Page 11 - DIVYA BHASKAR 101422

Friday, October 14, 2022

ે
ુ
�ષરિહત અન કરણાથી છલોછલ
ે

�
�
ુ
�
એવ �દય આજની દિનયાએ �ય છ ખર?
�
ુ
ુ
ુ
ે
ુ
ે
ુ
ે
�
મ હા�માની જ�મતારીખે લખ લ�યો પછી પણ મનને ધરવ ન થયો ગા�ધીøન અનસરનારા મન�યો બ �કારના હોય છ :
ે
ે
તથી આ બીý લખ લખવાની ફરજ પડી! મહા�મા
ે
�
ે
ગાધી હø મનમાથી ખસવાન નામ જ નથી લતા. (1) ગા�ધીવાદીઓ અન (2) ગા�ધીજનો. ગા�ધીવાદ કઇ
ુ
�
�
ે
�
મારી આવી દશા થઇ ત માટ ગાધીø થયા ત પહલા �
�
ે
�
�
ુ
�
ુ
�
ે
્
શ�સિપયરના યાદગાર શ�દો જવાબદાર છ. સાભળો : બલાન નામ છ, એ તો ખદ ગા�ધીø પણ ýણતા ન
�
ુ
એન øવન એટલ તો ઉમદા હત ુ � હતા. ‘ગા�ધીવાદ’ ��દ એવો તો ચા�યો ક અનેક દભી
�
ુ
�
�
�
�
�
અન એનામા એવા કોઇ ત�વો
ે
ે
ૂ
�
વણાઇ ગયા હતા ક �કિત પોત ે લોકોએ એ ��દ પોતાના માથ જ મકી દીધો!
�
�
�
ુ
�
ે
ઊભી થઇન સમ� દિનયાને કહી શક :
આ હતો માણસ! લટકતી જનોઇ પીઠ પાછળ આવતી ખજવાળમા� ઉપયોગી તો બની, પરંત ુ
�
ુ
ુ
(‘ઇ��ડયન ઓિપિનયન’, ક�તરબાના અવસાન બાદ, તા. 22- ગાધીિવચાર બા�ાચાર બની ર�ો! ગાધીજનો જદા પડી આ�યા. એ સૌમા�
�
�
3-1944ના િવશષાકમાથી) મોખરે હતા િવનોબા ભાવ અન ગજરાતમા હતા : ઠ�રબાપા, રિવશકર
�
�
ે
ે
�
ુ
ે
�
�
ુ
�
ૈ
ે
�
�
અમ�રકાના આિદવાસીઓમા એક ઉ��ત ýણીતી છ. પસાન ે મહારાજ, જગતરામ દવ, બબલભાઇ મહતા ઇ�યાિદ. િવચારકોમા કાકા
ે
પરમે�ર ગણનારી આજની ��યવાદી, લોભવાદી અન લાભવાદી કાલલકર અન �કશોરલાલ મશ�વાળા ગાધીિવચારને
ે
�
ે
ે
�
�
�
�
દિનયામા એક એવો શાણો માણસ ��વી પર ડગલા માડતો ઉýસથી ભરનારા હતા. દાદા ધમાિધકારી જવા
ુ
ે
ે
ગયો, જ લોભ, લાલચ અન પદાથતાના બધા અિન�ટોથી િવચારક ગાધીø સાથ અસમિત �ગટ કરવામા �
�
�
ે
ે
�
�
�
ે
ુ
સવથા મ�ત હતો. પોરબ�દરમા જ�મેલા અન સમ� િવ�ન ે પણ અ�સર હતા. સરતમા તાપી�કનારે આવેલા
ે
�
ુ
�
�
�
�
ુ
ુ
ુ
�
�મ કરનારા આ વિણકપુ�ન øવન ખ�લી �કતાબ જવ હત. સ�િ� હોલમા દાદાન �વચન હત. હ �મખ�થાન ે
ુ
�
ે
�
�
�
ુ
�
ુ
ુ
ે
�
અમ�રકાના મળ રહવાસી એવા રડ ઇ��ડયનોમા� �ચિલત હતો તથી એમની લગોલગ બઠો હતો. દાદાએ
�
ૂ
ે
�
ે
ે
ે
ૂ
�
ે
�
�
�
ે
�
એવી પ��તઓ મમળાવવા જવી છ. અ�દિષત માનવતા �થમ વા�યમા જ ગાધીજનો થથરી ઊઠ તવ એક
ુ
�
ે
ે
ે
�
�
ે
�
�િતિનિધ કવો હોય? જવાબમા� એ ઉ��ત જ �થાન ગણાશ : તોફાની િવધાન કયુ : ‘પર�પર સમિત સ �કય ગય સભોગ
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
ુ
છ�લ �� કપાઇ ýય પછી, કો મ પાપ નહી માનતા.’ આવ િવધાન દાદા ધમાિધકારી િસવાય
ં
�
ે
છ�લી નદીમા ઝર �સરી ýય પછી કોઇ ગાધીજન �વીકારી શક ખરો? આ જ િવધાન મુબઇના પાટકર હૉલમા
�
�
�
�
�
ુ
ુ
�
�
ે
ે
�
અન ે મ દાદાના સપ� એવા જ��ટસ ચ�શખર ધમાિધકારીøન કહી સભળા�યુ �
છ�લી માછલી પકડાઇ ýય પછી જ હત. �વચનમા �ણ વ�તાઓ હતા : ચ�કાત બ�ી, �વામી સ�યવદાત અન ે
ુ
ે
�
�
�
�
�
�
�
�
ુ
્
ં
ુ
ે
�
�
ુ
�
�
ે
�
તમન સમýશ ક � હ. સમારભન સદર આયોજન સ�ગત િમ� િવનભાઇ મહતાએ કય હત.
ુ
ુ
�
ૈ
�
પસો ખાઇ શકાતો નથી. મારા �વચનની શ�આત જ મ દાદા ધમાિધકારીના ઉપરો�ત િવધાનથી કરી
�
�
�
�
�
ે
ે
ુ
�
ુ
દિનયાના લાખો િ��તીઓન મહા�મા ગાધીમા ઇસનો આિવભાવ હતી. ગાધીøની બધી જ વાતો સાથ દભ કયા િવના સમત થવાન શ�ય નથી
�
�
�
�
�
ુ
�
�
�
ે
�
ૈ
ે
ુ
જણાયો. અસ�ય જનોને પણ મહાવીરની અિહસાનો આિવભાવ થતો અન જ�રી પણ નથી. ગાધીøન અસ�મિત ખપ, પરંત દભ ન ખપ. દભની
�
ે
�
ે
�
ૂ
ે
ે
�
ુ
ે
ે
ે
ે
�
જણા�યો. ý રસલખદા સદહ આ ��વી પર ફરીથી આવ, તો જ�ર કહ : ભળસળ હોય એવા ��ચય જવી �ણા�પદ બાબત બીø કોઇ નથી. આ
ે
ે
�
�
ુ
�
�
�
ે
ગાધીની સાદગી, કરુણા અન ગરીબો ��યની સહાનભિત નજરે િનહાળ �યાર ે બાબત ગાધીø સાથ સમત થવાન ýખમ ખડવાન મને મજર નથી. (આ
ૂ
ુ
ૂ
�
ે
ુ
ે
�
�
�
ે
�
ે
મને એવી �તીિત થાય છ ક તઓ મારી જ વાણી બોલ છ અન મને ગમી ýય િવધાનમા પનરાવતન થય છ. એમા દભનો છાટો પણ નથી.) �
ે
�
ુ
�
�
ુ
�
�
�
�
�
ુ
�
ુ
�
ૂ
�
એવ øવન øવનારા સાચા ‘મસલમાન’ છ. કરુણામિત બ�ન તો ગાધીø અિહસા આપણન ઉ�મ ક�ાની }}}
ુ
�
ે
�
ે
સાવ પોતીકા જ લાગ. યહદી પરંપરામા પરમે�ર સજલા �થમ મનુ�યન ે નીિતમ�ા તરફ દોરી ýય છ �
�
�
ે
ે
�
�
ુ
�
�
�
ે
�
�
કહલા શ�દોને માનવýત ભલી ગઇ છ. પરમે�ર કહલા શ�દો સાભળો : અન એ જ બધી ઉ��ાિતન �યેય છ. � પાઘડીનો વળ છડ �
ૂ
ે
�
�
�
‘મ જ કાઇ સજન કય છ � �યા સધી બધા øવોન હાિન પહ�ચાડવાન � ુ ગાધીøની બાબતમા પણ આવ જ થવાન છ. �
ુ
�
�
�
ુ
�
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
ુ
�
ુ
�
ત તારા માટ કય છ. � બધ ન કરીએ, �યા સધી આપણ સૌ તમન શ એમ લાગ છ ક �
�
�
ે
એટલા માટ ત કાળø રાખજ એની જગલી જ ગણાઇએ! ગાધીøના હýરો પ�ો, લખાણો વગર ે
ે
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
મારા સજનનો નાશ કરીશ નહી, ં મારી ���ટએ ગાધીø ઉ��ાત માન�યના મસીહા હતા. આપણ છાપીએ છીએ, ત ે
�
�
કારણ ક � માનવýતમા રહલી જગિલયત સામ તઓ સતત લડતા 100 વષ પછી પણ લોકો વાચવાના છ? �
�
ે
�
�
ે
ે
ુ
ે
ý ત એમ કરીશ, તો ત જનો નાશ કય� િવચારોના ર�ા! િવયટનામ વૉર વખત નોમ�ન મઇલર એક તમાન ��બધ કાળબા� થઇ જવાન. � ુ
ં
�
�
ુ
�
ે
�
�
ુ
ે
ે
ે
ત સ��ટન સમારકામ કરવાવાળ � � શ�દ�યોગ કરેલો. એ શ�દ હતો ‘FACTOID’. મોટા િવનોબા ભાવ ે
ુ
�
ૃ
ે
ં
કોઇ જ નહી હોય.’ �દાવનમા � અવાજ, લાબા સમય સધી જ જઠા� વારવાર સભળાત ુ � (‘ભિમપ�’, તા. 1-9-2005)
ે
ં
ે
ં
�
ં
ુ
�
ૂ
ુ
ૂ
ે
ે
�
માનવીય ઉ��ાિતના આવા �યાપક પ�ર�ે�યમા � રહ, બોલાત રહ અન પછી હકીકતનો દર�ý પામ તન ે {{{
ે
�
�
ુ
�
�
ુ
�
મહા�મા ગાધીને િનહા ળીએ, તો એમને સમજવામા � ગણવત શાહ ‘FACTOID’ કહવાય. ઇરાક પાસ રાસાયિણક શ��ો છ � ગાધીøનો �ધકાર પણ
ે
�
�
ં
ે
ે
�
�
ે
�
ુ
ે
�
સરળતા રહશ. આજના યવાનો ગાધીøન ઇકોલોøના એવ જઠા� અમ�રકા અન િ�ટન દિનયાન ગળ ઊતરી ýય આપણા �કાશ કરતા �
ે
ુ
ુ
ે
ૂ
સદભ ýવાન રાખ, તો જ�ર એમના �મમા પડી જશ. સામા એ રીત લા�બા સમય સધી ચલા�ય રા�ય! આખરે વાત ખોટી વધ ઉ�જવળ હતો.
ે
�
ે
�
�
ે
ે
ુ
ુ
�
ે
ુ
ુ
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
ે
ુ
�
ુ
પ�ે રહલા ચપટીક સ�યન �વીકારવા માટની ત�પરતા ગાધીøનો નીકળી, પરંત ય� થય તથી લાખો ��ી-પરષો મયા તન શ? �યોજ� આચાય કપલાની
�
ે
ુ
�
ુ
ુ
ુ
�
ુ
ુ
ે
ુ
ે
�
ુ
�
ગણિવશષ હતો. સભાષબાબ સાથ એમનો િવચારભદ ઓછો ન હતો, પરંત ુ બશ ઓસામા િબન લાદન કરતા પણ મોટો આતકવાદી ન ગણાય? ©ā જ {{{
ે
ે
ુ
ે
�
એ જ સુભાષબાબએ બમા ખાત ર�ડયો પરથી જ �થમ �વચન કયુ તમા � મ�યવાન છ અન ગાધીøએ દિનયાન ક� : ‘સ�ય એ જ પરમે�ર.’ સૌથી ક�રતાવાદી ક�ચર
ુ
�
ે
ુ
�
ે
�
ે
ે
�
ૂ
ે
ે
�
ુ
�
ે
ુ
ે
ે
ં
�ારભ જ શ�દો ઉ�ગાયા અન ક� : ‘હ ભારતના રા��િપતા! અમન તમારા ગાધીøન અનસરનારા મનુ�યો બ �કારના છ : (1) ગાધીવાદીઓ ધરાવનારા લોકોમા એક ક�ચર છ, �
્
�
ે
�
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ુ
આશીવા�દ પાઠવશો.’ કોઇ ýતના �ષ િવનાનો આવો આદર ગાધીøન ે અન (2) ગાધીજનો. ગાધીવાદ કઇ બલાન નામ છ, એ તો ખદ ગાધીø અન ત છ: અમ�રકન ક�ચર.
�
ુ
�
ે
�
�
ુ
ે
ભગવાન બ�ની લગોલગ મકી આપનારો છ. ઉ��ાિતના સદભ થોમસ પણ ýણતા ન હતા. ‘ગાધીવાદ’ શ�દ એવો તો ચા�યો ક અનક દભી નોમ ચ��સકી
ૂ
�
�
�
�
�
�
�
ે
આ�વા એ�ડસનના શ�દો ગાધીøન સમજવામા મદદ�પ થાય તમ છ. : લોકોએ એ શ�દની ઓળખ કમ�કાડો સાથ ýડી દીધી! �ા�ણની છાતીએ (અમ�રકાનો માથાભાર અન કડવો િવચારક)
�
ે
ે
�
�
�
ે
ે
ે