Page 14 - DIVYA BHASKAR 073021
P. 14
Friday, July 30, 2021
તમે સમજુ હો તો ��ને ઇ�રનો જે મનુ��ને પાણીનો �લાસ �ઇને
દરજ� આ��ા િવના ન રહી
શકો. કોઇ પણ સદાચારી મનુ��
��ની હ��ા નહીં કરી શક�.
��નો કમ��ો� ન ચાલે, તો તો નશો ચડ�, તે ખરો કિવ કહ�વા�!!!
આપ�ં આવી જ બન!
ે
ક એવો સમય હતો, �યારે કા�મીરમા� શ�વપ�થનો ખાસો �ભાવ
એ હતો. પ��ડત ગોપીનાથø કા�મીરના શ�વપ�થી િવ�ાન હતા અને
સ�ત હતા. તેઓ ખૂબ ઓછ�� બોલતા, પરંતુ જે બોલતા તે અ�ય�ત
મૂ�યવાન બની રહ�તુ�. એમણે ક�ુ� હતુ� ક� માણસે આ�યા��મક જગતમા� �વેશ
�
કરતા પહ�લા નીિતમાન બનવુ� ýઇએ. નીિતમાન બનવા પર ભાર મૂકવા માટ�
ગોપીનાથøએ કા�મીરી ભાષાના �ણ શ�દો �યોજેલા :
(1) સેઝાર (િનખાલસ હોવ અને િન�કપટ હોવ)
ુ�
ુ�
(2) પઝાર (સ�યિ�ય હોવ અને �ામાિણક હોવ)
ુ�
ુ�
ુ�
ુ�
(3) શોઝાર (િનમ�ળ હોવ, મમતારિહત હોવ)
ગોપીનાથø માનતા ક� શા�િત એ જ ભગવાન છ�.
�ીસ દેશનો મહાન �ફલસૂફ સોફો�લીસ માનતો ક� : ‘સ�ય
હ�મેશા સૌથી મજબૂત દલીલ છ�.’ જે સ�યવચની હોય તેનો
�
�ભાવ પડ�, તે વાતનુ� આ જ ખરુ� રહ�ય છ�. સાધક �િત�ણ
પોતાની ��ાને મા�øમા�øને �વ�છ બનાવતો જ રહ� છ�. ભગવ�
�
ગીતામા� ક��ણ કહ� છ� : ‘સ� શ�દ સ��ભાવમા અને સાધુભાવમા �
પણ �યોýય છ�. અ��ાથી ય�, દાન, તપ ક� જે ક�ઇ કરવામા�
આવે તે અસ� કહ�વાય છ�.’ (ગીતા : 17, 28) આમ, ��ાનો
નાળસ�બ�ધ પણ સ� સાથે જ રહ�લો જણાય છ�. આવી ��ાને
‘સ�વાનુ�પા’ કહ�વામા આવે છ�.
�
આવી ‘સ�વાનુ�પા ��ા’ સાધુને અને સામા�ય માણસને
øવવાનુ� બળ પૂરુ� પાડ� છ�. નીિતમાન હોવુ� એટલે સદાચારી
હોવુ�. સદાચારી હોવા માટ� દ�ડબે�ક કરવાની જ�ર નથી.
સદાચાર જેવી સહજ બાબત બીø કઇ હોઇ શક�? દુરાચાર માટ�
�ય�ન કરવો પડ�, પણ સદાચાર માટ� મથવુ� નહીં પડ�. હ�યા કરવા
માટ� ખાસ મથવુ� પડ�, પરંતુ કોઇની હ�યા ન કરવા માટ� મથવુ� પડ�
ુ�
ખરુ�? ચોરી કરવા માટ� મથવુ� પડ�, પરંતુ ચોરી ન કરવા માટ� કોઇ
મથામણ કરવી પડ� ખરી?
તમારી સામે એક �� �ભુ� છ�. એ �વ�થ છ� અને ક�ટ�થ છ�. લ�યુ� છ�: ‘િ��તી સ�ત બ�ધુ લોરે�સને એક ��ને નીરખીને આ�મસા�ા�કાર ખોદવાનુ� ઝડપભેર શ� કયુ�. ખાડો ખોદી ખોદીને એ થાકી ગયો �યારે તેલ
�
અ�ય ��ની હ�યા કરવાનો િવચાર એને કદી પણ નથી આવતો. એ �વ�થ થયેલો.’ ભગવાન િશવના સહ�� નામોમા� એક નામ ‘¦´Ȧ¯¯¡¦´Ȧ¯¯¡:’ છ�. મ�યુ�, પણ પાણી ન મ�યુ�. એ તર�યો આરબ િનરાશ થયો અને બેભાન
છ� તે સાથે ક�પી પણ ન શકાય એટલુ� સિ�ય છ�. એનુ� ��યેક પા�દડ�� સૂય�ના� ��યેક �� િશવાલય છ�. બનીને ઢળી પ�ો! પાણીનો �લાસ શુ�, તે સમýય તે માટ� એક વાર સહરાના
ે
�કરણની મદદથી ફોટોસી�થેિસસની નાનકડી ફ��ટરી ચલાવ છ� અને કાબ�ન મુ�ડકોપિનષદમા� ઋિષએ આ�મા માટ� મૌિલક અને મધુર શ�દ �યો�યો રણમા� રખડવુ� પડ�!
ડાયો�સાઇડમા�થી ઓ��સજનનુ� ઉ�પાદન કરતુ� જ રહ� છ�. ઓ��સજન એટલે છ�. આ�મા એટલે ‘�ાણશરીરનેતા’ (મુ�ડક-2, ખ�ડ-2, મ��-7) એ નેતા ક�વો? એક �ફલસૂફ� કિવની મૌિલક �યા�યા આપી છ� : ‘જે મનુ�યને શીતળ
�ાણવાયુ, જે મનુ�યને øવતો રાખે છ�. કોરોનાની મહામારી દરિમયાન ઋિષ કહ� છ� ક� એ નેતા આન�દ�વ�પ અને અ�ત�વ�પ છ�. સૂ�માનુભૂિતની જળનો �લાસ ýઇને નશો ચડ�, તે મનુ�ય કિવ કહ�વાય.’ આવી મૌિલક
ક�ટલાય લોકો �ાણવાયુના અભાવને કારણે ��યુ પા�યા. ��ને પા�દડ� ચરમસીમા પર કદાચ આ�માનુભૂિત હોઇ શક�. આપણો પનો ભલે ટ��કો પડ�, �યા�યામા �થૂળની ઓથે રહ�લા સૂ�મનો જયજયકાર થતો દીસે છ�. ધીરો ભગત
�
ુ�
પા�દડ� કોઇ એવી �િ�યા સહજપણે ચાલી રહી છ�, જે માનવýતને øવન પરંતુ આપણી િદશા તો એ તરફની જ હોવી ýઇએ. આિદ શ�કરાચાય�ના� સાવ સાચ કહી ગયો : ‘તરણા ઓથે ડ��ગર, ડ��ગર રે કોઇ દેખે નહીં.’ �થૂળની
નામની ભેટ ધરે છ�. આવા� હýરો પા�દડા�ને ýઇને આપણે કદી પણ મનોમન ભા�યો પર ટીકા લખનાર પ��ડતનુ� નામ હતુ� : આન�દિગ�ર. આન�દનો ખરો ઓથે સ�તાયેલી સૂ�મની લીલા નીરખવી, એ �ાથ�ના કરવાની જ એક રીત છ�.
આભારવશ થયા�? �યારે પણ આપણે એ પ�રિચત ��ને ‘થે�ક યૂ’ જેવા સ�બ�ધ છબછિબયા સાથે નહીં, ડ�બકી સાથે હોય છ�. સૂ�માન�દની િદશા }}}
�
બે શ�દો ક�ા ખરા? ��ાન�દ તરફની હોવી ýઇએ. આપણી પહ�ચ ક�ટલી?
તમે સમજુ હો, તો ��ને ઇ�રનો દર�ý આ�યા િવના એટલુ� જ�ર સમýય છ� ક� �બા પરથી �ા�ત થયેલી ક�રી પાઘડીનો વળ ��ડ�
ન રહી શકો. કોઇ પણ સદાચારી મનુ�ય ��ની હ�યા નહીં િવચારોના �થૂળ છ�, પરંતુ એ જ ક�રીમા� સૂ�મ રીતે સ�તાયેલુ� િવટાિમન-A ‘મ ઉદ�� અને િહ�દી સાિહ�ય વા��યુ� છ�.
�
કરી શક�. ��નો કમ�યોગ ન ચાલ, તો તો આપ�ં આવી �થૂળ નથી. ઉપિનષદો, વેદ, ગીતા અને ક�રાન વા��યા� છ�.
ે
�
�
જ બને! ઉપિનષદ તો �યા સુધી કહ� છ� ક� ��ો �યાન કરે �ંદાવનમા� �થૂળ ક�ળામા સ�તાયેલુ� પોટ�િશયમ �થૂળ નથી. �થૂળ મહાન ��લસ��ો, મુિનઓ તેમ જ
છ�. �� સાવ સહજપણે �વ�થ છ�, �યાન�થ છ� અને વળી, લીંબુમા� સ�તાયેલુ� િવટાિમન-C સૂ�મ છ�. આપણે �થૂળ પિ�મના િવચારકોને
�
આ�મ�થ છ�. પાપ કરવા માટ� જબરા �ય�નની જ�ર પડ� ગુણવ�ત શાહ ઘટનાઓથી સતત ઘેરાયેલા હોઇએ છીએ, પરંતુ �થૂળ પણ વા��યા છ�.
છ�. એવા જ �ય�નની જ�ર િહ�સા કરવા માટ�, જૂ��� બોલવા જગતની ભીતર વસેલી સૂ�મની સ���ટ રહ�યમય હોય છ�. િવચારોનો એક િવશાળ રંગપટ છ�. એમા�થી તક�બ�
માટ�, પ�ર�હ કરવા માટ�, ચોરી કરવા માટ�, શેરબýરમા� િવ�ાનીઓ એ સૂ�મસ���ટ �ગટ કરીને માનવýતને કહ� છ� øવન �ા�ત કરી શકાય છ�.
�
રોકાણ કરવા માટ� અને કોઇની િમલકત પડાવી લેવા માટ� કરવી : તમે ક�રીના રસનો વાટકો પી ýઓ, �યારે તમારા શરીરમા� લોકો આ અથ�મા �મ�ને
પડ� છ�. િવટાિમન-A ýય છ�, જે લા�બા સમય સુધી તમને પોષણ આપતુ� રહ� સમ�યા જ નથી અને �મ�નો દુરુપયોગ કરતા ર�ા છ�.
માણસýત પોતાને �ા�ત થતી િનરા�તનો નાશ કરવાની ઉતાવળમા � છ�. સ��ગત ચ�વતી� રાજગોપાલાચારીએ િશ�ણની અ�ય�ત મૌિલક �યા�યા આપણે એક આખી સ��ક�િતને ��ારામા �ક�લી ર�ા� છીએ
�
�
�
ક�મ છ�? એને અશા�િત ��યે આકષ�ણ ક�મ છ�? એક જ જવાબ જડ� છ�: એને વષ� પહ�લા આપી હતી : ‘િશ�ણ એટલે ચેતનાની ખેતી.’ મનુ�ય �યારે પાણી અને તે માટ આપણે જ જવાબદાર છીએ.’
િનરા�તપૂવ�ક øવવાનુ� નથી ગમતુ�. આવી સમજણ �ા�ત થાય તે માટ� પીએ �યારે ખરેખર ‘H20’ પીતો હોય છ�. ક�ટલીય સદીઓ વીતી ગઇ પછી િદલીપ ક�માર
મનુ�યે ��ને ગુરુ�થાને બેસાડવુ� પડશે. ý તમે તમારી ભીતર પડ�લુ� સમ� માનવýતને સમýયુ� ક� જે જલત�વ છ�, તે તો હાઇ�ોજન અને ઓ��સજનનુ� ન�� : િદલીપક�મારને વષ� 1995મા� �િત���ત દાદાસાહ�બ ફાળક� એવોડ� �ા�ત
િવ�મય એક��� કરીને ��ને ýવાનો �ય�ન કરો, તો તમારે ગીતા વા�ચવાની સ�યોજન છ�. થયો પછી મી�ડયાને આપેલી મુલાકાતમા ઉ�ારાયેલા મૂ�યવાન શ�દો આવા
�
ક� તીથ�યા�ા કરવાની જ�ર નહીં પડ�. મહા�મા યોગાન�દની આ�મકથા એ સ�યોજન િદ�યતાથી ભયુ�ભયુ� છ� અને સા�ા� øવન છ�. સહરાના હતા. સ��ગત િદલીપøને ઉપિનષદ વા�ચવાનો સમય મ�યો, પણ
�
(Autobiography of A Yogi) દુિનયામા બે�ટ સેલર બની ચૂકી છ�. એમા� રણમા� એક આરબને તરસ લાગી. પાણી મળશે એવી આશાએ એણે ખાડો આપણને ક�મ નથી મળતો?