Page 12 - DIVYA BHASKAR 092421
P. 12

¾ }અિભ�ય��ત                                                                                              Friday, September 24, 2021         8



                                             લીડરિશપનો ખુદ પર િવ�ાસ રા��ોમા� ��ોગનો આધાર



                                                          �
                                               ભારતીય સમાજમા રાજનીિતમા� �વીકાય�તા સામા�ય રીતે નેતાની હોય છ�, નીિતઓની   ને��વની �વીકાય�તા મરાઠા, ýટ અને આિદવાસીમા� તો છ� જ, �યોગથી નવો વગ� પણ
                                             નહીં. એટલે શાસન-પ�િત ý લોકશાહી છ� તો પ�ો પણ આ િસ�ા�તને આધારે જ ચાલ એ   ઉમેરાઈ જશે. ýક�, �યોગ ખોટા સાિબત થયા છ�. ક���ીય ને��વને િવધાનસભા ચૂ�ટણીમા�
                                                                                               ે
                                             જ�રી નથી. ý વોટ નેતાને મળ� છ� તો પ� પણ એ જ ચલાવશ. BJPના ટોચના ને��વ  ે  એટલો જનમત મ�યો નથી, જે લોકસભા ચૂ�ટણીમા� મ�યો હતો. ને��વએ કોરોના-કાળ
                                                                                  ે
                              ં
                                                                        �
                                ું
                    ું
               ે
          � તમ પોતા� લ� ��ુ ઊ� રાખો          કોઈ પણ ýણીતા કારણ વગર થોડા મિહનામા પા�ચ CM બદલી ના�યા છ�. ઉ�રાખ�ડમા�   પછી ફરી એક નવો �યોગ શ� કય� છ�. ચૂ�ટણીના થોડા મિહના પહ�લા અચાનક નવો
                            ં
          છો તો �ન�� થવાની ���તમ� બી�        બે, કણા�ટક, આસામ અને હવે ગુજરાતમા�. વ�� 2014 પછી એટલે દેશ અને  BJPમા� નવુ�   ચહ�રો લાવવાનો. તેના પાછળ કદાચ એવો િવચાર હતો ક� 3-4 વ��મા� એક CM એ�ટી-
                                                                                                    ઈનક�બ�સી પેદા કરી લે છ� અને પાટી�ના રા�ય એકમમા� પણ તેના િવરુ� નારાજગી પેદા
                                             ને��વ આ�યા પછી એક �યોગ કરાયો છ�. રાજનીિતમા� �યોગ �યારે જ શ�ય છ� �યારે
              લોકોથી ઉપર જ પણ છો.            જનમતનો સાથ અને તેના ટકી રહ�વાનો િવ�ાસ હોય. આથી, મહારા��મા પરંપરાગત   થવા લાગે છ�. આથી, એક એવો નવો ચહ�રો આપવામા� આવે, જેની સાથે કોઈ વધારાનો
                                                                                          �
                                             OBCઅને મરાઠાને છોડીને �થમ વખત �ા�ણ સીએમ બનાવાયો હતો, ઝારખ�ડમા� િબન-  ‘બોý’ ન હોય. �ýમા� થોડી આશા ýગશે અને બાકીનુ� પાટી� અને સ�ઘ સ�ભાળી લેશે.
                                                             �
                                             આિદવાસીને, હ�રયાણામા િબન-ýટને. કદાચ તેના પાછળ એ િવ�ાસ હતો ક�, ક���ીય   �પ�ટ છ�, આ �યોગોનો આધાર ટોચના મજબૂત ને��વનો પોતાના ઉપરનો િવ�ાસ.
              આશા કોઈ રણની�ત નથી,
              નસીબ કોઈ કારક નથી, ડર          ���ટકો�  : પ�રવત�નોની પાછળ આગામી ચ��ટ�ીની તૈયારી       નવો િવચાર : મ�ય પ�વ�ની રાજનીિત જેવુ� થઈ ર�ુ� છ� અમે�રકા
               પણ કોઈ �વક�પ નથી.
                                                                                                                          �
                                                  BJP િવિવધ રા��ોમા�                                     શુ� US મા અફઘાન જેવો
          - Эɋȷȿ ȟђȷЛȲ, કને�ડ�ન ��� �નમ�તા
                      �
                   અન�ત ઊý     �                CM ક�મ બદલી રહી છ�? કબીલાવાદ િવકસી ર�ો છ�?
                           ે
                   ý આપણ અહ�કાર છોડીને
                                                                                                                                  પુરાત�વશા��ી  એ  પણ  ýશે  ક�,
                   પોતાની બુિ� અન �મતાન  ે        સ�જય ક�માર            પછી પુ�કર િસ�હ ધામી આ�યા. આ તમામ   થોમસ એલ. �ી�મેન     ડ�મો���સનુ� પોતાનુ� અલગ ગા�ડપણ હતુ�.
                                ે
                                                                        રાજપૂત સમુદાયના છ��.
                   કોઈ   નવા    િમશનમા  �     સે�ટર ફોર �ટડી ઓફ ડ�વલિપ�ગ   ગુજ.મા� CMને દૂર કરવા કરતા� નવા   �ણ વખત પુિલ�ઝર એવોડ�   જેવુ� ક�, 21મી સદીની અમે�રકન યુિન.
                                              સોસાયટીઝ (સીએડીએસ)મા�
                   લગાવીએ  તો  �વ�નો  પૂરા   �ોફ�સર અને રાજકીય �ટ�પણીકાર  CMની પસ�દગી ચ�કાવનારી છ�. ભૂપે��   િવજેતા અને ‘ધ �યૂયોક� ટાઈ�સ’ના   ઓમા�  �ગિતવાદીઓના  કઠોર  સમુહ.
                                                                                                        િનયિમત કટારલેખક
                   થઈ શક છ�.                                            પટ�લનો અનુભવ રા�યના અ�ય વ�ર�ઠ                          ખાસ  કરીને  એવા  પુરાવા  મળશે  ક�,
                         �
                                                 ણ રા�ય - કણા�ટક, ઉ�રાખ�ડ અને ભાજપ  નેતાઓથી  ઓછો  છ�.  ગુજ.મા�   ક  િદવસ,  આજથી 1000  વ��  �ોફ�સરો,  વહીવટી  અિધકારીઓ  અને
               સ�યા ન��લા,  માઈ�ોસો�ટના સીઈઓ  � તાજેતરમા�  જ  ગુજરાતમા� CM  ભાજપ માટ� ચૂ�ટણી �િત�ઠાનો સવાલ છ�,  એ પછી  પુરાત�વશા��ીઓ  �યારે  છા�ોને રાજનીિત, ýિત, િલ�ગ ક� લ�િગક
                                                                                                                           ે
                                             બદ�યા પછી સવાલ પુછાઇ ર�ો છ� ક�,  ક�મક� PM અને �હમ��ી આ રા�યના   ખોદકામ કરશે તો તેઓ જ�ર પુછશ ક�,  ઓળખને આધારે ��ઢવાદી િવચારો �ય�ત
        સારા િવચાર જુ�સો,                    ભાજપ િવિવધ રા�યોમા� આવુ� શા માટ�  છ�.  છ��લા  ક�ટલાક  સમયથી  લોકોમા�   ક�વી રીતે US જેવી મહાશ��તએ મ�યપૂવ�ને  કરવાની  ��થિતમા  કાઢી  મુકાતા  હતા.
                                                                                                                                           �
                                             કરી રહી છ�? એ વાતથી ઈનકાર કરી શકાય  સરકાર  ��યે  નારાજગી  ýવા  મળતી
                                                                                                    પોતાના જેવુ� ઉદાર વલણ અપનાવનારા  ડાબેરી કબીલાની મહામારીએ જમણેરી
            તો સ�વેદના�                      નહીં ક�, તેના પાછળ આગામી િવધાનસભા  હતી.  નારાજગી  છતા�  મોટી  સ��યામા�   બના�યા, �યારે પોતે મ�યપૂવ� જેવુ બની  કબીલા એકજૂથતાને સિ�ય જ કરી છ�.
                                             અને 2024 લોકસભા ચૂ�ટણીની તૈયારી  પાટીદારોએ 2017ની ચૂ�ટણીમા� ભાજપને
                                                                                                    ગયુ� અને પોતાની રાજનીિતમા� કબીલાની  ýક�, અમે�રકા અને બીý અનેક લોકત��
                                                                                                                                                     �
           સ�તુિલત રાખે છ�                   છ�. એવુ� પણ મનાઈ ર�ુ� છ� ક�, ક�ટલાક  વોટ આ�યા હતા. નવા પ�રવત�ન સાથે   પ�િતઓ  અપનાવી?  મ�યપૂવ�વાળા  બહ�મતીવાદથી ઘાતક કબીલાવાદમા ક�વી
                                             રા�યોમા�  સરકારના  �દશ�નથી  લોકો  એક પાટીદારને CM બના�યો છ�, જેનાથી
                                                                                                    પોતાના�  મોટા� ‘કબીલા’ને ‘િશયા’  રીતે બદલાઈ ગયા? મારો જવાબ છ� :
                                                                                                                     ે
                                             નારાજ હતા. પાટી�ના ને��વને લા�ય ક�,  આ સમુદાયને �પ�ટ સ�ક�ત ýય છ� ક�,   અને ‘સુ�ની’  કહ�તા  હશ  અને USનો  આજે  સોિશયલ  નેટવક�  સતત  લોકોનુ�
                                                                    ુ�
                                                                      �
               માઈ�ોસો�ટમા� 1992મા� કામ કરવાનુ�  તેની અસર વોટ પર પડી શક� છ�. ઓછામા  પાટી� પાટીદાર સમુદાયના વોટ મેળવવાના   કબીલાને ‘ડ�મો���સ’ અને ‘�રપ��લક�સ’  �ુવીકરણ કરી ર�ુ� છ� અને વૈ�ીકરણ,
          મ�   શ� કયુ�, ક�મક� હ�� એવી ક�પની માટ� કામ   ઓછ��  નવા CM  તરીક�  નવો  ચહ�રો  �યાસ કરી રહી છ�. આ સમુદાયના વ�ર�ઠ   કહી  શક�  છ�.  ýક�,  બ�ને  સતત  જૂની  જળવાયુ પ�રવત�ન, આત�કની િવરુ� યુ�,
               કરવા માગતો હતો, �યા� મોટી સ��યામા�   આપવાથી નારાજગી ઘટાડી શકાય છ�.  નેતા િનિતન પટ�લના �થાને ભૂપે�� પટ�લને   પરંપરાઓ પર ચાલતા ‘અમે િવરુ� તેઓ’  આવકમા�  વધતુ�  �તર  અને  ટ���નકલ
        એવા લોકો હોય, જે માને છ� ક� તેઓ દુિનયાને   અચાનક પ�રવત�નમા� નવા ચહ�રાને ધૂરા  CM બનાવવા દશા�વે છ� ક�, પાટી�નુ� ક���ીય   િવચારધારાવાળા દેખાવા લાગે.   નવાચારોને કારણે સતત નોકરી બદલવાથી
                                                                                            �
        બદલવાના  િમશન  પર  છ�. 2014મા�  મને   સ�પવાનુ� દશા�વે છ� ક�, ક���ીય ને��વનુ�  ને��વ િનય��ણ પોતાના હાથમા રાખવા   ક�ર �રપ��લકન કબીલાવાદ ઝડપથી  લોકો તણાવમા� ડ�બેલા છ�. તેનાથી લોકત��
                                                                                                                                    ુ�
        માઈ�ોસો�ટનો �ીý સીઈઓ બનાવાયો. એ સમયે   રા�યના  ને��વ  પર  િનય��ણ  છ�,  જે  માગે છ�. ઉ.�.મા� 2022મા� ચૂ�ટણી છ�   ફ�લાઈ  ર�ો  છ�,  ક�મક�  �રપ��લક�સમા�  ચલાવવ  મુ�ક�લ  થઈ  ગયુ�  છ�.  ને��વ
                                                                    ં
        મ� �યા�ના કમ�ચારીઓને ક�ુ� ક�, આપણી ક�પનીની   ક�ટલીક હદ સુધી નબળ�� છ�. ýક�, અહી એ  અને  આ  રા�ય  ભાજપ  માટ�  મહ�વનુ�   મોટા �માણે એવા �ેત િ��તી �ભાવી  મહ�વ ધરાવે છ�. USની વસતીમા� USની
        સ��ક�િતને  પુનø�િવત  કરવી  મારી  સૌથી  મોટી   સવાલ ઊભો થાય છ� ક�, પાટી� UPમા� પણ  છ�, ક�મક� અહીંથી જ સૌથી વધુ સા�સદ   થઈ ગયા છ�, જેમને ડર હતો ક� USના  સેનાની સમાન િવિવધતા છ�. સૈ�ા�િતક
        �ાથિમકતા રહ�શે. મને સીઈઓ બને વધુ સમય થયો   આવુ� પ�રવત�ન ક�મ નથી કરી શકતી?  આવે છ�. ભાજપને ડર છ� ક�, ઉ.�.મા�   સ�ાકીય  માળખામા  તેમનો  દબદબો  બહ�મિતવાદ પર આધા�રત નૈિતક ને��વ
                                                                                                                  �
        ન હતો અને જે બેઠકોની હ�� અ�ય�તા કરતો હતો.   કણા�ટકમા� પ�રવત�નનો સ�બ�ધ સીધી  ચૂ�ટણી હારી જતા� તેના રાજકીય દબદબાને   બદલાતા સામાિજક માપદ�ડો, �વાસન  મહ�વ ધરાવે છ�. એટલે USની સેના એ
                                                                      �
        તેમા� બે સૌથી મહ�વની બેઠકોમા�થી એક સાથે મ�   રીતે ચૂ�ટણીલ�ી ફાયદો નથી, ક�મક� �યા  નુકસાન પહ�ચશે અને 2024 લોકસભા   અને વૈ�ીકરણને લીધે સમા�ત થઈ ર�ો  સમયે બહ�મિતવાદની વાહક બનેલી છ�,
        �યોગ કય�. દર સ�તાહ સીિનયર લીડરિશપ ટીમની   નøકના ભિવ�યમા� ચૂ�ટણી નથી. તેનો  ચૂ�ટણીમા� તેનો માગ� કપરો બની શક� છ�.   છ�. આ સ�ક�ત આપવા માટ� તેમણે ��પને  �યારે  વધુને  વધુ  નાગ�રકો,  નેતાઓ
                      �
        બેઠક યોýતી હતી. તેમા� મ� મારા િવચારો �ય�ત   સ�બ�ધ 75 વ�� ક� તેનાથી વધુ �મરની  ýક�, ઉ.�.મા� øતનો અથ� હશે ભાજપ   ચૂ�ટી લીધો, જેણે ઉ�સાહપૂવ�ક તેમના ડરને  સ�તા કબીલાવાદને અપનાવી ર�ા છ�.
        કયા� ક�, આપણે એક-બીý �ગે પોતાની સમજ   �ય��તને કોઈ પદ ન આપવાની ભાજપની  ��યેની તથાકિથત નારાજગીના અનુમાન   અવાજ આ�યો. એક સમયે િસ�ા�તવાદી  મને િચ�તા એ વાતની છ� ક�, કબીલાવાદનો
        વધારવાની જ�ર છ� - એ વાતને સમજવાની જ�ર છ�   નીિત સાથે છ� અને યેિદયુર�પા આ સીમા  ખોટા સાિબત થશે . ýક�, ભાજપનુ� ક���ીય   રહ�લા  અનેક  �રપ��લકન  આ  ધારામા�  આ વાઈરસ હવે દુિનયાના અનેક સૌથી
        ક�, કઈ વાતથી આપણે �ે�રત થઈએ છીએ. ક�પનીના   પાર કરી ગયા હતા. ýક�, બીý રા�યોમા�  ને��વ પ�રવત�ન કરી શ�યુ� નથી અને CM   વહ�વા  લા�યા  અને  એવા  જ  િવચારો  િવિવધ લોકત��ોને સ��િમત કરી ર�ો છ�,
                                                                                          �
        મુ�ય લીડર તરીક� પોતાની �ગત મા�યતાઓને   પ�રવત�નનો સ�બ�ધ ચૂ�ટણીલ�ી લાભ છ�.  યોગી પદ ýળવી રાખવામા સફળ ર�ા   અપનાવી લીધા, જે અફઘાન તથા અરબ  જેમક�,ઈઝરાયેલ, �ાઝીલ, હ�ગરી અને
        પોતાના કામ સાથે િમલાવવાની જ�ર હતી. હ��   ઉ�રાખ�ડમા� બે CM બદલાઈ ગયા છ�, �યા�  છ�, પરંતુ અહીં પણ પ�રવત�નના �યાસ   દુિનયાની કબીલા રાજનીિતમા� �ભાવી છ�.  પોલે�ડ. લોકત��ોના આવા કબીલાવાદ
        ýણતો હતો ક�, ý આપણે પોત-પોતાનો અહ�કાર   2022મા� ચૂ�ટણી છ�. િ�વે�� િસ�હ રાવતને  પાછળ ચૂ�ટણીલ�ી નુકસાનને લઘુતમ અને   એટલે ક�, મા� બે િવક�પ છ�, ‘શાસન કરો  વાઈરસથી  સ��િમત  થવાનો  આનાથી
        છોડીને  પોતાની  બુિ�  અને  �મતા  સાથે  નવા   ખસેડીને તીરથ િસ�હ રાવતને લવાયા અને  ફાયદાને મહ�મ કરવાનો ઉ�ે�ય હતો.  ક� મરી ýઓ’.  ખરાબ સમય હોઈ શક� નહીં.
        િમશનમા� એક સાથે નવેસરથી લગાવીએ તો આપણે
        �વ�નોની નøક પહ�ચી શકીએ છીએ. દરેક� પોતાની
        �ગત પસ�દ નાપસ�દ અને દશ�ન �ગે વાત કરી.
        અમને કહ�વાયુ� ક�, અમે એ િવચારીએ ક� અમે કોણ
                                                                     ે
        છીએ, પોતાના ઘરમા� અને ઓ�ફસમા� પણ. અમે
        પોતાની  ઓ�ફસના  �ય��ત�વની  સાથે  પોતાના   બહાર મન અન �રમા� �યાન ધરો                             દુખથી ભાગો નહીં ,તેનો સામનો કરો
        øવનના �ય��ત�વને ક�વી રીતે ýડીએ છીએ?
                                                                                                                               ે
        લોગોએ પોતાની આ�યા��મકતા �ગે ચચા� કરી.       ધી-તોફાનમા� તણખલાને ઓછ�� નુકસાન થાય છ�. આપણે ભલે તણખલુ� ન  �યાત લેખક એ�હાટ� ટો�લ લખ છ� ક� �ાચીન �ીસના એક દાશ�િનકને �યારે
          આ સમયે મને �યાન આ�યુ� ક�, મ� �થમ વખત   �  હોઈએ, પરંતુ આ શ�દમા�થી બીý બે શ�દ કાઢી શકાય છ� - માઈ�ો અને   િવ  જણાવાયુ� ક�, તેમના પુ�નુ� દુઘ�ટનામા� મોત થયુ� છ� તો તેમનો જવાબ હતો
        મારા  કમ�ચારીઓને  પોતાના  �ગે  વાતો  કરતા   નેનો. માઈ�ોનો અથ� થાય છ� સૂ�મ, નેનોનો અથ� છ� નાનુ�. માઈ�ો એક   ક�, ‘હ�� ýણતો હતો ક� તે અમર નથી’. શુ� આ સમપ�ણ છ�? ક�ટલીક ��થિતઓ
        સા�ભ�યા છ�, મા� કામ-ધ�ધાની વાતો કરતા નહીં.          જુની �યવ�થા છ�. નેનો શ�દ હમણા ક�ટલાક વ��મા નવી                     એવી  હોય  છ�,  જેમા�  આ  સમપ�ણ
                                                                                            �
            �
        �મમા ચારે તરફ નજર ફ�રવતા મ� ýયુ� ક�, ક�ટલાકની       �યવ�થા તરીક� આ�યો છ�. આ શ�દોને ટ��નો.સાથે પણ                       અ�વાભાિવક, અ�ાક�િતક અને અમાનવીય
        �ખમા� �સુ હતા. મ� તેમને ક�ુ� ક�, આપણે વધુ           સા�કળી શકાય છ�, પરંતુ આપણે તેમને પ�રવારના �બ�ધન                    લાગે છ�. બની શક� છ� ક�, ક�ટલીક ચરમ
                                                                                                                                     �
        �ડો િવચાર કયા� વગર કામમા� વધુ સમય લગાવીએ            સાથે સા�કળીએ. બહારની �યવ�થાઓને નેનો રીતે ચલાવો.                    ��થિતમા ‘વત�માન’નો  �વીકાર  કરવો
        છીએ. મને યાદ છ�, મારા �દર હ�મેશા શીખવાની            અ�યારે વધુ પડતી સાવચેતી રાખવાનો સમય છ�. �યારે                      તમારા માટ� શ�ય ન હોય. પરંતુ સમપ�ણમા�
        ભૂખ રહી છ� - પછી તે કોઈ પણ વાત હોય. મારી            ઘરની �યવ�થાને માઈ�ો રીતે ચલાવો. દરેક નાનામા� નાની                  તમને તેના માટ� વધુ એક તક તો મળી જ
        ભાવનાઓ િવિવધ �કારના અનુભવોથી િવકસી                  બાબતનુ� �યાન રાખો. આવકનુ�, ખચ�નુ�, ઘરના સ�યોની                     ýય છ�.  ýક�, તમારા મનમા� સવાલ ઉઠશ  ે
        છ�, તેનો સ�બ�ધ નવા િવચારો અને બીý લોકોની            માનિસકતા, સ�બ�ધો વગેરે. બહાર આપણો દબદબો હોય છ�,                    ક� કોઈ દુ:ખ ��યે સમપ�ણ ક�વી રીતે કરી
        સ�વેદનાની ભાવના સાથે ýડવાનો ર�ો છ�. િવચારો   ઘરમા� દબાણ હોય છ�. બહાર �િત�ઠા મળ�લી હોય છ�, ઘરમા� શા�િત હોય છ�. બહાર   શક� છ�. થોડા સમય માટ� સમપ�ણને ભૂલી ýઓ. તમારુ� દુ:ખ �યારે વધુ ઘેરુ� હોય છ�
        મારા �દર જુ�સો ભરે છ�. સ�વેદનાઓ મને સ�તુિલત   સ�પિ�ની બાબત છ�, ઘરના �દર સાધનાની. બહાર માનને સાધવુ� પડ� છ�, ઘરમા� �યાન   �યારે એ વાતની સ�ભાવના વધુ રહ� છ� ક�, તેના ��યે સમપ�ણ રા�યા વગર તમે તેનાથી
        રાખે છ�.                             સાધો. બહાર �િત�ઠા કામ લાગે છ�, ઘરમા� �ેમ કામમા� આવે છ�. બહારની બાબત   પલાયન કરો, તેનાથી દૂર થવાની ઈ�છા તમારા �દર હોય છ�. ýક�, બચી જવાનો કોઈ
              - ન��લાના પુ�તક ‘િહટ �ર���’મા�થી સાભાર  શા�િતથી સ�કળાયેલી છ�, ઘરની બાબત ખુશી સાથે છ�.   માગ� હોતો નથી. પ�ર��થિતનો સામનો કરીને જ તેનો ઉક�લ શોધી શકાય છ�.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17