Page 11 - DIVYA BHASKAR 093022

Friday, September 30, 2022

ુ
�
�યારેક સખનો પણ થાક લાગતો હોય છ!

માલદાર થવાની પણ એક હદ હોય છ �

�
�
ે
ં
ુ
મા ણસને �યારક સખનો થાક નહી લાગતો હોય? કહવાય છ ક � વભવ અને આળસ વ�ે �યારે લવઅફ�ર થાય, �યારે એક મખ પસાદાર પદા થતો હોય છ. એ પસાદારની
ૈ
ૈ
�
�
ૂ
ે
ૈ
ુ
ઇિજ�તની ýજરમાન મહારાણી ��લઓપે�ા કલાકો સધી ભ�ય
ે
ુ
�
�
ુ
�
ે
ે
ે
�
પલગ પર સઇ રહતી. એ �યાર મહલના બીý ઓરડામા જવાન � ુ ભીતર રાસ રમતી ગરીબી સમજ મન�યન ચીતરી ચડ તવી �ણા�પદ હોય છ. ��લ�પે�ાન સામ છડ ચીનનો
ે
�
�
�
�
ૂ
�
ે
િવચાર �યાર નોકરો પલગ ઉપાડીન રાણીસાિહબાન લઇ જતા. એ �પા ળી
ે
ે
ે
ે
�
ુ
�
ુ
�
ુ
ુ
�
�
ુ
�
ે
રાણીનુ ��ય થય પછી એના �તદેહ સાથ પણ કટલાક પરષોએ સભોગ કય� મહાન િચતક ક��યિશયસ બઠલો જણાય છ �
ે
�
હતો. એ મહારાણી એના સગા ભાઇન પરણી હતી. એના માતાિપતા પણ
ે
�
�
�
�
�
સગા ભાઇ-બહન હતા અન એના દાદા-દાદી પણ સગા ભાઇ-બહન હતા�. ��યસ�િ� એ કિ�મ ગરીબી છ �
�
�
�
ે
ે
�
�
��લઓપે�ાએ એના સગા ભાઇન એટલ ક એના પિતને પાણીમા ડબાડીન ે અન ે
મારી નખાવલો. સતોષ એ અકિ�મ સપદા છ! �
�
ે
�
�
ે
ે
�
ૂ
ૈ
ે
ે
ે
ે
ૈ
�
વભવ અન આળસ વ� �યાર લવઅફર થાય, �યાર એક મખ પસાદાર રાવણ પાસ મા� એક જ બાબત હતી. એની પાસ સ�ાનો અન ે
પદા થતો હોય છ. એ પસાદારની ભીતર રાસ રમતી ગરીબી સમજ મનુ�યન ે સપિ�નો ચળકાટ જ�ર હતો, પરંત �દરથી એ જબરો ગરીબ હતો.
ે
ુ
ૈ
�
ુ
�
�
ે
�
ુ
ુ
�
�
�
�
ૂ
ચીતરી ચડ તવી �ણા�પદ હોય છ. ��લઓપે�ાન સામ છડ ચીનનો મહાન રાણી મદોદરી રાવણની ગરીબીને પામી ચકી હતી. ય� થય અન રાવણ
ે
ે
ે
�
�
િચતક ક��યુિશયસ બઠલો જણાય છ. ચીનના પરાતન રાજવીઓ મહલમા � ઢળી પ�ો �યાર �� થયો : રાવણના �િતમ સ�કાર એની ગ�રમા
�
ે
�
ે
�
ુ
ં
ે
�
ૂ
�
કાયમ રોઝવૂડનુ ફિનચર વાપરતા. ક��યુિશયસ �િચ�ય (LI) પર ખબ જળવાય ત રીત કરવા ક નહી? ભીતરની અઢળક સપિ�ના માિલક એવા
�
ે
�
ે
�
�
ુ
ે
ૂ
ુ
ુ
�
�
ભાર મકતો. મયાદાપરષો�મ રામ ક� : ‘��������� व’ અથા� ��ય થાય ત સાથ ે
ુ
�
�
�
�
ે
�
ે
ન�તા અન િવનયની િનશાની તરીક� ચીનના સામા�ય નાગ�રકો અ�યત વરનો �ત આવી ýય છ!’
�
�
ુ
ે
�
ે
િવનયપૂવક રોઝવૂડમાથી બનલી ખરશીઓ પર લગભગ �બડા જ બસવાન ુ � આવી હતી રામની અકિ�મ સપદા અન રાવણની કિ�મ ગરીબી!!!
�
�
ે
�
�
ુ
�
રાખતા. િલન યટાગ લખ છ ક રાજવીઓના મહલોનુ ફિનચર અ�યત આજે અમ�રકન શલીમા એક િમિલયન ડોલરનો �� શ? રામ, રાવણ અન ે
ુ
�
�
�
ે
ૈ
�
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
�
ે
�
�
�
ુ
ુ
અગવડભયુ જ જણાતુ. એવ ફિનચર વળી ��લઓપે�ા જવી સખવાદી ��લઓપે�ામાથી કોના પર નજર ઠરવવી? ‘સમિત, કમિત ક િવપિ�’માથી
�
�
ે
ુ
ુ
�
�
ુ
�
�
(hedomist) રાણીને ગમે ખર? િલન યટાગ મýકમા આગળ લખ છ: � અિતશય સખનો પણ થાક લાગતો હોય છ. Too much of happiness is
�
ે
��લઓપે�ા અન ક��યુિશયસ ý એકબીýન સામસામ મળ તો કવી ગ�મત boring and boredom is never a good experience.
�
�
ે
ે
પડ�?’ હા ભાઇ હા, કટાળો આજના કહવાતા સખી માણસન ક�સર છ. અિતશય
�
�
�
�
�
ુ
ુ
સગવડ સખદાિયની છ. અગવડ દ:ખદાિયની છ. આ�યા��મક િવકાસમા � સખ પણ કટાળો ઠાલવી શક છ. �
�
�
�
ુ
�
ુ
ુ
ે
ુ
�
ે
ે
�
�
અગવડ મદદ�પ થાય છ એવ માનનારા લોકો ક�ટને આવકારે છ. માણસ ઝરન પણ �મ કરી શક છ. �
�
�
�
ે
ે
�
�
આિદમાનવને ý સગવડ ��ય પ�પાત ન હોત તો ટ�નોલૉøનો િવકાસ બધા ઝર કઇ પોટિશયમ સાઇનાઇડ (KCN)
�
ે
ે
ે
�
થયો હોત ખરો? પાયથાગોરસનો �મય ýણીતો થયો તના મળમા� ખડતની જવા ઉતાવળા નથી હોતા. �
ૂ
�
ે
ýડી સમજણ રહલી છ. કટલાક ઝર તો
ે
�
�
�
�
ે
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
ૂ
ૅ
ે
�
�
ં
ે
ચોરસ ખતરમા કાટખણ આવલા બ શઢાઓ પર ચાલવાન બદલ એ તમાક અન કફીન જવા મીઢા પણ હોય છ. �
ે
�
�
ે
�
ુ
ુ
ે
અભણ ખડત �યાર ખતરમાથી ઉબાણ (ડાયો�નલી) ચાલવાન પસદ કયુ �યાર ે અદાણીની ગરીબી દયનીય જણાય છ. આજના� મહાનગરોમા� એવા તો કટલાય માણસ એવ િવિ�� �ાણી છ, �
�
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
ે
પાયથાગોરસનો �મય ýણીતો ન હતો. એ ર�તો ઉબાણ તરીક� ઓળખાયો. સખી પ�રવારો હોય છ, જમને ‘રાવણ પ�રવારો’ કહી શકાય. જ ઝરન પણ �મ કરી શક છ �
�
ુ
ે
ે
ે
ે
ૂ
ે
�
ે
�
ે
�
�
�યાર પછી સદીઓ વીતી ગઇ. એ ઉબાણ પાછળથી કણ� (હાઇપોટિનયસ) રાવણ માનવýતનો એક એવો �િતિનિધ છ, જનો મહલ ભ�ય હોય છ, અન ઝર િવના પણ ઝરી શક છ! �
�
ૂ
ુ
ે
ૂ
�
ુ
�
ુ
�
�
�
ે
તરીક� ભિમિતમા ýણીતો થયો! પરંત જની �િ� અભ�ય હોય છ. તલસીદાસø સાવ સાચ કહ છ : તમ અ�ત િવના કોઇ માણસ ઝરતો ýયો છ? �
ુ
�
ુ
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
ટ�નોલોøન બીજ નામ ‘સગવડોલૉø’ હોવ ýઇએ. છાદો�ય જહા સમિત તહ સપિત નાના। ન�ધ: આવ લખાણ કયા લખકન છ? ક�પના કરી શકો છો. તમારો વહમ
�
ુ
ુ
�
�
�
�
ુ
ે
�
ે
ં
�
ે
�
�
�
ુ
�
ઉપિનષદના �ારભ ઋિષ સન�કમાર નારદને કહ છ : ‘�યાર મનુ�યન સખ જહા કમિત તહ િવપિ� િનદાના।। સાચો હોવાનો સભવ છ. �
�
�
ુ
�
ુ
ે
�
�
ુ
ુ
�ા�ત થાય �યાર એ કશક કરે છ. સખ મળ તમ ન હોય �યાર એ કશય ભ�ય બગલાના અભ�ય માિલક માટ કોઇ કહવાતા સાધની }}}
ે
�
ે
�
�
�
�
કરતો નથી; માટ સખ શી રીત મળ ત માટ િવશષપણે િજ�ાસા પધરામણી પઇન�કલર બની ýય છ. પીડાનુ મળ કાયમ રહ છ,
�
ે
�
�
�
ે
�
ે
ુ
ૂ
ે
�
�
�
ે
�
�
રાખવી ýઇએ.’ (છાદો�ય ઉપિનષદ, 7,12,1). ટકમા, પરંત હગામી રાહત જ�ર મળ છ. માનશો? ýતન છતરવાન ુ � પાઘડીનો વળ છડ �
�
�
�
�
�
ુ
�
ુ
ઉપિનષદના ઋિષ સખિવરોધી ક સગવડિવરોધી ન હતા. િવચારોના માણસન બહ ગમે છ! કટલાક લોકો ફ�ત તમના હોઠથી રામનામ જપે છ. ý હ ફ�ત મારી
�
�
ે
�
ે
�
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
ુ
�
ે
øવનના ઘણા કલાકો મનુ�ય બસવામા િવતાવ છ. øવનની શાિત ýળવવા માટ જરાક જદા �કારના માતાના નામનો જપ કરીશ, તો મારી માતાન ગમશ નહી. ત કહશ : ‘એના
ે
ં
�
ે
ં
ે
�
�
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ે
�
�
ય�ોની કપા અન અવકપાન કારણે પઢી દર પઢી લોકોનો �દાવનમા � માલદાર થવાની જ�ર પડ� છ. વધાર પડતો ખચ, વધાર ે કરતા મારા ચાર કામ કર. ý, પાણીનો આ ઘડો ભરી લાવ.’ તમારી સવા એ
�
�
ુ
�
�
�
�
ે
ે
ુ
�
બસવાનો સમય વધતો જ ýય છ. હાલવા-ચાલવાન � ુ પડતી તાણ પદા કરે છ. માલદાર બનવા માટ બધો જ ભાર જ ભગવાનનુ કામ છ. મહા�માøએ એક વાર ક� હત : ‘મારો ચરખો, એ
�
�
ે
�
ે
�
�
�
�
ઘટતુ ýય છ અન કાર અન બાઇક �ારા વહતા રહવાન � ુ ગણવત શાહ ‘માલ’ પર મકવો પડ� છ. માલ એટલે ��ય. માલ એટલે મારા ભગવાનનુ નામ છ.’ ý હ મારા ભોજનાલયમા આવનારા �ાહકોને
�
�
�
ૂ
�
�
ુ
�
વધત ýય છ. બધ ઘરેબઠા મળત રહ છ. સોફા પર બઠલો મટર. માલ એટલે પસો. ટકમા માલદાર હોવ એટલે ��યના ભગવાનના �પ તરીક� ýવા લા�યો, તો મારી લાગણી એટલી તી� બની ગઇ
ુ
�
�
�
ુ
�
ુ
ૈ
�
�
�
�
ુ
ે
�
ૅ
�
ે
�
ે
ૂ
�
�
છાણનો પોદળો કલાકો સધી �રમોટ ક�ોલનુ બટન દબાવીન ે ઢગલાના માિલક હોવ! ક હ તમને પીરસવાનુ જ ભલી ગયો! હ તમના દવી �વ�પન ýતો રહી ગયો
�
�
�
ુ
�
�
ે
ુ
ે
�
ૈ
ે
�
ુ
ૂ
�
ે
�
ે
ે
ે
�
ે
�
�
�
ટીવીની ચનલો પર ઠકડા મારતો રહ છ. એવી કોઇ સ�િ� હોય ખરી, જ ��યના પાવાગઢથી પણ અન �ખમા �સ આવી ગયા! આવી �ણે �વયન ભલી જવ અન કમ�થી દર
�
ૂ
ુ
તળાવ પાણી ભરવા ક કપડા� ધોવા માટ જવાન હવ ખતમ થય � ુ �ચરી હોય? સો���ટસ આવી અલૌ�કક સ�િ�નો માિલક હતો. માણસન � ુ થવ એ જ �િતમ ��થિત છ. ત કમન ઉ� �તર છ. આવી �ણે ખાનારાઓની
ે
�
�
ે
ે
�
�
ુ
�
ે
�
ુ
�
ુ
�
�
ે
ે
�
�
ુ
ુ
ૂ
ે
ે
�
�
�
ુ
છ અન નળ �ારા આવતુ પાણી રસોડાના �લટફોમ� સધી આવતુ થય છ, મ�યા�કન ý એની માિલકીના પાવાગઢ ક િહમાલય પરથી થાય તો માનવ ક � ભખ, ખાધા િવના પણ ��ત થશ. પીરસનારની �ખોમાથી વહતી �મની
ૂ
�
�
�
ે
ૂ
ૂ
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
ે
�
અનાજ દળવાની ઘટી હવ ઘરના ખણ ગોઠવાઇ ગઇ છ. આપણે સૌ હવ ે આપણે તળટીમા જ ઊભા છીએ. માણસન મ�યાકન એની ભ�ય મોટરગાડી નદી �ારા તમનુ પોષણ થશ. ે
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
ે
બઠાડયગના સતાનો છીએ. ડાયાિબટીસ કાઇ મફતમા નથી મળતો! સ�ાટ ક એના ભ�ય બગલા પરથી ન થઇ શક. આવી કટવ ખરખરી ‘રાવણતા’ એટલા માટ જ રામક�ણ પરમહ�સ કહતા : ‘ભગવાનના નામનો ઉ�ાર
�
ુ
�
�
ુ
�
ુ
ુ
ે
ે
�
�
�
અશોક ક અકબરને પણ ન મળી એવી સગવડો હવ ઝપડીમા રહનારા ગરીબ ગણાય. કયા પછી, �યા સધી તમારી �ખમા �સ ન આવ, �યા� સધી તમ કમ�ન ે
ે
ૂ
�
�
ુ
માણસન મળતી થઇ છ. � આખ અમ�રકા આજકાલ �ધ માથ લટકીને સખના રાવિણયા ચહરાન ે છોડશો નહી.’
ે
�
ં
ે
ુ
ે
ે
ુ
�
�
ુ
�
�
�
ે
માલદાર થવાની પણ હદ હોય છ. માલદાર માણસની ��છ�ન ગરીબીનો નીરખી ર� છ! જ માણસ આજે સાજ શ ખાવ તની િચતામા હોય, ત ે ‘ભારતીય સ�કિત’, લખક : સાન ગરø, ભાવાનવાદ
�
ુ
ે
ુ
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
�
ુ
ૂ
ે
ચળકાટ રોજ વધતો ýય છ. પિ�મના દશોમા એક િવચારધારા જ�મી ચકી છ � તાણમા øવી એ સમø શકાય તવી વાત છ, પરંત ધરાયલા મનુ�ય પણ સૌ. િહમા નગરે, �કાશક: હમ�ત એન. એમ. ઠ�રની કપની
�
ે
ુ
�
�
ે
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
ુ
�
�
ે
ુ
ે
ે
: ‘Philosophy of enoughness.’ મનની શાિત માટ કોઇ માણસ હરામની બચન હોય �યાર આ�ય� થવ ýઇએ. કદાચ તથી જ સો���ટસ જવા 140, િ��સસ ��ીટ, મબઇ-40002
કમાણી જતી કરવા તયાર છ ખરો? સાચ કહ? મને તાતા, િબરલા, �બાણી ક � મહામાનવ ક� હત : ન�ધ: ભારતીય સ�કિતન સમજવા માટનો ઉ�મ �થ.
ુ
�
�
ે
ુ
�
�
ૈ
�
�
ુ
�
ે
�
�
�