Page 11 - DIVYA BHASKAR 051421
P. 11
Friday, May 14, 2021
�
ે
મરા બલબલ સો રહા હ, શોરગુલ ન મચા!
ુ
ુ
ક��મ�સનો લય એ જ મયાદા ! ક���મક લય એ જ મયાદા!
�
�
જની ���મોમા �વા મળતી મારામારી પણ આજના
�
ૂ
જવી બદકમલક ન હતી. એ મારામારી માડ પા�ચ
ે
ૂ
�
ૂ
�
ે
ે
ે
િમિનટ ચાલતી. જ નાયક �યાગ કર, બીýન મદદ કર ે
ે
ે
ે
અન બિલદાન આપે ત લોકોન ગમતો
ુ
બી ý િવ�ય�ના એ િદવસો હતા. �ાથિમક શાળા તાપીના �કનારે
�
�
�
ે
આવલી હતી. વગમા ભણાવનારા અમારા સાહબ પલાખા
�
ુ
�
લખવાન કામ સ�પી દઈને બહાર નીકળી જતા. ત જમાનામા �
ે
િમ�ન તપખીરની દાબડી ધરવાની �થા હતી. િમ� દાબડીમાથી ચપટી ભર ે
ે
�
અન નાકને સઘાડ પછી વાત શ� થતી. વાત વાત થોડાક વા�યો અમન ે
ે
ૂ
�
ે
�
�
ે
સાભળવા મળતા: ‘શ લાગ છ? િહટલર ��જને ગાઠશ ખરો? ચિચલ
ુ
�
�
�
�
ે
�
ે
ે
ે
ુ
માથાભાર છ. એમ જ સહલાઈથી ગાઠ તવો નથી. વળી, રઝવ�ટ ચિચલનો
�
ે
�
�
�
ે
�
ટકદાર છ. ગાધીબાપની અિહસાની ચિચલ અન િહટલર બમાથી કોઈને પરવા
�
ુ
�
�
�
ે
�
ે
�
�
�
�
ુ
ુ
�
�
નથી. એમ ર�ટયા પર કાતવાથી �વરાજ મળ ખર? હા, સભાષ બોઝ ýપાન
ુ
�
ુ
�
સાથ મળીન કશક અવનવ કરે તો નવાઈ નહી!’ આવા મા�તરોની વાતો
ે
ે
ં
�
�
ે
ે
અમારા કાન પડતી. નાના હતા �યાર અમન પોલીસનો ધાક બહ લાગતો.
ે
�
ે
ે
ે
‘�ક�મત’ ���મ ત જમાનાની �લ�ક-બ�ટર ���મ હતી. તાપીન �કનારે આવલી
ે
�
અમારી �યિનિસપલ શાળામા જ વીર નમ�દ િશ�ક તરીક� નોકરી કરી હતી અન ે
ુ
�
ુ
�
ે
કટાળી ગયા પછી નોકરીમા�થી રાøનામ આપી દીધુ હત. અમ નાન�ડયા �
ુ
�
�
ુ
કરાø કરાøન કિવ �દીપø �ારા રચાયલ ‘�ક�મત’ ���મન ગીત મોટા
ે
�
�
�
ુ
ે
અવાજે ગાતા રહતા:
�
આજ િહમાલય કી ચોટી સ ે
ે
�ફર હમન લલકારા હ: �
ૂ
ૂ
દર હટો, દર હટો, દર હટો
ૂ
�
�
�
�
ુ
ુ
એ દિનયા વાલ�, િહદ��ાન હમારા હ | એ નકશો અમ નાનપણમા� વારવાર દોય� હતો. એમા િસધ, બલિચ�તાન અન ે
ે
ં
ુ
�
ુ
�
વષ 1943મા બોલીવડમાથી �ગટ થયલ આવ ý�સાદાર ગીત આખ પýબ સમાઈ ýય તવ યાદ છ. આખ ન આખ બગાળ, આખ ન આખ ુ �
�
ે
ુ
�
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
�
�
ુ
ુ
�
ુ
�
ૂ
�
�
ે
ુ
�
�
ુ
સ�સરિશપની કાતરથી કમ બચી ગય હશે? એ જ ���મન એક ગીત હø કા�મીર અન આખ ન આખ બમા� એમા ýવા મળત. �યામાર �યાર બમાન ે
�
�
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
�
�
ુ
ુ
ે
ે
�
�
�
યાદ છ�: નામ ઓળખાત અન બમા ‘��દશ’ તરીક� ઓળખાત. રાદરમા અડધોઅડધ
�
ુ
ે
�
ુ
ે
બાદલ ! ધીર ધીર આ, વ�તી મસલમાનોની હતી અન પચાસ ટકા જટલા મસલમાનો બમાની આવક સભળાવી તના શ�દો હતા: ‘અર, પછી તો અશોક કમાર હોપપુલ પરથી
ે
ે
ે
ુ
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
ે
ુ
�
�
ે
ુ
ે
�
ે
ે
મરા બલબલ સો રહા હ, � પર નભતા. બમાની આવક પર નભનારા પ�રવારોની હવલીઓ આજે તાપીમા ઝપલા�ય �યાર...’ લ�લકાકાન મન બધા પલ એટલે હોપપુલ અન ે
�
ુ
�
ુ
ુ
ે
ે
�
ુ
ુ
શોરગલ ન મચા. પણ હયાત છ. પ�રવારના કોઈ શભ �સગ મોટા મોટા ખમચામા � બધી નદી એટલે તાપી નદી ! મ કાકાન ક�: ‘કાકા ! હોપપુલ પર તો �ન
ુ
ૂ
�
�
�
�
�
ે
�
�
�
ૂ
ે
ુ
ે
ૂ
એટલુ યાદ છ ક વાદળને ધીરે ધીરે આવીને અવાજ ન ભરલી મીઠાઈ ગામમા ઘરે ઘરે વહચાતી અન ગામના દર પસાર �યાથી થાય?’ મને કાકાએ ચપ કરી દીધો અન ક�: ‘તન સમજ ન પડ�
�
ે
�
�
ુ
કરવાની અરજ સાથ નાિયકા ગીત �ારા કહ છ: ‘માર બાળક િવચારોના હળપિતવાસમા પણ પહ�ચતી. ગાડા !’ કાકાન રસભગ થયો ત ગ�ય ન હત. સરતનો એ લાડકો હોપપુલ
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
ુ
ુ
�
ે
ે
�
સત છ, માટ ત અવાજ ન કરીશ.’ માિહતી મળવી �યાર ે જની ���મોમા ýવા મળતી મારામારી પણ આજના આજે �યા છ? �
ુ
�
ે
�
�
ુ
ૂ
�
�
ૂ
�
ં
ૂ
�
�
ે
�
�
�
�
�
ુ
�
ે
ુ
�
�
ýણવા મ�ય ક ���મના િદ�દશક �ી �ાન મકરø હતા �દાવનમા � જવી બદકમૂલક ન હતી. એ મારામારી માડ પાચ િમિનટ ‘मयादाममममयादा’ શ�દનો ��ø પયાય ઝટ જડતો નથી. મયાદા
ે
�
અન ���મના નાયક સદાબહાર એવા અશોક કમાર હતા. ચાલતી. જ નાયક �યાગ કરે, બીýન મદદ કરે અન ે કોઈ મનુ�યના �વરાજ પર તરાપ નથી મારતી. �ીરામ ‘મયાદાપરષો�મ’
ે
ુ
�
ે
ુ
ુ
�
ુ
�
ે
નાિયકાન નામ મમતાઝ શાિત હત. ુ � ગણવત શાહ બિલદાન આપે ત લોકોને ગમતો. નાયકના શરીર પર કહવાયા. એમણે રાવણનો વધ કય� હતો, પરંત આખરી સમાધાન માટ �
ુ
�
�
ુ
�
�
�
એ જમાનો કવો હતો? માબાપ માનતા ક ���મ ýવાથી ગોટલા (મસ�સ) દખાતા ન હતા. એ સૌજ�યમૂિત જવો �ગદને રાવણની રાજસભામા મોક�યો હતો. મયાદા િવનાનો સમાજ એટલે
ે
�
�
ે
ે
�
�
ુ
ે
ે
સતાનો બગડી ýય. એ િદવસોમા પાચ આનાની �ટ�કટ લઈન ે જણાતો. નાયકના પટ પર પૌરુષના �તીક જવા Six-packs િવવકહીન, બિ�હીન અન સમજણહીન સમાજ. રામના આ દશમા ��યક
ે
�
ે
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
ુ
�
�
�
�
�
�
ૂ
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
���મ ýવા માટ જવ એ હરખની ચરમસીમા ગણાતી, દસ આના કદી પણ ýવા ન મળતા. એ નાયક કલાકાર ગણાતો, પહલવાન કલાક �યાક ‘’ તટતી રહ છ. આ જ ખરી ગરીબી છ. સમ� ��ા�ડ મયાદા
�
�
ે
�
�
ે
ૈ
ં
ે
�
ુ
ે
�
�
ુ
ૈ
�
�
ે
�
ુ
(62 પસા)ની �ટ�કટ લઈન િથયટરમા દાખલ થવ એ વભવ ગણાતો નહી. નાિયકા �પાળી દખાવા માટ મકઅપ કરતી ખરી, પરંત પોતાના પર ટક�લ છ. મયાદાનો ખરો સબધ તો ક���મક લય સાથ હોય છ. �
ુ
ે
�
�
�
ે
ે
અન એક �િપયાની �ટ�કટ લઈન પાછળના ભાગ બ��સમા �વશ કરવો એ સદર શરીરને અના�ત કરવાની ઉતાવળમા હોય એવી છાપ નહોતી પડતી. }}}
ે
�
�
ુ
ુ
�
�
તો શમ�ં ગણાત. આઈટમ ગલ લગભગ ન હતી. આઈટમ ��ય તો સદતર ગરહાજર હત.
ે
�
�
કોઈ જવાિનયો ���મ ýવા જતા પકડાઈ ýય �યાર એ િબચારાન પકડી નરગીસ જવી િહરોઈન �પાળી હતી. પાઘડીનો વળ છડ �
ે
ે
ે
ુ
�
ે
�
ે
�
�
ે
ુ
ે
પાડનાર વડીલ એના માબાપન કહતો: તારા મગનાને સભાળજ, મ એને �પાળા દખાવા માટ એને ઝાઝો �ય�ન કરવો પડ� તવી ��થિત ન હતી. ��બ�ધ�ી રસાયલ મન
ે
�
�
ે
ગઈકાલ સાજ સરતની �યૂ લ�મી ટો�કઝમા� સગી �ખ ýયો હતો. સરતની ���મી ગીતોમા ýવા મળત કા�યત�વ મનોહર જણાત. સગીત સગીત હત, એ પિવ� ભટ છ �
ે
�
ુ
ે
ે
ુ
ુ
ુ
�
�
�
�
ુ
�
�
�
�
ે
ૂ
�
ૅ
એ લ�મી ટ��કઝ જની થઇ ગઈ ýવા છતા પણ હø ‘�યૂ લ�મી ટ��કઝ’ જ એમા ઑરક���ાના ઘ�ઘાટનો અભાવ હતો. અશોક કમાર, રાજ કપૂર અન ે અન રશનલ મન
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
ુ
કહવાય છ. એ ટ��કઝના મસલમાન માિલક એ જમાનામા િહદ ��ી સાથ ે િદલીપક�માર પહલવાન ન હતા, કલાકારો હતા. સøવકમાર પાસ શારી�રક એ વફાદાર નોકર છ. �
�
�
ે
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
લ�ન�િથથી ýડાયા હતા. �યાર ‘લવ જહાદ’ જવા બ ગદા શ�દો �ચિલત તાકાત ન હતી. એની પાસ કલાશ��ત હતી, મસલપાવર �યા હતો? એ આપણ એવો સમાજ
�
�
�
ન હતા. સરતમા મારા ગીતા �વચનો ગોઠવાતા �યાર શ�આતમા એ બહન િદવસોમા ગામન ચોરે ન ચૌટ ‘�ક�મત’ ���મની ચચા થતી. અશોક કમાર રચી બઠા છીએ ક �
ે
�
�
�
ે
�
ુ
ે
�
ે
�
�
�
�
�
મચ પરથી ભજનો ગાતા તવ બરાબર યાદ છ. � જમા નાયક હતો એ ���મ ‘સ�ામ’ શ� થઇ �યાર �ટ�કટબારીથી શ� થયલી જ નોકરનો આદર કર છ �
ે
ે
ુ
ે
ે
�
�
ે
�
ે
�
ુ
ુ
�
�
ે
�
થોડાક સમય પર ટીવી પરથી �દીપøન ગીત વહત થય �યાર એક િવચાર લાઈન ર�તા પરથી દકાનો વટાવીન ઘણે લાબ સધી પહ�ચતી. એમા નાયક અન પિવ� ભટન ભલી ýય છ! �
ુ
ુ
ે
�
�
ે
ે
ૂ
ે
ુ
ે
�
ુ
ુ
ે
�
ે
�
�
ં
�
ે
આવી ગયો. એ જમાનામા વારવાર અખડ ભારતવષનો નકશો તાý થયો. ચાલ �ન નદીમા ભસકો મારે ત ��યની વાત અમન લ�લકાકાએ કહી - આ�બટ� આ���ટા�ન
ૂ
