુ
�
ે
ુ
�યોિજ�યા સોળ વષની વય ઇટાિલયન સોિશયલ મવમ�ટ સગઠનની યવા એક વાર તણ ‘નો થ��સ’ �દોલન ચલા�ય હત. બઈિજગ ઓિલ��પકનો િવનાશ અન સવાદ : આ બધ ય��ય કથા જવી અને જટલી રોમાચક અન ે
�
ે
ે
�
ે
�
�
ુ
�
ે
�
�
ે
પાખમા સિ�ય બની �યારથી તણ મા� પોતાના દશ િવશ જ િવચાય. �ધર �ýકીય બિહ�કાર કરાવતા તણ ક� ક િતબટને આ ચીન બળજબરીથી પોતાનુ � રસ�દ સામ�ી પરી પાડ છ. કવળ વાચન માટની નહી, ઇિતહાસના બોધપાઠ
�
�
�
�
ે
�
ે
ૂ
�
ં
ુ
ે
ે
ે
�
�
ુ
�
ુ
ઓફ ઈટાલી સ�થાનુ િનમાણ કયુ. 2014મા સાવ યવા વય યરોિપયન બનાવીન અ�યાચારો કયા છ. આ �ધર ઓફ ઈટાલી પ�નો પણ ઇિતહાસ માટની, માનિસકતા સ�જ કરવાની અન િવ� નાગ�રક સાથ પોતાના રા��
ે
�
�
ે
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
ૂ
ે
�
�
ૂ
�
પાલામ�ટ ચટણીમા ભાગ લીધો. 2016મા રોમ મહાનગરની �યિનિસપાિલટી છ. ત કઈ બહ વષ જનો પ� નથી પણ આજે ઇટાિલયન �ýનો પસદગીનો િવશની ખરી સમજ કળવવાની. �યોિજ�યા પ�કાર પણ રહી ચકી છ, હવ ત ે
ે
�
ૂ
�
�
�
ુ
�
�
�
ે
�
�
�
ૂ
ુ
ે
ે
ુ
ે
�
�
ુ
ે
ચટણીમા ઝકા�ય અન અઢારમી ઇટાિલયન એસ�બલીમા તો એકમા� િવરોધ પ� છ. �યોિજ�યા મલોની, લા �સા અન �ોસેટોની િ�પટીએ તની �થાપના વડા�ધાન છ! �
�
હહહ. ફરી દરબીન તાકીએ એિશયા ભણી,
ૂ
�
�
�
�
ે
�
��ડોનિશયા રા��ના �ીપસમહમા કલ 17,508
ૂ
�
ે
�
ુ
ટાપઓ હોવા છતા, ત દશની કલ વસતીના અડધાથી
ે
�
વધ લોકો ફ�ત ‘ýવા’ નામના ટાપ પર રહ છ.
ુ
�
ુ
�
ુ
નથી : ત છ યરોપનુ મોનાકો શહ�ર, જ કવળ �ણ ચતથાશ ચોરસ માઇલના
ે
�
ુ
�
ે
�
�
�
�
�
ે
ુ
િવ�તારમા 39,000 આબાદીવાળ શહર/દશ છ. વસતીની ���ટએ દિનયાના �
�
આઠ મહાનગર છ– ટો�યો; િદ�હી; શાઘાઈ, સાઓ પાઓલો, �ાિઝલ;
�
�
ે
મ��સકો િસટી; ઢાકા, બગલાદશ; કરો, ઇિજ�ત; બિજગ, ચીન. દિનયાન � ુ
�
ે
�
ે
�
ુ
ે
�
ે
ુ
�
ુ
સૌથીન સૌથી નાન રા�� છ, ઇટાલીમા આવલ વ�ટકન િસટી, જ 121 એકર
ે
ુ
�
�
�
ે
જમીન અન 1,000થીય ઓછા માણસોની વસતી સાથ, જગતનો સૌથી નાનો
ે
ે
�
ે
ે
�
દશ પણ છ. પણ હલો! ત મોનાકો-બોનાકો કાઈ સૌથી ઓછી જનસ�યાવાળ � �
�
નગર નથી, યાહ? અમ�રકાના ન�ા�કા �ટટમા એક મોનોવી નામ ‘ગામ’ છ �
ે
�
�
ે
ે
�
જની વસતી 1 છ, યસ સર, વન ઓ�લી.
ે
�
દિ�ણ ડાકોટાની નøક ન�ા�કાના એકલા ઘાસના મદાનોમા આવલી
ે
�
ે
ે
�
મોનોવી �ામની નગરપાિલકાની એકમા� રહવાસી એ�સી એઈલર છ, ઉ.વ.
�
ે
ે
ે
�
80 �લસ! જ તના ગામની મયર, કારક�ન, �થપાલ અન ખýનચી છ.
ે
�
ે
�
�
�
�
�
ુ
મોનોવી ગામન �યિનિસપલ રોડના કામ માટ રા�યનુ ભડોળ મળ છ, પણ
�
��ીટ લાઇ�ટગ અન પાણીનુ ખચ મેયર પોતાના િખ�સામાથી આપે છ, હહહ.
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
ૂ
�
ફરી દરબીન તાકીએ એિશયા ભણી, ઇ�ડોનેિશયા રા��ના �ીપસમહમા કલ
ૂ
આઠ અબજનો અફસાનો 17,508 ટાપઓ હોવા છતા, ત દશની કલ વસતીના અડધાથી વધ લોકો ફ�ત
ે
ે
ુ
ુ
�
�
�
ુ
‘ýવા’ નામના એક જ ટાપ પર રહ છ.
�
નપાળના પાટનગર ખટમડમા નપાળથી અરધોઅરધ વસતી િનવાસ છ;
ે
�
ે
�
�
�
ે
�
ુ
ુ
�
�
ે
તથા નપાળમા પરષ કરતા મિહલાઓની સ�યા બીý કોઈ દશ કરતા
ે
ુ
�
ુ
�
�
વધ છ. નપાળની કલ વસતીમા 54% મિહલાઓ છ, યાન પરષો �
ે
�
ુ
ે
ે
�
ે
�
ુ
�
�
ુ
�
�
ે
ુ
�
ે
ે
�
ે
ે
આ 2022 સાલમા હાલ સધીમા, ��વીની જનસ�યા 7.9 અબજ છ � ગહના’ જવો ýબ�ીપ યાન ભારત દશ વસલો છ. કલ નીલ ગગન કરતા આશરે 2 િમિલયન વધ લ�ડઝ છ, કારણ નપાળની �
�
�
ે
ે
�
48 દશોના બનલા એિશયા ખડમા ��વીની 60% વસતી
ે
��ીઓ નપાળી પરષો કરતા વધ øવ છ. બીજ કારણ એ છ
�
ુ
ે
�
ુ
�
ે
ુ
– પણ ‘અજબ’ સાથ �ાસ િમલાવવા આપણે મથાળામા ‘આઠ
ુ
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
અબજ’ લખી ના�ય કમ ક દર િમિનટ� વસતીમા 157 (4.7 અબજ) રહ છ. એમા બ સૌથી ગýવર દશો, ચીન ક તલ ે ક નેપાળી પરષો કામ માટ િવદશ ýય છ, �યાર ��ીઓ
ે
ુ
ે
�
ુ
ુ
�
િશશઓની �િ� થાય છ, ન હમારા ક�પનાિભ�લ બાદલ બાબ ýક કરે છ ક � (1.44 અબજ) અન ભારત (1.40) અબજ વસલા છ�. જ ે ઘરે જ રહ છ. નાઇજરમા, 22.93 િમિલયનની �દાિજત
ે
�
ે
�
ે
�
ુ
�
�
આ લખાય છ �યાથી માડીન રિસક વાચક–દપતીઓ આ વાચ �યા સધીમા ત ે બની જનસ�યાનો સરવાળો એિશયાના બાકીના 46 દશોની વસતી છ અન ત દશના અરધોઅરધ લોકો 14 વષથી ઓછી
�
ે
�
�
�
�
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
�
ુ
ે
ુ
ુ
ુ
ે
�
�
દપતીઓના પરષાથથી જનસ�યા કદાચ આઠ અબજ સધી પહ�ચી જશ, સય�ત વસતી કરતા વધ છ! પરંત સૌથી વધ વસતીવાળ � � મધ રાય �મરના છ. �
�
ુ
ુ
�
�
ુ
�
ુ
ુ
�
�
�
�
હહહ. ��વીનો ‘ઉ�ર ગોળાધ’ અન ‘દિ�ણ ગોળાધ’ કદમા� સમાન હોવા શહર ýપાનમા છ. આ વષ 2022મા, �હદ ટો�યો નગરમા� ��ક�સ સ�ટર ફોર યિનવસલ એ�યકશન અનસાર ý
�
�
�
�
�
ુ
ે
�
ે
ુ
ુ
�
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
ે
ે
�
છતા, ��વીની વસતી સમાન રીત િવભાિજત નથી. હકડઠાઠ 37.7 િમિલયન ýપાનીઓ સાયોનાર છ. અમ�રકાના � ભારત, પા�ક�તાન, નપાળ વગર િવકસતા દશોમા �કશોરવયની
ે
�
ે
�
ુ
�
�
ુ
�
લગભગ 90% લોકો ઉ�રમા� રહ છ, કમ ક તમા 39.3% જમીન(બાકીનો સૌથી મોટા� 25 મહાનગરોની સય�ત જનસ�યાથી વધ લોકો ફ�ત છોકરીઓ મા�યિમક શાળાન િશ�ણ મળવ તો િવ�ની િવ�ફોટક �િ�ન ે
ે
�
�
ે
ે
�
�
�
ુ
�
�
�
�
�
ે
�
�
ે
સમ�) છ અન �યારે દિ�ણ ગોળાધમા મા� 19.1% જમીન છ. િવ�ની ટો�યોમા� રહ છ! � રોકી શકાય છ, કારણ ક ત િશ�ણ તમને કટબ િનયોજનમા� મદદ કરે છ �
ુ
�
�
�
ે
ુ
�
ુ
�
�
�
અડધાથી વધ વસતી એક એિશયા ખડમા છ, �યા અલબ� ‘દિનયા કા બરાબર, પણ સર, આટલી વસતી હોવા છતા ‘સૌથી ગીચ નગર’ ટો�યો (અનસધાન પાના ન.18)
�
ુ
�
�