Page 12 - DIVYA BHASKAR 082021
P. 12

Friday, August 20, 2021









                                                                ે


                  ે
              મનન મારી મારીને øવનારા લોકો    મનન મારીને øવવાથી સમાજમા                                                                               �
            øવનને સહજ આન��થી પણ વ�િચત
                                 �
             રાખનારા હોય ��. �યસનમા ડ��ેલા
           લોકોના øવનને આળસ અન �મા�
                                  ે
                       ે
         ભરખી ýય �� અન �મા� નામની ઊધઇ        મનોવ��ાિનક ખાળક�વા સý�ય ��
                 øવનને અકાળ� ખતમ કરે ��




                         �
         આ      પણી દુિનયામા �ણ �કારના લોકો øવતા હોય છ� :
                  1. મનને મારીને øવનારા ધમ��ેલા લોકો
                  2. મન ફાવે તેમ øવી ખાનારા �યસન�ેલા લોકો
          3. મનને સમøને øવનારા øવન�ેમી લોકો
          �થમ �કારના લોકો સતત તનની અને મનની મા�દગી ભોગવતા હોય છ�.
        એમની મા�દગી માટ� ધમ� �ગેના ખોટા �યાલોને કારણે પેદા થયેલી હોય છ�.
        બીý �કારના લોકો øવનને વેડફી મારવાની હઠને કારણે સડવાનુ� �વરાજ
        ભોગવતા રહ� છ�.
          �ીý �કારના લોકો મનને સારા સારા િવચારોનુ� ઉપવન ગણીને મનની
        માવજત કરતા રહ� છ�. મનનો ઉ��ભવ લાખો વષ� દર�યાન થતી રહ�લી
        ઉ��ા�િતને કારણે થયો છ�. માનવી િસવાયના અ�ય કોઇ �ાણી પાસે મનનો
        વૈભવ નથી હોતો.
          ઉપિનષદના ઋિષએ તો મનને ��નો દર�ý આ�યો છ�. ઉપિનષદમા�
        અ�ન��, �ાણ��, મન��, િવ�ાન�� અને આન�દ�� જેવા પા�ચ
        તબ�ા પાડી બતા�યા છ�. આવી મૌિલક રજૂઆત અ�ય કોઇ ધમ�મા� ýવા
        મળતી નથી.
          ઉ��ા�ત માન�યની સુગ�ધ ઉપિનષદના ઋિષઓ �ારા �ગટ થઇ છ�.
        આજુબાજુ નજર ફ�રવીએ તો તરત સમýય ક� મનને મારી મારીને øવનારા
        લોકો øવનને સહજ આન�દથી પણ વ�િચત રાખનારા હોય છ�. �યસનમા� ડ�બેલા
        લોકોના øવનને આળસ અને �માદ ભરખી ýય છ� અને �માદ નામની
                     �
        ઊધઇ øવનને અકાળ ખતમ કરે છ�. સવારે ચાલવાન શ� કયુ� �યારે ર�તામા  �
                                        ુ�
                              ��
                                      ુ�
        માલ�બરોહ નામની િસગરેટનુ� �પાળ ખોખુ� દેખાય. ઉપાડીને ýયુ� તો એની
        બ�ને બાજુ પર દાઢીવાળા એક માણસનુ� િચ� હતુ� જેના હોઠ ફદફદી ગયા હતા
        અને મા�સના લોચા લબડી પ�ા હતા.
           ખોખા પર મોટા અ�રે લ�યુ� હતુ� : ‘Smoking causes painful
        death.’ વા�ચીને મન િવચારે ચડી ગયુ�. આપણી કોલેý સાથે ýડાયેલી
        હો�ટ�લમા એક પણ �મ એવો હશ ખરો, જેમા� ધૂ�પાન ન થતુ� હોય? કોઇ      સુ�વર �ય� નહીં બનાયા?              છ�, જેમા� પે�ોલની ખાસી બચત થાય છ� અને �ાઇવરની તાણ ઓછી રહ� છ�.
                             ે
              �
                    ે
                                                                                                                                                      ે
        પણ �મ એવો હશ �યા� યુવાન િવ�ાથી� ગુટખા ન ખાતો હોય ક� શરાબ ન    હમ કો મ��ર �ય� નહીં બનાયા?           ગીઅર વારેવારે બદલવા પડ� �યારે પે�ોલ ક� ડીઝલ વધારે બળ� છ�. હાઇવ પર
        પીતો હોય? યુિનવિસ�ટીના ક�લપિત �ારા િન�ય�સની િવ�ાથી�નુ� સ�માન થાય   હમ કો ��સ �ય� નહીં બનાયા?       ડાઇવઝ��સ આવે છ�.
        એવુ� શા માટ� ન બને?                                            હમ કો શેર �ય� નહીં બનાયા?             �ાઇવરે સતત યાદ રાખવાનુ� છ� ક� ડાઇવઝ�ન પર ગાડી હા��યા પછી મૂળ
                                                                                                                                         ે
                                                                                                               ે
          આજની પેઢીનુ� સૌથી મોટ�� પરા�મ કયુ�? સ�પૂણ�પણે િન�ય�સની હોવુ�,   અરે, હમ કો બૈલ �ય� નહીં બનાયા?   હાઇવ પર પાછ�� આવી જવાનુ� છ�. આવો હાઇવ એટલે આપણો ખરેખરો
        એ તો યૌવનની સૌથી મોટી સ��ા��ત ગણાય. અમારુ� પ�ચશીલ                હમ પરવર-િદગાર ક� અહસાનમ�દ હ��     øવનમાગ�, જેનાથી ફ�ટાવુ� પડ� તોય અસલ માગ� છોડવાનો નથી.’ આજના
        �દોલન ગુજરાતમા� પૂરા� દસ વષ� સુધી ચા�ય હતુ�. એની                 �ક અ�લાહને હમ કો આદમી બનાયા.      અ�તન િવ�ાનમા એક અિતસુ�દર શ�દ �યોýય છ� : ‘Cybernetics’ એ
                                                                                                                       �
                                     ુ�
        પ�રસમા��ત પોરબ�દરથી સાબરમતી આ�મ સુધીની બાવીસ   િવચારોના            અગર હમ આદમી મ સે ��સાન          શ�દનો સ�બ�ધ ‘ઓટોમે�ટક ક��ોલ’ સાથે રહ�લો છ�.
                                                                                         �
        િદવસની પદયા�ા સાથે ગૂજરાત િવ�ાપીઠના ઉપાસના                   નહીં બનતે, તો હમ અ�લાહ ક� અહસાન-ફરામોશ હ� ।!  સાઇબરને�ટ��સ કો�યુિનક�શન ટ��નોલોø સાથે ýડાયેલુ� િવ�ાન છ�. એ
        ખ�ડમા� થઇ હતી.                            ���ાવનમા�            મનને મારવાનુ� નથી. સુખની શોધ કરવાનો ઉપદેશ   શ�દનો ઉ��ભવ શી રીતે થયો તે પણ ýણવા જેવુ� છ�. સમુ�ના� �ચ�ડ મોý  �
          પોરબ�દરના ગા�ધીજ�મ�થાને ગા�ધીøની પુ�યિતિથ                  સન�ક�માર નારદને કહ� છ� તે શ�દો લેખને �તે આ�યા છ�.   તથા પવન વ�ે વહાણ પોતાના અસલ માગ�થી ફ�ટાઇ ýય છ�. એ રીતે ફ�ટાઇ
        �ીસમી ý�યુઆરીએ પદયા�ાનો �ારંભ થયો હતો અને   ગુણવ�ત શાહ       વળી ફાવે તેમ øવીને મનના ગુલામ પણ બનવાનુ� નથી.   ગયેલુ� વહાણ �યારે પોતાના અસલ માગ� પાછ�� ફરે તેને પણ ‘સાઇબરને�ટ��સ’
        પ�રસમા��ત ક�તૂરબાની પુ�યિતિથ (22 ફ��ુઆરી)એ થઇ               øવનના હાઇવ પર કાર ચલાવનારે �ેક પરથી કદી પણ   કહ� છ�.
                                                                              ે
                   �
        હતી. પદયા�ામા રાજકોટમા� આવેલી રા��ીય શાળામા�થી             પગ ઉઠાવી લેવાનો નથી. વળી ��ટય�રંગ પરથી હાથ ઉઠાવીને   øવનમા� આપણે પણ મૂળ øવનમાગ�મા� ફ�ટાઇને અ�ય માગ� ચડી જતા�
        ��થાન  થયુ�  �યારે  આદરણીય  લોકિશ�ક  મોરા�રબાપુ  પણ     ગાડી ચલાવવાની નથી.                         હોઇએ છીએ. ભલે એવુ� બને, પરંતુ ý આપણો િવવેક ý�ત થાય, તો
              �
        ચાલવામા ýડાયા હતા.                                     �ેક સ�યમનુ� �તીક છ� અને ��ટય�રંગ િવવેકનુ� øવ�ત �િતિનિધ છ�.   આપણે ફરી મૂળ માગ� આવી જતા� હોઇએ છીએ. આવો સહજ િવવેક પણ
          ગુજરાતના હા�યવીર એવા �ી શાહબુ�ીન રાઠોડ પણ િમ� િવનુભાઇ   ધમ�ના ઉપદેશકો �ેકમાગ�ની વધારે પડતી �શ�સા કરીને સ�યમ પર એટલો   એક અથ�મા� ‘સાઇબરને�ટ��સ’ જ ગણાય. ઇ�રે આપણા મન��મા� આવા
        મહ�તા સાથે પદયા�ામા ýડાયા પછી ર�તો ચૂકી જઇને બ�ને જણા ખાસા   બધો ભાર મૂક� છ�, ક� ýણે સતત �ેક મારવા માટ� જ �ાઇવરનો જ�મ ન થયો   સાઇબરને�ટ��સની ગોઠવણ રાખેલી જ હોય છ�. પ�રણામે વે�યા�હ� ગયેલો
                       �
        અટવાયા હતા. માણસનો સ�યમ પણ લાદેલો ક� દબાણયુ�ત ન હોવો ýઇએ.   હોય! ��ટય�રંગ �હીલ અનાયાસ સાવ સહજપણે �ાઇવરના ý�ત �ય�નને   આદમી �યારેક ઇ�સાન બનીને �વ�હ� પાછો ફરે છ� અને પ�નીને Ôલની માફક
        શાયર સાચ કહ� છ� :                                 કારણે �ાઇવરના ક�ામા રહીને ફરતુ� જ રહ� છ�. આવા સહજ �ાઇિવ�ગને કારણે   ýળવતો થાય છ�! �
                                                                        �
               ુ�
                             ન પી�                        �ાઇવરની તાણ �ટ� છ�.                                                    }}}
                          તો બરસ� તક                        ક�ટલાય પ�રવારો વષા�ઋતુમા� આવા �ાઇિવ�ગનો આન�દ લેવા માટ� હાઇવ  ે
                          ન પી� સાકી,                     પર લ�ગ �ાઇવ માટ� નીકળી પડ� છ� અને �ક�િતના ખોળ� પહ�ચી ýય છ�.     પાઘડીનો વળ ��ડ�
                         પર તોબા કરતા હ��,                કારની ગિતનુ� પણ મહ�વ ઓછ�� નથી.                             ‘�યારે મનુ�યને સુખ �ા�ત થાય �યારે જ
                                                                                                                                   �
                       તો િનયત બદલ ýતી હ�!                  ��ેø ભાષામા જેને ‘cruising speed’ કહ� છ� તેનુ� સ�દય� øવનના   તે કશુ�ક કરે ��. સુખ મ� તેમ ન હોય �યારે તે
                                                                      �
                                                                                                                                   �
         પા�ક�તાનનો �ા�િતકારી અને મૌિલક િવચારક હસન નાિસર એક તોફાની   સ�દભ� પણ સમજવા જેવુ� છ�. એ એવી ઇ�ટ ગિત છ�, જેમા� પે�ોલ ઓછામા  �  કશુ�ય નથી કરતો. મા� સુખ શી રીતે મ�  �
                   વાત એના અનોખા �દાજમા� કહ� �� :         ઓછ�� બળ� છ�. કરકસરની ���ટએ પણ એ ગિત ઉ�મ છ�. ��ેøમા� બીý      તેની િવશેષ �પે િજ�ાસા રાખવી.’
                         અ�લાહને હમ કો                    પણ શ�દ�યોગ �ચિલત છ� : ‘હાઇપર માઇિલ�ગ.’ એ એવી ઇ�ટતમ ગિત              (છા�દો�ય ઉપિનષદ, અ�યાય-7, ખ�ડ-22, મ��-1)
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17